In Den Haag legt de Haagse Pandbrigade huisbezoeken af op zoek naar illegale activiteiten van bewoners. Een serie in drie delen. Vandaag deel 1: wat is verdacht?
Onlangs was er weer ophef over de Haagse Pandbrigade, het handhavingteam dat huisbezoeken aflegt op zoek naar illegale praktijken. De brigade had de voordeur opengebroken van een woonhuis vanwege een vermoeden van aanwezigheid van illegalen. Die woonden er niet. De brigade zette een ander slot op de deur. De bewoner kon daarom zijn huis niet meer in. Gemeente en politie gaven vervolgens niet thuis met als gevolg dat de bewoner zijn eigen deur moest openbreken. Tegenstanders zagen hun mening bevestigd dat we hier te maken hebben met een Haagse Pand Gestapo die om het minste of geringste kan binnenvallen.
Vorig jaar heb ik openbare stukken opgevraagd over de brigade. Een woordvoerder van de gemeente probeerde me af te poeieren met wat openbare convenantjes en een evaluatie (zie onderaan) die ik ook wel van de site kon plukken (als die het gewoon eens goed deed). Ik deed daarop een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) en werd afgelopen juni uitgenodigd voor een gesprek op de afdeling die de brigade aanstuurt. Het klopt dat er weinig voor nodig is om een bezoekje van het ‘integrale handhavingteam’ te krijgen. De normen voor wat verdacht is, zijn akelig laag. En onschuldig is dat allerminst. Laat de feiten spreken over de Haagse maakbaarheidsdroom. Of wordt dat een nachtmerrie?
De Haagse Pandbrigade is begonnen als een tijdelijk project: Inhaalslag Handhaving. Met het doel is op zich niets mis: het vergroten van de leefbaarheid en veiligheid in de wijken. Het gaat hierbij om de achterbuurten die in een optimistisch beleidsjargon ‘krachtwijken’ worden genoemd. In Den Haag zijn dat Rustenburg, Oostbroek, Regentessekwartier, Valkenboskwartier en het Laakkwartier. De brigade richt zich vooral op overbewoning, illegale verhuur, onjuiste inschrijvingen in de GBA en uitkeringsfraude.
Het idee is dat er projectmatig controles worden uitgevoerd door een integraal handhavingteam, bestaande uit ambtenaren van verschillende diensten. Aan de hand van een ‘digitale schouw’ worden verdachte panden geselecteerd. Met een google maps-achtige applicatie wordt op een huizenblok ingezoomd en worden enkele gemeentelijke databestanden doorgespit. Daar rolt een lijst met risicopanden uit die in aanmerking komen voor een huisbezoek. Het systeem dat dit proces moest doen, werd in 2007 opgeleverd. Het zou automatisch risicoscores aan panden hangen, maar het heeft nooit goed gefunctioneerd.
In de praktijk gaat het er daarom minder flitsend aan toe. De backoffice neemt op dit moment handmatig twee excelbestanden door. De eerste is een lijst met codes van de gemeentelijke basisadministratie. Die lijst vertelt wie er op een adres behoren te wonen. De codes:
1= gezinshoofd volledig gezin zonder kinderen
2= gezinshoofd volledig gezin met kinderen
3= gezinshoofd onvolledig gezin zonder kinderen
4= echtgenote
5= kind binnen gezin
6= alleenstaande
7= hoofd partnerrelatie (zelfde sekse)
8= hoofd huwelijksrelatie (zelfde sekse, even terzijde: is het niet vreemd dat een homostel blijkbaar een eigen categorisering krijgt?)
Als er meerdere codes 6 op een adres ingeschreven staan, oftewel meerdere alleenstaanden, dan wordt er een huisbezoek afgelegd. Dat kan erop duiden dat sprake is van illegale kamerverhuur. In de praktijk betekent dat als je een huisgenoten hebt (bijvoorbeeld andere studenten) dat je bezocht wordt. Ook gezinnen met één of meerdere alleenstaanden op dat adres worden bezocht.
Daarnaast is er nog een lijst van de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid. In het verleden werden alle adressen waar een uitkering werd verstrekt bezocht. Sinds maart dit jaar gaat men iets minder rigoureus te werk. De volgende categorieën aan een inspectie onderworpen:
– Alleenstaande ouders die tijdens de uitkeringsperiode een kind hebben gekregen
– Cliënten die langer dan drie jaar een uitkering krijgen en waarvan geen aanvragen voor bijzondere bijstand van bekend zijn
– Cliënten die ene uitkering ontvangen naar de alleenstaande oudernorm met als woonsituatie gedeelde woning
– Cliënten die in het verleden regelmatig gefraudeerd hebben wat betreft de woonsituatie
– Cliënten die nog gehuwd zijn maar niet op hetzelfde adres ingeschreven staan als hun huwelijkse partner
Met zulke ruime criteria is het dan ook niet zo vreemd dat de aantallen te bezoeken panden gigantisch zijn. Tussen oktober 2005 en maart 2007 zijn alle 25.935 adressen in Rustenburg, Oostbroek, Regentesse-en Valkenboskwartier digitaal geschouwd. Bij 7955, dus een derde, van de adressen gaf de uitkomst van de schouw aanleiding om een bezoek aan het pand te brengen.
Wat waren de resultaten?
- Onrechtmatig wonen: In 10 procent van de gevallen actie
- Gemeentelijke Basisadministratie: In 30 procent van de gevallen actie
- Wet Milieubeheer: In 50 procent van de gevallen actie
- Horeca: In ongeveer 30 procent van de gevallen actie
- Bijstandsfraude: In ongeveer 10 procent van de gevallen actie
Een actie houdt in: elke vorm van communicatie tussen burgers en één van de diensten van de gemeente Den Haag ten einde overtredingen van de geldende wet- en regelgeving op te heffen. Over de zwaarte van de overtreding wordt niets gezegd.
Tussen 1 april 2007 en 1 juli 2008 werden 16.509 adressen in Laak digitaal gecontroleerd. Bij 11.057, ruim tweederde, adressen gaf de uitkomst van de schouw aanleiding om een bezoek aan het pand te brengen.
- Onrechtmatig wonen: In 6 procent van de gevallen actie
- Gemeentelijke Basisadministratie: In 10 procent van de gevallen actie
- Bijstandsfraude: In 5 procent van de gevallen actie
Eén van de brigadiers vertelde me dat het aantal geconstateerde overtredingen bij huisbezoeken tegenvalt. Dat komt omdat de gemeentelijke basisadministratie boordevol fouten zit. Op papier ziet een pand er verdacht uit, maar tijdens de inspectie blijkt niets aan de hand te zijn. Dat probleem wordt langzaam beter maar zal altijd blijven, zegt ze. Het valt haar op dat de informatie snel veroudert. ,,Het GBA is heel erg vervuild.’’ Maar, zo valt een andere medewerker haar bij: ,,Mensen zijn dan ook in overtreding. Omdat ze zich bijvoorbeeld niet goed hebben ingeschreven in het GBA. Onze aanwezigheid is daarmee gerechtvaardigd.’’ De controle heeft dan zijn doel bereikt.
Morgen deel 2: Als we dan toch binnen zijn….
Documenten
Verlenging vrijplaatsen 2009
Schriftelijke vragen Groen Links 2009
Regionaal Convenant definitief
Projectconvenant Inhaalslag Handhaving
pilothandhavingRIS127829
Jaarverslag 2008
handhavingreva
Handhavinglaak
Convenant Vrijplaatsen
2evoortgangpilothandhaving
1evoortgangpilothh
Reacties (21)
Dus als iemand de woning van een ander overneemt en zich keurig inschrijft op dat adres, terwijl de vorige bewoner dat verzuimt, is men toch in overtreding.
Fouten in de GBA, dat kan natuurlijk alleen aan de burger liggen.
@1 Precies. Dat dacht ik ook.
Bovendien zou ik het wel “bemoedigend” willen noemen (met een zekere ironie) dat men handmatig door de lijsten gaat in plaats van dat er een blind een score aan gehangen wordt. En dat men zelf de score ook vindt tegenvallen. Maar gezien de aanwezigheid van de PVV in de raad en in het algemeen de cognitieve dissonantie die er heerst tav veiligheidsvraagstukken, zal het nog wel even zo door gaan.
@Dimitri: nog één vraagje: “Ik deed daarop een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) en werd afgelopen juni uitgenodigd voor een gesprek op de afdeling die de brigade aanstuurt. Het klopt dat er weinig voor nodig is om een bezoekje van het ‘integrale handhavingteam’ te krijgen…”
Betekent dit dat je al deze informatie hebt gekregen in een gesprek? Grappig; ik had verwacht dat ze je wel in ambtelijke documenten hadden begraven.
@1 Op het moment dat je jezelf inschrijft, is het altijd handig om direct te vragen of er nog iemand anders is ingeschreven.
Dan kan je direct regelen dat die onterechte persoon ook wordt uitgeschreven (is wel een aparte procedure, maar goed).
Ik ben inderdaad wel van mening dat het handiger is als een gemeente zelf, pro-actief op het moment van inschrijven vraagt of de samenstelling van de inschrijvingen nog klopt.
Vraag ook direct na of bij inschrijving de gemeente zelf de uitschrijving uit een andere gemeente regelt en controleer dit ook…
Het is wat werk, maar eerlijk is eerlijk: als iemand niets zegt over een verhuizing, dan kan je niet ‘ruiken’ dat iemand is vertrokken.
@Dimitri: goed stuk. Ik ben blij verrast dat die brigade zo ‘open’ reageert dmv. een gesprek.
Wel grappig trouwens: ik heb zelf met mijn broer een tijdje als student in het laakkwartier vertoefd. Betekent dit dat wij beiden als een 6 6 in de sheet zouden staan?
“Cliënten die langer dan drie jaar een uitkering krijgen en waarvan geen aanvragen voor bijzondere bijstand van bekend zijn”
Slik, niet bij de gemeente bedelen om extra geld is dus verdacht?
De Republiek van Zuid-Afrika is een goed voorbeeld.
@4. Ja, want dan kan je andere inkomsten hebben.
Vraag me of of deze controle zo effectief is dat het zichzelf kan bedruipen. Want een afschikwekkend middel wordt het nooit voor de notoire misbruikers van de sociale voorzieningen, die weten wel hoe ze de controleurs om de tuin moeten leiden.
@4: ja, want daar moeten we langs om ze bijzondere bijstand aan te bieden ;)
Dat overzicht van code’s is wel merkwaardig.
is 3 (gezinshoofd onvolledig gezin zonder kinderen) niet gewoon een alleenstaande.
District 6 en 9
Nee dat is ambtenarenjargon voor ‘Nou snap ik er geen ene sikkepit meer van, laat maar zitten’. Dat is dus de categorie waar je in moet zien te komen. ;)
Ik heb inderdaad geen stukken gekregen, maar kon een aantal beleidsmedewerkers vragen wat ik wilde. Daarnaast hadden ze een factsheet opgemaakt en een korte presentatie. De medewerkers waren erg behulpzaam.
Het lastige van de Wob is dat je vaak niet weet waar je naar moet vragen. Omdat je niet verteld wordt welke documenten er zijn, moet je er veel opvragen. De juridische medewerker dreigde verzopen te worden in het aantal stukken dat ze moest aanleveren, dus hebben we het zo opgelost. Voordeel: je wordt inderdaad niet begraven. Nadeel: je hebt geen stukken openbaar gemaakt waar anderen hun voordeel mee kunnen doen.
Een langdurig werkloze vriend schrok niet van bovenstaand bericht. Hij heeft in het verleden plotseling bezoek gehad van de sociale recherche. Zij verdachten hem en zijn toenmalige vriendin van samenwonen, wat niet opgegeven zou zijn. De sociale recherche was getipt door een anonieme informant.
De vriend vond het helemaal geen slecht idee om meer bij de uitkeringsgerechtigden langs te wippen. Zodoende kan er van beide kanten klaarheid ontstaan over de woon- en leefsituatie, de rechten en verplichtingen.
Update: de heren hebben een nieuwe truc in het leven geroepen om binnen te dringen. Daarbij speculeren ze op uw onwetendheid mbt de inhoud van de algemene wet bestuursrecht(AwB), t.w. art. 5:15.Ze hebben nl. zelf een bepaalde draai aan dat artikel gegeven, ze misleiden de boel door te zeggen: wij hebben die bevoegdheid op basis van art. 5:15 en dat is een vette leugen! Alle info via deze webpagina:
http://www.hetvrijevolk.com/?pagina=11721
Laat u niet overdonderen, zegt het voort!
@ 13
Uw link verstrekt niet de wettekst. voor de volledigheid, bij deze:
Artikel 5:15 1. Een toezichthouder is bevoegd, met medeneming van de benodigde apparatuur, elke plaats te betreden met uitzondering van een woning zonder toestemming van de bewoner. 2. Zo nodig verschaft hij zich toegang met behulp van de sterke arm. 3. Hij is bevoegd zich te doen vergezellen door personen die daartoe door hem zijn aangewezen.
’t Lijkt me een leuke job.
Een leuk land.
Een verrijkend leven.
@3: Ik vind dat toch wel heel ver gaan. Het is niet jouw taak om te achterhalen of anderen hun gegevens in de GBA in orde hebben. Ik moet er niet aan denken dat de politie op mijn stoep staat omdat anderen zich niet op mijn adres hebben uitgeschreven, zeker als het wijzigingen betreft die zich afspelen vóór ik er ben komen wonen. Bovendien, wie wil je iets vragen? Je schrijft je tegenwoordig in via een formulier op internet, met je DigiD.
Apartheid?
@14: het is NIET mijn link! En “met uitzondering van een woning zonder toestemming van de bewoner” is voor mij zo helder als glas.
Ik laat geen ambtelijke intriganten over de vloer. Zouden alle realisten in dit land eens moeten overwegen.(maar het “wijhebbenniksteverbergen”-leger wordt helaas met de dag groter)
@11: Ik moet zeggen dat ik de houding van die haagse ambtenaren waar jij mee te maken heb gehad stukken sympathieker vind overkomen dan de rotterdamse bullebakken uit eerdere beschrijvingen van soortgelijke acties.
blablablablablablablablablablablablablablablablabla
@16: Ik gaf daarom ook al aan dat het inderdaad een stuk handiger is als gemeenten een stuk pro-actiever zijn.
Overigens: de laatste keer dat ik mij inschreef was de online optie bij de desbetreffende gemeente nog niet beschikbaar. Het vragen kon dus direct bij de desbetreffende ambtenaar die mijn inschrijving verwerkte.
Ik heb inmiddels van verschillende mensen begrepen dat er een aantal gemeenten is dat na een inschrijving een schriftelijke bevestiging stuurt, met een overzicht van de volgens hen bekende samenstelling van het huishouden. Een antwoordformulier of contactnummer is bijgevoegd om eventuele wijzigingen door te geven.
Ik weet alleen niet of dit bij alle gemeenten het geval is.
Ik blijf me er over verbazen dat iedere gemeente (schijnbaar) eigen procedures heeft rond het GBA.