COLUMN - Klimaatactiegroep Extinction Rebellion (XR) spant een kort geding aan tegen de politie. De actiegroep eist dat de politie niet langer demonstranten thuis opzoekt. Het gebeurt vaker dat agenten bij deelnemers aan demonstraties aanbellen. Een recent geval van een vrouw in Amersfoort, die het gesprek met de agenten opnam, toont een absurde conversatie tussen een vertegenwoordiger van het staatsgezag en een burger die gebruik maakt van haar demonstratierecht. Je zou het een vorm van grensoverschrijdend gedrag kunnen noemen. De agenten hebben geen enkele reden om de vrouw op te zoeken. Ze zeggen een ‘open gesprek’ te willen over de motivatie van de vrouw om aan een demonstratie tegen de oorlog in Gaza mee te doen. Wat hen totaal niet aangaat. Ze vragen ook naar haar verhuisplannen. Waar ze helemaal niets mee te maken hebben.
De politie heeft intussen excuses aangeboden voor dit specifieke huisbezoek. Maar XR eist meer. En terecht. Wat de politie doet is pure intimidatie. Terwijl het in deze rechtsstaat haar taak is demonstranten te faciliteren en te beschermen. Ook Amnesty International maakt zich al langer zorgen over de privacy van demonstranten. De huisbezoeken leiden tot het criminaliseren van demonstranten, meent AI. In een rapport uit 2023 deden mensen melding van huisbezoeken van agenten. Die zouden zijn uitgevoerd nadat hun identiteitskaart was gecontroleerd bij een demonstratie. NOS Stories sprak in 2022 met mensen die zoiets hadden meegemaakt.
Op de radio hoorde ik een docent van de politieacademie het huisbezoek in zijn algemeenheid verdedigen als onderdeel van het beleid van de politie om in contact te blijven met de burgers. Om te weten wat er speelt en wederzijds begrip te kweken. Berend Roorda, specialist inzake demonstratierecht van de Universiteit Groningen, maakte duidelijk dat dit geen goede aanpak is. Hij wijst op het mogelijk afschrikwekkend effect van dergelijk acties op burgers die willen demonstreren. De politie heeft het recht op te treden bij wetsovertredingen. Maar zij moet zich verre houden van wat burgers beweegt om van hun rechten gebruik te maken. Burgers hebben ook kiesrecht, zei Roorda. Wat zouden we er van vinden als agenten na de verkiezingen bij burgers langs gaan om hen te vragen wat ze gestemd hebben en waarom?
Ik hoop dat de rechtszaak van XR niet blijft steken in dat ene omstreden politiebezoek in Amersfoort. Het gaat hier om een aantasting van burgerrechten die in het huidige politieke klimaat niet meer veilig zijn. We hebben het afgelopen jaar meer voorbeelden gezien die tot waakzaamheid aanleiding geven. Toevallig kwam ik vandaag een rapport tegen dat enkele jaren geleden in opdracht van van het Ministerie van Justitie is gemaakt over links extremisme in Nederland. Een citaat over gebruikte actiemethoden: ‘Home visits hebben een sterk intimiderend karakter en bevinden zich in de top van het geweldsspectrum van links-extremistische groeperingen.’ Waarvan akte.
[foto: Roel Wijnants CC]
Reacties (9)
Zelfs poes vindt die waarnemende bromsnor te min om te begroeten.
Dit (niet poes!) is wel onderdeel van een zorgelijke tendens. De politie is de laatste jaren vaker in het nieuws gekomen doordat ze tegen de regels zo’n beetje elk burgercontact logde en bewaarde. De Stasi is er niets bij. Wie de pech heeft ook maar een toevallige getuige te zijn van om het even welk akkefietje, staat voor eeuwig gearchiveerd, en heeft de facto aldus een vlekje.
Daar is ze ook wel voor op de vingers getikt, maar de uitkomst daarvan stond nog kleiner, of zelfs helemaal niet in de krant.
Met de posteractie van het Actiefonds kun je je stem laten horen tegen de aantasting van het demonstratierecht
https://nieuwspaal.nl/politie-makkelijker-bereikbaar-voor-aangifte-als-slachtoffer-eerst-even-demonstratie-bijwoont/
Tuurlijk. Als ik wil weten wat er speelt bij iemand die ik helemaal niet ken, of begrip wil kweken, dan ga ik daar ook altijd onaangekondigd langs. Om ‘vragen te stellen’.
Wat ik soort van hilarisch vond is die ophef over ’thee drinken’ wat de politie deed bij moslim-organisaties. Dat werd op rechts gezien als slap gedoe, terwijl de politie dit woord koos als eufemisme, en het minstens ook bedoeld was als intimidatie en achter de schermen inlichtingen verzamelen. Zo onschuldig waren die kopjes thee niet
Misschien waren die inderdaad niet helemaal onschuldig. Toch zit er wel een groot verschil tussen op afspraak theedrinken met leidende figuren uit een organisatie (of dat nou een moskee is of een klimaatactiegroep) en onaangekondigd bij iemand op de stoep staan om vragen te stellen.
Wat niet wegneemt dat de ophef over het theedrinken nergens op sloeg.
Sommige boeren denken er met zo over als de politie.
“Zo doen wij dat op het platteland”
https://www.gelderlander.nl/berg-en-dal/boeren-willen-vaker-politici-thuis-gaan-opzoeken-zo-doen-wij-dat-op-het-platteland~a4244f49
Ik begrijp nu wel dat deze boeren nooit zijn opgepakt voor intimidatie.
En een originele, maar uiteindelijk wel verontrustende, post van Martijn Benders (en Chat GPT) over de zaak
https://martijnbenders.substack.com/p/in-welk-land-komt-de-politie-aan
Dank voor deze tip. Het is zeker verontrustend als je zijn conclusie leest: