As the book tries to make crystal clear, especially to anyone who might appear to harbour a sneaking admiration for those who wish to change the world by violence, the milieu of terrorists is invariably morally squalid, when it is not merely criminal.
That is especially evident in the chapters below on Russian nihilists, the Baader-Meinhof gang, and both loyalist and republican terrorists in Northern Ireland.
The unexpressed goal of bringing about transformative chaos becomes the element in which terrorists are most at home. Destruction and self-destruction briefly compensate for some perceived slight or more abstract grievances that cause their hysterical rage.
As endless studies of terrorist psychology reveal, they are morally insane, without being clinically psychotic. If that affliction unites most terrorists, then their victims usually have one thing in common, regardless of their social class, politics or religious faith.
That is a desire to live unexceptional lives settled amid their families and friends, without some resentful radical loser – who can be a millionaire loser harbouring delusions of victimhood – wishing to destroy and maim them so as to realise a world that almost nobody wants.
That unites the victims of terror from Algiers, Baghdad, Cairo, via London, Madrid and New York, to Nairobi, Singapore and Jakarta. They all bleed and grieve in the same way. (Preface, X)
In de loop van een dozijn of wat terreuraanslagen heb ik onderhand de gewoonte ontwikkeld na elke nieuwe explosie van geweld en angst het boek Blood and Rage: A Cultural History of Terrorism (2008) van Michael Burleigh op te slaan.
De inhoudsopgave alleen al maakt duidelijk dat terrorisme niet pas met de aanslagen van 9/11 is begonnen, maar al zo’n honderdvijftig jaar rondwaart en een door en door Europese uitvinding is.
Van Feniaanse Ierse revolutionairen en Russische nihilisten en anarchisten in de 19e en begin 20e eeuw, tot de Rode Brigades, RARA en de Baader-Meinhof groep in de jaren ’70 en ’80: terrorisme is altijd al een uitwas geweest van de moderne samenleving en haar interne contradicties.
Massahysterie, xenofobie en een opschorting van de rechtsstaat maken steevast deel uit van het recept. Ook wat dat betreft is er niets nieuws onder de zon.
Zo verhaalt Burleigh de reactie op de Haymarket massacre (1886), toen een anarchistische militant tijdens een betoging een bom in een bataljon politieagenten wierp, waarna de agenten in paniek in het rond begonnen te schieten:
Over the following days, the press filled with murderous exhortations: ‘Let us whip these Slavic wolves back to the European dens from which they issue, or in some way exterminate them.’
In the financial district, brokers and traders offered personally to lynch anarchists and hang them from the city’s lampposts, while businessmen financed the police investigation.
The prosecuting attorney Julius Grinnell urged the police not to bother with such niceties as warrants: ‘make the raids first, and look up the law afterwards’.
The police descended on the offices of the Arbeiter-Zeitung, dragging August Spies and Michael Schwab to Central Police Station where the leading officer fell upon Schwab screaming,
‘You dirty Dutch sons of bitches, you dirty hounds, you rascals, we will choke you, we will kill you.’ (76-77)
Van 1886 tot 1932 zouden anarchisten door heel Europa en de VS
Het is opvallend hoe ver dit in het geheugen is weggezakt, vooral omdat de golven van angst die de samenlevingen destijds in hun greep hielden met een paar zoekopdachten eenvoudig na te speuren vallen. Het is alsof het collectieve geheugen slechts vijftien tot twintig jaar teruggaat.
Terrorisme is echter al honderdvijftig jaar onder ons, en heeft de samenlevingen die ermee te maken hadden niet wezenlijk veranderd. Het draagt wel bij aan periodes van intolerantie, xenofobie en tijdelijke heksenjachten en opschorting van burgerrechten. Wie z’n burgerplicht wil doen, dient vooral dáárop waakzaam te zijn.
Een olifant breng je ook niet van z’n koers door ‘m hier en daar met barbecuespiezen te steken; hooguit brengt dat het beest ertoe wild om zich heen te slaan.
Reacties (25)
Het kan natuurlijk nooit kwaad om een en ander in perspectief te plaatsen, maar of terrorisme de samenlevingen die ermee te maken hebben gehad nooit wezenlijk heeft veranderd, zou ik voor m’n rekening durven nemen. Misschien een terroristische daad an sich niet, maar daar is het de terrorist ook niet om te doen, lijkt mij. Die wil het vuurtje aansteken. En als het vuurtje vervolgens daadwerkelijk brandt (of, zo u wilt: als de olifant wild om zich heen slaat), wie weet wat er dan allemaal gebeurt. Zie de terroristische aanslag op Franz Ferdinand.
je kan die laatste alinea beter skippen haha, you Dutch sons of bitches…etc
helaas het is waar.
of de utrechtse heuvelrug moet nog aanzienlijk, in korte tijd rijzen,
anders is het kommer en kwel, de komende tijd.
prettige voortzetting\\\
Ptr
toch nog ff n remark op de molukkers en de bader-meinhoff gruppe.
ten minste in 2 gevallen waaronder ook Petra Kelly en die nue alternative, met de overname van der grunen in berlin, geconstateerd kan worden , dat infiltratie en vergiftiging van de democratische kanalen n feit is geworden.
en met oog op oekraine en syrie, en het nwe ottomaanse rijk, ga ik me afvragen waar die rotzooi in mn achtertuin gaat ontploffen.
hebben we geen leiders meer? alleen hoeren?
ZON OP JE PAD.
ptr
Het probleem is dat het hier niet gaat om radicale losers, maar om grote internationale netwerken. Netwerken die ook nog eens gesteund worden door diverse religieuze leiders, staatshoofden en grote bevolkingsgroepen. ISIS. Boko Haram en Al Quaida zijn honderden malen groter en gevaarlijker dan de RAF en co ooit waren.
Naast aanslagen zijn deze nieuwe groepen in staat het op te nemen tegen hele nationale legers en grote stukken grondgebied bezet te houden. Je kan eigenlijk wel zeggen dat hier sprake is van hybride oorlogsvoeren, i.p.v. terrorisme. Ook het aantal slachtoffers is vele malen groter dan ooit. Nog een paar van deze aanslagen in Europa en dan kan je wachten tot de vlam in de pan slaat en het uitdraait op een echte oorlog.
Allereerst wat Max zegt.
Ten tweede is het niet goed om het terrorisme voor te stellen als een natuurverschijnsel dat wel weer overgaat. Terrorisme heeft impact op de samenleving, kan deze zelfs in een burgeroorlog (of wereldoorlog) storten, en dus zal deze terugvechten. Niet alle reacties zijn even effectief, sommige werken alleen averechts, anderen hebben negatieve bij-effecten, maar er zijn ook acties die er voor zorgen dat terrorisme afneemt. Over wat we wel moeten doen, zou wat mij betreft de discussie over moeten gaan.
Overigens onderschrijf ik het pleidooi voor enige nuchterheid en historisch perspectief over terrorisme; het is zeker niet het einde van onze wereld, en we kunnen ons ertegen wapenen.
@5: “Ten tweede is het niet goed om het terrorisme voor te stellen als een natuurverschijnsel dat wel weer overgaat.”
Het gebeurt vaker (veel te vaak?) dat er op Sargasso reacties verschijnen waarin iets wordt gesteld dat helemaal niet aan de orde is. Bijvoorbeeld de hierboven vermelde quote.
Er staat in het artikel helemaal niet dat het een natuurverschijnsel is, noch wordt het er mee vergeleken. En er staat ook niet dat het wel weer overgaat (waarmee een vergel8ijking met een natuurverschijnsel nog te billijken zou zijn). Sterker nog: er staat dat het van alle tijden is.
Cerridwen, je bent een van de frequentere en serieuze reaguurders hier, dus help a.u.b. mee de discussies “zo schoon mogelijk” te houden?
@3: en @2 mogen de schrijffoutjes er uit a.u.b? Wellicht volgt men je dan beter.
Wat gaat onze samenleving dan wel op de knieën brengen, Prediker?
De ‘race to the bottom’ waarin het neoliberalisme almaar lagere lonen en sociale voorzieningen veroorzaakt?
Het opraken van de makkelijk winbare grondstoffen en energiebronnen, zeg maar de gevolden van de Tweede Hoofdwet der Thermodynamica?
Of wordt het de klimaatverandering in combinatie met de (micro)plasticvervuiling van de oceanen?
@1
Goed opgemerkt. Gavrilo Princip gaf het startschot voor WO1 Maar dat had hij zelf wsl niet voor ogen. Niemand die het op dat moment kon voorspellen ook. En de werkelijke oorzaak lag uiteraard dieper.
Dus de stelling dat een loser de samenleving niet op haar knieen kan dwingen is iig geschiedkundig onjuist…..
@9: Hou het verschil tussen aanleiding en oorzaak in de gaten. De eerste wereldoorlog was onvermijdelijk en ook zeker begonnen zonder Princip (alleen misschien een paar maanden of jaren later).
@9 De gehele geschiedenis van vele duizenden aanslagen door bommenleggers en sluipmoordenaars overziend, kan men toch moeilijk volhouden dat die doorgaans veel uithalen.
Zoals ik al zei: je kunt net zo goed een olifant met een barbecuespies te lijf gaan.
Werkelijke revoluties krijg je niet voor elkaar met een aanslag hier en een aanslag daar (de ‘propaganda van de daad’ werkt in de praktijk gewoon niet; integendeel, het roept ook bij sympathisanten vooral aversie op); daar heb je op z’n minst een guerillaleger voor nodig, die de machthebbers uit het zadel wipt.
Zo’n jihadistisch guerillaleger ontbreekt in Europa (contra #4); de meeste moslims moeten ook niets van de jihad hebben, maar willen gewoon hun leven leiden als ieder ander.
Er is een insteek die ik wat mis in het stuk en de reacties. Terroristen hebben altijd een idee, een reden, een doel. Een tegenreactie wordt opgeroepen, die dat doel meestal teniet doet.
Als ik wat mag generaliseren en vereenvoudigen, met alle risico’s van dien : terroristen zien iets wat ze als onrecht ervaren, protesteren, vangen bot, posities verharden, botvangst wordt groter zo ook de frustratie en uiteindelijk gaat men over tot actie. Posities verharden omdat er geld en macht mee gemoeid is.
Deze lijn van gebeurtenissen is een rode draad door de geschiedenis vanaf het begin van de industriële revolutie. En nooit kijkt men naar het onrecht waartegen wordt geageerd. De geschiedenis zit er vol mee.
Ik heb heel lang geleden een aardig boekje gekocht : Het Grote Leger achter de Zwarte Vlag (geschiedenis van het anarchisme) door Georges Blond (1972).
Boeiend en leerzaam.
Geschiedenis dus. En niet die van Jona.
Het had ook kunnen heten : Hoe het fascisme ontstond.
En nu, 250 jaar na de aanvang van de industriële revolutie, is het internationaal. En nog begrijpt men het begrip onrecht niet.
@12 Hier nog een:
Dynamite: the story of class violence in America – Louis Adamic
Waarin de groeiende geweld van de amerikaanse arbeidersbeweging in de context wordt geplaatst van het met dodelijk geweld gepaard gaande onderdrukking ervan.
http://libcom.org/history/dynamite-story-class-violence-america-louis-adamic
@10
Princip gaf idd het laatste zetje aan een situatie die van zichzelf ook al wankel was. Wat er zonder zijn actie zou zijn gebeurd, dat weten we niet.
Zo weten we ook niet of de aanslagen in Brussel gisteren net het laatste zetje is in een situatie die van zichzelf al instabiel is. Wat moslimterroristen beogen -volgens mij- is een schisma kweken tussen de ‘echte moslims’ en de rest.
De aanslagen van 9/11 zijn eigenlijk ook een startschot geweest zoals Princip dat ooit deed. De VS reageerde door Afghanistan binnen te vallen. En ook al is Osama Bin Laden uiteindelijk gepakt en vermoord, zijn voorbeeld wordt nog altijd nagevolgd.
Hier in Nederland is de samenleving zelfs al gedeeltelijk op haar knieen door 9/11. Fortuyn en na hem Wilders hebben hun ‘succes’ te danken aan het moslimterrorisme. Je kan stellen dat populistisch rechts al onze waarden aan het verkwanselen zijn.
Voor definitieve conclusie is het nog te vroeg. Maar onze samenleving is al wel een beetje aan het wankelen gebracht. En niet door de overheid, maar door een deel van de bevolking.
@14: Je kan stellen dat populistisch rechts al onze waarden aan het verkwanselen zijn.
Onze waarden worden niet alleen door populistisch rechts verkwanseld, als je ziet wat wat voorheen als “redelijk rechts” te boek stond op dit moment uitkraamt…
@15
Correct. Dat is ook precies hoe het werkt. Terroristen hebben niet zo zeer onschuldige burgers op het oog. Zij hebben ontwrichting van de samenleving op het oog. Maar die samenleving ontwricht alleen als er genoeg ‘massa’ is.
En dan is er een behoorlijk verschil tussen bijvoorbeeld RaRa en het internationale moslimterrorisme. In Nederland is slechts 1 dode gevallen als gevolg van moslimterreur. Maar het is de impact van het (nabije) buitenland die het hem doet.
Wat een onzin, de RAF werd ook ondersteund door internationale netwerken. Al Qaida heeft de methodes van terreurcellen gewoon overgenomen. Tijdens de RAF gingen er ook radicalen naar palestina en andere landen om te trainen samen met de PLO en andere bevrijdingslegers. Ook was er destijds natuurlijk zoiets als de communistische staten, dat was de dreiging destijds. Tegenwoordig hebben we te maken met een “dreiging” die niet te vergelijken is met die van toen: het is vele malen kleiner. De enige reden waarom het westen last heeft van Islamitische terreur is omdat we het er zelf naar gemaakt hebben met onze bemoeienissen in het Midden Oosten.
Overigens haakt dat in op de opmerking van Hans Verbeek: Het is allemaal gerelateerd aan olie en controle over de productie van olie. Ik ben het verder totaal niet eens met Verbeek, peak oil komt er misschien aan, maar het gaat alleen maar verbeteringen opleveren. Duurzame energie is nu in veel plekken al goedkoper dan fosiele brandstoffen. Dat is ook de reden dat het klimaatakkoord er door is: het is binnenkort niet meer nodig om hernieuwbare energiebronnen te subsidieren. In de laatste aflevering van Tegenlicht wordt dit ook behandeld.
Voor de rest, wat onderdrukking en geweld naar het volk toe ben ik het eens met Su en HansR, je moet geweld in perspectief zien.
De mate van indirect geweld dat de gewone man heeft geraakt tijdens de technische revoluties is ongelofelijk. Dat daar op gereageerd werd met bomaanslagen, hoe ineffectief ook, is in mijn ogen logisch. Al was het uit wraak. Het verschil tussen anarchisten en veel andere terroristen is dat anarchisten het in de meeste gevallen gemunt hadden op gezagsdragers, groot-kapitalisten en ander tuig van hoge status. Als gewoon persoon hoefde je niets te vrezen. Daarom ook dat anarchisten vaak populair waren onder de arbeidersklasse en dat er vanaf de 1e wereldoorlog en tijdens het interbellum redelijk succesvolle anarchistische revoluties waren. De revoluties werden meestal gekaapt of kapotgemaakt door communisten, wat aantoont dat de twee stromingen wezenlijk verschillend zijn (de afkomst is ook verschillend: anarchisten hebben veelal respect voor marx’ schrijfsels, maar zijn vooral geinspireerd door kropotkin, bakunnin en consorten.)
@16: De RaRa heeft nog minder doden op het geweten bedoel je? Er zijn nooit doden of zwaargewonden gevallen bij RaRa-acties. Toont maar weer dat anarchisten er niet op uit zijn om mensen aan te vallen…
@0: Niet zo’n best boek, vanwege blinde vlek voor rechtsradicale terreurbewegingen (okay, P-2 krijgt iets van drie regeltjes, maar dat is het) Ook de infiltratiegraad van de Rode Brigades e.d. wordt straal genegeerd.
De titel lijkt te suggereren dat het om een paar gekken gaat die “onze samenleving” aanvallen. Ik zie het terrorisme toch ook meer in een internationaal perspectief. De geschiedenis van de landen in het Midden-Oosten, het ingrijpen van het westen, de nalatigheid inzake Israël’s onrechtvaardige bezetting: het telt allemaal mee, bovenop de discriminatie hier. Achter de misdadigers gaat een hele geschiedenis schuil. Maar hoe zwaar telt de geschiedenis nog in deze tijd?
@20: Geschiedenis is een wapen. Lees Howard Zinn’s “A People’s History of the United States” (gratis online). Het is een van mijn meest gewaardeerde boeken omdat het met zoveel passie de geschiedenis van de verliezers vertelt. De eerste keer dat ik het las, ben ik tot tranen geroerd en tot kokend van woede gebracht. Een van de beste geschiedenisboeken ooit geschreven.
“Het is opvallend hoe ver dit in het geheugen is weggezakt”
Dit hele verhaal heeft Beatrice de graaf amper 2 weken geleden in DWDD University verteld.
@22 En die zal daar vast geen zaken uit de doeken hebben gedaan waarvan ze dacht dat ’t al lang en breed bij het brede publiek bekend was.
Educatieve voorlichting houdt immers juist in dat je mensen bekend maakt met iets waarvan je verondersteld dat ze het niet weten, maar waarvan je het van belang acht dat ze zich daar wel bewust van zijn.
Hetgeen mijn punt dus enkel onderstreept: het collectieve geheugen gaat ongeveer twintig jaar terug, en de volksmassa’s doen net alsof ze steeds met nieuwe dreigingen en gevaren worden geconfronteerd.
Hetgeen de manipulatie van die volksmassa’s door volksmenners enkel in de hand werkt.
Vandaar dat dus noodzakelijk is er keer op keer op keer op te hameren dat terrorisme niet een nieuwe dreiging is, dat het een Europese uitvinding is, een bijproduct van de moderne tijd, en dat de maatschappijen die er mee te maken hebben gehad het allemaal gewoon hebben overleefd.
@18
Ik bedoel dat RaRa terroristen op micro-niveau waren. Niet te vergelijken met het moslimterrorisme.
Het midden oosten is nu letterlijk en figuurlijk de achtertuin van Brussel .
http://www.bbc.com/news/world-europe-35883464