7 moderne plagen – 6: economen

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

weekendlogo123.jpgDe meest populaire studies van Nederland zijn rechten en economie. Het leeuwendeel van de leidende klasse heeft een van deze studies gevolgd. Dat geeft te denken, een complot is nooit ver weg. De klassieke verklaring voor deze eenzijdige en monomane achtergrond van ’s lands elite is dat deze studies zich door hun eenvoud prima laten combineren met het corpsballenbestaan. Je kunt je behoorlijk klemzuipen en toch nog een universitaire graad halen. Wat rechten betreft kan deze verklaring ermee door. Maar met economie is wel degelijk iets aan de hand.

Voor ik hier verder op inga moet ik echter eerst een onderafdeling van de economie buitensluiten, namelijk de boekhouding. Boekhouden is een eerlijk en rechtlijnig handwerk dat inzicht kan geven in de besteding van de centjes. Het is de basis geweest van alle latere economische theorievorming en als zodanig niet meer verdacht dan de tafel van twee, die ten grondslag ligt aan de wonderlijke computerwiskunde die het lezen van dit postje mogelijk maakt.

Boekhouders zijn okee, al worden ze soms minachtend bonentellers genoemd, wanneer zij de leiding over een bedrijf krijgen. Economen daarentegen zijn een dubieus zootje. Zij aanbidden een duistere god, die zij de Onzichtbare Hand noemen. De kern van de economische religie bestaat uit het dogma dat de samenleving er beter van wordt als ieder individu egoïstisch zijn eigenbelang nastreeft. De Onzichtbare Hand zou verantwoordelijk zijn voor deze wonderbaarlijke uitkomst, die in de praktijk echter nooit is waargenomen.

Een tweede, al even ongeloofwaardige leerstelling is, dat wanneer de staat zich nergens mee bemoeit concurrentie vanzelf zal leiden tot het beste product tegen de laagste prijs. Ja, kom zeg, ondernemende mensen zijn echt zo dom niet. Die maken natuurlijk onderling afspraken zodat zij maximale winst uit hun onderneming kunnen halen, desnoods met hoge prijzen en slechte producten. Alles bij elkaar komt het christelijke uitgangspunt dat ik van de erfzonde gered ben doordat iemand aan een kruis is gestorven of het joods/islamitische uitgangspunt dat ik een voorhuid van de schepper heb gekregen om die er af te laten hakken me een stuk geloofwaardiger over.

Het grappige is dat onze leiders de eigen uitgangspunten toch niet helemaal vertrouwen, net zoals andere gelovigen in geval van ziekte niet alleen naar het gebed grijpen, maar ook naar de dokter gaan. Zo wordt er van de economische kansel dus wel om het hardst om deregulering geroepen, d.w.z. om een minder knellende greep van de overheid op het ondernemersleven, terwijl aan de andere kant in de wetgeving juist bij voorbaat al rekening wordt gehouden met een baaierd van misbruik.

Deze spagaat is van alle tijden en gezindten. Geen gelovige heeft ooit afgezien van het genieten terwijl hij met de voortplanting bezig was. Geen natuurkundige zal bij het fietsen gebruik maken van oneindige lange opgevouwen snaren die in pakweg elf of dertien dimensies trillen. Het probleem met de economische theorievorming is echter dat men denkt er op volstrekt rationele wijze politieke stokpaarden uit af te kunnen leiden terwijl de basis pertinente onzin is. Kortom: gelovigen zijn van alle tijden, maar economen zijn een plaag van deze tijd.

Crachàt tekent weer voor het tekenwerk. Ippekrites is nog met vakantie.

[poll=180]

Reacties (21)

#1 JSK

Beetje vreemd dat je in een stukje over economie over rechten begint. Anyway, economie is al jaren niet meer ‘één van de populairste studies in Nederland’. Teveel wiskunde namelijk.

Voor de rest is het de onnozele zogenaamd “maatschappij-kritische” oppervlakkigheid die ik van je gewend ben. Ga zo door!

  • Volgende discussie
#2 Eurocraat

Het probleem is da de meeste (serieuze) economen zich al lang bewust zijn van de beperkingen van hun vakgebied. Zelfs Adam Smith dacht al niet dat het zo simpel lag als jij hierboven stelt. Om Joseph Stiglitz aan te halen (ook al zo`n perfide econoom) “de reden dat de onzichtbare hand zo onzichtbaar is is omdat ze meestal niet bestaat”. Daarnaast is economie, net als alle sociale wetenschappen, nu eenmaal hevig gevoelig voor modegrillen: vandaag is Keynes de held, morgen Friedman en wie weet, misschien is het overmorgen Marx wel weer.

Het echte probleem is politici die economische theorien die ze zelf niet begrijpen samenvatten in betekenisloze oneliners om zo het beleid dat voor hun achterban het beste uitkomt (of dat nu ondernemers zijn of overheidswerknemers).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Eurocraat

Overigens zitten er in kamer en kabinet helemaal niet zoveel economen, dus dat leidende klasse verhaal valt ook wel mee. Juristen, dat is idd een ander verhaal. Maar is het werkelijk zo vreemd dat er onder de mensen die onze wetten maken een relatief groot deel daarvoor gestudeerd heeft?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 larie

@JSK..je eerste alinea , juste, maar de “kracht” haal je weer onderuit door je tweede alinea..niet doen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Ramz

De spagaat tussen “vrije hand” en “regulering” is niet eigen aan de economische wetenschap, zoals je zelf al zegt. Geef het land een jaar lang aan sociologen, mathematici of snowboardleraren en dezelfde stokpaarden worden opgezadeld. Het is mij uit je stukkie niet duidelijk waarom economen dan juist zo’n plaag zouden zijn… en als ik een ding van mijn boekhouder heb geleerd is dat het geen rechtlijnig vak is :)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 JSK

Sorry larie, die pseudo-intellectuele kletspraat van Iskrities/Hypokrities/whatever werd me even te veel. Maar wat inhoudelijker:

De kern van de economische religie bestaat uit het dogma dat de samenleving er beter van wordt als ieder individu egoïstisch zijn eigenbelang nastreeft.

Dat is Adam Smith voor dummies. Werkelijk. Het idee van de Onzichtbare Hand is dat eigendomsrechten, vrije markten en prijzen tot sociaal wenselijke uitkomsten leiden *gegeven* het feit dat mensen zich egocentrisch gedragen (waar dan ook en in welk systeem dan ook). Het is niet dat Smith egocentrisch gedrag propageerde, het is dat hij het constateerde. En dat het hem opviel dat dit egocentrische gedrag een maatschappelijke meerwaarde tot gevolg had onder bepaalde omstandigheden, namelijk die van de vrije markt (ipv het mercantilisme of monopolie).

Ik denk dat deze sociale waarheid al keer op keer is bewezen.

@2: De beta-wetenschappen kennen ook wel hun modegrillen though.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 larie

Laat ik het anders formuleren @JSK. je maakt/hebt een punt maar hier neergezet op een manier die anderen niet zal overtuigen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 JSK

Spreek vooral voor jezelf.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 larie

Nou nee..valt het je niet op de rakties op je dingen? Maar goed joh..jouw kop is al lang dicht vrees ik..jammer.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 larie

Laat ik het anders formuleren..heb jij, je komt hier vaak langs, ooit het gevoel gehad dat je iemand anders middels jouw argumenten hebt overtuigd jouw mening te delen..ik denk van niet JSK.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 JSK

Nee, ik meen het: spreek vooral voor jezelf. Wie ben jij nou om voor anderen te spreken? Alsof jij zoveel bijval krijgt, kom op zeg. Je probeert niet eens fatsoenlijke taal te bezigen. Iedereen die hier reaguurt is een eigenwijze betweter: dat is eigen aan het fenomeen “inhoudelijk weblog”.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 larie

(ver)blind, ik geef het op JSK, jij bent ietwat te zelfingenomen. Gooi nog ff wat modder joh.

groet

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 larie

“onnozele oppervlakkigheid die je van iemand gewend bent”

Zum kotzen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 BINGANERO

@Larie, overigens deel ik de mening van JSK (reactie 1). Het zijn geen van alle plagen en de reden om ze in te delen als plagen kan je eigenlijk alleen maar negatief uitleggen. Maar goed, als ipv plagen er had gestaan: “potje ongenuanceerde stereotypen”, hoor je mij verder niet meer. Benieuwd wie de laatste plaag is..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 el

Poe, poe. Lees eens wat van de oude Galbraith.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Eurocraat

Nou ja, juist Galbraith is onder economen niet zo populair, al is het alleen maar omdat hij leesbare boeken schreef, wat in die kringen een onvergefelijke misdaad is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 SenorSnor

> Een tweede, al even ongeloofwaardige leerstelling
> is, dat wanneer de staat zich nergens mee bemoeit
> concurrentie vanzelf zal leiden tot het beste
> product tegen de laagste prijs. Ja, kom zeg,
> ondernemende mensen zijn echt zo dom niet. Die
> maken ntuurlijk onderling afspraken zodat zij
> maximale winst uit hun onderneming kunnen halen,
> desnoods met hoge prijzen en slechte producten.

En vervolgens is er dus ruimte voor iemand die niet met de prijsafspraken meedoet om net onder de afgesproken prijs te gaan zitten en daar woekerwinsten mee te realiseren. Tot iemand weer onder zijn prijs gaat zitten, enz enz. Echt, die onzichtbare hand is zo gek nog niet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Marynus

@Larie Ik deel hier ook de mening van JSK:

Na het stukje “Managers zijn stom”, krijgen we nu een stukje “Economen zijn stom”.

Het verkeerd uitleggen van een theorie van iemand die in 1790 is heengegaan lijkt mij ook een makkelijke manier om een wetenschap onderuit te halen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 ReinoutS

@17: Alsof die iemand niet door het kartel via onderhandse deals van de schappen geweerd zal worden! Niet zo naïef graag.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 esgigt

Ahhh… daarom gaat het dus zo rot met Nederland. De tent wordt uitsluitend bestuurd door mensen die uitsluitend in regeltjes kunnen denken (de juristen) of door mensen die uitsluitend de centen zien (economen). Maar de samenleving als levend organisme (biologie) of als systeem (techneuten) zien, kunnen deze bekrompen regeltjes- en centendenkers niet.

Het gevolg is dat als een maatschappelijkverschijnsel ongewenst geacht wordt, tracht men dit of door regeltjes (repressie) of door geld (belastingheffing) te sturen. Het bedenken van andere oplossingen, daar is men vanuit de eigen achtergrond gewoon incompetent toe.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Chiel

Ippekrites, je voert een discussie van 250 jaar geleden en ook nog eens matig geinformeerd. Lees eens een paar hedendaagse boeken..

  • Vorige discussie