Franz Fitekz

Wat is het toch heerlijk als iemand de gevestigde denkbeelden eens op zijn kop zet, en opnieuw begint na te denken. Zoals de Amerikaanse ontwerper William McDonough, die maandagavond in de Tegenlicht-uitzending Afval = voedsel (kijk dan! ) uitlegde hoe hij bij grote bedrijven binnenstapt om ze te vertellen dat het produceren van afval economisch dom is. “Want waarom zou je iets produceren wat je vervolgens weggooit? Dat is toch niet logisch?”

McDonough heeft niet alleen gelijk, hij heeft ook een alternatief. Samen met de Duitse chemicus Michael Braungart kijkt hij opnieuw naar de bedrijfsprocessen van grote fabrikanten, en ontwikkelt vervolgens een nieuw productieproces, waarbij afval tot het verleden behoort. Zo zette hij het hele bedrijfsterrein van Ford op zijn kop, maakte het milieuvriendelijk, en bespaarde het bedrijf miljoenen per jaar. Zelfs de directeur van Ford, toch niet iemand met milieu hoog op zijn prioriteitenlijst, was enthousiast. Want, zo zei hij nadat hij opnieuw had nagedacht: ” Het is natuurlijk een beetje raar dat we 10.000 kilo grondstoffen nodig hebben om een auto te bouwen die 2000 kilo weegt. Het zou logischer zijn om 2000 kilo grondstoffen te gebruiken voor diezelfde auto.”

Braungart en McDonough werken volgens het mechanisme dat afval voedsel moet zijn. Zoals in de natuur een kersenboom de op de grond gevallen bloesemblaadjes weer als voedsel gebruikt, zo kan al het afval weer gebruikt worden. En nee, dat is geen recyclen volgens de heren, omdat recyclen over het algemeen betekent dat de grondstof alleen nog maar gebruikt kan worden voor een product van mindere kwaliteit. Braungart en McDonough zorgen ervoor dat een product volledig hergebruikt wordt, en dat de stoffen die erin gebruikt worden, niet aan kwaliteit inboeten bij hergebruik. En daarom ook niet voor minder geld verkocht hoeven te worden. Andere stoffen moeten volledig kunnen terugkeren in de natuur. Zo ontwikkelden de twee voor Unilever een verpakking voor ijsjes, die in bevroren toestand vast was, maar na ontdooiing vloeibaar werd, en de natuur niet aantastte. De twee plantten er zelfs een zaadje in, waardoor de verpakking als voedsel kon dienen voor de plant die eruit groeide.