Update 21.45: De Fed verlaagt de rente met 0.5 procentpunt. Beurzen blij, dollar daalt door
“It is not the responsibility of the Federal Reserve –nor would it be appropriate — to protect lenders and investors from the consequences of their financial decisions.
Voorman van de Amerikaanse Federale Bank, Ben Bernanke speechte 31 augustus over het dilemma waar zijn bank vanmiddag voor staat. Lange tijd is niet zo nauwlettend gekeken naar een rentebesluit als dat van vanmiddag. Analisten verwachten dat de korte termijn rente (het percentage dat banken elkaar berekenen) met een kwart procentpunt wordt verlaagd, naar 5,0%. Maar de problemen op de hypotheekmarkt zijn zo groot, dat pas een ferme verlaging tot 4,75% tegenwicht aan de dreigende recessie lijkt te kunnen bieden. Het nadeel hiervan is echter het risico op inflatie en, belangrijker, dat de FED het signaal geeft investeerders die te veel risico hebben gelopen, toch altijd de helpende hand te bieden.
Bernanke kan ook niet echt te rade gaan bij zijn voorganger, Alan Greenspan. Die is net met een boek gekomen waarin hij voorspelt dat de huidige periode van lage rentes op termijn onhoudbaar is, en dat de rente richting de 10% moet gaan wil het inflatiespook in bedwang worden gehouden. Greenspan is de man die wordt verweten de rente een lange periode structureel te laag hebben gehouden, en daarmee de huizenmarkt tot hysterische hoogten te hebben geblazen.
Reacties (69)
“Komt er aan” – I love it !
LOL. Busje komt zo…?
sweer is wat anders, togh?
Ik dacht dat de vuistregel voor rente was: 3,5% plus inflatie, plus risico. Een in bedwang gehouden inflatie spook betekent volgens mij een inflatie van maximaal 2%.
Is de conclusie dan dat geld uitlenen tussen banken geen risico van 0,5%, maar 5,5% inhoud?
Mijn gevoel zegt dat een hoge rente ook een hoge inflatie tot gevolg heeft. Kan iemand mij wijzer maken?
@Toni #4:
Hoge rente -> weinig investeringen (=hoge kosten) -> minder vraag -> minder stijgende prijzen. Toch?
@4: Ik dacht juist omgekeerd: hoge inflatie leidt tot hoge rente.
@Toni
Een hogere rente stimuleert mensen om te sparen/minder geld te lenen. Dit geld wordt dan dus niet uitgegeven wat een dalende vraag betekent.
De spagaat waar de centrale banken op dit moment verkeren is dat normaal gesproken je in een situatie als deze (hoge inflatiedruk) maar dan zonder crisis de rente zou verhogen. Deze “geleend geld crisis” is echter juist te bezweren door de rente te verlagen. Dan verdampen de op dit moment niet meer betaalbare schulden van hedgefundsen en consorten opeens. Op de vraag; ja maar wie gaat dat betalen, geld moet toch altijd ergens vandaan komen? Is het antwoord bijvoorbeeld; pensioenfondsen. Partijen die sparen, oftwel heel vaak de gewone man/vrouw. ;-)
Inderdaad, hoge rente is geen winst op je geld. Het betekent dat de koopkracht van je huidige geld dik achteruit gaat. Zie ook onder Zimbabwe.
De rente naar 10% brengen om het inflatiespook te beteugelen… dat is dus niet helemaal zo. Het is wel correct om te zeggen dat je de specifieke inflatie van de huizenprijzen kan beteugelen met een hoge (hypotheek)rente. Want die inflatie is wel een gevolg van de lage rente.
In de praktijk staat de rente al op 5.0% in de vs, zie post van Mankiw:
http://gregmankiw.blogspot.com/2007/09/secret-rate-cut.html
(Voor wie het niet weet: Mankiw is een van de economische sterren van onze tijd)
Dit is zeer ongewoon, want de target is 5.25% en de fed raakt dat target binnen 0.02%, dus dat klopt voor geen meter. Dit zal wel een ‘persbericht’ worden ;-)
Het kan dus zomaar zijn dat de feb zegt: 4.75%, maar de kans lijkt mij klein.
Over inflatie en rente:
Het gaat eigenlijk niet over de rente zelf. ‘Oude economie’ zegt dat als je de rente verhoogd, dan wordt sparen relatief aantrekkelijker dan investeren/consumeren en neemt de vraag af, dus wordt de economie rustiger en is er minder ellebogenwerk om de beschikbare goederen op te snacken. I.e. de prijs stijgt minder. Huidige investeringen daarintegen worden er niet duurder of goedkoper door, daarbij zijn rentelasten maar een klein deel van de productiekosten. 0.25% zal daar niet veel op uitmaken.
‘Nieuwe economie’ zegt dat de hoeveelheid geld die er in omloop is, maal de omloopsnelheid gelijk moet zijn aan de gemiddelde prijs van goederen maal het aantal. Dat kan niet anders.
Dus als je geld uit de markt trekt door de rente te verhogen (i.e. je verkoopt staatsobligaties), dan is er minder geld in omloop en dus kunnen de prijzen niet stijgen.
Nou is het zo dat de ECB altijd geld de markt in pompt, omdat de economie groeit, zie sommetje hierboven, dus de ECB moet gewoon wat minder snel geld de markt in pompen, i.e. wat minder staatsobligaties kopen.
Mescaline, #8
==========knip=========
“Want die inflatie is wel een gevolg van de lage rente”
==========knip=========
Dit is goed bedoeld, maar feitelijk onjuist.
De laatste 10 jaar is de rente onder de 6% en de inflatie onder de, zeg, 3%
In de jaren 70 was de inflatie ~10-15% en de rente ook.
Het is trouwens een moeilijke puzzel hoe het wel zit, daar zijn de geleerden het nog niet over eens. Een van de dingen is dat de volatiliteit erg is afgenomen, en daarom ook de risk-premium puzzle. Dat geldt het sterkst voor aandelen, maar via warrants lekt dat naar de kortetermijn rente. Warrants concurreren met staatsobligaties.
Een ander aanknopingspunt is dat de europese landen geen eiegen centrale bank hebben, maar dat we een ECB hebben (en daarmee een reserve currency lijken te worden, zie de opmerkingen van Greenspan van afgelopen week *) en dat de ECB veel voorspelbaarder is geworden. Dat neemt onzekerheid weg.
*: Daar worden we in Europa jankend rijk van, zie de koers van de euro t.o.v. de US$ / Yen / Yuan / etc
Steeph,
==========knip=========
‘Greenspan is de man die wordt verweten de rente een lange periode structureel te laag hebben gehouden, en daarmee de huizenmarkt tot hysterische hoogten te hebben geblazen’
==========knip=========
Is dat zo?
Ik zal ‘ns een lastige vraag stellen.
Als geld goedkoper wordt, dan kunnen mensen eerder & duurdere huizen kopen. Maar daar wordt niet direct een huis duurder van. Dat gebeurt alleen als er te weinig huizen zijn. Dus het feit dat de huizenprijzen zo gestegen zijn, is omdat er niet genoeg gebouwd is de laatste jaren.
De oplossing is dus: rente laag houden & massaal nog meer huizen bijbouwen.
Nu jij weer …
;-)
Welles. Als geld goedkoper wordt, dan kunnen meer mensen eerder & duurdere huizen kopen. De vraag neemt dus toe. Bij gelijkblijvend aanbod stijgen de prijzen.
@11: Klinkt idd wel fijn voor Europa/ECB: Ze geven steeds nieuw geld uit en de waarde daarvan daalt niet (of stijgt zelfs tov. de dollar).
Lijkt me natuurlijk wel een situatie die maar tijdelijk kan zijn.
Voor wie het interessant vindt, Greenspan had er ook nog wat over te zeggen in NOVA (link). Men zal weer zoiets gaan roepen als, ‘Greesnpan is dement’.
@14, Bismark,
Er is op de wereld plaats voor een reserve currency. Netzoals individuele burgers sparen, zullen centrale banken ook sparen.
2/3 van de reserves zijn in US$, 1/4 in euro’s. Maar als je kijkt naar het aantal settlements (waar wordt mee betaald?) dan loop de dollar maar een beetje voor. Huit het hoofd: 40% tegen 30%.
Als je je als reserve-currency-beheerder fatsoenlijk gedraagd, dan hoef je niet bang te zijn dat landen opeens hun geld komen terugvragen. Kijk maar naar de VS: die zijn al 50 jaar reserve currency en nog nooit is er iemand de rekening komen sluiten. De japanners hebben al 20 jaar een overschot op de handelsbalans en nog nooit een dollar opgemaakt. Het lijkt erop dat de US dat nooit meer terug hoeft te betalen.
Hoe stabieler we de koers van de euro krijgen, hoe aantrekkelijker het wordt.
@13, Boog.
Klopt, maar wat het ook betekent is dat er te weinig huizen zijn gebouwd in de VS.
Raar, want die markt is geexplodeerd de laatste 5 jaar.
Dus: ra, ra, wat klopt er niet …
Small tip: de gemiddelde huizenprijs in de VS is de helft van die van europa …
Met het verlagen van de korte termijnrente los je niks op, aangezien banken geld op de lange termijn lenen voor hun hypotheekverstrekking. Het is uitstel van executie. Het zorgt ervoor dat je geleidelijk een recessie inrolt, waardoor het herstel ook langer zal duren.
Bernanke kan dus beter de rente juist verhogen (op de geld en kapitaalmarkt), om daarmee het kaf van het koren te scheiden, juist om die ‘slechte’ hypotheekverstrekkers uit het systeem te halen.
Hayek,
Het is eigenlijk een argument voor Bernanke dat er niet een tekort op de amerikaanse balans is, maar een savings-glut van chinezen etc.
Want een tekort op de handelsbalans betekend een overschot op de kapitaal balans. Het buitenland zal en wil investeren in de VS. Nederland ook trouwens.
Als je kapitaal onvoldoende rendament biedt en als er een overschot aan kapitaal is, dan gaat kapitaal meer risiko’s nemen. En dan kunnen er ongelukken gebeuren. Maar lage rente is weer goed voor de gewone man en slecht voor de patriarch en dat is politiek in de VS erg handig.
Ter vergelijk: in nederland willen we niet dat de gewone man een spaarpotje opbouwd, maar moet hij het geld aan de ‘bezittende klasse’ geven. Hoe gek het ook klinkt: dat is het socialistische ideaal.
Maar de eerste vraag zou zijn: Hoe groot is het probleem eigenlijk? Er vallen nog geen banken om, toch?
Het omgekeerde gebeurd ook: Als de rente stijgt worden huizen goedkoper. Zie eind jaren zeventig in Nederland.
Als ik deze commentaren goed interpreteer is alles mogelijk als de rente stijgt maar ook als de rente daalt. Om kort te gaan: iedereen kletst maar wat en niemand weet wat er gaat gebeuren bij een [willekeurige monetaire] maatregel. Het ene is mogelijk maar het tegenovergestelde ook.
Iets dat overigens allang bekend is.
“iedereen kletst maar wat”
Klopt, en meestal heten ze HansR
In de regel zal een dalende rente* ervoor zorgen de prijzen stijgen. Dat maakt de huidige hypotheekcrisis ook duidelijk: Lage rente FED -> veel leningen aan mensen die anders geen huis hadden kunnen kopen -> grotere vraag -> hogere prijzen. (Als blijkt dat ze de rente niet kunnen terugbetalen, leidt dit tot gedwongen verkoop -> toename aanbod -> zakken huizenprijzen).
De vraagstelling van Richard in #12 klopt in zoverre niet dat het weliswaar zo is dat tekort aan gebouwde huizen inderdaad zorgt voor minder aanbod en hogere prijzen, maar dat is niet het ENIGE, er zijn meer aspecten die de prijs van een huis bepalen (lees: die van invloed zijn op vraag en aanbod huizenmarkt). En de rente hoort daar ook bij. (zie mescaline’s opmerking over dalende huizenprijzen in 70s).
* Er is geloof ik wel nog een heel interessante discussie mogelijk over in hoeverre de FED nou echt lange termijn rentepeil kan beinvloeden. Er zijn er die, ik denk a la Hayek hierboven, menen dat dit korte termijn gestuur van de FED er alleen voor zorgt dat de misallocatie van geld voortduurt en een a.s. (onvermijdelijke) recessie zal verergeren. Maar het beschikbaar stellen van geld door de ECB kan aan de andere kant ook een rol spelen bij het vermijden van een recessie agv een paniekreactie bij beleggers/banken etc. Maar voor deze materie ben ik eigenlijk economisch onvoldoende onderlegd voor.
@Richard#23
Oh.
Voel je overigens niet aangesproken hoor. Ik had het bedoeld als nogal algemeen. Maar misschien verduidelijkt onderstaand citaat iets (herhaling):
Het werk waarvoor ik de Nobelprijs heb ontvangen was deel van een poging te begrijpen hoe veranderingen in de uitvoering van de monetaire politiek inflatie, werkgelegenheid en productie kunnen beïnvloeden. Zo veel aandacht is aan deze vraag gegeven en zo veel gegevens zijn aanwezig, dat je redelijkerwijs zou mogen verwachten dat het probleem al tijden geleden opgelost zou zijn. Maar dat is niet het geval: het was niet opgelost in de zeventiger jaren toen ik er aan begon te werken en zelfs nu is er geen begin van een afdoende antwoord op de vraag.
(Lucas, Nobelprijs voor economie 1995)
Denk niet te gauw dat je weet welke maatregelen wat gaan bewerkstelligen zou ik zeggen.
@HansR:
Er bestaat geen nobelprijs voor economie.
@su…………………. ………………………… ………………………. ………………………………..
Wellus.
En de quote komt uit zijn acceptatiespeech (pdf).
su heeft gelijk. Het is de prijs die de Bank van Zweden geeft, niet de stichting van wijlen Albert Nobel.
Of in andere woorden: ‘ik noem je ‘weetniks’ want je weet niks’.
@HansR:
Je hebt je microdots laten vallen :oP
Spijkers op laag water. De prijs wordt toegekend en uitgereikt door het Nobel comité – linkje. Volgens mij noemen we dat in de wandelgangen nog steeds de Nobelprijs ook heeft meneer Alfred die niet persoonlijk ingesteld. Maar het kan zijn dat sinds ik kluizenaar geworden ben de wereld is veranderd. Woorden en betekenissen van woorden veranderen elke 10 jaar en wat je vandaag leert is morgen niet meer waar.
Verlaag de rente!
ook heeft meneer Alfred = ook al heeft meneer Alfred
@su#29
Zo komt ie tenminste in de lijst…
Kunnen we het vak economie niet beter afschaffen en de studenten doorverwijzen naar de Faculteit psychologie?
@HansR:
Beg to dffer:
bron
@32: Maar wie gaat dan het geld verdienen terwijl jij op een academisch minimumloon rondsukkelt op de universiteit?
@HansR,
Het feit dat Robert Solow aangeeft dat hij er nog niet helemaal achter is hoe het zit, betekent dat het ingewikkeld is. Niet dat het onzin is.
Ik heb een paar boeken van Solow gelezen, waaronder zijn lectures on growth, en ik kan je verzekeren: Die man is niet dom. Maar goed, betekend niets van een suffert zoals ik.
Ik vind trouwens dat als je hier gaat lopen verkondigen dat economische theorie onzin is, dat dit meer iets over jou zegt dan over de economische wetenschap. Dus of je komt vertellen ‘dat het maar een grapje was’, of ik negeer jou voortaan. Ik heb geen tijd voor dat soort theorietjes.
@su
OK
@richard
Dus of je komt vertellen ‘dat het maar een grapje was’, of ik negeer jou voortaan.
Ik heb je blijkbaar fors op je ziel getrapt. Kan gebeuren. Ga ik zeker geen excuses voor maken en ik maakte ook geen – herhaal geen – grapje. Elders werd hier al geconstateerd dat Sargasso humorloos was, ik ben daar een exponent van.
Ik probeerde duidelijk te maken dat, met alle stelligheden die hier gedebiteerd werden, er forse tegenstrijdigheden waren te constateren, en dat ik iemand wist die had opgeschreven dat er eigenlijk in de econmische wetenschap (of de econometrie zo je wilt) helemaal geen zekerheden te vinden zijn. Het is geen wetenschap zoals de fysica, het is eigenlijk meer, zoals Bismarck in #32 constateert, een psychologisch vak met wat wiskundig geformuleerde zaken.
Economische theorie onzin: NEE
Economische theorie zekerheid: NEE
Het lijkt mij dat je het gewoon niet met mij eens bent.
Zoals su zegt: Beg to differ
Dus of je komt vertellen ‘dat het maar een grapje was’, of ik negeer jou voortaan lijkt me toch wat overbodig en een beetje JSK-like.
Of kunnen economen gewoon niet tegen discussie over twijfelachtige zaken? Ik hoor je niet inhoudelijk ingaan op Lucas. Ik hoor je alleen met andere namen strooien. Dat klinkt wel belezen – misschien ben je dat ook, shake hands – maar dat wil nog niet zeggen dat je daadwerkelijk de wijsheid in pacht heb (geldt dus ook voor mij hoor).
Laat de rente maar stijgen!
Ik had in het begin ook nogal moeite met de overstap van natuurkunde naar economie, ik wilde namelijk nogal snel controlegroepen gaan gebruiken, maar daar doen ze niet aan.
Kan trouwens mij iemand vertellen waar ik meer van deze hoogstaande economische discussies kan vinden? Richard? JSK?
4.75%
Fuck shit, krijg nou wat!
Ik had gewoon gelijk!
http://biz.yahoo.com/ap/070918/fed_interest_rates.html?.v=14
Wat Richard zegt. De Fed verlaagt de rente met 0.5 procentpunt. Beurzen blij, dollar daalt door.
@mauz,
Sorry to say, maar economische praatjes houden betekend: studeren.
Dat betekend: De economist en enkele blogs lezen (mises, cafe hayek, calculated risk, marginal revolution mj perry, big picture, etc, ze wijzen naar elkaar), maar het meest effectief is nog gewoon: studieboeken.
– Oliver Blanchard, Macro
– Paul Krugman, Intenational Trade & Politics
– Of Mankiw
Kan je allemaal vinden op amazon. Maar je kunt ook gewoon je locale univ boekhandel binnenlopen en zoeken op econ 101, macro.
En dan verder: Lucas, Solow, of als inleiding blabla ‘advanced macroeconomics’, ik weet niet meer hoe hij heet, het boek zit in de opslag, maar dat is jankend lastig.
Dit is alleen macro, micro kan ook, maar dat is (mijns inziens) een beetje klein-burgelijke theorie ;-)
#20
Northern Rock is haast omgevallen. Nu kan een centrale bank nog wel een probleemgeval verhelpen; een bankrun is ondenkbaar op dit moment, omdat het aandeel in de economie te klein is waar nu de problemen zijn. Het zal misschien wel ‘het vertrouwen’ in de economie verminderen.
Dat studieboeken veel productiever waren dan blogs, was ik al wel achter, maar blogs kunnen wel een hoop toevoegen om kennis in praktijk te brengen.
Ik ben dit blok bezig in Blanchard en van Krugman heb ik ook wat gehad. Toevallig ook in Utrecht gestudeerd?
@mauz,
Het Leidsche.
Het enige dat ik weet van woerden is dat ik eens vreselijk door het geteisem van het USC op mijn smoel ben gemept. Pijnlijk, pijnlijk, want toen had ik nog dikke armen.
@Hayek,
Northern Rock is Brits, niet amerikaans.
Misschien is het probleem wel groter in europa dan in de US …
@Mauz: Marginalrevolution.com is héél erg goed. Zo goed zelfs dat als ik ooit een weblog zou beginnen, ik dat blog als voorbeeld zou nemen.
Ik heb het idee dat het vooral een Brits probleem is, want hun bancaire/financiele sector is een stuk losser gereguleerd dan de continentaal Europese.
Trouwens Maus.. studeer je in Utrecht?
Jep, net als u, was ik al achter.
2e jaars, in een groene kawasaki jas.
Aha. Ik research master, te grote koptelefoon.
Verrassend dat Bernanke de rente met een HALF procent verlaagd.
De -niet door ons compleet te doorgronden- problemen op de kredietmarkt (al is de situatie bij Northern Rock een sterke indicatie) zullen toch groter zijn dan werd gezegd.
Ted Bernanke was altijd een groot voorstander van een zo hoog mogelijke ‘inflatie controle’, maar dit beleid lijkt hij nu (als gevolg van de crisis) overboord te gooien, althans voor nu.
Eigenlijk een beloning voor degene die zich hebben verrijkt, waarvoor nu ‘de rest’ dient te betalen, maar ja: voorkomen van het instorten van het economische systeem is ook niet onbelangrijk.
Wat dat betreft kan ik me goed vinden in het betoog van HansR (#36) en de ‘basis’ van deze economische wetenschap. Vertrouwen (in de markt) is het belangrijkst en daarmee (#33) zal ik bijvakken psychologie als toevoeging van de economische wetenschap toejuichen :)
@richard
“
”
en
“
”
Het gelijk van economen: Altijd gehedged.
@34: De psychologen/sociologen die kunnen voorspellen wanneer aandeelhouders in paniek raken of juist meer durf krijgen. Ik krijg namelijk meer en meer het idee dat dat eerder een gevolg is van bepaalde media/gezaghebbenden/opinies dan van daadwerkelijke economische regels. Probleem van die gezaghebbenden is natuurlijk dat ze zichzelf zo kunnen bevestigen als gezaghebbende (self fullfilling prophecy).
@drs. B. zal je misschien niet geloven – en het is ook toeval + voor de verandering eens helemaal zonder betekenis – maar de psychologie (naast economie) is een van de voornaamste afnemers van de econometrie.
@Bismarck#51
k krijg namelijk meer en meer het idee dat dat eerder een gevolg is van bepaalde media/gezaghebbenden/opinies dan van daadwerkelijke economische regels.
Het verhaal over de aandelenaankopen van Nathan Rothschild na de slag bij Waterloo is legendarisch in deze!
@49: Het is Ben Bernanke. En de relatie rente-inflatie is lang niet zo deterministisch (laat staan simpel) als jij hem doet voorkomen.
@51: Naja, dan zou er elke dag crisis of hype zijn… Ik geloof dat normaliter het gedrag van de aandeelmarkt een functie van het gedrag van de onderliggende economie is. En daar hebben psychologen/sociologen vrijwel niks over te zeggen.
@53: JE WEET NIKS! JEZUS!
@JSK#54
Ik geloof dat normaliter het gedrag van de aandeelmarkt een functie van het gedrag van de onderliggende economie is.
Ik geloof!
Dat is de essentie [van de economie].
En daar hebben psychologen/sociologen alles over te zeggen.
Muhahahaha!
@JSK (54): In essentie is de relatie rente-inflatie zo deterministisch als ik doe voorkomen.
Lenen tegen een lager tarief dan (op dat moment) gangbaar zorgt voor meer cash-flow voor bedrijven (ze kunnen ‘goedkoper dan voorheen’ lenen). Doordat verlaging van het rente-tarief zorgt voor de creatie van meer geld (als totaal) stijgt de inflatie, zo simpel eigenlijk.
Dat de huidige economische werking op dit moment zo complex en onoverzichtelijk is, doet niets af aan de werking hiervan.
Op de tweede reactie: als dat zo is plus je erkent dat ‘vertrouwen’ de belangrijkste waarde is op deze markt, hebben ze er juist wel wat te zoeken!
@mescaline (52): “de psychologie (naast economie) is een van de voornaamste afnemers van de econometrie”.
Zou je deze wat meer kunnen uitleggen (hoe dit werkt)?
Niet echt. Als de economie niet aan de volledige productiecapaciteit zit (de macro-economische aanbodscurve is plat cq horizontaal), kan een lager rente tarief én de geldhoeveelheid én de reële productie vergroten. De vrijgekomen liquiditeit wordt als het ware opgezogen door de nieuwe goederen en prèsto: geen netto stijging van het prijspeil cq geen inflatie.
Dat is Keynesianisme 101, trouwens.
Nee, want financiële markt paniek is rationeel en valt met zeer simpele (dus: economische) modellen te beschrijven. Van psychologen weet ik het niet, maar sociologen/sociologische hebben niks qua verklarings/voorspellingskracht toe te voegen.
@JSK: Inderdaad, als … (waarmee ik probeer aan te geven dat je theoretische onderbouwing klopt, maar ik het niet eens ben dat dit op dit moment gebeurd)
De markt staat op ontploffen, daarmee is in deze situatie de ‘volledige productiecapaciteit’ gehaald. Het verlagen van de rente en de injecties van de FED & de ECB zorgen dan ook voor meer inflatie.
Door het ingrijpen van de FED (wat overigens geen overheidsinstelling is ook al lijkt de naam er wel naar te verwijzen) beloont men in feite de hypotheekverstrekkers die téveel risico hebben genomen om ‘hun markt te vergroten’. Over de afweging van Bernanke kan ik niet oordelen, er valt ook wat voor te zeggen om de huidige economie te beschermen, wél is het jammer dat velen hiermee de rekening betalen voor het overmatige risico dat banken hebben genomen om ‘nog meer geld te verdienen’.
En zonder over oorzaak en gevolg te twisten; Ben Bernanke’s voorganger Greenspan is met zijn voortdurende rentedaling verantwoordelijk voor de huidige ‘housing bubble’ (zie: http://en.wikipedia.org/wiki/Alan_Greenspan). Geeft ook te denken over wat de FED ziet als (economische) vooruitgang.
@59:
Zeg je nu zelf dat economie een sociale wetenschap is?
@JSK #59 (en beetje Drs. B): Maar is er niet nog een neveneffect van deze maatregel. Het verhogen van de liquiditeit gaat via de banken. Lagere rente erbij zorgt voor makkelijker krediet verstrekking. Correct?
Als dat zo is, betekent het dat mensen zich alleen maar meer in de schulden steken en het probleem vergroot uitgesteld wordt tot de volgende renteverhoging.
Hierbij ga ik er even vanuit dat op dit moment, zeker in de VS, er geen sprake is van een echt spaaroverschot. Daar kan dus niet uit geput worden.
Naja, je kan vinden wat je wil maar je zei letterlijk:
Ik gaf je als reactie daarop een hypothetische situatie waarin een rentedaling niet leidt tot een prijspeilstijging. Die algemene wetmatigheid waar jij het over had bestaat dus. Andere voorbeelden die de rente-inflatie relatie ondergraven:
Japan sinds halverwege jaren negentig. Rente op nul, inflatie negatief.
De V.S. na 9-11 2001: sterke renteverlagingen, inflatie stabiel (een bel op de huizenmarkt heeft niks te maken met een algemene prijspeil stijging, de definitie van inflatie).
Over deze situatie:
Waar baseer je dat op? Welke markt?
Je beseft niet dat macro-economisch beleid een zaak van afwegingen en uitruilen is. Liever een bel op de huizenmarkt dan een (onnodige) recessie/depressie me dunkt.
@61: Eh ja.. wat zou het anders zijn Bismarck?
@62: Maar dat is een fallacy Steeph. Keynes had al in de jaren ’30 aangetoond dat meer investeringen niet perse tot meer schulden hoeven te leiden. Het gaat allemaal over die productiecapaciteit. Als de renteverlaging ervoor zorgt dat de productie omhoog gaat, gaan de inkomens omhoog en verslechtert de netto schuldenpositie van degene die leent niet.
@JSK: Leuk dat hij dat in de jaren dertig aantoonde. Tijden veranderen wel, omstandigheden dus ook.
Probleem is dat de reele inkomens niet meer stijgen toch?
http://bigpicture.typepad.com/comments/2007/08/real-income-fai.html
Maar de (persoonlijke) schulden zijn al wel de hele tijd gestegen (in de VS met name, maar een zwakkere soortgelijke trend is er volgens in Europa gaande):
http://mwhodges.home.att.net/nat-debt/debt-nat-a.htm#household
Dat zorgt voor een onbalans.
@62: En dat in combinatie met het ‘vrije markt principe’ in een markt waar de verkoper de waarde taxeert en er belang bij heeft om huizen telkens (wat) hoger te waarderen.
De bank verdient -tegen welk percentage er dan heerst- uitstekend aan de hypotheken en hebben als verstrekkers van het geld geen (directe) invloed op de waarde van de huizen. Wél op het verstrekken van zoveel mogelijk hypotheken. Ideaal scenario voor een te verwachten ‘bubble’ want ook de vraag kant speelt vrolijk mee, want wie wil er nu niet (op de korte termijn) dat zijn huis fors in waarde stijgt? Hierdoor moeten ‘we’ ons wel steeds meer in de schulden steken (althans: dit lijkt vooral te gelden voor de mensen die het minste geld bezitten) om aan dit mechanisme te kunnen voldoen. Leuk zo’n universitaire studie etc etc, maar om in een leuk huisje te kunnen wonen (ik weet het er zijn ook “uitzonderingsprovincies”) kan ik tegenwoordig maar beter gaan samenwonen, om maar een voorbeeld te geven.
@63: Sorry, dank voor de les: ik heb soms nogal de neiging om iets wat ‘zwart-witter’ uit te drukken dan de gehele werkelijkheid, zelf weet ik dat ik het niet zo ‘strikt’ bedoel, maar dat valt natuurlijk niet uit mijn geschreven woorden af te leiden, dus point taken.
Ik baseer dat de ‘(huizen)markt op ploffen’ staat omdat ‘de hypotheekverstrekkingsmarkt’ op dit moment zo gegroeid is dat het blijkbaar uit zijn voegen is gebarsten. De totale marktwaarde van de huizenmarkt moet wel ‘opgebracht’ kunnen worden door de mens en in die situatie is de markt in mijn ogen doorgeslagen. Als er leningen worden verstrekt die niet terug betaald kunnen worden creëer je extra vraag.
Daarnaast besef ik goed dat macro-economisch beleid een zaak van afwegingen en uitruilen is. Ook al kan je keuze begrijpen (zie 49) ik maak hierin liever een andere keuze. Het belonen van die ‘moral hazard’ zou juist NIET beloond moeten worden door het verlagen van de rente van de FED.
@64 dat klopt (zeker in de jaren 30 ;) ): behalve als er in de markt sprake is van aanwijsbare moral hazard (zoals op de huizenmarkt). En dat zorgt voor een niet wenselijke onbalans (65).
@JSK, 63 “Liever een bel op de huizenmarkt dan een (onnodige) recessie/depressie me dunkt.”
Dat is nog maar de vraag. Lees ik voor het gemak even over je “(onnodige)” heen (want hoe kan je dat bepalen, hooguit achteraf en dan nog…?).
De stelling is een recept voor telkens uitstellen van een misschien nodige (en volgens sommige economen aan economie inherente) correctie. Als je daaraan telkens toegeeft, krijg je alleen maar bellen/misallocatie en dat lijkt me heel ongezond voor de economie en zal bovendien de (waarschijnlijk onvermijdelijke) recessie alleen maar erger maken.
Ls,
Hier een artikeltje in The Telegraph
http://www.telegraph.co.uk/money/main.jhtml;jsessionid=BYRFMD0QYRQTVQFIQMFSFF4AVCBQ0IV0?xml=/money/2007/09/19/bcnsaudi119.xml
Er staan wat getallen in en ook wat discussie over inflatie. Ik moet altijd diep nadenken of ik dat allemaal begrijp, maar waar het op lijkt is dat de olie landen langzamerhand van de dollar af gaan en naar de euro toekomen.
Dat is goed en slecht nieuws: Goed nieuws want dat is gratis geld voor ons. Wij kunnen dan ongedekte checks gaan schrijven (nou ja, zoiets dan), slecht nieuws want onze export krijgt het daar lastig mee. Echter, export doe je om te kunnen importeren.
Ik zie dat ik oud nieuws loop te verkondigen. De redactie had ‘m al in het rechter rijtje staan.
Nou ja, een kopje koffie dan maar.