De komende weken stelt GeenCommentaar een top 5 samen van de meest nutteloze Europese instellingen. Vorige week: Europees Commissaris Leonard Orban. Deze week de vijfde en laatste kandidaat: het Europees Comité van de Regio’s.
Slechts weinig Europeanen zullen weten dat er in de EU naast het Europees Parlement nòg een parlement is dat pretendeert hen te vertegenwoordigen. Dat is niet zo vreemd; het Comité van de Regio’s is totaal onbekend en even onbemind. Globaal zijn hiervoor twee redenen aan te wijzen: haar volstrekte machteloosheid en haar totale gebrek aan democratische legitimiteit.
Voor ik op beide argumenten in ga eerst wat algemene informatie over het Comité. Zoals de meeste van de in deze serie behandelde instellingen was het idee dat er aan ten gronde heeft gestaan helemaal niet slecht. Men vreesde dat naar mate de EU groter, complexer en machtiger werd, de regionale overheden in Europa steeds meer in gedrang zouden komen. De lidstaten worden immers op EU-niveau vertegenwoordigd door de Raad van Ministers, de Europese gedachte door de Europese Commissie en het Europees Parlement draagt beide belangen een beetje uit. Maar wie spreekt er voor de regionale overheden? Daarnaast zijn het juist die overheden, waar in Nederland de provincies, gemeentes en waterschappen onder vallen, die met de meeste Europese wetgeving te maken krijgen. Wel de lasten maar niet de lusten dus.
Om regionale overheden een stem te geven werd in het Verdrag van Maastricht (dat in 1994 in werking trad) het Comité opgericht. Het telt op dit moment 344 volle leden (en hetzelfde aantal vervangende leden) uit alle lidstaten, allemaal regionale bestuurders of volksvertegenwoordigers. Nederland heeft 12 volle en 12 plaatsvervangende leden.
En bij die leden begint al het eerste probleem. Ze mogen dan wel allemaal een regionale achtergrond hebben, ze zijn op geen enkele manier verkozen. Ze zijn, bizar genoeg, benoemd door de Nederlandse nàtionale overheid. Dat heeft verschillende gevolgen. Niet alleen is er geen enkele aanleiding voor de leden om aan hun achterban uit te leggen wat ze daar nu feitelijk doen (ze hèbben immers geen achterban, behalve het kabinet), de politieke verhoudingen zijn ook op zijn zachtst gezegd opmerkelijk. Onder de Nederlandse leden zetelen namelijk uitsluitend politici van CDA, PvdA en VVD, wat toch bepaald geen goede afspiegeling van de Nederlandse politieke situatie is.
Nog veel kwalijker is de volstrekte irrelevantie van het Comité. Weliswaar heeft het Comité het recht om op een groot aantal terreinen advies te geven, en dat doet het dan ook voortdurend, maar de kwaliteit van die adviezen is zo erbarmelijk dat de rapporten van het Comitè doorgaans ongelezen in de prullenbakken van de Europese Commissie, Raad van Ministers en het Europees Parlement belanden. Over het algemeen komt het Comité met weinig meer dan een gratuite oproep om regio’s meer bij de besluitvorming te betrekken en het belang van de regio’s niet te vergeten. Dat is ook niet zo vreemd, want de leden zijn vaak drukbezette lokale politici die nauwelijks de tijd hebben zich te verdiepen in de vrij complexe Europese materie.
Dat het Comité zo zwak en nutteloos is blijkt ook erg duidelijk uit het feit dat lokale overheden inmiddels andere, veel effectievere middelen gebruiken om invloed uit te oefenen. Een béétje lokale overheid heeft immers een eigen vaste lobbyist in Brussel rondlopen. De verschillende provincies hebben hun mannetjes in het Huis van de Nederlandse Provincies in Brussel, de vier grote steden hebben ook al jaren lobbyisten in Brussel gevestigd en de andere gemeentes zullen ongetwijfeld volgen. Of je deze lobbypraktijken nu goed of slecht vindt (en ik vind het een tamelijke absurde ontwikkeling), het laat het faillissement van het Comité van de Regio’s als officiele vertegenwoordiger wel heel duidelijk zien.
Tel daarbij nog op dat het Comité af en toe wat, eh, moeite heeft met op een correcte wijze boekhouden en je hebt, lijkt mij, een overvloed aan argumenten om dit nutteloze en ondemocratische monstrum zo gauw mogelijk af te schaffen.
Verdragswijziging iemand?
Reacties (5)
Heel interessante artikel. Ik wist niet dat zoiets bestond en ik ben er mee eens dat het belachelijk is dat de leden ervan genoemd worden door het kabinet. Ik ben heel benieuwd om wat voor specifieke adviezen het gaat. Dat ga ik opzoeken.
Alleen, zou ik gekozen hebben om het artikel op een iets minder persoonlijk manier te schrijven. De lezer moet nu wat extra werk doen om jouw mening te overslaan en het vervangen door zijn eigen.
Ik wist ook niet dat zo iets bestond. al weet ik erdelijk veel van eurorganisatie. Zo zie maar: je leert altijd weer wat. ik zal maar mijn opvatting voor me zelf houden. want ik weet nu niet meer of het mijn mening is of ben ik heel erg beinvloed door eurocraat
“Ze mogen dan wel allemaal een regionale achtergrond hebben, ze zijn op geen enkele manier verkozen. Ze zijn, bizar genoeg, benoemd door de Nederlandse nàtionale overheid.”
Ik gok dat ook voor andere regio’s geldt dat ze benoemd worden door het land waar de regio in ligt? Wel logisch natuurlijk. Stel je voor de mening van de regiovertegenwoordiger wijkt iets teveel af van die van het bijbehorende land. Voor je het weet hoor je onwelgevallige adviezen met betrekking tot Baskenland, Corsica, of de Faeroer. Kan je beter wat controle over hebben…
@1 en 2: inderdaad, dit stuk is meer een opiniestuk dan een feitelijk objectief stuk (al ben ik natuurlijk van mening dat mijn opinie geheel strookt met de feiten). Laat ik echter eindigen met een vrij simpel en, naar ik vermoed, moeilijk te weerleggen argument: uit het feit dat twee naar eigen zeggen geinformeerde mensen als jullie niet weten dat dit vertegenwoordigende orgaan bestaat, kun je al opmaken dat het niet functioneert.
@4 mijn laatste opmerking is een reactie op op 1. juist odat ik jou omening onderschrijf, maakt ik die opmerking