COLUMN - De manosphere: wie de Engelstalige blogwereld een beetje volgt, is er ongetwijfeld al eens tegenaan gelopen. Een hoekje van het internet waar mannen, maar ook vrouwen, pleiten voor een terugkeer naar meer traditionele verhoudingen tussen de seksen.
Sommigen zouden dit hoekje misschien beschrijven als de onderbuik van het internet, maar eerder is het pijnpunt, het kruis. Want juist daar doet het zeer: hun tirades gaan naast relationele en maatschappelijke trends, vooral over seksualiteit en genderidentiteit.
De manosphere wordt bevolkt door een zeer diverse groep bloggers. Sommigen grossieren in stereotyperende versiertrucs. Anderen zijn zijn heilig overtuigd van de inherente inferioriteit van vrouwen. Er zijn zelfs allerakeligste types die seksueel misbruik bagatelliseren of rechtpraten. Weer anderen zijn vanuit een rechts-conservatieve levensvisie overtuigd van vastomlijnde rollen voor mannen en vrouwen. Ook zijn er, die door een nadruk op het werken aan bepaalde klassieke deugden, een nieuwe invulling trachten te geven aan man-zijn in deze tijd.
Het is te makkelijk, deze diffuse community af te doen als een stelletje reactionairen die de boot naar een post-feministische samenleving hebben gemist. Ze leggen iets bloot, wat – gezien de groeiende lezersaantallen – mannen, maar ook vrouwen na aan het hart ligt. Er is, of je nu wilt of niet, een spanningsveld tussen gelijke rechten en plichten en het juist interessante verschil tussen mannen en vrouwen. Hoe houd je het spannend in bed, gezellig in huis en fair in het maatschappelijk verkeer?
Dat blijkt in de praktijk inderdaad moeilijk. In de Verenigde Staten eindigt meer dan de helft van alle huwelijken in een echtscheiding, die in de meerderheid van alle gevallen door vrouwen wordt geïnitieerd. Ondanks huwelijkse voorwaarden zijn mannen daarna toch vaak verplicht hun ex-vrouw langdurig te onderhouden (al komt het omgekeerde ook steeds vaker voor). Co-ouderschap is veel minder gebruikelijk dan hier. Het is dus niet verwonderlijk dat een aanzienlijk leger van ontevreden, zelfs woedende mannen de theoretici van de manosphere steunt in hun visie.
In Nederland wordt de soep minder heet gegeten en een vergelijkbare manosphere kennen wij niet. Maar ook in ons publieke debat botsen feministische idealen regelmatig met traditionelere opvattingen. Ook hier stijgen de echtscheidingscijfers. Het aantal informele scheidingen, na samenwoonrelaties, ligt nog hoger.
Natuurlijk gaan mensen om veel meer dan alleen wederzijds onbegrip uit elkaar, maar het scheidingspercentage is wel een graadmeter. Kennelijk is het steeds moeilijker geworden een relatie voor beide partijen de moeite waard te laten blijven.
De afgelopen veertig jaar zijn de rollen en verwachtingen van mannen en vrouwen in onze samenleving radicaal anders geworden. Economische zelfstandigheid en een andere verdeling van zorgtaken werken, of wij nu willen of niet, ook door in onze intieme relaties. Persoonlijke relaties bewegen zich juist op het breukvlak tussen de maatschappelijke orde en het privéleven.
Deels zijn relaties een culminatie van individualiteit. Anderzijds worden verlangens van veel mannen en vrouwen nog altijd geboren uit veel oudere culturele en zelfs biologische verwachtingspatronen. Makkelijke en snelle oplossingen bestaan dus niet, want ieder stel moet voor zichzelf hier weer een geheel eigen weg in zoeken. De terugkeer naar de dominante positie van de man die de manosphere voorstaat, is een stap terug. Een feminisme dat in alles een grote gelijkmaker wil zijn, is voor veel mannen en vrouwen echter ook niet het antwoord.
Het wordt nu de kunst en de uitdaging om de verworvenheden van de emancipatie geen hindernis te laten worden in het vormen en onderhouden van langdurige liefdesrelaties, die recht doen aan onze diepste menselijke verlangens. Dat spannende verschil mag er wezen, zolang gelijke rechten, kansen en plichten gewaarborgd zijn.
Afbeelding: twee leden van de Britse organisatie Fathers 4 Justice protesteren in Peterborough.
Reacties (4)
Natuurlijk gaan mensen om veel meer dan alleen wederzijds onbegrip uit elkaar, maar het scheidingspercentage is wel een graadmeter. Kennelijk is het steeds moeilijker geworden een relatie voor beide partijen de moeite waard te laten blijven.
Eerlijk gezegd vind ik dit een voorbeeld van een traditionele denkwijze die je juist regelmatig bij vrouwen terugziet: het idee dat een relatie die niet voor altijd is een mislukte relatie is. Je wisselt tegenwoordig om de zoveel jaar van baan, huis, stad of dorp, vriendenkring, muzieksmaak, etc etc dus waarom niet van (bed)partner?
Het stuk rust op de aanname dat het “spanningsveld tussen gelijke rechten en plichten en het juist interessante verschil tussen mannen en vrouwen.” de oorzaak is van een groeiend aantal echtscheidingen, maar ik mis de onderbouwing daarvan.
Het wat betreft geslacht denken in tegenpolen, is slechts één van de vele conflicten die ons afhouden van het inrichten van een samenleving op basis van fundamentele gelijkheid van iedere deelnemer daaraan. Terwijl wij om onze botten vechten, lopen de slimmeriken er met de buit vandoor. Voor hen geldt dat elke polarisatie elders, een mogelijkheid biedt tot eigen gewin. Tegen de tijd dat we de strijd der tegengestelde geslachten hebben beslecht, is er weinig meer over om nog samen te delen.
“Het wordt nu de kunst en de uitdaging om de verworvenheden van de emancipatie geen hindernis te laten worden in het vormen en onderhouden van langdurige liefdesrelaties, die recht doen aan onze diepste menselijke verlangens.”
Mijn diepste menselijke verlangen na het lezen van dit stukje heeft in de verste verte niets te maken met het onderhouden van een langdurige liefdesrelatie, integendeel!