Lezersvraag: Welke conclusies worden er getrokken die je, op basis van het onderzoek, niet kan trekken? En wie maakt de grootste fouten? De NU.nl-reporter, het originele persbericht of de onderzoekers zelf?
Update: Het artikel op NU.nl is aangepast.
Reacties (11)
Een statisticus, een jager en een boer gaan fazanten schieten. De boer schiet eerst, schiet rakelings over de fazant heen. De jager schiet als tweede, maar schiet net onder de fazant door. “RAAK” roept direct de statisticus.
Daar doen zowel het onderzoek als het artikel me aan denken….
Iets specifieker graag, mensen!
@1 is inderdaad een onderdeel, maar er worden volgens mij ook andere fouten gemaakt door Dennis Rijnvis.
@3 Ja, natuurlijk. Nu.nl is totale pulp. Er staan vaker wel feitelijke onjuistheden in een artikel dan niet. Zelfs het ANP overschrijven is blijkbaar erg moeilijk. Ik kan er met m’n kop niet bij dat dit veruit de meest bezochte ‘nieuwssite’ van Nederland is.
@3: Een omkering van de oorzaak-gevolg relatie ligt hier heel erg voor de hand: Impulsieve mensen zullen eerder (incidenteel) cocaïne of amfetamine gebruiken. Gezien de laatste zin lijkt het erop dat de (mogelijke) fout al gemaakt wordt door de onderzoekers zelf.
Ze hebben proefpersonen bekeken die nooit drugs hebben gebruikt en proefpersonen die dat 10-15 keer hebben gedaan. Nu.nl concludeert dat 10-15 keer dus al sporen achterlaat in je hersenen, terwijl je dat niet kan zeggen. Tenzij ze scans hebben van dezelfde mensen voordat en nadat ze 10-15 keer drugs hebben gebruikt. Je zou dus net zo goed kunnen zeggen dat een bepaald “type” brein eerder geneigd is om af en toe drugs te gebruiken dan een ander, en dat dat meetbaar is. Maar of dat dan ook een correlatie heeft met mogelijk verslavingsgevaar lijkt me niet meer dan gevaarlijke speculatie.
In het officiële stuk staat:
Dat is nogal dubbel interpreteerbaar.
@6:
“Nu.nl concludeert dat 10-15 keer dus al sporen achterlaat in je hersenen, terwijl je dat niet kan zeggen. Tenzij ze scans hebben van dezelfde mensen voordat en nadat ze 10-15 keer drugs hebben gebruikt.”
Zelfs dan zou je niet zonder meer kunnen concluderen dat het de drugs zijn die de verschillen in de configuratie van het brein verklaren. De verandering die tussen de eerste meting – voor het gebruik van amfetamine – en de tweede meting – na tien tot vijftien keer amfetamine te hebben gebruikt – optreedt, kan evengoed door andere factoren zijn veroorzaakt.
Idd. Zie @1. :-)
Om te beginnen draait Nu.nl de correlatie om, meteen in de titel al, maar ook in de eerste zin.
Fout! Dat onderzoek bewandelt namelijk de omgekeerde route: studenten met een lagere impulscontrole (herkenbaar aan een impulsiviteitstestje met x, y en een muziektoon) zijn te herkennen aan hun … incidentele drugsgebruik.
Vervolgens blijkt ook nog eens dat als je die studenten aan een fMRI-onderzoek onderwerpt, hun brein ook daadwerkelijk verschilt van studenten die minder impulsief handelen in dat testje en die tevens (toeval?) geen drugs hebben gebruikt.
Wat leren we hieruit? Dat impulsief en risicovol gedrag bepaald worden door het functioneren van het brein, en dat adolescenten die – door de samenstelling van hun brein – meer geneigd zijn tot impulsief en risicovol gedrag tevens eerder geneigd zullen zijn om te experimenteren met drugs. (Wat dus niet wil zeggen dat het automatisch drugsgebruikers worden, zoals Nu.nl min of meer beweert).
Vervolgens extrapoleren de onderzoekers dat naar verslaving (want impulsieve mensen kunnen hun gedrag minder goed overzien ofzo), hetgeen niet eens een onredelijke extrapolatie is, maar hetgeen ze niet hebben onderzocht.
Ik weet niet of het een onredelijke extrapolatie is. Verslaving kan net zo goed een totaal ander mechanisme dan impulsiviteit zijn.
@9,10: al vanaf midden jaren 80 is d’r een hausse aan ‘onderzoek’ wat drugsgebruik probeert te koppelen aan allerhande negatieve effecten. Iedere verandering ten opzichte van de normale toestand wordt uitgelegd als ‘schade’ of ‘blijvende effecten’. Om ‘schade’ te zien worden dosages gebruikt die ver uitgaan boven wat gebruikelijk is. Dat soort studies zijn nogal gebiassed, maar dat is blijkbaar nodig in het wetenschappelijk klimaat waarin funding wordt gedicteerd door de ‘war on drugs’. Tot zover de waardenvrije wetenschap.