Een wijs filosoof zei ooit:
“Our Devil has two wings (both left wing and right)
They carry him far on this anarchic flight”
Okay, okay, het is een songtekst van uit Skyclad’s ‘A Broken Promised Land’. Maar de termen links en rechts lijken een volledige come-back te hebben gemaakt. Tot een aantal jaren terug, waarin het politieke centrum de macht had, leken deze begrippen nagenoeg verdwenen te zijn. Beide zijn inmiddels echter uit hun graf opgestaan, maar worden ze wel gebruikt in de oorspronkelijke context? Van de rechts-extremist tot de linkse landverraders: zeker op het Internet zijn beide termen weer helemaal hot. Maar welke relatie hebben ze nog met de achterliggende betekenis?
De oorsprong
De begrippen rechts en links komen voort uit de indeling van het Franse Parlement, de Assemblée Nationale. Oorspronkelijk zaten zij die trouw waren aan de toen nog aanwezige koning rechts (conservatieven – adel, kerkelijke leiders en monarchisten) en zij die opkwamen voor de rechten van de burgers en voor verandering (lees revolutie) links (de liberalen, nationalisten en anarchisten). Een hele andere verhouding van links en rechts die wij nu gewend zijn.
Na de Franse revolutie verschoven de verhoudingen drastisch. Degenen met een socialistische inslag waren links gezeten en de nationalisten en liberalen verschoven naar rechts. Rechts bestond voornamelijk uit de rijke burger die zo min mogelijk staatsbemoeienis wilde. Weinig belasting en weinig regels. De staat was er enkel voor het noodzakelijke. Omdat hierdoor ook geen rechtsbescherming was voor o.a. arbeiders, was het vrij letterlijk iedereen voor zich, wat leidde tot grote armoede onder de bevolking en een enorme inkomensongelijkheid. Zij die opkwamen voor de belangen van het grote arme gedeelte van het volk zaten aan de linkerkant. Dit is de basis voor wat wij tot voor kort onder links en rechts verstonden. Of nog steeds verstaan?
