Overzicht

Gastauteur

2.335 Artikelen
3 Waanlinks
25 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: Tomasz Pro (cc)

Op de radar van de overheid

, door

VERSLAG - Wat als de overheid zichtbare en onzichtbare opsporingstools inzet? Brenno de Winter ondervond het aan den lijve en vertelt in Villamedia wat het met je doet als je als journalist op de radar staat.‘Toen ik mijn huidige vrouw ontmoette, durfde ik nauwelijks met haar aan de telefoon te spreken.’ 

Onafhankelijke journalistiek is een van de belangrijke hulpmiddelen om te voorkomen dat een overheid doorslaat. Dankzij de onthullingen van Zembla wordt duidelijk dat het Openbaar Ministerie (OM) bij een misdrijf anders met bedrijven omgaat dan met burgers. CBS News toont foto’s van de Abu Ghraib gevangenis waar de Amerikanen gevangen martelen en verkrachten. De Volkskrant brengt Halbe Zijlstra ten val na onthullingen over een verzonnen bezoek aan Poetin. Wikileaks laat met diverse onthullingen zien hoe de oorlogen in Afghanistan en Irak werkelijk verlopen, hoe de ambtsberichten een ander licht op de diplomatiek van de VS werpen of hoe de CIA inbreekt op televisies van burgers.

Inlichtingendiensten

Wie het belangenspel begrijpt, snapt ook dat een overheid zal reageren. Hoe gevoeliger het verhaal hoe feller de reactie. Na de onthullingen van Edward Snowden wordt dat zichtbaar. De vriend van journalist Glenn Greenwald wordt uren opgehouden op vliegveld Heathrow op basis van antiterreurwetgeving. Medewerkers van de Britse inlichtingendienst GCHQ dwingen The Guardian tot het vernietigen van de documenten onder hun toeziend oog. Enkele Europese landen weigerden de premier van Bolivia door hun luchtruim uit angst dat Snowden aan boord zat.

Foto: Giro 555 SHO (cc)

Moet het VN Vluchtelingenverdrag worden aangepast?

, door

ANALYSE - Is het verdrag achterhaald, is amendering geboden? Marjoleine Zieck, hoogleraar International Refugee Law aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit van Amsterdam, analyseert de zaak voor Vice Versa.

In het regeerakkoord staat dat ‘het internationale asielrecht is gebaseerd op het VN Vluchtelingenverdrag uit 1951. Dat blijft ook het kader voor dit kabinet. Maar de aard en omvang van de wereldwijde asielmigratie is in de afgelopen decennia drastisch veranderd. Het kabinet laat daarom onafhankelijk onderzoek doen of en zo ja op welke wijze het verdrag bij de tijd moet worden gebracht om een duurzaam juridisch kader te kunnen bieden voor het internationale asielbeleid van de toekomst.’

Dit beleidsvoornemen volgt op twee soorten overwegingen. Ten eerste de feitelijke constatering dat het aantal migranten en vluchtelingen groot is en de wegen die zij zoeken naar met name Europa talloze menselijke drama’s tot gevolg hebben, waarbij mensensmokkelaars misbruik maken van de situatie. Ten tweede de voorgestelde respons: het reguleren van de ongecontroleerde migratiestroom naar Europa door middel van het creëren van veilige plaatsen in de regio en aldus het wegnemen van de noodzaak om verder te migreren, en het breken van het verdienmodel van mensensmokkelaars door te voorzien in overeenkomsten met veilige derde landen die het mogelijk maken om degenen die toch verder migreerden, terug te sturen.

Foto: Miguel Pires da Rosa (cc)

Mogen we straks nog ongelukkig zijn op het werk?

, door

Bedrijven geloven dat blije & gelukkige werknemers productiever zijn. Maar het najagen van werkgeluk leidt ook tot dwang en conformisme, aldus Pieter Offermans.

Geluk is hot. Loop een willekeurige boekwinkel binnen en je struikelt over ronkende titels als The Happiness Hypothesis. In glossy’s en op het internet barst het van de artikelen die ons de weg wijzen naar een gelukkig leven. Ook organisaties raken steeds meer in de ban van het geluksdenken. Bedrijven bekommeren zich niet enkel meer om winst en groei, maar ook om het geluk van hun werknemers. Want, zo luidt het devies, een gelukkige werknemer is een productieve werknemer.

Zo vergaderen ze bij Coolblue in de ballenbak, omdat die omgeving je vrolijker (en dus productiever) zou maken. Bij het Utrechtse ICT-bedrijf Experius vieren de medewerkers wekelijks hun ‘fuck ups’ en successen met champagne en snacks. In menig bedrijf zijn mindfulnesstrainingen en talentontwikkeling vaste onderdelen van het personeelsbeleid. De chief happiness officer gold jarenlang als een rariteit uit Amerika, maar is inmiddels ook in Europa aan een opmars bezig.

Bezwaren tegen het stimuleren van werkgeluk

Blije werknemers en meer productiviteit… Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. En wie voorbij het feestelijke karakter van de ballenbakken en geluksmanagers kijkt, ontdekt inderdaad bezwaren. Om te beginnen is geluk een vaag begrip. Wat geluk inhoudt, is voor de meeste mensen maar moeilijk in woorden uit te drukken. En het is nóg moeilijker voor onderzoekers en beleidsmakers om geluk te definiëren en te meten op een manier die zinvolle gegevens genereert, waarmee men vervolgens het beleid kan sturen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 21-03-2022

Wanneer gaan we het echt over mensenrechten hebben?

, door

OPINIE - Door het laatste (?) referendum over de Sleepwet hebben we de afgelopen maanden wat meer gehoord over de geheime diensten. Te weinig gaat het over het grote belang van mensenrechten zoals privacy en uitingsvrijheid. Gastredacteur Mr Robin Caron bepleit een sterke stem tegen de WIV, een in de kern fascistische wet.

Ondanks alle referendum-aandacht is de bescherming van onze ‘nationale veiligheid’ door AIVD en MIVD een vaag begrip gebleven. Vooral ‘heilige’ verhalen worden verteld, zonder de dirty details. Het meeste blijft geheim. Zichtbaar werden wel wat contouren van een wereld waarachter schimmige belangen schuilgaan. Informatie blijft macht. Toch vooral handig om bedrijven, diplomaten, politieke tegenstanders, klokkenluiders, activisten, journalisten, advocaten, medici ja in feite iederéén in de gaten te houden met de nieuwe vergaande, wettelijke bevoegdheden. En (niet-wettelijke) waarborgen schieten tekort.

Panopticon

Toen ik halverwege de jaren negentig mijn eerste mobiele telefoon en e-mail-adres kreeg, viel het me al meteen op. Inboxen van providers werden de ouderwetse postbus in het postkantoor: we zetten onze brievenbus en antwoordapparaat op flinke afstand van onszelf. En de inkomende berichten in mailboxen en antwoordapparaten werden daarmee ook doodeenvoudig van een afstand te onderscheppen. Hmmm. Niet OK!
Twintig jaar later is het zo ver. Ons hele leven is geleidelijk verschoven naar het internet, dat van oudsher een Amerikaans defensienetwerk is. In plaats van een democratisch utopia is het geleidelijk tot een surveillance-netwerk verworden, met het internet of things nog onderweg. Nu ons hele leven richting digitaal ‘gedwongen’ is, moet de Sleepwet de vervolmaking van het online ‘panopticon’ worden, zo lijkt het. Er is altijd een kans dat we in de gaten worden gehouden. Met ‘chilling effects’ tot gevolg.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-11-2022

Gratis openbaar vervoer in Duitsland?

, door

OPINIE - De Duitse overheid heeft voorgesteld om trams en bussen in bepaalde steden gratis te maken om luchtvervuiling tegen te gaan. Het gezondste aan dit idee is het debat dat op gang is gekomen. Craig Morris voegt een eigen idee toe, waar ook Nederlandse gemeenten hun voordeel mee kunnen doen.

Tekst: Craig Morris. Vertaling: Krispijn Beek.
Berlin Alexanderplatz

De totale kosten van autoverkeer zijn drie keer zo hoog als de kosten voor openbaar vervoer in Duitsland (Foto door Platte C, edited, CC BY-SA 3.0)

Herinner je je dieselgate nog? (Auto’s in de EU zijn niet zo schoon als fabrikanten beweren,) De EU steunt stevig op Duitsland om de lucht in steden schoner te maken. Het lijkt onmogelijk om deze auto’s te laten voldoen aan de huidige emissienormen – zo niet technisch, dan politiek; het zou Duitse autofabrikanten een vermogen kosten.

Daarom lieten de sociaal democraten (SPD) een volstrekt onverwacht proefballonnetje op tijdens de coalitieonderhandelingen half februari: maak openbaar vervoer gratis. Het informele voorstel werd op praktische gronden kritisch ontvangen; de huidige infrastructuur zou niet in staat zijn om de plotselinge groei aan te kunnen en het zou vele jaren duren om de dienstregeling uit te breiden.

verandering transport wijze in Freiburg tussen 1982 en 1996

De verandering in reiswijze in Freiburg, Duitsland naar vervoerswijze tussen 1982 en 2016. Van links naar rechts: wandelen, fietsen, openbaar vervoer, auto’s met chauffeur en passagiers, en auto’s met enkel chauffeur. Het autogebruik is gedaald van 39% naar 21% in deze 34 jaar, maar openbaar vervoer is gedaald in de tweede periode tussen 1999 en 2016. Fietsen is het sterkst gegroeid maar kan niet gecombineerd worden met het lokale openbaar vervoer; fietsen mogen niet mee in de bus of tram in Freiburg. De bevolkingsomvang staat links. Bron: gemeente Freiburg.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Gewone deugden – Michael Ignatieff

, door

RECENSIE - door Addie Schulte, redacteur van Boekenstrijd.

Zijn de universele mensenrechten op hun retour? Dat beeld rijst op uit het boek Gewone Deugden van de Canadese oud-politicus en denker Michael Ignatieff. Mensen geven niet zoveel om mensen waar ze zich niet in herkennen. Ze maken zich meer druk over zaken dicht bij huis dan over universele kwesties. Er mogen dan grotere stromen goederen, diensten, informatie en kapitaal over de wereld gaan dan ooit tevoren, dat betekent niet dat onze gedachten en gevoelens ook gemondialiseerd zijn.

Met de overwinningen van Trump en Brexit in het achterhoofd en met de opkomst van nationalistische partijen elders is dat niet zo een wereldschokkende constatering. De meer pessimistische beschouwers van de internationale en nationale ontwikkelingen hadden dat idee al.
Maar voor de liberaal Ignatieff, die een prachtig boek schreef over zijn eigen politieke carrière, is het wel een verschuiving.

In zijn boek Human Rights as politics and idolatry uit 2001 zag Ignatieff de balans nog de andere kant op gaan. Hoe meer mensenrechten als een gezamenlijke ‘taal’ werden erkend, hoe meer ‘morele vooruitgang’, was toen zijn stelling. Het was de tijd van de interventies van Europa en de VS op de Balkan, nog net voor 11 september en alles wat daarop volgde. Staten waren nog wel soeverein, schreef Ignatieff, maar op voorwaarde dat ze min of meer de mensenrechten respecteren. Zo niet, dan konden ze rekenen op kritiek, sancties en zelfs interventie, concludeerde Ignatieff.

Foto: copyright ok. Gecheckt 12-10-2022

Laten we niet laf doen over de nieuwe donorwet

, door

Over ethische zaken moet de overheid zo weinig mogelijk bepalen. Geef mensen zoveel mogelijk de vrijheid om keuzes te maken. Op het eerste gezicht lijkt de weerstand tegen de nieuwe donorwet dan ook begrijpelijk. Natuurlijk wil je voor niemand dwingend bepalen wat er moet gebeuren met zijn/haar lichaam na overlijden, dat is iets waar iedereen zijn eigen gevoel bij heeft en respecteert iedereen.

Weet je wat nou handig zou zijn? Als iedereen die er iets van vond, er ook gewoon eens iets over zou zeggen! Registreer gewoon je keuze stelletje apathische wezens! Of je nou voor of tegen bent, het is een persoonlijke keuze die niemand ter discussie zal stellen. Natuurlijk is het confronterend om over na te denken, maar het leven is niet altijd feest en comfort. Op dit moment heeft slechts 40% van de Nederlanders zijn keuze geregistreerd. Ik was oprecht geschokt toen Eva Jinek afgelopen week aan een tafel vol goed geïnformeerde mensen vroeg hoeveel van hen zijn/haar keuze had doorgegeven. Van de 7 gasten had slechts één dame die moeite genomen!

Volgens mij is de 60% van de mensen die ondanks alle campagnes nog altijd geen keuze heeft geregistreerd grofweg onder te verdelen in twee categorieën:

Foto: Nederland en de VN (cc)

Het hele Nederlandse ontwikkelingsbudget naar de VN?

, door

OPINIE - Marc Broere, hoofdredacteur van Vice Versa, werpt een balletje op.

Afgelopen week verscheen de evaluatie van de Nederlandse samenwerking met de ontwikkelingsorganisaties van de Verenigde Naties in de periode 2012-2015. De drie grootste ontvangers van Nederlandse hulp zijn de UNDP, UNICEF en UNFPA die in totaal 70 procent van onze bijdrage krijgen. Sinds 2011 is de bereidheid van de Nederlandse overheid om financieel bij te dragen echter fors gedaald. De bijdragen aan UNDP en UNICEF bijvoorbeeld waren in 2015 nog maar een derde van wat het in 2011 was. Daarvoor in de plaats is een grotere focus op de eigen Nederlandse prioriteiten gekomen.

De IOB, die de evaluatie uitvoerde, betreurt dat want deze dienst van het ministerie van Buitenlandse Zaken is overwegend positief over het werk van de VN-ontwikkelingsorganisaties. Vanwege de schaal waarop de VN opereert en omdat veel programma’s op regionaal of nationaal niveau worden uitgevoerd, hebben de VN-organisaties een veel groter bereik dan mogelijk is via bilaterale hulp of NGO’s. Wel kraakt de IOB ook een aantal kritische noten. De mate waarin de organisaties inzicht verschaffen in de effectiviteit van hun activiteiten verschilt namelijk nogal. Er is bovendien nog genoeg ruimte om efficiënter te werken, schrijft de IOB.

Foto: ketrin1407 (cc)

Schikken op de zitting ook in strafzaken?

, door

Zouden strafprocedures tot een beter resultaat kunnen leiden, als – net als in civiele zaken – meer in termen van geschil en oplossing wordt gedacht? Op Ivoren Toga vermoedt Willem F. Korthals Altes,  Senior rechter rechtbank Amsterdam, van wel.

Wat is ertegen, als de rechter op de zitting probeert met betrokkenen (verdachte, slachtoffer / benadeelde partij, officier van justitie en ook bijv. hulpverleningsinstanties) tot overeenstemming te komen in plaats van zich door het strakke schema van het Wetboek van Strafvordering te laten leiden? Een strafzaak zou ook bekeken  kunnen worden als een geschil waar een oplossing voor moet komen.

Afgelopen zomer sprak de Nederlandse Juristen Vereniging (NJV) over de vele soorten procesvormen die ons rechtssysteem rijk is. Vraag was in het bijzonder of allerlei procedures niet aan vernieuwing, vervanging of afschaffing toe zijn. Daarbij kwam met name aan de orde of geschillen op een andere wijze dan door middel van een vonnis de wereld uit moeten worden geholpen. Opvallend was dat dit voornamelijk bij civiel- en bestuursrecht uitvoerig werd besproken, maar veel minder in het kader van het strafrecht. Toch zou ook daar vaker dan nu eraan kunnen worden gedacht zaken anders dan (alleen) door het nemen van een beslissing af te doen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Volkskrant verspreidt nepnieuws over Wilders en Baudet

, door

ANALYSE - Het kan geen kwaad als kranten af en toe hun eigen koppen aan factchecks onderwerpen. De Volkskrant  kopte “De nieuwrechtse toekomst is niet langer aan Wilders, maar aan Baudet” maar vergat dat aan een grondige factcheck te onderwerpen. Een analyse van Matthijs Rooduijn op Stuk Rood Vlees.

Vorige maand kreeg de Volkskrant flink wat kritiek te verduren. Aanleiding voor de ophef was een uitgebreid interview met Thierry Baudet, de voorman van Forum voor Democratie (FvD). Het interview zou kritiekloos zijn geweest en bovendien Baudet een podium hebben geboden dat hij, op basis van het aantal Tweede Kamerzetels waarover zijn partij beschikt, niet verdiende.

De ombudsman van de krant, Jean-Pierre Geelen, schreef twee weken later een genuanceerde reactie op het interview en alle ophef die was ontstaan. Aandacht voor een politicus in de krant is niet automatisch ook een steunbetuiging voor die politicus, aldus Geelen, maar verwarring die daarover kan ontstaan is wel een gevaar waar de krant zich goed van bewust moet zijn.

Je zou verwachten dat de Volkskrant hier lering uit heeft getrokken. Niets is echter minder waar.

Op 21 januari publiceerde de krant een artikel met als titel “De nieuwrechtse toekomst is niet langer aan Wilders, maar aan Baudet”. Over de inhoud van het stuk wil ik het hier niet hebben, daar mag iedereen zelf over oordelen. Het gaat me puur en alleen over de elf titelwoorden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

The conservative embrace of progressive values – Merijn Oudenampsen

, door

RECENSIE - Conservatismedoor Addie Schulte, redacteur van Boekenstrijd.

Opeens was Nederland rechts. In mei 2002 won de LPF 26 zetels en kwam er een centrum-rechts kabinet. Een schokgolf ging door het land. Wetenschappers en journalisten hebben de Nederlandse ‘ruk naar rechts’ tot nu toe vooral verklaard als een stem die nu eens aan het woord kwam. Dit was de doorwerking van opvattingen van het publiek naar het politieke platform. De stemmers van Fortuyn en Wilders werden afgeschilderd als een vergeten groep, die zich eindelijk kon manifesteren. De politici waren de spreekbuis van die opvattingen, een soort doorgeefluik.

Maar in zijn proefschrift over de Nederlandse ruk naar rechts zet politicoloog Merijn Oudenampsen de schijnwerpers op de andere kant: op de ideeën van politici als Bolkestein, Fortuyn, Bosma, Hirsi Ali, wetenschappers als Cliteur en Kinneging en publicisten als H.J. Schoo, Wansink en vele anderen. Ideeën doen er toe, is de eerste stelling van Oudenampsen. En daarom is het zinnig om die ideeën te bekijken en niet eindeloos de gevoelens van Wilders-stemmers op te tekenen.

Pragmatisme

Daarvoor is wel een hobbel te overwinnen. De Nederlandse politiek, politieke wetenschap en journalistiek hebben de sterke neiging ideeën te negeren. Die doen er weinig toe, is de overtuiging. En sterker: ideeën zijn belemmerend en potentieel gevaarlijk, zo hebben tal van politici volgehouden. Politiek gaat om het pragmatisch oplossen van problemen en met allerlei vastgeroeste opvattingen mist de beweeglijkheid om compromissen te sluiten. Premier Mark Rutte is een uitgesproken vertegenwoordiger hiervan. De politieke wetenschap heeft lang de nadruk gelegd op het pragmatisme van de Nederlandse politiek en de journalistiek op de rol van personen en akkefietjes.

Vorige Volgende