Wat heeft de Oekraïnecrisis veroorzaakt? (een rondvraag)

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

ACHTERGROND - Foreign Affairs heeft (een aantal maanden geleden al) 29 betrokken experts deze stelling voorgelegd:

The West provoked Russian President Vladimir Putin’s aggression in Russia’s near abroad by expanding NATO and the EU after the Cold War.

De kwestie heeft inmiddels een baard, maar blijft belangrijk. Want de sleutel tot de oplossing van het conflict, schuilt nog steeds in het goed begrijpen van de oorzaken ervan. En zoals de resultaten laten zien zijn de ondervraagde experts weliswaar in een bepaalde richting geneigd, maar is van gelijkgestemdheid bepaald nog geen sprake:

Strongly disagree: 9
Disagree: 9
Neutral: 2
Agree: 5
Strongly agree: 4

De 29 experts in kwestie zijn (SD = strongly disagee, etc.):

Leon Aron (SD), Valerie Bunce (SD), Ivo Daalder (SD), Keith Darden (D), Masha Gessen (D), James Goldgeier (SD), Nikolas Gvosdev (SD), Fiona Hill (D), Robert Jervis (A), Stephen Kotkin (SA), Ivan Krastev (D), Robert Legvold (A), Michael Mandelbaum (SA), Kimberly Marten (D), Michael McFaul (SD), John Mearsheimer (SA), Sarah Mendelson (SD), Alexander Motyl (SD), Mitchell Orenstein (SD), Cynthia Roberts (D), Stephen Sestanovich (D), Joshua Itzkowitz Shifrinson (A), Jack Snyder (A), Angela Stent (D), Kathryn Stoner (D), Daniel Treisman (N), Dmitri Trenin (A), Stephen Walt (SA), William Wohlforth (N).

Algemene conclusies zijn op basis van slechts 29 ondervraagden natuurlijk moeilijk te trekken, een voorzichtige poging kwam niettemin van Maria Snegovaya in The Washington Post (09/03/15):

Foreign Affairs surveyed scholars on “who is to blame for the conflict?” and discovered that scholars of international relations predominantly mentioned NATO and regional specialists tended to blame Russia.

Het voordeel van zo weinig ondervraagden is nochtans dat ze allemaal om een korte toelichting gevraagd kunnen worden (op drie na hebben ze die allemaal geleverd) en dat het lezen daarvan niet eens zo’n hels karwei is.

En doordat de antwoorden en standpunten zo divers zijn, zijn ze allemaal de moeite waard om te lezen voor iedereen die niet allergisch is voor perspectiefverbreding.

(Klikwaarschuwing: Foreign Affairs geeft ongeregistreerde bezoekers maar één gratis artikel per maand, als je klikt ben je die dus alvast kwijt … )

Reacties (19)

#1 Krekel

Oh, P.S., wie van plan is die commentaren te lezen (wat alle verstandige mensen gaan doen uiteraard) maar misschien niet per se vandaag, die kan ze beter ook meteen ctrl-ceeën en -veeën na het klikken … want de toegang tot je ene gratis artikel blijft niet open.

  • Volgende discussie
#2 Le Redoutable

Volgens mij hebben alle landen die bij de NAVO en de EU gekomen dit zelf verzocht en zijn ze daartoe niet gedwongen. Zij wilden dat niet in de laatste plaats vanwege de agressieve en manipulerende houding van de Sovjet Unie en zijn opvolger, maar ook vanwege veel betere economische perspectieven. Vele van die landen hebben daarbij traumatisch ervaringen gehad met de bezetting door de Sovjet Unie, die er niet vies van was volkeren te laten verhongeren en massaal te deporteren.

De wil van landen om zich bij de Westerse maatschappij aan te sluiten, zal in het Kremlin best als provocatie omschreven worden, dus dar hebben een paar van de experts gelijk. Ook zijn ze daar doodsbang dat hum eigen bevolking op een gegeven moment ook westerse waardes wil, dit hebben ze echter toch volledig aan hun eigen houding te danken. In geen enkel geval rechtvaardigt dat Rusland zijn buurlanden binnen te vallen en te annexeren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Krekel

@1:

Volgens mij hebben alle landen die bij de NAVO en de EU gekomen dit zelf verzocht en zijn ze daartoe niet gedwongen.

Daar heb je helemaal gelijk in, maar dat staat natuurlijk volkomen los van de vraag hierboven.

Ik bedoel, onder Taiwanezen kan er misschien ook wel draagvlak voor een NAVO-lidmaatschap zijn of gecreëerd worden. De vraag: “is het verstandig om lidmaatschap op tafel te leggen en er werk van te maken?” is echter weer een hele andere.

(ik zeg met dit voorbeeld overigens niet dat die situaties hetzelfde zijn, ik illustreer alleen dat de twee vragen: ‘is er draagvlak?’ en ‘is het verstandig?’ twee verschillende zijn, en dus niet, zoals veel mensen schijnen te denken, één en dezelfde … )

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Bolke

@3:

Ik bedoel, onder Taiwanezen kan er misschien ook wel draagvlak voor een NAVO-lidmaatschap zijn of gecreëerd worden

Betere vraag, was er onder de bevolking van de ‘oude’ NAVO leden wel draagvlak voor nieuwe leden, ons is namelijk niks gevraagd, maar van ons wordt verwacht dat we er voor betalen en zelfs sterven indien nodig.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 ed

Als je alles doorberekent ,dan is de ECB waarschijnlijk de schuldige

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 ed

“The ECB is a rule-based institution. It is not a political institution . Maar … “Aan wie hebben wij eigenlijk staatsschuld ? Is het wel zo’n goed idee om miljarden aan extra euro’s bij te drukken ?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Grolschje

Als we Rusland gewoon de mogelijkheid hadden gegeven om gelijk na het uiteenvallen van de Sovjet Unie die landen te heroveren hadden we deze crisis nu niet gehad.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Le Redoutable

@3
Taiwan voldoet niet aan de voorwaardes om lid te worden van de NAVO, ook voor Oekraïne is er voorlopig geen sprake van lidmaatschap. Was Oekraïne wel lid geweest, dan was die hele oorlog er trouwens niet geweest.

Het gaat hier om een handelsverdrag, en als 2 democratische landen dat met elkaar willen afspreken, dan is dat wat mij betreft een verstandig besluit met een duidelijk draagvlak. De locatie maakt daarbij niet uit, als wij een handelsverdrag met Taiwan willen, dan heeft de rest van de wereld dat ook te accepteren.

In mijn ogen is het zeer verkeerd als landen zich onthouden van een economische samenwerking omdat een 3e land militair geweld gebruikt of daar mee dreigt, dan laten we de democratie gijzelen door de angst. De soevereiniteit van Rusland is nooit in het gedrang geweest, het gaat het Kremlin dus louter om macht en grondgebied, iets wat in de geschiedenis niets dan ellende heeft gebracht. Het werkt voor de Russen ook averechts, dit gedrag zal andere buurlanden alleen maar meer aansporen bescherming te zoeken bij de EU en de NAVO.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Bolke

@8:

Het gaat hier om een handelsverdrag, en als 2 democratische landen dat met elkaar willen afspreken, dan is dat wat mij betreft een verstandig besluit met een duidelijk draagvlak.

Behalve als dat handelsverdrag een al bestaand ander handelsverdrag met een 3de partij ondermijnt en grotendeels buitenwerking stelt, dan wordt het een heel andere discussie als die 3de partij zich daardoor benadeelt voelt / is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 ed

Het gaat weer alleen maar om geld en grondstoffen … Die gasrekening van Oekraïne aan Rusland .. Daar begon het allemaal mee .

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Lutine

@3

De vraag: “is het verstandig om lidmaatschap op tafel te leggen en er werk van te maken?” is echter weer een hele andere.

Die vraag kan nooit aan de orde zijn zolang landen nog soevereiniteit hebben. Alle landen die lid zijn geworden van EU en NAVO hadden daar geen toestemming voor nodig van welk land dan ook.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 JANC

@9: Welk handelsverdrag?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Krekel

@8:

Taiwan voldoet niet aan de voorwaardes om lid te worden van de NAVO,

Nee, maar dat doet er voor dit voorbeeld niets toe. Ik wilde slechts duidelijk maken dat je (minstens) twee verschillende vragen op één hoop gooit, volgens mij moet dat gelukt zijn.

Verder lijdt je voorstelling aan een aantal misvattingen, maar voordat ik je die aanwijs (als je daar tenminste op zit te wachten) wil je ik eigenlijk alleen maar vragen of je die commentaren van die 29 experts al heb gelezen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 gbh

@13: Je blijft maar hameren op de commentaren van de 29 experts, kennelijk zit daar iets bij wat jou zeer aanspreekt maar daarover jij helaas geen uitspraak en hou jij je op de vlakte. Zou als auteur fijn zijn als je dat wel doet dan is het ieder geval duidelijk waarover we het hebben.

Te denken geeft dat de regionale experts, dus diegenen met goede kennis van de gang van zaken in Rusland, allemaal de bal leggen bij Putin.

Voor de predikers van alles is de schuld van de VS & NATO is de uitspraak van Michael McFaul, indien waar, toch wel uiterst merkwaardig:

Michael McFaul, a former U.S. ambassador to Russia, points out that in multiple meetings between President Obama, President Vladimir Putin and Prime Minister Dmitry Medvedev over a five-year period, the issue of NATO expansion never came up. Moreover, throughout most of Putin’s rule Russia engaged in numerous joint projects with NATO (including joint military exercises and peacekeeping operations) while apparently completely neglecting the existential threats it was facing from the Alliance.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Krekel

@14:

Te denken geeft dat de regionale experts, dus diegenen met goede kennis van de gang van zaken in Rusland, allemaal de bal leggen bij Putin.

Helemaal mee eens.

En dat mensen die verstand hebben van geopolitiek en internationale betrekkingen overwegend geloven dat het NAVO-beleid een minstens net zo belangrijke oorzaak is geweest, geeft al net zo goed te denken.

Van beide kunnen we wat leren.

Ik, die dit conflict vooral als een verhit brandpunt in een geopolitieke strijd tussen twee grote machtsblokken zie (waar ik overigens nooit een geheim van heb gemaakt) kan wat heel leren van sommige commentaren van de plaatselijke experts. Die kant van de zaak heb ik namelijk inderdaad een beetje verwaarloosd en als weinig ter zake doend terzijde geschoven, en dat was niet altijd terecht.

En anderen, die dit conflict misschien vooral of zelfs uitsluitend als een wortelscheut uit Poetins psychische toestand zien, die kunnen misschien wat leren van de experts die voornamelijk met een geopolitieke bril naar dit conflict kijken.

Dat is wat me aanspreekt aan het artikel en die 29 26 (zeer uiteenlopende) commentaren, en daarom zou ik het een goede zaak vinden als zoveel mogelijk mensen er kennis van nemen.

Het probeert mensen niet direct te bekeren, de ene of de andere kant op, maar vergroot ons perspectief en begrip op een belangrijke kwestie door wat pluralisme in de discussie te introduceren. En wie kan daar nou op tegen zijn?

Voldoende duidelijk?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 gbh

@15:

En dat mensen die verstand hebben van geopolitiek en internationale betrekkingen overwegend geloven dat het NAVO-beleid een minstens net zo belangrijke oorzaak is geweest, geeft net zo goed te denken.

Rusland heeft voor dat NATO beleid getekend:

respect for sovereignty, independence and territorial integrity of all states and their inherent right to choose the means to ensure their own security, the inviolability of borders and peoples’ right of self-determination as enshrined in the Helsinki Final Act and other OSCE documents;

De voor mij werkelijke reden staat ook in dit document:

acknowledgement of the vital role that democracy, political pluralism, the rule of law, and respect for human rights and civil liberties and the development of free market economies play in the development of common prosperity and comprehensive security

Het Westen wilde de geleide democratie van Putin niet erkennen en bleef maar moeilijk doen over gebrek aan democratie, mensenrechten en de wetteloosheid in Rusland. Hierdoor werd de verdere integratie van Rusland in Europa geblokkeerd, het Westen zou Putin’s dictatuur nooit als legitiem erkennen. Juist dat zag Putin als bedreiging voor zijn positie. Deze angst voor zijn positie, voor Putin is dat het Kremlin of achter tralies, is de oorzaak van alles.

dit conflict vooral als een verhit brandpunt in een geopolitieke strijd tussen twee grote machtsblokken zie

Rusland is geen groot machtsblok, dat was de USSR. Putin en andere elementen verlangen weer terug naar die tijd en de status van dat grote machtsblok. Voor die status is de Oekraïne als onderdeel van het Russische rijk van groot belang.

maar vergroot ons perspectief en begrip op een belangrijke kwestie door wat pluralisme in de discussie te introduceren. En wie kan daar nou op tegen zijn?

Ik niet.

Voldoende duidelijk?

Ja.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Krekel

@16:

Rusland heeft voor dat NATO beleid getekend:

Dat wat Rusland doet illegaal en verwerpelijk is zal bijna niemand betwisten, ik doe dat in elk geval niet; maar net als de kwestie of landen en volkeren zich vrijwillig aansluitend bij NAVO ja of nee, is dit óók weer een vraag die in feite losstaat van de vraag over wat de oorzaken van het conflict zijn, maar niettemin vaak op één hoop worden gegooid.

Ik niet.

Hartstikke mooi. Alles al gelezen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Bismarck

@10: Als je dat gelooft, snap je er echt helemaal niets van. Die hele gasrekening is geen aanleiding, maar puur een middel in de Russische politiek, om landen mee chanteren, binden, bedreigen of anderszins tot bepaald gedrag te dwingen. Zie anders ook de situatie in Moldavië, waar Transdjenstrië gratis gas krijgt van Rusland, dat vervolgens toch een rekening bijhoudt, die het Moldavië in de maag splitst.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 gbh

@17: Op de The Interpreter, The Institute of Modern Russia, The Moscow Times, Window on Eurasia en Kasparov is genoeg te lezen van Russische deskundigen zelf, over hun eigen land, die het allemaal eens zijn over één ding: het hele conflict draait om het aan de macht blijven van Putin, daarvoor heeft Putin conflict en vijanden nodig.

Je moet het interview met Boris Nemtsov eens lezen, een paar uur voor zijn dood:

http://www.newsweek.com/2015/03/13/final-interview-boris-nemtsov-310392.html

Hartstikke mooi. Alles al gelezen?

Ik had het artikel en commentaren een maand of 4 geleden al gelezen.

  • Vorige discussie