Spotlight: Nick Cave

Op vrijdag laat GeenCommentaar zijn licht schijnen op een bekende of minder bekende artiest. Van politiek gedreven zanger(es) tot stevige no-nonsense rock, we bespreken elke week een spraakmakende muzikant.

Afgelopen maandag gaf hij met zijn Bad Seeds nog een dampend concert in de Heineken Music Hall, deze vrijdag is hij onderwerp van GeenCommentaar’s wekelijkse Spotlight: de Australische bard Nick Cave.

Nick Cave werd geboren op 22 september 1957 in het gehucht Warracknabeal in Australia. Zijn moeder was bibliothecaris en zijn vader leraar Engels. Hij werd Anglicaans opgevoed. Met die achtergrond hoeft het geen verbazing te wekken dat in zijn teksten vele literaire en bijbelse verwijzingen en invloeden te vinden zijn en hij behalve muziek ook toneelstukken en een roman heeft geschreven.

De eerste jaren: The Birthday Party
De eerste schreden op het muzikale pad zette Cave op zijn middelbare school waar hij Mick Harvey tegenkwam, met wie tot op dit moment nog steeds samenwerkt. Zij begonnen een band die The Boys Next Door heette. Hun eerste bekende opname was een cover van Nancy Sinatra’s ‘These Boots Are Made For Walkin’. Al snel daarna kwam in 1979 hun eerste album uit: Door, door. Bij het uitkomen van hun tweede album The Birthday Party veranderde de naam van de band langzaam maar zeker in ook The Birthday Party. Tevens verhuisden ze van Australie naar Londen. In Engeland had de band de grote impact op de toenmalige Britse rockscene door hun combinatie van rauwe emotie en power. De stijl van de band was eclectisch te noemen met invloeden uit de punk, rockabilly, free jazz en rauwe blues. Veel songs werden gedreven door zware repetitieve baslijnen en agressief drumwerk. Liedjes klonken alsof op het punt stonden uit elkaar te vallen en daaroverheen spuwde Cave zijn manische, expressionistische teksten. Kort gezegd waren in The Birthday Party al vele elementen van Cave’s latere werk in een pure onversneden vorm te herkennen.

De geboorte van The Bad Seeds
In 1984 viel The Birthday Party uit elkaar. Met Mick Harvey begon Cave vervolgens Nick Cave and the Bad Seeds, waar onder anderen ook Blixa Bargeld tot toetrad. De naamsverandering gaf de gewijzigde status van Cave van bandlid naar bandleider aan en viel samen met een verschuiving in zijn songschrijven. Na het expressionisme werden zijn teksten steeds vaker lyrische vertellingen. Dit merk je ook aan de wijze hoe veel van zijn liederen in deze periode min of meer parallellen zijn van thema’s en ideeën die Cave in zijn roman And The Ass Saw The Angel uit 1989 gebruikt. In Tupelo, het openingsnummer van de tweede Bad Seeds plaat The Firstborn Is Dead uit 1985 zijn de eerste ideeën die later in zijn roman uitgewerkt zullen worden, te vinden. De roman, over de vreselijke wraak die een doofstomme jongen uitoefent op zij die hem het leven ondraaglijk zuur hebben gemaakt, komt uiteindelijk in 1989 uit en wordt goed ontvangen.
Hoewel Cave een gewaardeerd artiest is, heeft hij geen grote hits. In 1996 komt hier verandering in als the Bad Seeds de plaat Murder Ballads uitbrengen. Deze conceptplaat bestaat geheel uit nieuwe of bewerkte traditionele moordballades; liederen, die de details of consequenties van passionele misdaden beschrijven. Het album bevat een aantal duetten, waaronder eentje met popprinses Kylie Minogue. Dit nummer, Where The Wild Roses Grow wordt Cave’s grootste hit, met onder andere een eerste plaats in de Kroatische hitlijsten. Cave kickt af
Na Murder Ballads brengen The Bad Seeds in 1997 The Boatman’s Call uit. Dit is het begin van een nieuw stylistisch pad voor Cave, die afstapt van de archetypische verhaallijnen, die zijn teksten tot dan toe kenmerkten, naar meer biografische en spiritueel geinspireerde vertellingen. De muziek weerspiegelt dit: de arrangementen met de hele band worden vervangen door een intiemer geluid rond de stem van Cave en een beperkt aantal instrumenten.

Na deze plaat treedt echter een 4 jaar durende stilte in rond Cave. Hij rekent af met zijn drugsverslavingen en problemen met alcohol. In 2001 komt een cleane Cave weer naar buiten met het goed ontvangen No More Shall We Part en in 2003 volgt Nocturama, waarin Cave bij tijd en wijle zelfs poppy lijkt te worden. [

Cave is onderhand een songsmid geworden die ’s ochtends gewoon naar een kantoortje gaat om daar liederen te schrijven. Het is wellicht wat a-typisch voor een rockster, maar wel uitstekend voor de productiviteit van Cave. Naast de albums met the Bad Seeds en zijn solowerk met Grinderman schrijft Cave de daaropvolgende jaren ook nog de screenplay en (met Bad Seed Warren Ellis) uiteraard de soundtrack voor de film The Proposition, een -overigens geweigerd- script voor het vervolg van Gladiator op verzoek van Russell Crowe en de soundtrack voor The Assassination of Jesse James.

De veelzijdigheid van Cave
Dat Cave na een aantal wat rustiger albums het rocken echter nog niet verleerd is, bewijst hij in 2005 met het fenomenale dubbelalbum Abattoir Blues/The Lyre of Orpheus. Het tweede deel, een conceptplaat over de Orpheusmythe, met zelfs gospelkoren, is Cave op z’n lyrische best, maar het eerste deel is een rauwe, smerige, energieke rockplaat.

Na de daaropvolgende toernee begon Cave liedjes te schrijven op gitaar, een instrument waar hij zelden op speelde. Zijn rudimentaire gitaarspel leverde veel rauwere liedjes op dan hij wat de jaren daarvoor met de Bad Seeds voortbracht. Met slechts een beperkt aantal van de Bad Seeds werden onder de naam Grinderman deze nummers opgenomen en uitgebracht op een gelijknamig album. Met Grinderman ging Cave vervolgens op toernee. Door de rauwheid van veel van het materiaal werd Grinderman door veel liefhebbers vergeleken met Cave’s eerste band The Birthday Party.Op het meest recente Bad Seeds album Dig, Lazarus, Dig!! -de bijbelse invloeden zijn nog steeds niet verdwenen- is de invloed van het Grinderman uitstapje ook duidelijk te merken. Het is ruwer en meer rock georienteerd dan ander recent werk van Cave. Op dit moment zijn Nick Cave and the Bad Seeds bezig met een uitgebreide toernee ter ondersteuning van het album die hen afgelopen maandag dus naar Nederland bracht. Hieronder de videoclip van de eerste single:
Nick Cave mag dan onderhand Abraham gezien hebben; aan de muziek is dat niet te merken. Na een carriere van ruim 30 jaar kan je alleen maar constateren die hij gedurende de jaren niet alleen een qua thematiek, muziek en kwaliteit zeer consistent oeuvre heeft weten te creeeren, maar ook dat de bron nog lang niet opgedroogd is en hij zich wil blijven vernieuwen.

Tot slot een persoonlijke favoriet, waar naar mijn mening de gejaagdheid van zijn muziek en de poeticaliteit van zijn teksten op fenomenale wijze bij elkaar komen. Het nummer is te lang om in 1 Youtube-filmpje te passen, maar absoluut de moeite waard!