Nederlanders vinden controle gezellig

De gemiddelde Nederlander vindt het geweldig dat zijn telefoon wordt afgeluisterd. Camera’s op iedere straathoek zorgen er voor dat Nederlanders meer aandacht aan hun uiterlijk besteden. De meesurfende staatsgeheim-agent wordt zelfs als ‘geil’ ervaren.

Dit constateert Maurice de Hond in onderzoek dat gisteren is gepubliceerd. “Controle komt tegemoet aan de onbewuste smacht naar aandacht”, meent hij. Dat geldt vooral voor het massale aftappen van telefoons door de politieminister, op haar departement liefkozend Ter Horst Tappert genoemd. In Nederland zijn in 2007 anderhalf miljoen mensen afgeluisterd. “Een goede ontwikkeling”, meent De Hond. “Niets is zo zeldzaam prettig als de wetenschap dat er _wel_ naar je wordt geluisterd in een gesprek.”

De opiniegigant voerde het onderzoek uit in opdracht van Bits for Freedom, een organisatie die ondermeer pleit voor online-privacy, maar slechts weinig respons krijgt uit de samenleving. De Hond: “Ik heb die jongens moeten teleurstellen. De meeste mensen vinden controle namelijk gezellig. Mannen die naar porno surfen doen dat met het idee dat er een frisse blonde stagiaire van de AIVD meekijkt. Vrouwen die chatten met Manolo uit de Filipijnen zien een struise marinier uit Den Helder meelezen. Controle, zo menen respondenten, maakt het allemaal alleen maar spannender en socialer. Je voelt je nooit meer echt alleen, maar je weet nooit echt zeker of er iemand bij is. Het is bijna religieus.”

Nederlander heeft veel te verbergen

Het onderzoek weerlegt overigens het idee dat Nederlanders niets te verbergen hebben. De Hond: “Integendeel. De gemiddelde Nederlandse burger heeft juist heel veel te verbergen. Maar de gemiddelde Nederlander wil juist daarom eens met een volstrekt vreemde praten over die geheimen. En Jan-Peter Balkenende is voor iedereen die perfecte vreemde. Je tikt gewoon ‘pijpen burqa buurmeisje eerwraak’ in op je zoekmachine en grote broer Jan-Peter weet het, met zijn zak vol normen en waarden. Zolang er geen arrestatieteam bij je aanklopt is het okee, zo is het gevoel. Maar vervolgens ga je natuurlijk wel een stap je verder en tik je bijvoorbeeld ‘beatrix salaris’ in.” De Hond sluit niet uit dat in de toekomst niet geld, maar het krijgen van telefoontaps de belangrijkste motivatie is voor crimineel gedrag.

In de tweede helft van 2007 liet minister Hirsch Ballin 12491 nieuwe telefoontaps plaatsen, ofwel 68,44 per dag. Dagelijks liepen er in die periode 1681 taps. Wat betekent dat de gemiddelde tap 25,6 dagen duurde. Er van uitgaande dat de gemiddelde verdachte in die periode met zestig verschillende mensen belt, betekent dit dat in heel 2007 ruim 1,5 miljoen mensen zijn afgeluisterd. Bijna 10% van de Nederlandse bevolking. De Hond: “Een geruststellend idee. Afluisteren is geen voorrecht meer voor een kleine elite.”

Overheid nalatig

Wat het volk nog wel mist is een beetje sturing op basis van al die bij elkaar gespionneerde private-informatie. “Als je heel veel weet, dan heb je ook verantwoordelijkheden. Stel: de overheid bespeurt op MSN dat je om half elf in Utrecht aan het chatten bent met een verse date, en men bespeurt tegelijkertijd op Google Calendar dat je om elf uur een afspraak voor je werk hebt in Amsterdam. Dan is het natuurlijk flauw dat diezelfde overheid je om 10:51 uur flitst op de A2. Op zo’n moment moet zo’n AIVD’er even die Moslimterroristen uit zijn hoofd zetten, de telefoon pakken en je zeggen dat het zo echt niet langer kan”, meent De Hond. “Stukje betrokkenheid.”

Minister Hirsch Ballin verklaarde vandaag niet verrast te zijn over de uitkomst van het onderzoek. “Het was immers een telefonische enquête.”