Er blijkt een interessante correlatie te zijn tussen atheïsme en autisme, leert Tasmedes.
Ik ben al een aantal jaren geïnteresseerd in de cognitive science of religion, de cognitiewetenschappelijke benadering van religieus geloof. Uit dit veld van onderzoek is naar voren gekomen dat ideeën over God of goden te maken hebben met hoe de menselijke geest (mind) zich in sociale omstandigheden gedraagt. Gelovigen zien goden intuïtief als intentionele agenten met mentale toestanden die sociale relaties met mensen aangaan. Dit betekent dus dat de sociaal-cognitieve vaardigheid om over andere minds na te denken cruciaal is in religieus geloof. In het Engels wordt deze vaardigheid mentalizing genoemd, of theory of mind, of (ik ben dit minder vaak dan de voorgaande termen tegengekomen) mind perception. De cognitive science of religion lijkt dus steeds sterker het idee te bevestigen dat overtuigingen over bovennatuurlijke voortkomen geworteld zijn in normale menselijke sociale cognitie.
Recentelijk zijn de resultaten van een studie door Ara Norenzayan en anderen gepubliceerd, waarin de hypothese was getoetst in hoeverre een gebrek aan de sociaal-cognitieve vaardigheid van mentalizing het geloof in God beperkt of zelfs teniet doet. Uit eerdere studies was al bekend dat autisten een sterk verminderd en soms zelfs vrijwel afwezig vermogen tot mentalizing hebben. Zij hebben moeite om met andere mensen om te gaan vanwege een gebrek aan inlevingsvermogen, etc. Uit de studie is gebleken dat inderdaad autisten veel minder in God geloven. Er is dus een correlatie tussen autisme en atheïsme, die vermoedelijk te maken heeft met het verminderde sociaal-cognitieve vermogens. Met andere woorden, gelovigen hebben een normale of sterker ontwikkelde vaardigheid tot mentalizing dan autisten, die daardoor ook vaker atheïst zijn (en als ze zich wel als gelovig beschouwen, dan denken ze vaker over God/goden in mechanistische termen – als een onpersoonlijke kracht etc. – dan gelovigen, die vaker over God/goden denken met behulp van persoonachtige kernmerken).
Uiteraard roept dit onderzoek interessante vragen op die schreeuwen om vervolgonderzoek. Interessante vragen zijn bijvoorbeeld: Als autisten vaker atheïst zijn, geldt dan ook dat atheïsten gemiddeld autistischer zijn dan gelovigen dat atheïsten autistischer zijn dan gemiddeld? En verklaart de correlatie tussen autisme en atheïsme ook het verhoogde atheïsme onder met name natuurwetenschappelijke academici (eerder onderzoek heeft al aangetoond dat bij deze groep autisme gemiddeld meer voorkomt)?
Een andere implicatie, die te maken heeft met het feit dat er ook autisten zijn die wél gelovig zijn (maar wel anders dan traditionele gelovigen), zou kunnen zijn dat verschillende godsopvattingen (dus verschillende vormen van geloof) gerelateerd zijn aan verschillende cognitieve mechanismen of processen.
Er is dus nog heel wat onderzoek te verrichten, maar interessant is het zeker.
De studie van Norenzayan et al. is hier te vinden en te downloaden.
Een interessante blogbijdrage die de gegevens van de studie duidt is die van Matthew Hutson.
Foto Flickr cc tj.blackewell
Reacties (61)
(Hij heet “Taede Smedes”, voluit.)
Alle koeien zijn dieren, maar niet alle dieren zijn koeien.
De conclusie zou dus moeten zijn dat god niet bestaat, maar als je doet alsof dat wel zo is, ben je socialer. Kort door de bocht is altijd het lekkerst.
Autist of zo? Dit stukje gaat over neurowetenschap, niet over het wel of niet bestaan van een god.
Begin eens te definieren wat je onder autisme verstaat, welke vorm van autisme je voorkeur naar uitgaat, vanaf welk IQ deelnemers meetellen en hoe zwaar de afwijking aanwezig moet zijn om in de statistiek te mogen worden opgenomen.
Vrijwel elke vorm van verminderde sociale interactie wordt tegenwoordig autisme genoemd en je zult dus eerst de mate van vervuiling van je terminologie moeten vaststellen voor je over correlaties kunt praten.
Veel autisten zijn gebaat bij structurering.
Geloofsgebruiken en -regels zijn een bij uitstek geschikte leidraad voor mensen die niet zelf verantwoordelijk willen/kunnen zijn voor hun leven en keuzes.
In die vorm kan het een uitstekende keuze zijn voor een aantal autisten.
Zo kan het geloof van een aantal autisten ook worden gezien.
Geef ook even aan wat je met dit artikel wilt, want worden nu de autisten geframed voor het leeglopen van de kerken of geeft de ontkerkelijking aan hoe autistisch de samenleving is geworden ?
Als religieuzen aan atheïsten slechte eigenschappen of gebreken kunnen toewijzen dan zullen ze het niet laten. Zelfs al moeten ze er een hele wetenschap voor bij gaan verzinnen.
Ik denk dat het aantoonbaar is dat religieuzen een talent hebben voor oplichterij, leugenaarschap, bedriegerij en misdaad. Historisch is iig aangetoond dat ze een vergroot talent voor sadistische moordpartijen hebben. (dat dat talent waarschijnlijk uniform over de mensheid is verdeeld vergeten we natuurlijk voor het gemak even want het gaat er om religieuzen in de zeik te zetten)
Kortom, @Tasmedes, voordat je zoiets opschrijft moet je echt meer dan een paar keer nadenken.
Het is religieus om verkeerde ideeën de wereld in te sturen en dan de praat eromheen uit te buiten. Valse wetenschap is een Roomse kwaliteit. Ik dacht dat je daar toch niets mee te maken wilde hebben.
Is het een religieus stukje dan?
Zo lees ik het helemaal niet. Zoals het plaatje hierboven (een bewerkte versie van De schepping van Adam) al illustreert zetelt God in de hersenen (en dus niet daarbuiten). Dat lijkt me een redelijk atheïstisch uitgangspunt. Dit stukje (en de neurowetenschappen waarover het verhaalt) stelt volgens mij niet anders.
P.S. Is autisme een slechte eigenschap overigens? Mij lijkt het dat een verminderde mate van ‘mentalizing’ bij het objectief en rationeel denken inderdaad wel van pas komt.
Ah, jij wilt de ontkoppeling tussen Tasmedes en de inhoud van het stukje? Tasmedes is philosopher of religion and a theologian. Denk je dat hij atheïst is? Dit soort stukjes en onderzoeken gaan niet zonder dubbele of driedubbele agenda.
Maar aan jouw reacties te zien heb je daar iig geen boodschap aan.
Ga gerust neurologisch op zoek naar het god-gen, dan ga ik verder met aantonen dat gelovigen moordenaars zijn, leugenaars, oplichters, bedriegers en misdadigers in het algemeen.
Prima!
Thou shalt not commit logical fallacies! Your logical fallacy is: AD HOMINEM (http://yourlogicalfallacyis.com/ad-hominem).
Volgens mij zijn er genoeg argumenten te vinden om een goede discussie te voeren, zonder dat het nodig is om de schrijver/onderzoeker persoonlijk aan te vallen.
Leg mij uit waar hier de ad hominem zit.
NB: dat betekent niet dat je mij uit moet leggen wat een ad hominem is.
Laat ik het iets nader toelichten. Ik zeg niets over de logica van de theorie in relatie tot Tasmedes. Hij heeft die theorie zelf niet gemaakt, hij is alleen de boodschapper. Ik zeg : Tasmedes is religieus dus het verhaal wat hij schrijft/brengt is verdacht. En ik mag dat blijkbaar niet. Waarom is mij niet duidelijk. Een Ad Hominem zou het zijn als ik zou zeggen : de theorie is fout want de persoon die die theorie heeft ontwikkeld heeft blauwe ogen.
Als religieuzen iets schrijven over slechte eigenschappen van atheïsten of anders religieuzen dan is dat verdacht. Hoe wetenschappelijk ook verpakt.
Dit hoewel sommige commentaren anders doen geloven wordt autisme gemiddeld genomen toch niet als positief gezien.
Laat ik het nog iets anders verwoorden.
Als Tasmedes Rooms zou zijn en hij zou zeggen dat Calvinisten een meer dan gemiddelde neiging tot autisme zouden hebben. Zou dat door de beugel kunnen of zou ik er dan wel iets van mogen zeggen?
Tasmedes is religieus dus het verhaal wat hij schrijft/brengt is verdacht.
Inderdaad zeg, zo fijn als gemalen poppenstront.. en dan ook nog eens op een achterbakse manier heidenen gaan zitten ziekpraten.
Of nog zo een : als de paus roept dat atheïsten slecht zijn voor de mensheid (oid) omdat religiositeit een onontbrekelijk deel van het mens-zijn is. Mag is die uitspraak dan betwijfelen omdat de paus in deze biased – oid – is ?
HansR, als je het niet eens bent met de schrijver, moet je daar echte argumenten voor aandragen, en niet zeggen dat de schrijver niet te vertrouwen is.
Aan zijn stelling ligt onderzoek ten grondslag (er is correlatie tussen atheisme en atheisme). Daar is genoeg op aan te merken, zoals de medereageerders ook veelvuldig laten zien. Ik vind jouw stelling dat ‘religieuzen’ niet te vertrouwen zijn, en daarom de schrijvers argumenten automatisch ongeldig zijn, niet zo sterk.
Kortom, speel op de bal, niet op de persoon.
Thijs, normaal gesproken heb je misschien gelijk maar wat jij zegt is dat altijd maar inhoudelijk gediscussieerd moet worden. Laat ik nu een rokerslobby en een klimaatontkenner tegengekomen zijn die hun punten nogal sterk over de bühne wilden brengen. Wat jij zegt is dat je altijd inhoudelijk de discussie moet voeren.
Dat is lief maar niet zinvol, sterker je geeft de onzin een platform.
En dat alles geldt voor religieuzen in sterkere mate.
Je kunt het niet met me eens zijn, prima, ga gerust de discussie aan. Kijken hoe lang je het vol houdt. Kijken hoe lang je het zinvol vindt. Ik haak af en mijn argument is duidelijk.
En mijn argument is naar mijn mening geen ad hominem.
Er zijn zaken waarover niet meer gediscussieerd hoeft, moet of mag worden. Wat mij betreft. Een ander wel? Veel plezier.
Kan je uit dat onderzoek ook omgekeerd concluderen dat secularisering leidt tot meer autisten?
En biedt dit juist de verklaring voor de neiging van mensen tot geloven, dus bijvoorbeeld in Nederland, ondanks de secularisering, in New Age overtuigingen en “ietsisme”?
Is het niet eerder zo dat het er op nahouden van een religie getuigt van een gebrek aan empathie en mogelijk autisme? Blijkbaar kunnen gelovigen beter uit de voeten met hun eigen verbeelding dan mensen van vlees en bloed.
Hier raak ik van in de war. Religie is niet eigen verbeelding, maar vastgelegde verbeelding: je volgt immers Koran, Bijbel, Torah, evt. volgens de uiteenzettingen van imam, rabbi, dominee, pastoor, bijbelclubs etc etc.
Voor inlevingsvermogen is ook verbeelding nodig, toch? Tasmedes maakt he niet makkelijker door “mentalizing” niet te vertalen. En bovendien gooit hij in zijn stukje de categorie gelovigen-ongelovigen/atheisten en de categorie autisten/niet-autisten op een hoop, waardoor hij kan stellen: “gelovigen hebben een normale of sterker ontwikkelde vaardigheid tot mentalizing dan autisten”. Hij komt niet met de mogelijkheid van autistische gelovigen.
en wat te doen met religies die er helemaal geen godsbeeld op nahouden, zoals Boeddhisme en Taoïsme? Zijn dat dan autistische religies?
blrp. Google maar ‘es.
En dan is inderdaad het ene autisme het andere niet, zoals Asterix @003 zegt.
Er zijn autisten die niet veel kunnen met hun “disabled body”: “I was under the impression that in Buddhism, my son (who has autism) is being “punished” for something he did in a past life”.
Maar ik kwam ook deze quote tegen: “Autism is necessary for altruism, since it is necessary to be able to accept and even love oneself before one can show true empathy and compassion for others, before one can feel what they feel.”
Die laatste zin slaat nergens op, Ernest. Autisme en zelfliefde zijn echt heel verschillende dingen, dan snap je denk ik niet wat autisme eigenlijk is. Het is in ieder geval weer wat anders dan narcisme.
Ik heb dat niet geschreven. Het is een citaat. Waar ik ook van opkijk.
Ik wilde alleen laten zien waar het allemaal heen gaat als je autisme en boeddhisme combineert. “Autisme” zien als straf in een gereïncarneerd leven vind ik persoonlijk ook nogal wat. Ik bedoel, dan kom je toch wel in de buurt van de protestants christelijke weigering van poliovaccinatie.
Evolutie heet dat.
Het artikel zegt: “Uit de studie is gebleken dat inderdaad autisten veel minder in God geloven“.
Wat wel wat vreemd is, is dat als je dit als uitgangspunt neemt, dat je je dan vervolgens gaat afvragen of er tussen atheïsme en autisme misschien een relatie zou kunnen bestaan, en dat je dat dan vervolgens ook nog eens bevestigend beantwoordt!
Dan moet je als schrijver zelf toch inzien dat er iets niet deugt? Als er één voorbeeld te geven is van quasi-wetenschappelijke mentale inteelt dan is dit het wel.
Wat is dat nou toch allemaal voor gegoochel met woorden de hele tijd, om de schijn van wetenschappelijkheid en objectiviteit te wekken bij allerlei rare praatjes? Ik zat de halve dag bij die populisme-discussie elders op deze pagina’s, ik word helemaal dol van al dat semi-intellectueel gezever in de openbare ruimte.
Autisten vormen ca 1,1% van de Nederlandse bevolking, al zou je dat soms niet zeggen. Atheïsten vormen 14% van de bevolking. Onder hoogleraren is 44% atheïst. En wat gaan we nu bewijzen?
http://tinyurl.com/74gvagq
Yup, argumentatie, afgevraagde correlatie, maar met name causaal verband, etc klopt voor geen meter. Oorspronkelijk artikel is wel interessant.
Het gekke is, dat als ik een verzameling gelovigen bij elkaar zie die deelnemen aan de één of andere geloofsmanifestatie, dit op mij juist altijd de indruk maakt van een hoge mate van autisme. Dat heeft helemaal niets te maken met ’theory of mind’ of empathische vermogens, maar een zeer eenzijdige focus op iets wat alleen maar in de geesten (en desgewenst harten) van de gelovigen bestaat.
Veel gelovigen zijn bovendien uitsluitend betrokken op hun medegelovigen en hebben weinig op met andersgelovigen. vandaar de hardnekkige neiging elkaar fysiek of geestelijk te bestrijden.
Uit wetenschappelijk onderzoekt blijkt, dat wanneer je een bepaald gedeelte van de hersenen stimuleert, er “godsverschijningen” optreden, gevoelens van “spiritualiteit” en “verbondenheid”.
Een knal met een knuppel op je hoofd, of een flinke epileptische aanval (zie Saulus/Paulus en Mohammed), verklaren dan ook veel.
Ook blijkt dat gelovigen eerder neigen tot schizophrenie (omdat ook de gedachte God gewoon een stemmetje in je hoofd is).
Zo.
“Uit de studie is gebleken dat inderdaad autisten veel minder in God geloven. Er is dus een correlatie tussen autisme en atheïsme, die vermoedelijk te maken heeft met het verminderde sociaal-cognitieve vermogens.”
Dit is natuurlijk pertinente onzin. Er worden hier oorzakelijkheden/gevolgen aanelkaar geregen die zo helemaal niet te stellen zijn.
Hieruit wordt de conclusie gewekt dat atheisten “asociaal” zouden zijn, en gelovigen “dus” veel minder.
Gelovigen zijn gevoeliger voor sociale druk, authoriteit, zijn over het algemeen conservatiever en angstiger.
Zo, vooroordelen even bevestigd. Dat lucht toch altijd weer lekker op.
Correlatie betekent samenhang, en dat is wat anders dat causaal verband. Bij een correlatie hoeft het ene niet het andere veroorzaakt te hebben, maar kunnen beide door hetzelfde veroorzaakt zijn.
Ik zie een relatie tussen geloof en schizofrenie
Er zijn op de internets anders zat dingen over autistische christenen te vinden.
Maar inderdaad, ook veel kritiek op religie uit de autistische hoek. Volgens mij heeft het weinig te maken met de hierboven geschetste oorzaken, maar dat ze weinig tolerantie hebben met hypocrisie en achterbaksheid.
Een religiecitaatje van een autist:
So why do I, as a person with Asperger Syndrome, have a problem with organized religion? It’s best summed up by what one of my heroes, Mohandas K. “Mahatma” Gandhi said of his experiences with Christianity – “I like your Christ, I do not like your Christians. Your Christians are so unlike your Christ.”
De reactie hierboven kan ik niet overtreffen, maar een aandoenlijke uitspraak van een asperger is: “Religie is middeleeuwse bangmakerij” en die vind ik ook verhelderend.
Generaliseren is des duivels reetkussen.
En ‘ avonds is het warmer dan buiten…..
Toch alvast de gastredacteurs der Sargasso nemen het tegenwoordig fel op met tekstjes waarin behoofdletterde Godden de hoofdrol opeisen.
Los van het feit dat Nederland in se een religieus volkske is – waarom toch? Gesteld ook dat Sargasso een weergave is van weldenkend Nl.
Blaat de kudde uit angst voor de o zo troebele tijden van populisten en andere boze conterfeitsels? Komt Allah aan de deur knocken?
Moeten we weer allen op z’n minst het niet-geloven in vraag stellen, uit je-weet-het-toch-maar-nooit?
Religie kan geen aanleiding zijn om ook alle virtuele argumenten en onderbuikgevoelens valide te verklaren als “statistiek” en “bewijs”.
Ik lees uit de meeste reacties de wens om met feiten te argumenteren.
je-weet-het-nooit is de definitie van een geloof.
Voor mij is het zo logisch dat een lichte mate van Asperger leidt tot meer Atheïsme – dat hoef je voor mij niet eens te onderzoeken. Maar goed, dat ben ik. Hoe kan ik geloven in iets dat niet bestaat?
Omgekeerd – ik ken ook zeer emphatische mensen die Atheïst zijn. Hoe kun je een geloof blijven aanhangen dat zegt mensen te helpen maar ze in feite alleen maar schaadt? Ze een schuldgevoel aanpraat?
Voor mij is het zo logisch dat een lichte mate van Asperger leidt tot meer Atheïsme
n=1, ‘leidt tot’ is denk ik associeert met, want asperger induceren is onethisch dus daar is geen zuiver bewijs van – hopelijk
atheïsme induceren/stimuleren/promoten kan dan weer wel …
Komkom, niet getreurd. Christelijke autisten kunnen met alle atheïsme van de wereld terecht in de hoek van de Via Negativa, ofwel de apophatische theologie:
Apophatic theology (from Greek ἀπόφασις from ἀπόφημι – apophēmi, “to deny”)—also known as negative theology or via negativa (Latin for “negative way”)—is a theology that attempts to describe God, the Divine Good, by negation, to speak only in terms of what may not be said about the perfect goodness that is God. It stands in contrast with cataphatic theology.
Het heeft een illustere christelijke voorgeschiedenis met grootheden als Meister Eckhart, een wolk van niet-weten en zelfs Moeder Theresa, wordt bevestigd door het Hindoeïsme met zijn neti, neti! en vanzelfsprekend ook in het Boeddhisme.
Terwijl je aan het eind van de dag gewoon sgeit hebt. Maar ja. waarom zou je dan nog een religie aanhangen? Dat is ook wel weer waar.
Jezus wat weet die vent toch veel, zelfs in het grieks
en gelukkig zet hij zijn licht niet onder de korenmaat.
Je bent een rancuneus mannetje Harm. Een paar dagen geleden had ik het nog over “narcistische krenking”, weet je nog? Die komt nu wel een beetje bovendrijven. Je bent een slechte verliezer, zoveel is duidelijk.
Mag ik nou van sovjetcommissaris Harm geen moeilijke woorden gebruiken? Tiswat.
Maar vertel anders nog een rammelend kutverhaaltje over de ehh.. wat was het ook alweer? Oh ja *proest* ik weet het weer. De 1%!
Gewoon je bronnen vermelden Jabir:
http://en.wikipedia.org/wiki/Apophatic_theology
Harm, ontzettende mongool.. had je het linkje onder “via negativa” al geklikt? Ik vermeld altijd mijn bronnen, stuk verdriet.
Nu even netjes je excuses voor deze valse verdachtmaking maken Harm.
Dat Harm uit pure rancune spijkers op laag water gaat zoeken vind ik verder prima, uit eerdere discussies bleek al dat die rancune zijn enige drijfveer is. Het lukte hem nog niet eens om ook maar een greintje mededogen met de allerarmsten op deze wereld op te brengen (dat vindt hij demagogisch), maar we moeten wel iedereen die meer te besteden heeft dan Harm haten. Zo rolt Harm.
Je faalde gewoon weer Harm. Ik vermeldde mijn bron wel degelijk. Wat het laat zien is dat je niet reageert uit interesse met een onderwerp, maar dat je diagonaal leest om te kijken of er nog iets te zeiken valt. Voor mij is het best een cultuurschok, want ik dacht dat alleen PVV’ers zo waren.
Nog een laatste puntje Harm: als het onderwerp je werkelijk interesseert, ik schreef er veel meer over op de goedgelovig website. Zou je daar ook even voor me kunnen checken of ik mijn bronvermeldingen wel op orde heb?
Je moet wel even verder lezen want N=1 noem ik zelf. Dat ben ik. Ja.
Wat je met induceren en onethisch bedoelt is me volstrekt onduidelijk.
Dat je door anderen autistisch gemaakt bent omdat je blootgesteld werd aan de boosaardige invloed van atheïstische indoctrinatie. Geloof ik.
Volgens mij ben jij het , Jabir, die heel erg de weg kwijt is.
ik neem dit als achtergrond bij het begrip autisme [x]
Dat in zichzelf gekeerde personen de vaardigheid missen om normaal met hun medemensen te kunnen omgaan behoeft geen studie.
Dat zij geen contact zoeken met niet bestaande god(en) is dus niet zo verwonderlijk.
@049,
Komop zeg Henk, niet zo kort door de bocht.
Als dat je beeld is van mensen met een vorm van autisme dan moet je hier niet gaan reageren.
Een deel van de mensen die ‘zonder’ een klap van de hamer’ al redelijk timide zouden zijn geweest slaan met inderdaad helemaal dicht.
Mensen die zonder al een beetje extravert zouden zijn geweest zijn het met meestal des te meer… met een flinke dosis door schade en schande wijs geworden erbij.
Zie het een beetje als autorijden terwijl je duizelig bent. Je ziet de weg wel maar je bent je coördinatie kwijt.
Als je dan scherp van geest bent kom je nog een heel eind, maar het blijft behelpen.
Ik spreek uit ervaring.
Toen ik jong was had ik trouwens zoals elk kind wel een ‘angst voor de dood’ en het idee dat er iets kon zijn. Maar vanaf m’n 14e ben ik toch wel uitgesproken ongelovig.
Ik weet heus wel dat er verschillende gradaties van autisme zijn.
Persoonlijk vindt ik dat de “lichtere vormen” niet dat “zware” etiket op geplakt moeten krijgen. (vergelijk met het wat drukke kind dat al direct het stempel ADHD krijgt).
Ik krijg nogal gauw de pest in als er weer eens een onderzoek wordt gedaan waarvan de uitslag toch min of meer voorspelbaar is.
Als reactie vraag ik me af of alle gelovigen inlevingsvermogen, empathie hebben of kunnen “mentalizen”.
Ik moet dan ineens denken aan de EVP, één van de voorlopers van Groen-Links, of aan Tofik Dibi, die vindt dat we wat minder moeten rekenen en meer politiek moet bedrijven.
Het geloof is bij mij net als roken, ik ben blij dat ik er nooit aan begonnen ben.
” Uit eerdere studies was al bekend dat autisten een sterk verminderd en soms zelfs vrijwel afwezig vermogen tot mentalizing hebben. Zij hebben moeite om met andere mensen om te gaan vanwege een gebrek aan inlevingsvermogen, etc. ”
Verstandige mensen begrijpen onzin inderdaad niet.
Het is uiterst treurig dat psychologen gemanipuleer van het soort Wilders verheerlijken.
Ik noem twee fictie boeken met een zeer verschillende kijk op verstand: Well’s The Country of the Blind, en Wyndham The Day of the Triffids.
Uit de boeken zou je de conclusie kunnen trekken dat alleen in uitzonderlijke omstandigheden het verstand zegeviert.
Mocht je na het lezen van Harry Potter overwegen met je bagage hard tegen een stenen muur op een perron te rennen: ik raad ’t je af.
Ik las Harry Potter nooit.
Conclusie met verstandige mensen niet over religie discussiëren, er zijn veel verstandige autisten. Goddank!