ELDERS - Groenland wil minder bemoeienis van de regering in Kopenhagen. Hoeveel rest er nog aan achterhaald kolonialisme in de Deense cultuur?

Groenland was eeuwenlang een kolonie van Denemarken-Noorwegen en maakt sinds 1814 deel uit van het Koninkrijk Denemarken. In 2009 is de onafhankelijkheid van het land na een referendum een stuk dichterbij gekomen. Maar op sommige gebieden heeft Kopenhagen nog steeds het laatste woord en dat steekt de Groenlanders. Vittus Qujaukitsoq, Groenlands minister van Buitenlandse Zaken heeft zich onlangs boos gemaakt over de arrogantie van de Deense regering. Als Kopenhagen geen concessies wil doen, dreigde hij, maken we een einde aan onze banden met het Koninkrijk. Een van Groenlands pijnpunten betreft de visindustrie die verantwoordelijk is voor het grootste deel van de export. Denemarken en de EU hebben op dat gebied nog steeds veel te zeggen. Qujaukitsoq wil Groenlands belangen zelf zonder Deense inmenging behartigen in internationale organen zoals de Arctic Council. Hij is ook al op bezoek geweest bij NATO-chef Stoltenberg.

Qujaukitsoq’s grootste frustratie betreft de Amerikaanse militaire basis in Thule. De Amerikanen zitten er al sinds 1943, Denemarken maakt er goede sier mee in de NATO, maar wat hebben wij er aan gehad? Nothing but trouble, volgens de bewindsman, met als gevolg een breuk in het vertrouwen met het moederland. Groenland eist een nieuw contract over de basis, en de daarmee verbonden werkgelegenheid, en wil beslist ook meepraten aan de onderhandelingstafel. Daarbij moet de milieuverontreiniging op de agenda komen die veroorzaakt wordt door het vrij komen van allerlei giftig materiaal van een ondergrondse basis uit de Koude Oorlog. Smeltend ijs heeft een netwerk van tunnels bloot gelegd met research faciliteiten, een bioscoop en zelfs een kerk, alles van energie voorzien door een kleine kerncentrale. Het geheime project Iceworm, dat accomodatie bood aan 200 militairen, was zelfs niet bekend bij de Deense regering.

De kritiek uit Groenland volgt op een regeringswisseling in oktober. De grootste, sociaaldemocratische regeringspartij Siumut ruilde twee rechtse coalitiepartners in voor de linkse partijen Inuit Ataqatigiit en Partii Naleraq. Beide partijen keren zich tegen concessies voor uraniumwinning, in tegenstelling tot Siumut. Die kwestie, die Groenland meer en meer verdeelt, is nu vooruitgeschoven. De vraag is in hoeverre mijnbouw het land helpt aan een grotere onafhankelijkheid. Er is al aangedrongen op een referendum, maar volgens de Deense onderzoeker Bjørst weten de meeste mensen op Groenland nog te weinig over de mogelijke gevolgen van de winning van uranium en andere zeldzame mineralen. Een Australisch-Chinees consortium loopt zich al warm voor de exploitatie van het Kvanefjeld gebied.

De spanningen in de relatie tussen Denemarken en Groenland bieden een goede gelegenheid tot introspectie inzake de nog aanwezige resten van kolonialisme in de Deense cultuur (zoals dat meer Europese landen zou sieren). Hoe gaan Denen om met andere landen en culturen? Het is misschien een mooi vervolg op het project dat de inmiddels afgetreden minister van Cultuur Bertel Haarder onlangs heeft afgerond voor het vaststellen van het Deense culturele DNA: een ‘Deense canon’ met de tien belangrijkste waarden. Aan dit zoveelste onderzoek naar de eigenheid van de Denen deden 325.000 mensen online mee. Ze kozen voor: vrijheid, gelijkheid voor de wet, gelijkheid van man en vrouw, hygge (zoiets als gezelligheid, samenzijn), de welvaartstaat, vertrouwen, het Deens als taal, verenigings- en vrijwilligerswerk, liberalisme (in de zin van openheid, tolerantie, leven en laten leven) en christelijk erfgoed. De cartoonist van de krant Politiken voegde daar nog aan toe: praten over wat het meest Deens is, is wat mij betreft het meest typerende voor Denen.

 

 

 

 

0

Reacties (11)

#1 Bismarck

” Een van Groenlands pijnpunten betreft de visindustrie die verantwoordelijk is voor het grootste deel van de export. Denemarken en de EU hebben op dat gebied nog steeds veel te zeggen.”
Zit ik er ver naast als de Groenlanders graag meer zouden vissen? Stomme koloniale bemoeienis ook, om overbevissing te voorkomen.

  • Volgende discussie
#2 AndreSomers

@1: Zou het zo kunnen zijn dat zelf graag een groter deel van hun visgronden willen exploiteren, in plaats van die leeggevist te zien worden door trawlers van buiten Groenland?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Fred

Zo willen de Groningers ook minder bemoeienis van Den Haag…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Jos van Dijk

@3: Dit is een vergelijking die cultureel, historisch en geografisch nergens op slaat. Als je dan toch wilt vergelijken noem dan de Antillen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Krekel

@4: Maar die vergelijking gaat ook niet helemaal op.

De spanningen in de relatie tussen Denemarken en Groenland bieden een goede gelegenheid tot introspectie inzake de nog aanwezige resten van kolonialisme in de Deense cultuur

En kun je het wel Deens kolonialisme noemen?

De voorlopers van de Denen (de Noormannen, vanaf 986) waren immers eerder op Groenland dan de voorlopers van de Inuit (de Thulecultuur, vanaf ca. 1300). En die Noormannen zijn mogelijk ook uitgeroeid dóór de Inuit. Dat die laatsten een rol speelden in de verdwijning van die eersten is in elk geval vrijwel zeker … en op het moment van verdwijnen vielen die Noormannen onder de Deense kroon. Dus in zekere zin is het zelfs nauwkeuriger om te spreken van Inuit-kolonisme ten koste van de Denen.

(Zo. Pak aan! … )

(los van die geschiedenis en woordkeus vind ik natuurlijk wel dat de huidige groenlanders de baas over zichzelf moeten kunnen zijn … )

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Bismarck

@4: Of Limburg.

@5: Lol @nepgeschiedenis.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Krekel

@6: Verlicht ons dan meteen even met de ‘echte geschiedenis’, sensei.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 dehnus

@4: HOHOHO! Die Oostfriezen wonen er langer dan dat zooitje wat al een goede 500 jaar straks beslist wat er gebeurt. Was vroeger een moerasbos. Eerst alle bomen weg, toen turf eruit, daarna grond verarmen met intensieve landbouw, en nu zelfs het gas er nog even onderweg. Al jaren verzakking, en in de laatste 20 jaar zelfs aardbevingen… en recentelijk zeewater uit de bodem omhoog borrelen. Ja want de Hollander/Batavier.. wil natuurlijk zeker zijn dat er TOTAAL NIKS MEER GAAT GROEIEN! Scorched earth in Rusland is er niks bij ;).

Maar nee hoor ze mogen daar niet beslissen wat ze met al dat geroof aanwillen. Ben jij even gek. Waarom die Oostfriezen nog niet strontzat van de Hollanders zijn ontgaat me nog steeds. Had ze allang nekdiep ingegraven tijdens het wadlopen. ;).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Bismarck

@2: Nee.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Bismarck

@7: Is geen sensei voor nodig, dat is toch een beetje common knowledge. De eerste Inuit landden al een jaar of 2,5 duizend voor onze jaartelling op Groenland. Daarna zijn er nog tig golven gevolgd (en/of culturen zijn overgenomen). Vrijwel zeker is dat er al Inuit op Groenland leefden toen de Noren daar aankwamen. De Noren zijn inderdaad vlak voor 1000 geland en een paar eeuwen later weer vertrokken, of de Inuit daar een rol in hebben gespeeld weet men helemaal niet (het is zelfs mogelijk dat de Noren het nog zo lang vol hebben gehouden dankzij de Inuit). Waarschijnlijker is dat slavenhandelaars de laatste zet gaven, of de Noren uit eigen wil vertrokken zijn, nadat de ze eerst hun leefomgeving verpest hadden.

Maar goed, de bewering dat Groenland eeuwenlang een kolonie van Denemarken-Groenland was is ook discutabel. Tegen de tijd dat Denemarken-Noorwegen ontstond (na de uitstap van Zweden uit de unie van Kalmar in 1523), was het contact met Groenland al lang verbroken en de laatste kolonist waarschijnlijk al vertrokken. De eerste hernieuwde voetstapjes op Groenland deed Denemarken pas weer rond 1720-1730.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Krekel

Precies wat ik dacht: je mond was groter was dan je hersenen.

  • Vorige discussie