COLUMN - Ontdekten we in augustus jongstleden dat er in Nederland vijfduizend ouderen met een indicatie al langer dan een jaar wachten op een plaats in een verzorgings- of verpleegtehuis, waarbij de hulpverleners spreken van ‘schrijnende thuissituaties’, nu horen we dat de omstandigheden in verpleeginstellingen al even hemeltergend zijn. Demente bejaarden die stelselmatig zonder enige supervisie in groepjes bij elkaar worden gezet; verpleegkundigen die ’s nachts met hun tweeën vier afdelingen in de gaten moeten houden; mensen bij wie de urine langs de benen loopt; de inspectie die klaagt dat de mondzorg in verpleegtehuizen volstrekt ondermaats is en de tanden van mensen niet worden gepoetst.

‘Tsja,’ legde staatssecretaris Van Rijn desgevraagd uit, ‘de instellingen zijn helaas overbelast omdat mensen tegenwoordig langer thuis willen blijven. Er komen zodoende nu vooral zware gevallen binnen, en de zorg is daarop niet berekend.’

Het klonk als een plausibel verweer. Nou ja, op één klein puntje na dan, want het is immers Van Rijns eigen beleid om hulpbehoevende mensen zo lang mogelijk thuis te houden en plaatsing in verpleegtehuizen te reserveren voor de allerergste gevallen. Dat maakt de situatie ronduit bizar: de staatssecretaris geeft publiekelijk toe dat de verpleeginstellingen niet bij machte zijn om zijn beleid uit te voeren.

Onze oudjes (en hun mantelzorgers) kunnen hun borst natmaken. Met ingang van januari aanstaande wordt er flink gesneden in allerlei vormen van thuishulp: de financiering van veel landelijke zorg wordt overgeheveld naar de gemeentes, die het en passant met 15 tot 25% minder budget moeten stellen dan momenteel beschikbaar is. De kans dat voortaan ook thuis u de pis over de benen zal lopen en niemand tijd heeft om u te wassen en te verschonen, stijgt navenant.

Van Rijn heeft eerder gesteld dat familie, buren en kennissen maar vaker moeten bijspringen: niet alle zorg kan of hoeft volgens hem professioneel te worden uitbesteed. Maar inmiddels zijn we in de situatie beland dat de familie zelfs in verpleegtehuizen nog moet bijspringen: de verpleging trekt het simpelweg niet meer om de hoogstnoodzakelijke zorg te verlenen.

Wanneer je eigen vader in de media klaagt dat hij niet langer kan aanzien hoe belazerd slecht de zorg voor je moeder is, moet je als staatssecretaris toch iets gaan dagen. Je vervolgens verschuilen achter privé en niet-op-de-man-spelen is uiterst zwak. De moeder van Van Rijn is helaas geen uitzondering, en daarnaast: alle misstanden in de zorg komen aanvankelijk in persoonlijke verhalen naar buiten.

In Duitsland zijn vorige week zeven mensen een proces tegen de staat begonnen wegens de mensonterende situatie in verzorgings- en verpleegtehuizen. Misschien een leuke tip voor vader Van Rijn.

De staatssecretaris zelf kan maar beter aftreden. Nog even, en in de volksmond vervangen we het woord schrijnend door ‘VanRijnend’.

Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.

Reacties (18)

#1 Maggi

Je zou toch mogen verwachten dat wanneer mensen langer thuis blijven wonen je daar heel wat kosten en personeel mee spaart om die in te kunnen zetten voor de zware gevallen. Dus die verklaring van de staatssecretaris klinkt juist helemaal niet plausibel, maar spreekt zichzelf juist tegen!

  • Volgende discussie
#2 Jack Random

Niet alleen ouderen, ook jongeren zijn m.i.v. 2015 de dupe van de ‘hervormingen’ in de zorg. De decentralisatie naar gemeenten zal ertoe leiden dat jongeren die GGZ-zorg nodig hebben, die niet meer gaan krijgen, wegens te weinig geld, of beoordelende ambtenaren die vinden dat het wel mee valt.

Het is wat morbide, maar je zou een weddenschap kunnen opzetten over in welke gemeente het eerst een jongere doordraait en wat mensen neersteekt, of zelfmoord pleegt, omdat hij/zij geen zorg heeft gekregen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 McLovin

Heel langzaam drijven we terug naar eind 19de eeuw…..maar net langzaam genoeg dat het gros der op hun smartphone twitterende en facebookende materialistische deel der bevolking er niks van merkt tot dat het te laat is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 nome

Voor mensen zonder geweten, die niet in staat zijn tot medeleven, hoe goed ze ook veinzen wèl medemenselijk te zijn, is een glanzende carrière in de politiek vrijwel verzekerd. Zo’n staatssecretaris Van Rijn laat zijn eigen moeder nog liever creperen, dan dat zijn das niet recht zit bij een interview. Dat soort mensen dus.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Jack Random

Wat @4 zegt, verbaasde mij nog het meest bij de Van Rijntjes. Als onderdeel van de elite, en met een dikbetaalde baan, zou je toch verwachten dat daar wel goed voor de ‘onzen’ gezorgd wordt, in bijvoorbeeld een privekliniek met 3 verzorgenden op elke patient. Aan de ene kant omdat je meer hebt en kunt dan het klootjesvolk. En aan de andere kant omdat als bekend wordt dat je je moeder langs haar luier laat pissen, dat best een PR-fiasco is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 tigger

Die bezuiniging van 15% tot 25% is niet het enige dat op het zorgbudget in mindering komt, veel gemeenten hebben moeite om een apparaat op te tuigen dat al deze locale zorg moet organiseren. Er wordt momenteel ontzettend veel uitgegeven aan adviesbureau’s. Daarnaast moet straks elke gemeente apart in onderhandeling met zorgaanbieders voor de aantallen en tarieven voor zorgbehandelingen. Het zou me niets verbazen als per saldo 40% moet worden ingeleverd.
En dat alles voor een tijdelijke situatie. Zodra Nederland erachter komt dat de zorg van gemeente tot gemeente anders gaat worden ingevuld, wordt het toch weer terug gedraaid. Hoe smijten we met z’n alleen zoveel mogelijk geld over de balk….

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Muse

Het is niet iets van de laatste anderhalf jaar dat het niet lekker loopt in de zorg. Dat is dus niet deze staatssecretaris persoonlijk aan te rekenen. Zijn ouders erbij betrekken gaat nog wat verder dan dat en is gewoon onsmakelijk.

Toen de bomen tot in de hemel groeiden en de levensverwachting wat lager was, konden we natuurlijk iedereen van boven de 65 op kosten van de staat huisvesten in verzorgings- en verpleeghuizen. Hoewel, tot 1997 was er nog gewoon de Wet op de bejaardenoorden, op grond waarvan je je eigen vermogen moest aanspreken voor verblijf in een verzorgingshuis. Maar ja, dat was dus zielig en vreselijk oneerlijk. Dus die schaften we af. Alles via de AWBZ en vooral geen eigen bijdragen. En nu is het geld op. Wie had dat nou gedacht?

De AWBZ wordt al jaren als hete aardappel doorschoven. Geen bewindspersoon is het gelukt om tot een doorbraak te komen, terwijl de kosten de spuigaten uitliepen en het systeem onhoudbaar werd. Deze staatssecretaris wel. Hij moet dus gewoon blijven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 DrBanner

Het vergrijzingsfinancieringsbeleid volgt een Ponzischema.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 vander F

Het is natuurlijk lang en breed bekend dat de AWBZ volstrekt onbetaalbaar (is) wordt, dat wisten ze 20 jaar geleden ook.
Maar het is inderdaad een doorgeschoven hete aardappel,
en wel zó heet dat niemand er z’n vingers aan durft te branden.
Dit systeem gaat op z’n bek, ‘ iedereen’ weet het maar dat open en eerlijk uitspreken durft tot nu toe geen enkele bewindvoerder,
bizar en uiterst zorgelijk.
Ik snap dat niet, gooi de ellende op tafel, wijs aan wat het probleem is en ga de discussie aan, als bevolking.
Dit is een dermate grote klus dat de discussie echt in volledige openbaarheid gevoerd moet worden, het gaat ons allemaal aan.

Ik werk in de zorg, en zag, vnml de laatste drie a vijf jaar, de veranderdrift de pan uitrijzen. Alles wordt overhoop gehaald, de verzekeraar bepaald binnen onze instelling tegenwoordig zelfs wie de behandelaar moet/mag zijn van een patient, welke medicatie er mag/moet worden voorgeschreven.
Hij bepaald welke de zorg geëvalueerd moet worden, hoe er geëvalueerd moet worden etc.
Je vraagt je onderhand af waar die arts nog voor nodig is.
Het papierwerk is met gemak vertienvoudigd de laatste 20 jaar, in mijn werkveld tenminste wel.
Dit jaar moet onze organisatie met elke afzonderlijke verzekeraar onderhandelen over prijzen. Voor 1 en dezelfde behandeling, elke verzekeraar bepaald wat ze willen vergoeden, weer meer rompslomp.
Sommige patienten gevraagd om dan maar overstappen naar een andere verzekeraar daar deze een bepaalde behandeling weigerde te vergoeden, ronduit absurd.

Nog meer formulieren invullen om aan te tonen welke zorg je levert, een nog ingewikkelder IT systeem, je mot als verpleegkundige een halve computer whizzkid zijn tegenwoordig, een systeem wat overigens niet meer is dan een veredeld factureer systeem.
Ik ben zo minimaal 1 uur per dag kwijt aan ‘registreren’ oftewel facturen opmaken.
Wéér nieuwe protokollen, met z’n evaluatie momentjes, het beruchte ROMmen hoort hier ook bij,
voor behandelingen die sinds jaar en dag niet zijn veranderd(!!!!!), het enige wat continu veranderd is het verdomde papierwerk er om heen, steeds meer, steeds sneller.
Ik doe niet eens meer de moeite om die administratieve onzin te snappen en goed te beheersen, zodra je het een beetje in de vingers krijgt gaat het alweer overboord en hóp, weer een ‘nieuwe’ aanpak.
Uiteraard met bijbehorende bijschoolcursussen, al die onzin vréét tijd en energie, geeft ergernis, niemand neemt het nog serieus.
Invullen? Simpel je schrijft gewoon wat de verzekeraar wil horen, klaar,(overigens geeft m’n instelling al aan wat we moeten invullen om het meeste geld binnen te slepen) al die cijfers die daar uit voortkomen zijn dus volstrekt bezijden de ‘waarheid’, het enige wat het meet is het feit dat iets ergens is ingevuld, inhoudelijk is het vaak onzin.
Maar dat wordt niet gecontroleerd, alleen dat er, op het juiste moment met de juiste antwoorden het juiste vakje is ingevuld/beschreven.
Dezelfde zorg die ik 16 jaar geleden verleende, er zijn zaken die absoluut niet zijn veranderd in al die jaren, verleen ik nu nog, soms zelfs aan dezelfde patient.
Maar als ik zie wat er in die tijd een onzin Rondom die zorg is verzonnen raak ik droevig gestemd. Pure administratieve zaken die niets met de zorginhoud/uitvoering te maken hebben.
Zaken die de kosten tot in de hemel opstuwen, echt duur maken,
en dat allemaal onder het kopje ‘efficiëntie en kostenbeheersing’.
Zooooo cynisch eigenlijk.
Enorme kostenposten om de zorg beheersbaar te houden,
knettergek.
Je zou je kostelijk kunnen vermaken als ik dat alles zou beschrijven,
ware niet dat het zo droevig is.

Het systeem is volstrekt losgezongen van de realiteit, het leeft in een zelfverzonnen papieren/digitaal universum,
en het vreet zichzelf op.
En niemand die het durft aan te pakken,
die erkent dat we doorgeslagen zijn.

ps.
wat me ook steekt is de prijzen die ik nu zie, voor zorg die ik verleen.
Ik verleen zorg aan een patient, de ene handeling, zeg een begleidingscontact met nummer G24, kost 20 Euro.
Met diezelfde patient doe ik iets wat een activeringscontact wordt genoemd F45, kost 50 Euro.
Waar komt het verschil in kosten vandaan?
Ik krijg geen cent meer of minder dan m’n vaste loon,
die de baas mij uitbetaald.
Hij vangt echter voor elke handeling een ander bedrag??
Kan iemand mij dat uitleggen?
Het klinkt mij als volstrekt corrupt in de oren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 vander F

Nog even.
Ik vind dat dus echt absurd, al dat geïnventariseer en beschrijven van zorghandelingen met bij behorend prijskaartje,
met als doel beheersbaarheid van de zorgkosten.

Wat dus mogelijk maakt dat ik een uur besteed aan omschreven handeling A en vervolgens een uur besteed aan zorghandeling B en dat beide uren een volkomen verschillend prijskaartje hebben.

Dat kan en mag niet zo zijn, het is fout fout fout.
Ik kost per uur namelijk altijd hetzelfde en het mag dus niet mogelijk zijn dat ik het ene uur 40 Euro kost en het volgende uur 65 Euro, dat.slaat.nergens.op.punt.
Een handeling door mij uitgevoerd hoort gewoon altijd dezelfde uurkosten te hebben, toch is dat niet zo.
We worden gigantisch op kosten gejaagd, maar niet door diegenen die de werkelijke zorg verlenen, die krijgen gewoon hun vaste uurloon.
Maar wel door een leger aan bureauridders die, om zichzelf toch enige schijn van belang te geven, een eindeloze stroom aan beleidsplannen, protocollen etc. produceren, mensen die op geen enkele manier iets met de zorg voor de patient te maken hebben,
maar wel de zorgkosten rond diezelfde patient opjagen.

En vervolgens kosten die plannen etc. wel verdomd veel tijd, tijd die ook hier weer niet aan directe zorg kan worden besteed.
Een soort agressieve snelgroeiende tumor, een parasiet die leeft en gedijt op de ziekte van anderen, die de hoognodige kracht, energie en geld wegzuigt waardoor er steeds minder overblijft voor het doel waar het ooit voor bestemd was, patientenzorg.
(ok,ok ik wordt wat poetisch nijdig hier)

Die hele kosten bereken systematiek deugt op deze manier van geen kant maar niemand die zich er over beklaagt,
intussen gieren de miljarden door de maatschappelijke vingers en iedereen maar doen of dit volstrekt logisch is.
Wat is dit voor rare kronkel, oostindische blindheid, wanneer het hier op aan komt?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 gronk

Een handeling door mij uitgevoerd hoort gewoon altijd dezelfde uurkosten te hebben

Volgens mij was het idee toch juist dat handeling A veel simpeler was dan handeling B, zodat je meer voor handeling B zou moeten betalen?

Bij bouwvakkers (sorry voor de vergelijking) zie je precies hetzelfde: makkelijk werk kost minder dan moeilijk werk. Ik heb ook wel eens een stucadoor in huis gehad die een uurloon van 15 euro (of whatever) rekende, voor vlakke muren. Maar toen ik ‘m een halletje liet zien met veel hoekjes en naar kantwerk wilde-ie een hogere prijs, omdat dat veel vervelender werk was.

maar niet door diegenen die de werkelijke zorg verlenen, die krijgen gewoon hun vaste uurloon.

Wut? De meeste medici pretenderen ‘zelfstandige’ te zijn (vanwege de fiscale ondernemersfaciliteiten), ook al zijn ze het niet, maar zijn ze min-of-meer in loondienst van een ziekenhuis. Tenzij je verpleegkundigen e.d. bedoeld, want die zijn wel gewoon in loondienst.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Karin

Om te huilen is het.
Dat papierzooi en digi-admini boven mensen gaat. Leest ook nog iemand als die nutteloze info? Moet het ook nog allemaal 35 jaar bewaard blijven?
Erop vertrouwen dat iedereen z’n teringbest doet om zo goed en humaan mogelijk te zorgen is vast veel goedkoper dan specificaties. En het scheelt ook nog eens een boel depressieve hulpverleners.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 JANC

@7: Of werd die wet massaal omzeilt door van te voren een schenking te geven aan de kinderen, zodat de zorg netto voorheen zo goed als net zoveel kostte als na het afschaffen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Amateur Commenter

@10: Ik vind het fijn om te zien dat verzorgers zelf in ieder geval nog strijdbaar zijn. Het is echt tijd om in te grijpen, dit kan niet meer zo.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 pedro

@9:

gooi de ellende op tafel, wijs aan wat het probleem is

Het duurder worden komt deels door vergrijzing en steeds betere en duurdere behandelmethodes.

Het toenemende papierwerk wordt veroorzaakt doordat we steeds meer controle willen hebben, en door de geïntroduceerde concurrentie, waardoor we nog meer controle nodig hebben, en meer directeurs, en meer administraties, enz.

Doorgeslagen marktwerking.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Inca

Wat betreft die onbetaalbaarheid van de AWBZ nog even:

Economen, managers en de meeste politici bestoken ons de laatste jaren onophoudelijk met de mantra dat de kosten voor de AWBZ en dan met name de zorg voor ouderen te hoog zijn en in de toekomst onbetaalbaar. Wat ze er niet bij vertellen is dat sinds de invoering van het nieuwe belastingstelsel in 2001 maar liefst 70 miljard (!) van de AWBZ-premies niet zijn besteed aan zorguitgaven maar door de politiek voor andere doeleinden worden benut.

Vanaf 2001 waren de premieopbrengsten hoger waren dan de zorguitgaven. […] In werkelijkheid bestaat er dus geen tekort bij de AWBZ als we kijken naar de premieopbrengsten.

http://pgbm.nl/?p=2175

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 vander F

@14,
wat zeg ik, woedend zijn vele zorg medewerkers, zeker diegenen die al wat langer meelopen en met lede ogen moeten aanzien hoe je werk steeds meer wordt uitgehold,er abstracte discussies worden gevoerd over onze hoofden heen door mensen zonder enige kennis van de praktijk.

@gronk,
ik heb het hier over handelingen door mijzelf uitgevoerd, zonder bv extra apparaten of fysiek materiaal (dat geeft idd extra kosten)
Die zogenaamde complexiteit van een handeling zit in m’n competentie, ben ik competent om complexe handeling X uit te voeren geeft dat mijn niveau aan, en daar wordt ik op ingeschaald qua loon, op m’n competenties.
(ook zo’n woord ‘competenties’ )
alles wat ik daarbinnen doe hoort dus bij m’n werk en het is ronduit flauwekul verschillende uurtarieven te gaan rekenen, tarieven die, let wel, mij geen een cent extra opleveren, alleen mijn instelling.
Dat is volksverlakkerij van de eerste orde.

Ik heb het dus ook idd over bv verpleegkundigen zoals ik.
Overigens zijn de artsen bij mijn instelling ook ‘gewoon’ in loondienst, wat denk je hoe die zich voelen als een verzekeraar al vooraf gaat bepalen hoe je een behandeling uitvoert, bepaald welke medicatie je moet/mag voorschrijven etc.
Je wordt behandeld als een uitvoerende kleuter die volgens een voorgeschreven ‘all fits one’ filosofie wordt ‘aangestuurd’
Niks individueel geval, niks toegesneden behandeling op het individu maar een industriële anonieme Ikea benadering van zorg,
alsof een mens een gestandariseerd product is.
Het is zooo overduidelijk dat al die ‘managers’ zijn onderwezen uit dezelfde boeken die ooit bedacht zijn voor industriële processen,
het woordgebruik alleen al, ‘proces sturing’ ‘producten’ etc.

Ik vergeet nooit weer, ergens in 1995 toen ik nog in het Slotervaart ziekenhuis werkte, toen ik me beklaagde over de werkdruk, te weinig personeel en geen geld voor uitzendkrachten om bij te springen in die moeilijke tijd.
De nieuwe hoofdverpleegkundige sprak toen over:
‘ja maar we moeten onze productie targets halen’ en ’turn-over per bed’ de patient was ineens een ‘product’
Allerlei gewichtig engels gezwatel rechtstreeks uit management (woord alleen al) boeken die in eerste instantie nooit bedoeld waren voor ziekenzorg.

Of de discussie met een manager die beweerde dat onze klant de zorgverzekeraar was, of de gemeente als subsidieverstrekker en niet de patient, die kwam in haar hele verhaal niet voor.
Ik heb haar nog aan het verstand proberen te peuteren dat die patient toch echt onze klant is, geen patient= geen werk= geen manager nodig.
Ze leek het gewoonweg niet te begrijpen, bij de verzekeraar declareer je de rekening dus die was onze klant waar ze alle aandacht aan moest besteden, de patiënten zelf waren eerder een uiterst hinderlijke factor, omdat ze zich niet zo mooi eenvormig gedroegen en daardoor niet in haar proces plaatjes pasten.
Of.
Behandeling x bestaat uit 10 sessies op die en die wijze uit te voeren en de patient zorgt maar dat ie ‘genezen’ is binnen die voorgeschreven sessies, geen plaats voor het individu.
Ergste nog; als iemand na zeg 6 sessies er klaar mee is moet hij de 10 volmaken, er wordt voor 10 sessies betaald/gedeclareerd, of hij nog komt opdagen of niet. 12 sessies kan daarentegen absoluut niet, 10=10, punt.
Dat soort rigide zaken wordt door deze manier van werken in de hand gewerkt, en ze leveren absoluut geen beheersing/besparing op, in tegendeel zelfs.
Diagnoses worden zo ook naar de eisen van de verzekeraar toegeschreven, geen werkelijk individuele diagnose wordt gesteld maar een diagnose die past binnen het verzekerde plaatje, het dondert er niet toe of het werkelijk waar is.
Ik weet nog hoe een complete populatie in de GGZ een andere diagnose kreeg opgeplakt om er maar voor te zorgen dat ze binnen de ineens veranderde kaders van een bepaalde ‘DBC’ pasten.
Men had die kaders overigens aangepast uit bezuinigingsoverwegingen, totaal faal, men veranderde eenvoudigweg de diagnose per patient zodanig dat deze alsnog in aanmerking kwam voor behandeling of werd vrijgesteld van die absurde eigen bijdrage.
Die is bijna niet op te brengen voor mensen op het bestaansminimum, en laten zich daar nou heel veel mensen bevinden met medisch/psychiatrische problematiek.
Enzovoort enzovoort.

Deze manier van werken werkt niet, naar artsen wordt bv niet geluisterd, men probeert ze binnen abstracte kaders te vangen en te dwingen, de daardoor ontstane (terechte) tegenstand zorgt voor creatief diagnosticeren en zo houden we elkaar vreselijk voor de gek, het is één groot toneelstuk, op papier ziet het er allemaal mooi uit, en zich maar afvragen waarom het toch iedere keer niet de uitkomsten oplevert die op papier toch voorspeld zijn?
En zo stijgen de zorgkosten (o.a uiteraard, er spelen natuurlijk veel meer factoren mee, vergrijzing, big pharma, technische mogelijkheden etc) maar ook steeds minder tijd voor patiënten.
En geen onzin, soms overstijgt tegenwoordig de tijd besteed aan administratieve handelingen die van de daadwerkelijke tijd voor contact met de patient, gekkenhuis.
80% van de tijd papierwerk, 20% daadwerkelijk tijd voor de patient, en dan beweren dat je zorg er beter van wordt want die formulieren zijn toch zo prachtig ingevuld, yeah sure..

En ik MOET er aan meewerken anders betaald de verzekeraar niet uit, dus ook ik wordt rete creatief bij het invullen van al die evaluaties, zorgplannen, ROM afnames, CIZ aanvragen, zorgkantoor controles en intake formulieren.
Pure maffia, dmv intimidatie, over je schouder proberen mee te loeren, kontlikken, liegen en draaien, bah

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Micowoco

De managers staan binnen de poorten…

En nee, het valt me niet eens tegen van de elite. Ze koken nog zeep van hun eigen moeder om een paar centen extra te verdienen. Ik heb meer verhalen over hallucinante schraapzucht gehoord – juist over hen die er warmpjes bij zitten.

  • Vorige discussie