In New York applaudisseerden diplomaten vorige week voor de “New York Declaration on the two-State solution”. De secretaris-generaal van de VN omschreef het als volgt: “De kernvraag voor vrede in het Midden-Oosten is de uitvoering van de tweestatenoplossing, waarbij twee onafhankelijke, soevereine en democratische staten – Israël en Palestina – naast elkaar leven in vrede en veiligheid”. Een glas, een plas en iedereen veinsde dat er iets substantieels was gebeurd. De raad bevestigde nog maar eens haar toewijding, maar vierde vooral de kunst van het wegkijken.
Het ritueel van zelfbedrog
De VN doet al decennia hetzelfde toneelstuk. Iedere zoveel jaar is er een verklaring. De tweestatenoplossing wordt plechtig bevestigd, alsof een dode patiënt nog steeds gereanimeerd kan worden door nog een keer de handen op de borst te drukken. Ministers in Den Haag roepen dat vrede op basis van dit plan “het enige alternatief” is, alsof er nog iets te kiezen valt.
De realiteit ligt intussen buiten de zaal: de Westoever is versnipperd tot enclaves waar Baarle een puntje aan kan zuigen, Oost-Jeruzalem is opgeslokt, Gaza is een belegerde ruïne. Maar laat dat het ritueel in New York niet bederven.
Wij zijn de morele boekhouders
Europa speelt graag de rol van keurige boekhouder van het internationaal recht. We hebben tribunalen in Den Haag, we hebben mooie toespraken over mensenrechten. Maar wanneer Israël nederzettingen uitbreidt of burgers bombardeert, blijft het bij bezorgde verklaringen. Weinig tot geen sancties, geen stop op wapenhandel, geen diplomatieke consequenties.
We verkopen Israël nog steeds high-tech surveillancesystemen en wapens, terwijl we tegelijkertijd geld overmaken voor humanitaire hulp aan Palestijnen. De ene hand plakt verbandjes op de wonden, de andere voedt de onderdrukking of koopt wapens die ‘slagveldbeproefd’ zijn. Lees: uitgeprobeerd op Palestijnen.
Het nieuwe Amerika: zelfs de façade van principes achterwege
En dan Washington. Zolang de VS miljarden aan militaire steun levert en elke poging tot veroordeling in de VN blokkeert, is de tweestatenoplossing niet meer dan een slechte grap, helemaal nu het nieuwe regime niet onder stoelen en banken steekt dat mensenrechten haar geen zak interesseert.
Dus: wélke tweestatenoplossing?
De vraag stellen is hem beantwoorden. Er is geen tweestatenoplossing meer en eigenlijk is deze er nooit geweest. Er is één staat die de hele ruimte controleert, en binnen die staat bestaat een systeem dat de Palestijnen zonder rechten houdt en een regering die geen millimeter bereidheid toont om dat te veranderen. Het Westen kent daar een woord voor: apartheid. Maar in Brussel en Den Haag klinkt dat te ongemakkelijk, dus noemt men het liever een “complex conflict”. En terwijl men nog druk bezig is diplomatiek te struikelen over dat woord, is Israël inmiddels al weer een tijd begonnen aan de overtreffende trap: een genocide.
De VN-verklaring in New York verandert daar niets aan. Ze is een schaamlap voor diplomaten, een rookgordijn voor politici, en een belediging voor wie de werkelijkheid onder ogen ziet.
De klank van lege handen, luid klappend in New York, om een luchtspiegeling: dat is wat de tweestatenoplossing vandaag nog betekent.