Echt Nederlands: de Olympusschotel

Terwijl we deze week het menu aan het bestuderen waren in het Griekse, vroeg mijn gezelschap ineens aan mij: ‘Die Olympusschotel, zou die nu in ieder restaurant hetzelfde zijn? Of zeggen ze maar wat?’

Die vraag bleek, eenmaal thuisgekomen, vrij gemakkelijk te beantwoorden: ja en nee. Ja, omdat het altijd gaat over een combinatie van giros andere vleesgerechten, doorgaans van de grill. Nee, omdat, pakweg Thessaloniki in Den Haag ‘2 suzuki, 2 souflaki, 2 bifteki met giros’ aanbiedt onder deze naam, terwijl u bij Athene in Groningen ‘schnitzel, suzuki en giros’ krijgt (wanneer u de Haagse Olympusschotel in Groningen wil eten, zou ik een Sokratesschotel nemen en daar apart bifteki bij bestellen).

Maar daarmee waren we er nog niet, want waar kwam die naam eigenlijk vandaan? Van Griekse en Cypriotische vrienden leerde ik dat de term daar volkomen onbekend was; sterker nog, dat soort schotels worden in het geheel niet geserveerd in Griekenland (‘alleen in toeristententjes kun je zoiets misschien krijgen’, schreef er een, ‘onder de naam mix grill [sic]’).

De volgende contacten die ik aansprak, waren Engels, Oostenrijks, Amerikaans en Italiaans, en wat bleek: in Londen, Wenen, Washington of Rome zult u vergeefs zoeken naar uw geliefde Olympusschotel. (‘But I expect in a month or two,’ schreef mijn Londense contact, ’there will be a few Olympic dishes appearing – not just in Greek restaurants’.) Ook in Vlaanderen kun je voor zover ik heb kunnen nagaan niet terecht voor een Olympusschotel.

Wie weet zijn we dus een echt Nederlandse uitvinding op het spoor, een soort rijsttafel onder de Griekse gerechten. De ingrediënten komen allemaal uit de oorspronkelijke keuken, en de Nederlanders voegen er de onwil om te kiezen uit, en vooral om te delen. (Grieken kunnen wel allerlei vleesgerechten bestellen, maar die worden dan door alle gasten gedeeld.) En daarmee is de Olympusschotel dus ook een echt Nederlands woord.

Het enige land waar men ook terecht kan voor een Olympusplatte, is waarschijnlijk Duitsland, maar voor zover ik kan zien alleen in plaatsen die niet te ver afliggen van de Nederlandse grens, zoals Oberhausen en Dortmundt. Deze trotse bijdrage van de Nederlandse cultuur aan culinair Europa is zich dus mogelijk langzaam als een olievlek aan het uitbreiden.