ELDERS - Achter de regeringsleiders die hun best doen om de situatie in Oekraïne stabiliseren staat een team van Europa’s best betaalde adviseurs klaar om de economie naar westerse snit te reorganiseren.
Bij alle bemoeienissen van wereldleiders voor vrede en stabiliteit in Oekraïne zijn de “oligarchen” ietwat buiten beeld geraakt. Oorspronkelijk waren de Maidan-demonstraties voor aansluiting bij Europa ook gericht tegen tegen de macht van president Janoekovitsj’ ongrijpbare zakenvrienden die via slinkse wegen de economie en de politiek in het land naar hun hand wisten te zetten. Na het vertrek van Janoekovitsj koos Oekraïne in Porosjenko toch opnieuw voor een puissant rijke zakenman als president.
Deze week meldde zich in Wenen Dmitry Firtash, een andere oligarch, als medeoprichter en sponsor van het Agentschap voor de Modernisering van de Oekraïne, een instituut dat voor het land een “Marshallplan” wil ontwerpen om er weer bovenop te komen.
Wie is Dmitry Firtash? Firtash is voorzitter van het Oekraïense verbond van ondernemers, en ondanks dat hij geen oligarch genoemd wil worden is hij een typisch voorbeeld van deze omstreden ‘kaste’. Rijk geworden door handel in de instabiele periode na de val van de Sovjet-Unie staat hij inmiddels aan het hoofd van een imperium van chemische industrie en energiebedrijven in een reeks van Europese landen: Oekraïne, Duitsland, Italië, Cyprus, Tadjikistan, Zwitserland, Hongarije, Oostenrijk en Estland. Er werken meer dan honderdduizend mensen voor hem en de omzet van het bedrijf bedroeg in 2012 6 miljard. Firtash heeft in de energiesector zowel relaties met het Russische Gazprom als met Oekraïense energieleveranciers. Hij regelde in 2006 een deal over gasleveranties uit Turkmenistan die ongedaan werd gemaakt door zijn aartsvijand, voormalig premier Julia Timoesjenko. Met president Janoekovitsj, zijn partijgenoot uit de Oost-Oekraïense Partij van de Regio’s, kon hij beter uit de voeten.
Na de machtswisseling in Kiev, nu een jaar geleden, week Firtash uit naar Oostenrijk. Daar werd hij begin april vorig jaar gearresteerd op verzoek van de Verenigde Staten. Hij zou in India ambtenaren voor in totaal 18,5 miljoen dollar hebben omgekocht in een mijnbouwproject. Volgens Firtash was het een politiek gemotiveerde actie uit de koker van Timoesjenko. Zij had hem al eerder zwart gemaakt door hem te associëren met de Oekraïens-Russische gangster Mogilevich die in de top-10 van de Most Wanted -lijst van de FBI staat. Firtash zat negen dagen vast en werd toen op borgtocht vrijgelaten tegen een exorbitant hoog bedrag van 125 miljoen euro, een record voor Oostenrijk. Sindsdien vecht hij uitlevering aan de VS aan. En hij bereidt zich voor op een come-back in zijn vaderland. Onlangs kreeg zijn bedrijf een televisiestation in handen.
Het dinsdag op een symposium in Wenen gepresenteerde instituut moet hem de weg terug naar zijn rijkdommen openen. Interessant is te zien wie hem daarbij gaan helpen. Directeur wordt de voormalige Oostenrijkse minister van de Financiën (ÖVP), Spindelegger. Vorig jaar trad hij onverwacht af omdat hij zich niet kon verenigen met een belastingplan dat de rijke bovenlaag te zeer zou treffen. Andere opvallende adviseurs zijn drie Britse Hogerhuisleden, waaronder de voormalige EU-commissaris Peter Mandelson. Verder krijgt Firtash steun van Bernard Kouchner, de voormalige Franse minister van Buitenlandse Zaken, eerder directeur van Artsen zonder Grenzen. Sargasso’s Prediker merkte onlangs na een uitgebreid televisie-interview met Kouchner op dat hij over ‘humanitaire interventies’ ondanks zijn achtergrond niet veel meer in brengen heeft dan een “hoop pathos, veel grappenmakerij en de mantra dat er ook een hoop mensen sterven wanneer je niets doet”. Een andere publieke figuur die Firtash aan de haak heeft geslagen is Bernard-Henry Lévy, een invloedrijke, maar ook omstreden, Franse schrijver met een groot netwerk die ook niet uit de media te branden is (hij wist ooit Sarkozy over te halen gewapend te interveniëren in Libië). Dan zien we verder nog Peer Steinbrück, de vroegere Duitse minister van Financiën, bekend vanwege zijn controversiële neveninkomsten. En de oud-president van Zuid-Afrika De Klerk die, met onder andere de Nederlandse oud-minister van Buitenlandse Zaken Hans van den Broek, actief is in het Global Panel Foundation (known for its behind-the-scenes work in public policy).
Firtash zet dit hele informele en invloedrijke netwerk aan duur betaalde adviseurs in voor zijn “Marshallplan” (ad 300 miljard euro) voor Oekraïne, een naam die uiteraard niet toevallig is gekozen. Hij moet zich waarmaken bij een westers gezinde regering en steun in geld bij elkaar zoeken in Europa en Amerika. Misschien zijn die nieuwe westerse vrienden ook wel in staat hem vrij te pleiten bij de Amerikaanse justitiële autoriteiten, zodat hij binnenkort zonder problemen terug zal kunnen keren naar zijn vaderland dat hem rijk en machtig heeft gemaakt.
Hoeveel welvaart mogen de Oekraïners verwachten van zo’n “Marshallplan” onder regie van deze oligarch?
Reacties (30)
De laatste zin geeft twijfel aan de goede bedoelingen aan en het begrip oligarch wordt met dedain gebruikt. Het kan zijn. Eigenbelang speelt zeker een rol. Het zit in het begrip waarschijnlijk.
Maar aan de andere kant: is dat niet de nieuwe organisatie van de wereld? Oligarchen die ons besturen? Democratie bestuurd door oligarchen? Volgens mij is dat in de westerse wereld al de praktijk van de dag al doet men het anders voorkomen.
En je kunt je afvragen of het ooit anders is geweest behoudens enkele korte post-revolutionaire periodes.
Hoeveel welvaart gunnen onze oligarchen ons? Niet bijster veel vermoed ik.
Sinds wanneer is het in de VS strafbaar om ambtenaren in India om te kopen?????
@3:
Inderdaad. uiterst vreemd
Ik lees een hoop rare dingen en heb dan ook m’n twijfels bij dit initiatief. Het klinkt vooral weer als een kliek mannetjes die vooral heel erg goed voor zichzelf en elkaar willen zorgen.
Maar waar is dat eigenlijk niet zo?
@3: Ik veronderstel dat het mijnbouwbedrijf in Amerikaanse handen is, maar ik heb daar geen bevestiging voor gevonden. De Amerikaanse Justitie reikt ver. Zodra er een Amerikaans bedrijf betrokken is, ook als het een internetbedrijf of telecommunicatie betreft, kan het Amerikaanse OM in actie komen.
@1: Je wilt toch niet zeggen dat je oligarchisering normaal vindt?
@3, @4 De omkopingen werden gefinancierd vanuit financiele instuituties in de VS ten behoeve van een onderneming gevestigd daar:
http://s3.documentcloud.org/documents/1100754/billionaire-ukrainian-industrialist-dmytro.pdf
@6: Ik heb ff gegoogeld maar de overwegende toon is wel dat het een politiek gemotiveerde move was om hem te laten arresteren.
http://www.nytimes.com/2014/05/07/world/europe/brash-ukrainian-mogul-prepares-to-fight-us-bribery-charges.html
@8 Dat roepen die oligarchen allemaal als ze gesnapt worden.
@7:
Dat is ongeveer het zelfde als een bankovervaller te vervolgen in Nederland omdat hij nederlandse wegen heeft gebruikt om in Duitsland te komen zodat hij daar een bank overval kon plegen.
Volgens mij is het land waar de daadwerkelijke criminele activiteit plaats vind verantwoordelijk voor vervolging, in dit geval India en niet de VS.
@9: Dat roepen analisten, google zelf maar ff.
@6:
Jawel, zie Michels “IJzeren wet van de oligarchie”
Is hier niet anders.
@1 Maar aan de andere kant: is dat niet de nieuwe organisatie van de wereld? Oligarchen die ons besturen? Democratie bestuurd door oligarchen? Volgens mij is dat in de westerse wereld al de praktijk van de dag al doet men het anders voorkomen.
Het enige verschil met het voormalige oostblok en hier is dat ze hier verscholen blijven achter
de gordijnvitrage. Firtash heeft ook een paar Britse parlementsleden op de ‘loonlijst’ staan.De Russische oligarchen zijn de directie van de maffia. Deze personen proberen wereldwijd te infiltreren en de samenleving tot slaaf te maken. Vooral de Britse regering (City Londen) werkt veel samen dit misdaadsyndicaat. Veel van deze groeperingen zijn ook eigenaar van voetbalclubs of iets dergelijks.
@14: Firtash is een Oekrainer, geen rus.
@10: “Dat is ongeveer het zelfde als een bankovervaller te vervolgen in Nederland omdat hij nederlandse wegen heeft gebruikt om in Duitsland te komen zodat hij daar een bank overval kon plegen.”
Behalve dat hier misschien de bankoverval heeft plaatsgevonden op de Nederlandse weg. Tenminste, zoals ik het lees zijn de dollars op Amerikaanse bankrekeningen van die Indiase officials gestort (als het om dollars gaat kan dat natuurlijk ook niet anders en het lijkt me ook niet erg waarschijnlijk dat die officials zich laten omkopen in Indiaas geld, dat immers sneller zijn waarde verliest dan je zo’n groot bedrag kan uitgeven).
@7: Dank voor deze aanvulling!
@10 Volgens mij is het land waar de daadwerkelijke criminele activiteit plaats vind verantwoordelijk voor vervolging, in dit geval India en niet de VS.
Volgens mij is omkoping in de VS ook strafbaar. En in deze zaak is dus niet alleen het Indiase strafrecht betrokken.
@18:
Als die omkoping in de VS gebeurt wel ja, maar als ik de stukken zo eens lees vind de VS dat ze jurisdictie hebben over dit soort zaken als er Amerikaanse belangen mee gemoeid zijn, simpel voorbeeld, als ik jou omkoop hier in Nederland en daarmee amerikaanse belangen schaad dan nog vind de VS dat ze mij mogen berechten ook al hebben wij beide nog nooit een voet in de VS gezet en/of ook maar ooit iets in de VS gedaan.
Ik vind dat nogal heel ver gaan.
@11 google zelf maar ff.
Als je zelf niet met overtuigend bewijs kunt komen is dit wel een uitkomst, ja. In de door jou gelinkte artikel waar je hoegenaamd je informatie over analisten vandaan hebt wordt er met geen woord over gerept. De enige waarvan wordt aangegeven dat hij politieke motivatie vermoedt is Firtash zelf.
@20: http://www.reuters.com/article/2014/03/13/us-ukraine-austria-firtash-idUSBREA2C14V20140313
@19 Dus jij vindt dat Nederland geen juristictie heeft over de zaak MH17? Dat is ook alleen maar aan Nederland gelinkt door belangen en niet gepleegd op Nederlands grondgebied.
@21 Tsja, ‘some analists’. Een halve man en een paardekop dus. Niet de brede gagel analisten die jij doet voorkomen.
@22: Nee inderdaad, het is boven Oekraïne gebeurt en het was een malaysian airways toestel, dus nee Nederland heeft er juridisch geen zak mee te maken en of er nou 200 Nederlanders of 1 Nederlander in dat toestel zat doet er geen zak toe.
Of wil jij beweren dat wij dan ook jurisdictie hebben als een Nederlander in Duitsland wordt vermoord door een Oostenrijker, want de laatste keer dat ik keek was dat niet zo.
@24 In Nederland kennen wij de Wet Internationale Misdrijven die dus wel degelijk juristictie geeft over internationaal gepleegde misdrijven. Dus in jouw laatste voorbeeld is het inderdaad mogelijk dat de Oostenrijker strafrechtelijk wordt vervolgd in Nederland.
@25: Absurd, zeker als je beseft dat sommige landen dat als een oorlogsverklaring kunnen opvatten, iets met soevereiniteit en dergelijke.
@26: “sommige landen dat als een oorlogsverklaring kunnen opvatten”
Grappig dat je dat zegt, want nog niet zo heel lang geleden was het vermoorden/beroven van iemand uit een bepaald land nog de meest voorkomende aanleiding voor dat land om militair in te grijpen in het land waar die moord/beroving had plaats gevonden.
@27: Net zo absurd, als de Nederlandse regering de illusie heeft dat ik de wapens oppak als bijv. Oekraïne weigert om de daders van MH-17 te vervolgen dan heb ik slecht nieuws voor ze, ain’t gonna happen.
@15, ja dat klopt, de integratie van beide volkeren is ook volkomen gelukt op het onderdeel georganiseerde misdaad.
Oekraïne kan ook inkomsten genereren door landbouwgrond te verpachten of te verkopen. Dat is nu nog bij wet verboden, maar er wordt druk uitgeoefend om dat te veranderen.
“De Oekraïners hebben daar zelf geen geld voor”, aldus Jean-Jacques Hervé, adviseur bij de Franse bank Credit Agricole, “maar speculanten met buitenlandse valuta kunnen een grote slag slaan.”
Bron: http://www.reuters.com/article/2015/02/27/food-conflict-development-idUSL5N0VZ5TU20150227
In de huidige economische moeilijkheden is Oekraïne kwetsbaar voor “landroof”, zoals dat op grote schaal plaatsvindt in Afrika.
Het IMF zal aandringen om de wet zodanig te veranderen dat buitenlandse investeerders worden toegelaten om ‘de landbouw te moderniseren’.