COLUMN - Deze maand maakte het European Research Council bekend wie het een Consolidator Grant toekent. Na een strijd waarin 90% is afgevallen ben ik één van de gelukkigen. Met die beurs kan ik mijn onderzoeksteam uitbouwen en onderzoek doen naar nieuwe politieke partijen en media.
“Nederland, met al zijn antidiscriminatiebepalingen en vooral de morele verontwaardiging over alles wat maar enigszins zweemt naar het maken van onderscheid tussen mensen op welk terrein dan ook, is een keiharde gesegregeerde samenleving.” In zijn boek De islamisering van onze cultuur uit 2001 plaatste politicus Pim Fortuyn vele vraagtekens bij het ideaal van de multiculturele samenleving.
Mee eens of niet, Fortuyn verwoordde de mening van een flink deel van het electoraat. Althans, volgens het Nationaal kiezersonderzoek bestaat al sinds 1994 een grote mate van stabiliteit in de antwoorden op de vraag of ‘allochtonen hun eigen cultuur mogen behouden of zich juist geheel moeten aanpassen.’ Die antwoorden waren scheef verdeeld, en dat zijn ze tot op de dag van vandaag.
In een recente enquête van mijn team onder 1.404 kiezers bijvoorbeeld neigt 12% naar ‘behouden’ en 68% naar ‘aanpassen.’ Ook is 45% het eens met de stelling dat ons land een slechtere plek is geworden door mensen uit andere landen die hier zijn komen wonen, en 38% is het daarmee oneens. Liefst 37% vindt dat die mensen het culturele leven in ons land ondermijnen en 46% vindt van niet.
Fortuyns geluid was in de politieke arena niet onbekend. Kritiek op de multiculturele samenleving werd in Nederland al in de jaren ’70 verwoord, bijvoorbeeld door een groep academici die later toetraden tot de Centrumpartij. In andere landen, zoals Zwitserland, uitten politici in de jaren ’60 al vergelijkbare kritiek. Waarom kwam de electorale doorbraak in ons land dan pas in 2002?
Dit raakt aan de vraag waarom sommige nieuwe politieke ideeën mainstream worden en andere niet. Nieuwe ideeën worden vaak geïntroduceerd door nieuwe politieke partijen. Fortuyn bijvoorbeeld had succes met zijn Lijst Pim Fortuyn (LPF) terwijl zijn vorige partij, Leefbaar Nederland, snel een stille dood stierf. Dit leidt tot de vraag: waarom zijn sommige nieuwe partijen succesvol en andere niet?
Wat het antwoord op die vraag ook moge zijn, de media zijn deel van dat antwoord. Voor nieuwe partijen zijn media cruciaal – of dat nu traditionele nieuwsmedia zijn of nieuwe media. Toch zegt de literatuur die nieuwe partijen analyseert weinig over media. Omgekeerd zegt de literatuur over media weinig over nieuwe partijen. Wat is de rol van media, en (hoe) is die rol recent veranderd?
Over deze vragen gaat mijn onderzoek de komende vijf jaar. Het zijn geen nieuwe vragen, maar wel vragen die centraal staan in de politieke wetenschap en politieke communicatie. Wat nieuw is, zijn de mogelijkheden die data science ons biedt om die vragen eindelijk eens adequaat te beantwoorden. Miljoenen nieuwsitems worden verzameld en geanalyseerd om een compleet plaatje te krijgen.
Eindelijk kunnen we kijken naar allerlei politieke ideeën en hun ontwikkeling. Eindelijk kunnen we kijken naar alle partijen in plaats van het succesvolle topje van de ijsberg. Naar alle partijen in 19 landen die sinds 1950 hebben meegedongen naar zetels in plaats van alleen naar de LPF. En eindelijk kunnen we kijken naar aandacht voor elk van die partijen in allerlei media – ook nieuwe media.
Voor mijn ERC Consolidator Grant-project, waarin ik dit alles de komende vijf jaar ga onderzoeken, ga ik zes collega’s aannemen. Het zal tot oktober 2021 parallel lopen aan mijn lopende NWO Vidi-project, waarvoor ik vijf collega’s heb aangenomen. Dat project gaat over juridische actie tegen anti-immigratiepolitici – zoals de processen tegen Geert Wilders – en effecten daarvan op publieke opinie.
Voor dit soort beurzen ligt in de sociale wetenschappen de kans op afwijzing op 90%.* Dat percentage is de laatste jaren steeds hoger geworden doordat budgetten niet meestegen met de aantallen aanvragers. En ook niet met inflatie en salarissen, waardoor met die beurzen ook steeds minder mogelijk is: er kunnen bijvoorbeeld steeds minder onderzoekers van worden aangesteld.
Niettemin ga ik proberen met mijn team de onderzoeksvragen zo goed mogelijk te beantwoorden. Hopelijk zal dat leiden tot beter begrip van de opkomst van allerlei partijen en hun politieke ideeën, zoals ouderenpartijen, groenen, eurosceptici, en anti-immigratiepartijen als de LPF. En wellicht tot beter geïnformeerd publiek debat over succes en falen van die partijen – en de rol van media daarin.
En hoe groot die rol was bij Fortuyn.
*Dat cijfer van 90% afvallers heeft betrekking op de ERC Consolidator Grant-aanvragers bij het panel van sociale wetenschappen waarin ik mijn aanvraag heb ingediend, genaamd SH2, vanaf de start in 2013 tot en met afgelopen jaar. Bij NWO Vidi geldt een vergelijkbaar afwijzingspercentage en bij NWO Veni sociale wetenschappen (SGW) lag dat cijfer afgelopen jaar nipt boven de 90%.
Reacties (8)
Gefeliciteerd!
Even dacht ik vanwege de voetnoot dat jouw aanvraagloket eigenlijk NWO Vici had moeten heten, maar dat bestaat wel degelijk en is weer iets anders.
Wat niet wegneemt dat je met deze overwinning ook mijn felicitaties krijgt.
insgelijks!
Ja geweldig! Succes met het onderzoek.
Gefeliciteerd, ik ben benieuwd,
al heb ik geen hoge pet op van sociologie e.d.
Valt nou niet bepaald onder ‘wetenschap’ al levert het soms wat interessante inzichten op.
antwoord op NWO onderzoek ligt er al,
ja is schadelijk want versterkt anti-immigratie tendenzen.
Maar haal er gerust wat cijfer materiaal bij, kan helpen bij een discussie.
Ben wel benieuwd hoe je de anti-immigratiesentimenten gaat scheiden van racisme. Een (groot) deel van de extreemrechts heeft m.i. gewoon moeite met mensen met een andere uiterlijk. Zou de weerzin tegen immigranten die uit Polen komen echt groter zijn dan tegen bijvoorbeeld Surinamers of Antillianen?
is gewoon veel te ongenuanceerd. Geen wonder dat mensen kiezen voor het laatste. Met culturen die hier neerstrijken en die zich niet aanpassen (Chinezen, VS expats) maar die a) niet voor al te veel kopzorgen voor de politie zorgen en die b) hun eigen geldje verdienen, heeft niemand een probleem.
Culturen die het daarentegen normaal vinden om de clitoris van kleine meisjes te amputeren, en die grote meisjes die verkeerd naar de verkeerde jongens kijken, de keel doorsnijden, en die hele grote meisjes , ook wel mevrouwen genoemd, altijd onder een kleed verstoppen, daar worden de lokale mensen wel een beetje opstandig van, ja.
M.a.w. het gaat om de aard van de arriverende cultuur, en daar kan een enquete, in zijn vraagstelling, heus wel recht aan doen.
@6: Die Suri’s zitten niet dronken achter het stuur van hun goudkleurige Datsun met een fly-klm-sticker. Hebben we hier de kerken eindelijk leeg gekregen, lopen ze weer vol met paapse Polen. En ik een liever een bara dan bietensoep. Of bedoelde je dat niet?