“Maar u bent het niet met elkaar eens, u bent enorm verdeeld!” riep premier Balkenende een paar maanden geleden triomfantelijk tegen de leiders van de oppositiepartijen die zich verzameld hadden bij de interruptiemicrofoons van de Tweede Kamer. Hij had daar natuurlijk gelijk in. Anders dan de coalitiepartijen die het (en vaak contre coeur) met elkaar eens zijn, kunnen de oppositiepartijen geheel hun eigen lijn bepalen. Dé oppositie bestaat niet.
Vanaf vandaag laten wij dagelijks een andere oppositiepartij antwoord geven op de vragen die GeenCommentaar en de lezers van GC hebben gesteld. Uw waardering voor de antwoorden kunt u onderaan het postje uiten door een cijfer te geven. Dat cijfer weegt mee in de stemronde.
Eerder zag u wat de SP, TonL, de VVD en de PvdD ons te zeggen hadden. Deze vrijdag is het einde van het eerste deel van de antwoordenronde. Voor volgende week staan de SGP, GroenLinks en de PVV in de planning. Vandaag: D66.
Kunt u 3 concrete punten noemen die bereikt zijn door uw toedoen? Waarom waren deze punten zonder uw partij niet gerealiseerd en waarom zijn ze belangrijk?
Europa
Het belangrijkste dat wij afgelopen jaar bereikt hebben, is dat wij bij veel mensen de angst voor Europa hebben verminderd of weggenomen. Bij het referendum over de Europese grondwet stemde nog een ruime meerderheid tegen, maar bij de verkiezingen in juni kregen de anti-Europa partijen slechts zeven van de zesentwintig zetels. Veel partijen hebben zich bij de verkiezingen ambivalent over de toekomst van de EU opgesteld, omdat ze bang waren dat de kiezers geen Europa meer wilden. Wij zijn altijd een pro-Europese partij geweest en hadden voornamelijk het gevoel dat we het gewoon beter moesten uitleggen. Dat is gelukt en dat is voor Nederland een geweldige stap vooruit.
Irak
Er is een onafhankelijk onderzoek naar de politieke steun voor de oorlog in Irak en de mogelijkheid voor een Parlementaire Enquête ligt open. Wij hadden liever direct een Parlementaire Enquête gehad, maar dit is een grote stap vooruit. Na de laatste verkiezingen was er een meerderheid in de Tweede Kamer voor een Parlementaire Enquête over Irak. Wouter Bos had zelfs voor de verkiezingen tegen zijn kiezers gezegd dat dit een ?harde belofte? was. Tijdens de coalitieonderhandelingen trok de PvdA echter de steun voor dit onderzoek terug, in ruil voor onder meer de Vogelaarwijken en de ?gratis? schoolboeken. D66 vindt dat het recht van burgers op de waarheid niet onderhandelbaar is. Dit recht was niet van de PvdA en had Bos niet weg mogen geven. Samen met de andere oppositieleiders heeft Alexander Pechtold constante druk op het kabinet uitgeoefend, tot de PvdA opnieuw tot het inzicht kwam dat de waarheid achter sommige dossiers zo snel mogelijk uit de achterkamertjes te voorschijn moet komen.
Zwakke scholen
Hoewel er teveel zwakke scholen zijn in Nederland, had de overheid tot nu toe weinig middelen om daadwerkelijk in te grijpen. Het onderwijs van onze jeugd bepaalt hoe onze toekomst eruit gaat zien, en elke zwakke school is er één teveel. De overheid moet niet op de stoel van de schoolbestuurder gaan zitten, maar als die schoolbestuurder er zelf niet op zit, dan dwingt het belang van het kind ons plaats te nemen. Omdat de overheid ervoor moet zorgen dat ieder kind gelijke kansen heeft. In de toekomst wordt het voor de overheid mogelijk om sneller in te grijpen bij zwakke scholen.
Waarmee heeft u de regering echt in het nauw gebracht en wat is het uiteindelijke effect geweest?
D66 heeft de regering het laatste jaar meerdere malen in het nauw gebracht, maar het belangrijkste moment waren de Algemene Politieke Beschouwingen van 2009. Volgens Wouter Bos waren de onderhandelingen over de begroting van 2010 de makkelijkste uit zijn carrière als minister geweest, en toen wij de miljoenennota te zien kregen werd ook duidelijk waarom.
Er was niet onderhandeld. In plaats daarvan was besloten alle beslissingen uit te stellen, en commissies in te stellen om te onderzoeken waar eventueel bezuinigd zou kunnen worden. Dit terwijl er al de nodige commissies waren ingesteld door dit kabinet, die bij elkaar bijna een halve meter rapporten hadden geproduceerd. Alexander Pechtold nam al deze rapporten mee naar de interruptiemicrofoon om hierop te wijzen.
Het uiteindelijke gevolg was dat de commissies nu in ieder geval drie maanden eerder zullen rapporteren, zodat het voor iedereen duidelijk wordt waar we aan toe zijn. Bovendien zullen de zittende partijen dan ook uitspraken moeten doen over waar zij wel of niet willen bezuinigen. Aangezien momenteel de fractievoorzitters regeren, zullen we dan ook weten of we nog iets kunnen verwachten van dit kabinet.
Uit peilingen blijkt dat het vertrouwen in het huidige kabinet buitengewoon laag is. Denkt u dat het voor het land gunstig zou zijn als het kabinet zou vallen en er nieuwe verkiezingen komen? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?
Normaal gesproken zou D66 in tijden van crisis op deze vraag een duidelijk ?nee? antwoorden, maar de huidige situatie ligt iets gecompliceerder.
Er moet 35 miljard bezuinigd worden. Concrete bezuinigingen zijn altijd hele lastige beslissingen en dit kabinet heeft een geschiedenis met lastige beslissingen: die worden uitgesteld. De aankomende bezuinigingen worden nog moeilijker. Het kabinet beloofde tijdens de Algemene Beschouwingen dat geen enkele maatregel taboe is om te bestuderen. De regeringspartijen willen niet aangeven of er taboes liggen op het nemen van bepaalde maatregelen.
Bovendien is de situatie waarin we nu zitten volledig anders dan drie jaar geleden, toen dit kabinet gekozen werd. Bij haar aanstelling mocht deze regering geld uitgeven, in plaats van rigoureus bezuinigen. Daar is dit kabinet niet voor gekozen. De huidige taboes van de PvdA en van het CDA liggen lijnrecht tegenover elkaar, dus dit kabinet is uitgeregeerd.
Maar er ligt nu een kans ligt voor onze democratie. We weten waar we aan toe zijn: er moet jaarlijks 35 miljard bezuinigd worden en we moeten hier eigenlijk in 2011 al een begin mee maken. Bovendien willen wij visie zien. Op onderwijs mag van D66 niet bezuinigd worden, terwijl we anders moeten gaan denken over werken, wonen, onze leefomgeving en de relatie tussen de burger en de overheid. Het zou fantastisch zijn als alle partijen de komende maanden hun plannen presenteren, zodat de kiezers vervolgens kunnen bepalen in welke plannen ze het meeste vertrouwen hebben.
Met welke twee/drie politieke partijen zou u het liefst in een coalitie zitten, gegeven de ontwikkelingen van het afgelopen politieke jaar? Waarom?
In het huidige politieke krachtveld vallen drie stromingen te onderscheiden: de cultureel conservatieve partijen, de institutioneel conservatieve partijen en de progressieve partijen.
Onder de cultureel conservatieve partijen vallen de SP, de PVV en de PvdA van Mariëtte Hamer. Deze partijen staan heel ver van ons vandaan en het zou voor lastig zijn om met deze partijen in een regering samen te werken.
Onder de institutioneel conservatieve partijen vallen het CDA en de PvdA van Wouter Bos. Deze partijen willen voornamelijk zo min mogelijk veranderen aan de machtsstructuren binnen Nederland, maar op concrete onderwerpen is samenwerking niet onmogelijk. Beide partijen zullen echter wel grote stappen moeten nemen, ten opzichte van hun huidige posities.
Tot slot zijn er de progressieve partijen, waar wij onszelf, het liberale gedeelte van GroenLinks en het liberale gedeelte van de VVD onder scharen. Op concrete issues zijn er natuurlijk de nodige verschillen, maar er is eventueel wel een mogelijkheid voor samenwerken in de toekomst.
Lezersvraag 1: Maakt de sterk wisselde populariteit van D66 die we de afgelopen jaren hebben gezien en het daaraan verbonden gebrek aan een grote vaste achterban D66 niet per definitie een instabiele coalitiepartner?
D66 heeft aan vijf verschillende kabinetten deelgenomen in het verleden, en heeft zich ondanks wisselende populariteit altijd een stabiele coalitiepartner getoond. De minst stabiele coalitiepartner in het huidige kabinet is de PvdA, terwijl de PvdA na het CDA de partij is met de grootste vaste achterban van Nederland.
Lezersvraag 2: Is D66 zich er van bewust dat het langzamerhand verwordt tot een one-issue anti-Wilders partij?
De lezer beseft dat hij/zij impliciet stelt dat de PVV een one-issue partij is?
Er zijn enkele fronten waar we kunnen samenwerken met de PVV. Op het gebied van bijvoorbeeld onderwijs vindt zowel D66 als de PVV bijvoorbeeld dat de overheid veel meer moet investeren. Op sociaal-economische en sociaal-culturele onderwerpen ligt D66 ver verwijderd van niet alleen de PVV, maar ook van de SP. Gaat het om democratische controle dan vindt D66 meestal het CDA tegenover zich.
Wij willen de arbeidsmarkt en de woningmarkt hervormen. Een huis en een baan moeten voor iedereen bereikbaar zijn. Jeugdwerkloosheid brengt grote problemen met zich mee, terwijl de jongeren die wel werk hebben nauwelijks hun eerste huis kunnen kopen. Sommige van onze oplossingen dateren van voor de Eerste Wereldoorlog. De problemen van de 21e eeuw zijn niet hetzelfde als honderd jaar geleden, de oplossingen ook niet. Wij durven te kijken naar nieuwe oplossingen.
Ook voor het klimaat, en ook voor de betrouwbaarheid van de overheid. De overheid kan niet alles, maar wat de overheid doet moet zij goed doen. De mensen zijn er niet voor de overheid, de overheid is er voor de mensen. Dit klinkt heel logisch, maar wordt de laatste jaren nogal eens vergeten. D66 is een partij die vooruit wil. D66 zegt ?JA?, het moet anders en het kan anders.
Reacties (10)
Een 7. Zat te twijfelen tussen een 7 en een 8, maar het antwoord op lezersvraag 2 vond ik toch wel matig. Een antwoord met iets meer ideologie erin had beter gepast. Daarbij, afgezien dat ik de vraag belabberd vind, is het onjuist dat deze impliciet stelt dat de PVV een one-issue partij is.
@1 mee eens dat die eerste zin van het antwoord op lezersvraag 2 wat ongelukkig is.
Wat ik wel sterk vind aan de rest van het antwoord is dat ze eigenlijk impliciet gewoon aangeven de vraag te belachelijk voor woorden te vinden (en terecht), door gewoon inhoudelijk in te gaan op waar D66 voor staat (in plaats van al dan niet te gaan fulmineren over Wilders en/of de PVV).
Ik ben positief verrast eerlijk gezegd.
Ongezien de tyfus (oops bedoel een 5, lager kan niet) voor Pechtold (oops bedoel D’66).
Dat deze uitspraak hem zijn hele democratische leven mag achtervolgen:
Het trace voor de RGL zal niet voor een referendum in aanmerking komen. De wetgeving zal daarvoor worden aangepast.
Het idee van deze stemming is toch dat het gaat om hoe ze oppositie hebben gevoerd en hoe ze de vragen beantwoorden. Elke partij en politicus hebben wel een skeleton in the closet.
Voor de oppositie die ze hebben gevoerd heb ik waardering, en de antwoorden leggen heel helder uit wat de partij vindt, en een goede analyse van overeenkomsten en verschillen met andere partijen. Veel beter dan dit wordt het niet. Een 9.
De meest cruciale vragen zijn toch de eerste 2. Wat heb je als partij bereikt en heb je de regering in het nauw gebracht. En elke partij komt daar met grootse beelden en visies. Maar óf het is helemaal niet bereikt, óf er wordt niet duidelijk gemaakt wat de eigen bijdrage daarin was.
D66 doet dat net zo hard als de andere partijen. Op zich leuke antwoorden, maar niet op de vraag die is gesteld. Ironisch genoeg is het eerder de PVV die het kabinet in het nauw dringt – de angst voor de PVV houdt dit kabinet nog bij elkaar. Niet de angst voor D66. De laffe houding van de PvdA tegenover Europa heeft kiezers naar GL en D66 laten overlopen, het is niet zo dat dankzij D66 ineens veel meer mensen blije Europeanen zijn. De winst zat bij duidelijke pro- en anti-partijen.
Over duidelijkheid gesproken: gewoon ja of nee zeggen op een simpele vraag “moeten er verkiezingen komen” is al te moeilijk…
Het valt me eerlijk gezegd tegen. D66 mag in de Kamer dan aardig doen, de antwoorden hier zijn helaas of vaag, of onvolledig, of onjuist, of een combinatie daarvan.
De angst voor Europa weggenomen? Als dat al zo is waag ik het te betwijfelen of dat aan D66 ligt. Ik merk ook weinig van die angst, dat wel, eerder flinke ongeïntresserdheid.
Irak-onderzoek? D66 heeft goed meegwerkt om een parlementaire enquete af te dwingen, maar was lang niet d enige die daarbij vooorop liep. Gedeel eer dus.
De zwakke scholen aanpakken. Gebeu8rt dat nu op basisw van moties of initiatiefwetten van D66?
Nu verkiezingen? Ik snap dat D66 dat wil omdat hun alternatieve begroting redelijk goed is beoordeeld. Ik vnd ze daar nou wel een ount hebben: er is crisis, het kabinet heeft gefaald, anderen staan te popelen om het beter te doen, dus laat de kiezer maar bepalen wie de klus mag overnemen.
Ben teluergesteld in hun antwoord over een mogelijke coalitie. En dat ze “altijd” een stabiele coalitepartner zijn gebleken, is niet waar.
Ik heb best veel symphatie voor D66, maar deze antwoorden krijgen slechts een 5.
@5: Het zijn en blijven politici, stel ze een vraag en je krijgt zo een totaal onverwacht antwoord. Een goed politicus weet zijn verhaal te vertellen, ook al vraag je totaal niet naar zoiets. ( En een goede interviewer steekt hier snel doorheen, maar dat terzijde )
Trouwens, ik vind het wel fijn dat er in ieder geval onderbouwd wordt waarom zij vinden dat er nieuwe verkiezingen moeten komen. Dat is ook een taak van een politici, en dat doen ze hier goed.
Een 9 van mij, beste antwoorden so far..
Grappig genoeg zie ik mijn vraag (lezersvraag 1) bevestigd in de toespraak van de D66-voorzitter op het congres vandaag. Ik citeer:
“D66 is sinds haar oprichting een partij geweest van hoge pieken
en diepe dalen. Het ontbrak ons aan stabiliteit.” en “Het doel is de steun voor de boodschap van D66 te bestendigen. Om dat te bereiken is een stabiele organisatie nodig, waarbinnen talent kan ontkiemen en rijpen. Alleen zo kan onze partij veranderen van een gezellige gideonsbende in een professionele politieke partij.”
Toch wel interessante antwoorden. Zeker op de Met welke twee/drie politieke partijen … vraag, waar wel een typische verdeling wordt gemaakt. Liever CDA dan Hamers PvdA … Zo zo.
Daarnaast de geweldige 2e lezersvraag, ook nu weer in het nieuws. Behalve eerste opmerking, knap beantwoord. Er volgt iig impliciet uit dat D66 – Op het gebied van bijvoorbeeld onderwijs vindt zowel D66 als de PVV bijvoorbeeld dat de overheid veel meer moet investeren – de PVV geen one-issue partij vindt.
Een 8. Afwachten maar of de PVV hier nog overheen kan :-).
Als iedereen hetzelfde denkt en zegt, heeft niemand goed nagedacht, hr Balkenende.