In veel landen zijn tweepartijenstelsels. Er is een linkse partij en een rechtse partij en dat is alles. Daar is weinig te zoeken voor mensen die op zoek zijn naar vrijzinnige, anti-dogmatische linkse politiek. Australië was zo’n land. De laatste verkiezingen brachten daar verandering in.
Er waren twee partijen in Australië: de centrum-rechtse conservatief-liberale Liberal Party en de centrum-linkse sociaal-democratische Labor Party. Ze wisselden elkaar regelmatig af in de regering. In de jaren ’70 kwam daar verandering in. De Australian Democrats werden opgericht als een progressieve afsplitsing van de Liberal Party. Dit was een progressieve middenpartij die stond voor meer directe democratie, bescherming van het milieu en burgerrechten. Het kiesstelsel voorkwam dat de Australian Democrats in het Lagerhuis kwamen, maar ze wonnen wel zetels in het Hogerhuis. Door haar kritisch-constructieve opstelling werd deze kleine partij een belangrijke macht. Ze waren nodig voor een meerderheid in het Hogerhuis en konden hun progressieve thema’s via het hun kamerwerk naar voren brengen.
Interne verdeeldheid zou de Australian Democrats uiteindelijk opbreken maar de partij vormde wel een voorbeeld voor anderen. Eén van die partijen die dit voorbeeld volgde, zijn de Australian Greens. Dit is de oudste groene partij van de wereld. Haar geschiedenis loopt terug tot 1972, toen op het eiland Tasmanië een groene partij wordt gevormd, in verzet tegen de vernietiging van een natuurgebied. Dit is de eerste partij die zich specifiek inzette voor de bescherming van het milieu en de natuur wil behouden voor toekomstige generaties. In de jaren ’90 vormen groene partijen uit verschillende staten één partij: De Groenen en beginnen al snel zetels te winnen in het Hogerhuis. In 1994 stelt de beroemde filosoof Peter Singer, bekend voor zijn verdediging van dierenrechten, zich (onsuccesvol) kandidaat voor de partij. In 2010 wint de partij de eerste echte zetel in het Lagerhuis en deze groene zetel is nodig voor de meerderheid. De Groenen geven steun aan een voortzetting van de sociaal-democratische regering, die zich sterk probeert te maken tegen klimaatverandering. Vanuit deze positie kunnen de Groenen een sterke stempel drukken op het beleid.
De Australian Greens beschouwen zichzelf niet als links of rechts maar als een partij van de vooruitgang. Maar het programma sluit prima aan bij het progressieve, sociale en groene gedachtegoed van DWARS: de partij komt op voor de vergroening van de belastingen, duurzame energie en duurzaam watergebruik: omdat een groot gedeelte van Australië een woestijn is, weet dit land als geen ander wat de gevolgen van klimaatverandering zijn. De partij wil de rechten van vluchtelingen en de Aboriginals beter beschermen: er zijn veel Aziaten die vluchten naar Australië en er is een grote groep oorspronkelijke bewoners. De rechten van beide groepen worden beperkt door de blanke meerderheid, en dat willen de Groenen terugdraaien. Daarnaast komen de Groenen op voor erkenning van het homo-huwelijk en legalisering van softdrugs en euthanasie.
Er zijn weinig landen waar zo weinig keuze is voor linkse progressieven: naast de Labor Party en de Liberal Party, zijn er kleine nationalistische, christelijke en conservatieve partijen van allerlei kleuren. Er is eigenlijk maar één partij die in de buurt komt van het progressieve gedachtegoed van DWARS, de Australian Greens. Maar dan is de gelijkenis wel weer uncanny.
Dit artikel verscheen ook in de overDWARS Winter 2010.