Civil journalism gone wrong. Een winkelcentrum in Miami donderdagmiddag: een verwarde vrouw overgiet zich met benzine en steekt zichzelf in brand. Tientallen omstanders zien het gebeuren, hun primaire reactie: foto’s maken. In plaats van een brandblusser te zoeken, het vuur te doven met een stuk textiel óf op z’n minst 911 te bellen grijpt de meerderheid naar zijn of haar mobieltje?!
Volgens de deskundoloog in de nieuwsreportage cremeren creëren de fotograferende burgers met hun handeling een filter tussen zichzelf en wat ze zien gebeuren, zo wordt het gruwelijke wat ze zien virtueel en hoeven ze dus niet in te grijpen. Is dit Sociaal Onthechten 2.0? Uiteraard is dit gedrag het resultaat van onze verdorven maatschappij vol nieuws, videogames en films zo wordt gesteld in de reportage. “In een provinciestadje was dit allemaal heel anders verlopen” aldus een intrigerende insinuatie van de (plattelands?) deskundoloog.
Zal dit het toppunt van waanzinnigheid zijn? Nee natuurlijk niet! Ik verwacht dat het volgend lichtend middelpunt van de burgerjournalistiek zélf foto’s maakt van de mensen die hem/haar fotograferen. Al was het maar voor het Droste effect op Flickr! Wat zeg ik? Onderwijl twitterend, toeschouwers zullen zich ra(n)zend snel aanmelden als followers. Waarom niet?
De vlammende vrouw op de foto overleefde overigens haar actie: een Eenzame Burger 1.0 greep naar de brandblusser en doofde de vlammen. Mevrouw liep vervolgens smeulend het winkelcentrum uit.
Reacties (38)
Geen idee of ik daadwerkelijk naar de brandblusser zou grijpen, maar in ieder geval niet naar mijn mobieltje: ik heb er geen.
Burger 0.0
Enige kans dat het wat banaler is. Een winkelcentrum is een relatief drukke plaats en het is een bekend verschijnsel dat mensen vaak niet ingrijpen als er meerdere mensen aanwezig zijn. Men staat op elkaar te wachten. Het standaard voorbeeld is iemand die in het water valt.
Ik geef toe, als er daarna foto’s worden gemaakt krijgt het wel een extra dimensie nog maar ook daar hoeft er waarschijnlijk maar één mee te beginnen om navolging te krijgen onder al die mensen die in een verlammende dubio staan, niet wetend wat ze nu eigenlijk moeten doen.
Banaler, maar dus ook wel minder negatief, in de zin van “dom” in plaats van “slecht”.
Da’s knap werk van die E.B. 1.0. Want wel eens in de buurt geweest van een fakkelend mens? Je voewlt je hele lijf terugdeinzen, dwars tegen je welwillende bewustzijn in.
Maar hulde aan die burger.
Overigens is het verplicht te helpen, volgens artikel 450 van het Wetboek van Strafrecht.
Je krijgt alleen een geldboete of maximaal 3 maanden bajes als de hulpbehoevende dood gaat.
Geen idee of ze in de V.S. ook zo’n wet kennen. België in ieder geval wel (artikel 422bis van het strafwetboek).
Ah! In België geldt: “Met gevangenisstraf van acht dagen tot (een jaar) en met geldboete van vijftig frank tot vijfhonderd frank of met een van die straffen alleen wordt gestraft hij die verzuimt hulp te verlenen of te verschaffen aan iemand die in groot gevaar verkeert, hetzij hij zelf diens toestand heeft vastgesteld, hetzij die toestand hem is beschreven door degenen die zijn hulp inroepen”.
Misschien de straffen verzwaren als in plaats van hulp de ramp wordt vastgelegd?
@4:
Nee, dat denk ik niet, zie #2. Ik verwacht niet dat die mensen daar stonden te filmen als een erg bewuste (film-)actie, maar als een verwarde “dan doe ik toch iets” actie.
Het omstander-effect is in ieder geval zeer breed gedocumenteerd. Zie ook:
http://en.wikipedia.org/wiki/Bystander_effect
Zoals gezegd, als daarna één iemand gaat filmen heb je dikke kans dat meerderen dat gaan doen.
O.a. omdat iedereen nu zo media-savy is, wegens b.v. Jackass e.d., zoek dus je in allereerste instantie naar de candid camera, m.a.w. je probeert te focussen met je mobieltje; dat ziet er dan toch anders uit, dan louter hulpeloos en panisch rondkijken.
Je kan ook moeilijk gaan zitten schetsen, want hoelang kan het duren, dus wat moet je dan anders, dan wat kiekjes maken.
http://www.ehow.com/how_4856843_draw-human-torch.html
En ja hoor, een psycholoog komt dan natuurlijk gelijk schooien, door met de idealisatie van het dorpsleven af te komen!
“…had a history of mental illness and had been convicted of trafficking prescription drugs, according to her husband and court records”, aldus het bijschrift. Wat betekent dat nou weer? Hoe kan je nou medicijnen smokkelen die je op recept hebt gekregen…
Maar ik vind het trouwens wel erg, al lijkt dat niet zo; je merkt dat je de ernst van zoiets, in de eerste plaats, probeert te verdringen.
En over dat kuddegedrag van geen initiatief nemen, dat zie je ook bij vakbonden. Je moet af en toe zo’n leider promoveren, er tussenuit plukken, dan heb je van de andere georganiseerden verder helemaal geen last meer.
@6:
“Prescription drugs” is “medicijnen” in deze, om ze te onderscheiden van “drugs” zoals wij het woord gebruiken.
http://www.criminaldefenseattorneytampa.com/PracticeAreas/DrugCrimes/TraffickingPrescriptionDrugs.aspx
@7 ahaaa…omdat ik dacht, in dat andere geval, meestal het woord ‘dope’ meen te horenvallen. Maar je mag ze dus, klaarblijkelijk, net als prostituees & wapens niet zomaar van de ene naar de andere staat meenemen.
@Rene: over je #2 – ik dacht dat mensen primair drie reacties kennen: 1. vluchten (weglopen dus), bevriezen (van schrik niet in staat te handelen) en 3. handelen (hulp verlenen).
Met een beetje goede wil kan je dat fotograferen dan onder “handelen” laten vallen. Je doet tenminste iets. Maar het lijkt me niet vallen onder primair reacties.
Vooral ook omdat ik aanneem dat men het mobieltje of camera continu in de aanslag heeft.
Of het zou een vlijmscherpe split-second analyse en reactie kunnen zijn. Zo van hier valt niets te redden, laat ik het maar filmen dan heb ik enig bewijs als de politie de getuigen gaat horen.
Je begrijpt dat ik dat niet geloof.
Als jochie van vijf had ik een fraai seventies afro-kapsel, tijdens een feestelijk etentje bij ons thuis ging ik met m’n krullen langs een brandende kaars, mijn Vader 1.0 aarzelende geen moment en pakte
zijn Oostduitse Leicamij op, de vlucht naar de wasbak staat mij -nu ruim dertig jaar later- nog helder voor ogen.@ Peter:
Het bestaan van het omstander-effect ga ik niet verder beargumenteren — dat is een vaststaand feit binnen de sociale psychologie.
Dat effect aangenomen dus, neem ik hem aan als ook hier optredend aangezien het hier over een publieke plaats gaat (een winkelcentrum) en als ik me dan zelf probeer in te leven in die situatie, van het staan toekijken in verlammende besluiteloosheid waarbij ik zo ongeveer mijn enige input nog uit het groepsproces haal, dan kan ik me prima voorstellen dat in ieder geval voor iedereen behalve de eerste het fotograferen of filmen simpel, gepanikeerd kopieer-gedrag is.
Heb net pas dat filmpje gekeken (ik dacht door de foto hierboven dat ik ook beelden van die brandende vrouw ging zien en wilde mezelf nu eens voor voyeurisme behoeden) maar in het filmpje is nog sprake van mensen die dachten dat het een “show” was. Kan niet beoordelen hoe waarschijnlijk dat an sich is (hoewel Amerikanen wel overal lastig gevallen worden met allerlei vormen van reclame) maar het klinkt ook niet onredelijk, in ieder geval niet als je er maar één nodig hebt die dat denkt zoals ik boven stel.
(bovendien geldt natuurlijk dat zelf-rapportage een bepaald minder betrouwbaar instrument is in de psychologie, vooral in situaties waarbij schaamte betrokken is)
Die psycholoog die het daar gaat hebben over het creeren van afstand door het filter van de camera trekt, wat mij betreft, in ieder geval enkel wat modieuze en met graagte door media geadopteerde termen uit z’n aars. Veel beter verhaal dan mensen die gewoon weer niets staan te doen, immers.
De vrouw wil dood. Wie zijn wij om het beter te weten? Ze wil niet meer leven, waarom haar dan een zwaar verminkt leven geven door haar te ‘redden’?
Eén antwoord zou kunnen zijn dat er betere en meer voor de hand liggende manieren zijn dan je in brand steken op een drukke plaats als dood gaan echt hetgeen is dat je wilt.
In principe ben ik wel voldoende ellendeling om me niet te druk te maken over aardbewoner 6.786.416.101 maar mensen die “in de war zijn” noodzakelijkerwijs aan hun eigen verwarde beslissingen overlaten gaat wel weer wat ver.
Afrokapsels vatten dus vlam ? Nooit geweten, Carlos.
@ Carlos: (als serieuze reactie trouwens, is een vader natuurlijk geen omstander, maar juist iemand met een primaire verantwoordelijkheid)
Je kan er ook een media-filosoof bijhalen. Die kan dan een verhaal afsteken over de mobiele camera als zintuiglijke prothese, als uitbreiding van de zintuigen. Je kan je verwachtingspatroon eigenlijk haarfijn instellen, wat betreft de quasi-rituele debitaties van elk, beroepshalve, gelicenseerd mediaverschijnsel.
jaja Rene dat weet ik ook wel, maar ik moest die Oostduitse Leica toch ergens kwijt ;-)
@Rene: Dat mensen uit het “verlammend dubio” inadequate dingen kunnen doen, is me ook wel bekend. Maar dat gaat dan om (onder andere) een naast je staande vreemde vastpakken, stuurloos heen en weer lopen, aan eigen haren of kleding plukken, of op elkaar staan wachten of er iemand wel iets doet, zoals je schreef.
Je camera pakken zou dus als eigentijds verschijnsel daar aan toegevoegd kunnen worden?
Ik kan daar (nog) niet in meegaan, omdat het pakken van je camera en het filmen iets meer gecoördineerd denken en handelen vereist, dan bij een paniekreactie doorgaans mogelijk is.
Maar wellicht is er al bewijsvoerend onderzoek geweest die jouw stelling ondersteunt?
De relaties tussen emotie en een keuze maken en de noodzaak van het (mijn interpretatie) goed kunnen beleven van emoties op een moment (/interp) zijn nodig voor het maken van een keus. Een filmpje maken is de emotioneel makkelijke keus (want de keus wordt geevalueerd op zijn emotionele impact). Als iemand anders die keus voor je maakt ga je gewillig mee, zowel in het filmen als een opdracht uitvoeren als: bel 911, help mij een brandblusser zoeken… Word ik oud als ik zeg dat het in 1.0 beter ging of is 2.0 nog compatible met 1.0 maar niet meer gewend keuzes te maken met grote impact. hmmmm … (refs naar internet is een recht discussie)
@ Peter:
Voor zover ik weet bestaat dergelijk onderzoek niet.
Maar merk op dat ik me hier richt op kopieer-gedrag, waarbij één “het goede voorbeeld” (niet, dus, maar in die termen) geeft en waarbij dit in anderen een “ah, dus dat kan ik doen!” reactie teweeg brengt die je in een paniek situatie snel volgt. Het filmen is daarmee niet de gepanikeerde besluiteloosheid zelf, maar juist het opheffen daarvan.
Ja, daar zitten ook wel wat aannames in hoor en ik pretendeer niet dat het noozakelijker juister is dan in ieder geval die “show” reden maar ik ben in ieder geval een groot gelover in het “eerder dom dan slecht” beeld van de mens(heid) dus een beeld van omstanders die volledig nuchter en bij zinnen staan te filmen geloof ik in ieder geval niet.
(@ Carlos: Okee. Goed verhaal verder!)
“Noodzakelijkerwijs”. De comment edit box bleef hangen…
@ DJ:
Ik denk wel dat er globaal gesproken in ieder geval de verst ontwikkelde landen een vermindering van ‘eigen verantwoordelijkheid’ waarschijnlijk is. Als ik naar mezelf kijk heb of had ik altijd ook maar een beetje minimaal het gevoel van eigen verantwoordelijkheid gehad, in een omgeving die alles voor mij regelde.
Als je gewend bent dat je dingen voor jezelf moet regelen ontwikkel je denkelijk ook meer het gevoel dat je zelf verantwoordelijk bent voor hoe dingen lopen. In een wat kleine context vind ik dit effect altijd zeer goed waarneembaar bij studenten aan het WO die zijn geswitcht vanaf HBO. Ten opzichte van hen die gewoon doorgedraaid zijn in de VWO -> WO molen zijn zij die zelf die keuze hebben gemaakt voor HBO -> WO veel volwassener, in de zin dat ze veel minder nog verwachten bij het handje genomen te worden. Hebben veel meer eigen initiatief.
Gecombineerd met een maatschappij die dan ook zover geregeld is dat je vrijwel nooit met nood-situaties te maken krijgt verwacht ik inderdaad een inverse relatie tussen eigen initiatief in dat soort situaties en ontwikkelingsgraad van de maatschappij. Minder mensen als “de held” in het filmpje.
Maar iets zegt me dat anderen zouden kunnen vinden dat ik nu ietwat off the deep end aan het veralgemeniseren ben…
(hoe vaak die anderen het wel niet fout hebben, echter, jeutje)
@ Redactie: Zo te zien hangt m’n laatste reactie in het spamfilter. Kan zo niet bedenken waarom, maar vast een naughty word.
[EDIT: ik heb hem uit het spamfilter gevist, maar ik ga zo slapen, dus: beloof je de rest van de nacht geen naughty woorden meer te gebruiken? De Webmeesteres.]
Ik zal m’n best doen, maar ik weet nog steeds niet wat het naughty word nu was…
@Rene, schunnige tekst man! ;) en toch volledig eens. Maar vooral bij ex-HBO’ers zie ik toch heel vaak een procedurele insteek, veel kennis maar geen gevoel voor de materie … maar dat verklaard niet waarom 50+ers dat doen … ik denk veel mensen mentaal pampers aan hebben :)
@24, reactie zit ook vast … ik ga ook maar slapen …
hbo waarschijniljk. amerikaanse zender … geen torrents hier ;)
De door jou aangepaste reactie wordt gezien als spam. Als dit niet terecht is en hij verschijnt niet na een minuut of 10 alsnog, even een mailtje naar [email protected] – Sluiten
hoger beroeps onderwijs dus niet afkorten, daar houdt sargasso niet van
bah, dat is pas een scoop
die afkorting is een amerikaanse zender
dat filter staat heel strak, twee kwijt
Dagsluiting: http://www.nuvideo.nl/opmerkelijk/29809/kale-pinguin-beschermd-door-wetsuit.html
When there’s nothing left to burn, you have to set yourself on fire…
Een mobieltje past in mijn broekzak, een brandblusser niet.
En als die vrouw al flink staat te fikken weet ik niet of het wel zo menslievend is om die nog te gaan blussen. Want dan overlijdt ze na drie dagen alsnog, maar wel na helse pijn.
Hoe meer mensen kijken naar een noodsituatie, hoe groter de kans dat niemand ingrijpt. Een enkele voorbijganger bedenkt zich geen twee keer, maar 20 mensen ‘delen’ de verantwoordelijkheid onbewust.
@DJ: Sorry, het woord “h b o” zorgt ervoor dat je in het filter komt en na twee keer op de strafbank.
@ Steeph: Je zal er wel niet echt controle over hebben per woord (ie, gewoon een woordenlijst importeren) maar H B O is wel erg onfortuinlijk hier. Als de list automatisch ververst wordt helemaal lastig maar anders er misschien nog een whitelist voor hangen die bepaalde woorden filtert voordat de rest van de reactie aan het spamfilter wordt gevoerd.
In elk geval verfrissend dat het journaille eens de lens op zichzelf richt en zijn optreden “shocking” noemt.
Als iemand echt dood wil, wie zijn anderen dan om dat te beletten?
Zie #13.
De primaire reactie van deze poster: publiceren die plaat. Wat hem tot een ramptoerist als vele anderen maakt.