Ons sociale stelsel staat onder druk. In de politiek lijkt het om de keuze te gaan tussen het neoliberale model, of dat model dat de sociaal democraten bepleiten, het Rijnlandmodel. Volgens Klokwerk kan er veel beter gekozen worden voor een derde optie, het zogenaamde Scandinavische model. Dit is beter uitvoerbaar, levert meer vrijheid op en is het meest sociaal.
Het Angelsaksisch model
Dit is het model waar verstokte neoliberalen, zoals in Nederland doorgaans de VVD, nog steeds heilig in geloven. Volgens dit model betalen werknemers en werkgevers weinig premie. Arbeid is dus goedkoop, en het loont. Daarbij kennen werknemers echter maar weinig ontslagbescherming, en is er maar een minimaal vangnet.
Het belangrijkste argument voor dit model: hiermee kunnen werkgevers goed inspringen op de veranderende (internationale) markt en dus goed concurreren. Maar ook werknemers profiteren van die flexibiliteit. Doordat de doorstroming snel gaat kunnen ze makkelijk van baan wisselen, en toetreders tot de arbeidsmarkt hebben evenveel perspectief als mensen die al een baan hebben.
Er zit echter ook een groot nadeel aan dit model. Een economie die zo in elkaar steekt geeft maar weinig zekerheid en stabiliteit. Wie zijn baan verliest, ook al is het buiten zijn schuld, gaat in inkomen hard achteruit. Ook op collectief niveau is dat nadelig. Wanneer er iets van crisis uitbreekt raakt gelijk de hele maatschappij in een diep dal, want mensen geven collectief ook niets meer uit. Daarbij zullen de banken niet graag hypotheken verstrekken aan mensen met weinig inkomenszekerheid, wat weer slecht is voor de bestedingen. En doen ze dat toch… enfin, wat er dan gebeurt, dat hebben we met de huidige crisis hopelijk wel geleerd.
Het Rijnlandmodel
Vanuit de SP, de PvdA en de vakbonden voelt men daarom meer voor het Rijnlandmodel. Je zou het Rijnlandmodel kunnen afdoen als een internationale versie van het oer-Hollandse Poldermodel. In de praktijk komt het erop neer dat de overheid de sociale zekerheid weer slechts minimaal financiert, maar daarnaast werkgevers en werknemers dwingt met elkaar in gesprek te gaan over de rest. Met name de ontslagbescherming is daarin belangrijk, want dat is de basis waarop vakbonden kunnen onderhandelen.
Het gevolg is meer zekerheid, en ook een meer stabiele economie. Maar dat zijn niet de enige voordelen. In een sociaal model dat wordt gestuurd vanuit overleg is doorgaans meer oog voor andere zaken dan alleen platte winst, zoals solidariteit en vakmanschap, terwijl ook maatschappelijk verantwoord ondernemen en zelfs het milieu er in de overleggen vaak bij de haren worden bijgetrokken.
Mooi allemaal, maar het model heeft ook grote nadelen. Werkgevers klagen erover dat ze minder goed kunnen inspelen op de veranderende markt. Daarnaast moeten zij ook arbodienstje spelen, en daar heeft de gemiddelde ondernemer nu eenmaal een bloedhekel aan. En voor werknemers is er weer het grote nadeel dat de doorstroming op de arbeidsmarkt vermindert, wat niet goed is voor carrièrejagers en nieuwkomers.
Het grootste nadeel voor beide echter is dat we met al die overleggen in een woud vol wetten en bepalingen komen. Voor iedere beroepsgroep geldt weer aan andere regeling, en er ontstaan hele juridische circussen rond de uitvoering van ontslag. Voor werknemers is dit nadelig, omdat je recht krijgen ingewikkeld is, en niet zelden een stressvolle ervaring. Voor werkgevers zijn met name de kosten van al die juridische haarkloverij en het onderhandelen met de bonden weer een extra blok aan het been. Met het Rijnlandmodel wordt het er kortom niet helderder op. In theorie niet, maar ook in de praktijk niet.
Het Scandinavisch model
Gelukkig is er nog een ander model voor sociale zekerheid, namelijk het Scandinavisch model. In Nederland pleiten met name D66 en Groenlinks voor varianten van dit model. Centraal kenmerk is dat er ook in dit model maar weinig ontslagbescherming is. Daarentegen betalen zowel de werkgevers als de werknemers vrij veel premie aan de overheid. En in ruil daarvoor kunnen werknemers als zij hun baan verliezen een goede uitkering ophalen.
De voordelen hiervan zijn legio. Werkgevers goed kunnen snel reageren op de veranderende markt, en er ontstaat op de arbeidsmarkt veel dynamiek, zodat carrière maken goed mogelijk is en nieuwe groepen werknemers gelijke kansen krijgen. Tegelijkertijd valt wie zijn baan verliest niet in een groot zwart gat, en dit is niet alleen goed voor zijn zekerheid, maar ook voor zijn kredietwaardigheid, en dus voor de stabiliteit van de economie. En verder is het model relatief simpel en zijn er weinig juridische procedures voor nodig om het uit te voeren. Ook belangrijk: in dit model hebben alle werknemers gelijke rechten.
De bezwaren tegen dit model zijn veelal ideologisch van aard. Neoliberalen brengen hier tegenin dat arbeid relatief duur is, en dat de overheid een te grote rol speelt in hun vrije marktwalhalla. Sociaal-democraten daarentegen zullen opperen dat het niet slecht is als de werkgevers mede verantwoordelijk worden gemaakt voor het wel en wee van hun werknemers.
Nederland
Tot zover de modellen. In Nederland hebben we momenteel geen zuiver Rijnlandmodel, maar een combinatiemodel. Flexwerkers en ZZPers werken in Angelsaksenland, terwijl vaste medewerkers in Rijnlandia werken. De eersten vangen de klappen op van de economische ontwikkelingen, terwijl de tweede groep er warmpjes en veilig bij zit. Tegelijkertijd zijn de al te scherpe kantjes van deze tweedeling eraf gehaald door een scheutje Scandinavië in de vorm van de WW en de WAO/WIA.
Wie in Nederland pleit voor meer Scandinavië krijgt veel kritiek. De SP, de PvdA en de vakbonden slaan aan als Pavlovhonden wanneer de ontslagbescherming ter sprake komt, terwijl de VVD en werkgeversorganisaties uiteraard weer door het dak vliegen wanneer het gaat om verhoging van de uitkeringen.
Eerst de kritiek van de ‘linkse kerk’. Het trekt natuurlijk kiezers om hard “handen af van het ontslagrecht” te roepen, zeker als je daarmee als partij ook nog eens het alleenrecht op ‘sociaal’ zijn claimt. Maar het vasthouden aan de tweedeling op de arbeidsmarkt heeft echt niet zoveel met solidariteit te maken. Zoals gezegd vangen flexwerkers en ZZPers hier in Nederland de harde klappen op voor de vaste werknemers. En ook zijn werknemers echt niet gebaat bij een woud aan regelingen waarbij een juridisch adviseur nodig is om aan zijn recht te komen. Integendeel. Het huidige sociale stelsel is kortom een werknemershel van ongelijkheid en stroperigheid, in plaats van het sociale walhalla dat de linkse partijen voor ogen hebben.
Los daarvan is vasthouden aan het huidige stelsel eigenlijk ook een erg domme tactiek. Een kind kan namelijk begrijpen dat werkgevers in het huidige systeem langzaam maar zeker hun vaste werknemers gaan vervangen door flexwerkers. Zo zien we dat als we niets doen aan het sociale stelsel, we als vanzelf van Rijnlandia naar Angelsaksonië varen. En door de crisis wordt dit effect nog eens versneld. Inmiddels is al meer dan één derde van de beroepsbevolking flexwerker.
De linkse partijen inclusief de vakbonden zullen hierop zeggen dat ze al lang te pleiten voor meer rechten voor flexwerkers. Allemaal leuk en aardig, maar dit is slechts symboolpolitiek, want zolang er in het ontslagrecht verschil wordt gemaakt tussen flexwerkers en vaste werkers blijft het sociaal-democratische zandkasteel vanzelf afbrokkelen. Als de SP en de PvdA dus slim zouden zijn, dan kozen ze als een haas eieren voor hun geld en gingen ze voor het Scandinavische model. Dat wil zeggen dat ze het ontslagrecht zo snel en zo duur mogelijk verkopen, in de ruil voor een hogere premie voor werkgevers, waaruit dan een goed en eerlijk sociaal vangnet gefinancierd wordt. Een vangnet voor iedere werknemer, en niet alleen voor mensen met een vast contract.
De tactiek van werkgevers en de VVD lijkt een stuk slimmer. Ze kunnen immers lekker met hun armen over elkaar blijven zitten wachten tot hun favoriete model vanzelf werkelijkheid wordt. De vraag is echter wanneer zij eindelijk eens een keer wakker worden en beseffen wat de nadelen van hun ideale samenleving zijn. We zitten niet voor niets midden in een crisis. Je zou toch hopen dat de leden van de ‘neoliberale kerk’ eindelijk eens de voordelen gaan inzien die het inbouwen van zekerheden ook voor hen met zich meebrengt. Geen werkgever is immers gebaat bij een weinig kredietwaardige klantengroep, en al helemaal niet bij een crisis.
Ik zou dus in het belang van iedereen willen pleiten voor “meer Scandinavië”.
Reacties (54)
Het nadeel van het huidige systeem is dat werkgevers goed moeten nadenken voordat iemand wordt aangenomen, de prestaties duidelijk moet bij houden en bespreken en een dossier aanleggen voor het geval een werknemer niet voldoet. Dit is eenvoudig genoeg, maar de praktijk leert dat dit niet laatste zeker niet gebeurt en dan wordt ontslag een dure zaak. De huidige voorstellen van links nederland maken het werkgevers makkelijker om zonder moeirte te steken in werknemers ze zonder veel kosten te ontslaan. Een oplossing zonder probleem noemen we dat thuis. We hoeven geen zweeds model of angelsaxisch, gewoon handdhaven en eens goed uitleggen aan de wergevers
Bijkomend voordeel is dat werknemers (vaak tegen hun zin) niet flexibel hoeven te zijn, maar gewoon zolang ze het naar hun zin hebben bij één baas kunnen blijven werken. Het leven is al druk genoeg zonder een continue blik op de employability. En voor werkgevers het bijkomend voordeel dat werknemers met een vast contract meer risico durven te nemen, iets dat bij innovatie broodnodig is. En laat innovatie nu het enige zijn dat ons kan onderscheiden van de aziatische horden
Tsja. “Werkgevers zouden moeten…” Misschien heeft u gelijk, maar was het maar zo simpel dat we ze het alleen maar even zouden hoeven uitleggen. Het ontslagrecht kent daarbij sowieso ingewikkelde procedures met een rechtsgang erbij, dat is niet te ontkennen.
En tsja, stel dat al die werkgevers dus inderdaad gewoon ongelijk hebben met hun wens voor meer flexibiliteit inzake personeel, dan nog moeten we ze dat klaarblijkelijk nog eens goed uit gaan leggen want het slaat nog niet aan.
Dan kies toch liever voor een model dat van zichzelf minder vatbaar is voor misverstanden, scheelt een hoop uitleg ;).
Ik ben werkgever en ondernemer. Ik probeer ruimte te creeren zodat mijn medewerkers zo goed mogelijk hun werk kunnen doen, in een prettige sfeer. Ik wordt blij wanneer alles op de zaak goed en fijn verloopt en heb over het algemeen een goede relatie met medewerkers. Ik betaal ze elke maand, en regelmatig kan ik mijn eigen salaris niet betalen. Dat hoort erbij.
Ik probeer zo goed mogelijk in de sollicitatieprocedure te selecteren, maar je kan niet altijd kaf van koren scheiden en soms veranderen mensen ook gewoon, bijvoorbeeld door onvoorziene omstandigheden thuis.
Ik heb meermalen het contract me medewerkers moeten beeindigen. Soms door economische omstandigheden of gewoon niet goed passen bij het team. Dan doe je dat in goed overleg en je probeert de persoon die weg gaat zo veel mogelijk te helpen om snel weer een leuke baan te vinden.
Ik heb echter ook medewerkers gehad waar het mis mee ging. Na de proeftijd stelselmatig ziek zijn, bij voorkeur op maandag en vrijdag. Iemand die op basis va mij klanten een eigen zaak in werktijd probeerde op te bouwen. Iemand die een greep uit de kas deed. Iemand die gelogen had over kwalificaties. Iemand die een beschermde beroepstitel oneigelijk gebruikte (met gevolgen voor mijn zaak). Keurig een dossier opgebouwd, want uiteraard meermalen evaliaties gedurende het jaar. Maar een ontslagprocedure, hoe gelijk de werkgever ook heeft, leidt over het algemeen tot een langdurige procedure, hoge advocaatkosten en hoger vergoeding aan de medewerker die er een potje van maakte bij een vaststellingsovereenkomst (in een poging juridische kosten en rechtsgang te vermijden. Plus de tijd die je voor je zaak nodig hebt; je werkt tenslotte al lange dagen).
Ik ben een groot voorstander van het scandinavisch model en ben een groot voorstander van een sociaal stelsel da de zwakkeren helpt.
Wat wilde je me eigenlijk uitleggen Toko Senang?
Toko: En laat innovatie nu het enige zijn dat ons kan onderscheiden van de aziatische horden
Nee hoor, dat kunnen de Aziaten óók.
Een interessante en goed beargumenteerde stelling. Van alle sociale bescherming is de ontslagbescherming economisch waarschijnlijk het meest schadelijk en onnodig. Dit soort frictie uit de economie halen maakt de economie productiever.
Overigens is het gebruik van de sociale zekerheid van het Scandinavisch model om meer krediet te krijgen geen goede zaak. Een hypotheek die onderwater staat is ook een probleem als je niet je baan verliest, al zij het minder acuut. Het zou voorkomen moeten worden dat mensen hun sociale zekerheid op deze manier verzilveren. Krediet is inherent fragiel en draagt niet bij tot de sociale zekerheid. Uiteindelijk kan de economie alleen beter worden door efficienter te worden, bij voorbeeld door flexibiliteit op de arbeidsmarkt, zoals hier bepleit wordt. Het stimuleren van krediet is in ieder model een tijdelijke maatregel met langdurige consequenties.
Ik ben het wel enigszins mee eens dat we niet te zwaar moeten leunen van krediet, maar kredietwaardigheid is op zich toch een nastrevenswaardig iets?
Ik begrijp wel dat kredietwaardigheid tot op zekere hoogte een maat is voor sociale zekerheid, en dus nastrevenswaardig. Maar schulden zijn dat zeker niet. Het is dus geen goede zaak dat de overheid het maken van schulden bevordert. Dit is een beetje een discussie die haaks staat op je betoog, maar een aantal opmerkingen van jou hadden toch een enigzins Keynesiaanse inslag, en daar wilde ik even tegen reageren.
Klopt, staat er een beetje los van, maar wat je zegt is interessant zat. Punt is dat wanneer er meer inkomenszekerheid is, mensen inderdaad kredietwaardiger zijn, en dus meer kunnen lenen. Nu kan je zeggen dat mensen teveel lenen, en ja, je moet wel een heel verstokte neoliberaal zijn wil je het daar niet mee eens zijn tegenwoordig (oh, die zijn er nog genoeg ja). Maar minder inkomenszekerheid geven is niet het juiste middel om mensen minder te laten lenen. Het gaat juist om de hoeveelheid die mensen lenen, ten opzichte van hun inkomen en de zekerheid daarop, nietwaar?
Het paradoxale van de situatie is, dat de burger vrijer zou zijn wanneer het woningbezit in handen van de staat zou zijn en huren de enige mogelijkheid.
Binnen een dergelijke situatie kun je altijd nog de keuze scheppen of iemand een dure of en goedkope woning wil of kan huren.
@Klokwerk
Inderdaad. Je kunt bijvoorbeeld denken aan het bij voorbaat kwijtschelden van de restschuld bij hypotheken. Dan wordt het risico van de huiseigenaar beperkt, en worden de banken voorzichtiger. Dat komt de kredietwaardigheid niet ten goede, maar de zekerheid wel.
@Harm
De overheid heeft de vervelende gewoonte om zich met dit soort dingen te bemoeien, voor je het weet zal ze proberen alles te regelen. Dan mag je niet wonen waar je wil, maar krijg je een woning aangewezen gebaseerd op je inkomen, je economische binding, je gezinssituatie, je leeftijd, opleidingsnivo en gebaseerd op integratiebeleid, verkeersbeleid en milieubeleid enz.. Als je niet aan de normen voldoet wordt je als scheefwoner uit je huis gezet. Van eigen keuzevrijheid zal waarschijnlijk niet veel terecht komen.
Ik had er wel een krat pils op willen verwedden dat een dergelijke reactie zou komen, Het zal duidelijk zijn dat dat niet de bedoeling is.
Op de een of andere manier wil het maar lukken het bewustzijn te creeren, dat die overheid onze overheid is en dat ze maar te doen hebben waar wij langs democratische weg toe besluiten.
Hoe zou dat nou toch komen?
Moeten we misschien een democratische greep naar de macht doen? Dat klinkt nogal paradoxaal in een democratie nietwaar?
Of is de doorsnee Nederlander misschien gewoon en bemoeizuchtige regelneef, gedreven door de angst en het wantrouwen ten opzichte van zijn buurman.
Is dit gewoon het democratische resultaat?
@31 – Overigens Debet, stel nou dat we WEL een beschaafde overheid zouden hebben, zou je het dan met me eens zijn?
@ Harm 32,33
De overheid creeert geen keuzevrijheid. Het is gewoon niet de aard van het beestje, en dat zal het ook nooit worden. Ik moest even op je berichtje reageren omdat de tegenstelling tussen wens en realiteit wel erg extreem was.
Het is overigens een misvatting dat WIJ iets willen. We willen allemaal iets anders, vaak tegengesteld aan elkaar, en zeker niet consistent. Daar kun je wel een soort gemiddelde uit proberen te halen, maar dat is niet hetzelfde als wat iets wat iemand zou willen. De politici herformuleren, verhandelen en manipuleren dat gemiddelde tot er iets uit komt wat zij willen, terwijl ze kunnen zeggen dat het volk het wilde.
Met die laatste verklaring ben ik het zondermeer eens en die is bovendien keurig geformuleerd. Dat in tegenstelling tot het eerste deel:
Het zou kunnen dat je gelijk hebt,
maar waarom is het niet de aard van het beestje?
En waarom zal het dat ook nooit worden?
PS: overigens bestaat binnen mijn organisatiemodel niet zoiets als een scheefwoner. Van mij mag een miljonair in een krot gaan wonen.
Ter verduidelijking: het lijkt me dat integratiebeleid, verkeersbeleid en milieubeleid legitieme beleidsdoelen zijn, maar dat je die verregaand kunt bereiken/beinvloeden door die een factor te laten zijn bij het vastleggen van de huurprijs.
Is de “aard van het beestje” dan een wolf in schaapskleren, een big brother zonder gezicht, een dictatuur zonder leider?
En zo ja, waarom?
Welke is die aard precies?
@ Harm 36
De middelen waardoor de overheid dingen bewerkstelligd is de ontzegging van keuzevrijheid door wetten en regeltjes en de ontzegging van keuzevrijheid door het uitgeven van belastinggeld. Dat is de “aard van het beestje”. Het leek mij dat de volstrekte tegenstelling tussen het doel – vergroten van de keuzevrijheid – en de middelen voldoende was om de absurditeit van dit voorstel duidelijk te maken. Het is even absurd als het plan om landen in het midden oosten democratisch te maken door ze te bombarderen.
Maar je lijkt te denken dat als we het maar hard genoeg willen, alles kan. Wellicht dat er iets bereikt kan worden als iedere Nederlander tot in zijn hart van overtuigd is dat vrije woningkeuze het belangrijkste grondrecht is dat er bestaat – een recht dat alle andere behoeften overtroeft. Dat is niet het geval, zelfs jij zegt dat er andere legitieme beleidsdoelen zijn. Dus zal de de totale macht van de overheid over de woningstand zoals jij dat voorsteld gebruikt worden voor andere doelen. Een maatschappij waar woningen door de overheid toegewezen worden zonder enige keuzevrijheid is niet zonder precedent. Een maatschappij waar de overheid totale keuzevrijheid waarborgt door woningen te verschaffen is wel zonder precedent.
Als de overheid bepaalde beleidsdoelen heeft, dan zal ze hoe dan ook naar middelen zoeken om die te verwerkelijken, dus in dat opzicht zal eigen woningbezit uiteindelijk weinig verschil uitmaken.
En als je er achter bent wat ik denk, in plaats van wat ik lijk te denken, dan vervalt de noodzaak om te ridiculariseren en kunnen we er misschien ooit nog eens over doorpraten,
op voorwaarde dat ik niet hoef te kiezen tussen 2 uitersten.
Het klinkt inderdaad van buitenaf heel mooi en aardig, maar als je een tijdje in in deze landen woont en ziet hoe het in de praktijk is valt het misschien toch een klein beetje tegen. Hier in Finland (officieel geen scandinavie, maar hetzelfde model) betalen werknemers en werkgevers zich inderdaad plat aan de overheid. De WW die de overheid utbetaalt aan werklozen is echter gelijk aan het sociale minimum. Wie van meer verzekerd wilt zijn kan voor een extra verzekering aankloppen bij de vakbonden. Ook de gezondheidszorg lijkt van buitenaf ideaal (gratis zorg voor iedereen), maar blijkt in de realiteit minder ideaal als je die zorg daadwerkelijk nodig hebt en maanden moet wachten op een consult met een specialist en jaren moet wachten voordat die specialist eventueel kan opereren. Dit ten gunste van de priveeklinieken die goed geld verdienen aan de mensen die bereid zijn om hun zorg uit eigen zak te betalen..
Interessant om te lezen. Zo te zien hanteren ze daar dus zeker niet het Scandinavische model zoals dat bedoeld wordt, want ik zou zeggen dat we in ruil voor het ontslagrecht beter kunnen gaan voor een WW van 90 of 100% voor het eerste jaar, plus rechten op opleiding (om maar een concreet voorstel te doen).
@Clickety
Interessant om wat over Finland te vernemen – het is vaak moeilijk vergelijkingen van de gewone burger in verschillende Europese landen te verkrijgen.
Bij ontslag krijg je het sociale minimum, schrijf je. Is dat vergelijkbaar met de bijstand of met het minimumloon?
Tja, en wachtlijsten in de gezondheidszorg zijn niet echt een probleem van het sociale stelsel. Het hangt ervan af hoeveel een samenleving aan gezondheidszorg wil uitgeven en of er een goed monitoring systeem bestaat voor efficiënte besteding van de gelden. (In Nederland stikt het bijvoorbeeld van de onterechte declaraties door beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg.)
“Tegelijkertijd zijn de al te scherpe kantjes van deze tweedeling eraf gehaald door een scheutje Scandinavië in de vorm van de WW en de WAO/WIA.”
Niet helemaal correct. Zelfstandig ondernemers kunnen geen aanspraak maken op de WW of WIA. Wanneer een ondernemers in de problemen raakt rest bijzondere bijstand. Een schrijnende ongelijkheid in het Nederlandse stelsel voor ruim 1.1 miljoen zelfstandigen.
Recentere cijfers heb ik niet kunnen vinden, maar uit onderzoek uit 2006 door het EIM, blijkt dat 1 op de 8 zelfstandigen onder de armoedegrens leeft. Dat zal er anno 2012 alleen maar slechter op geworden zijn.
Helemaal correct. Dank voor de aanvulling.
Het model van het vaste basisinkomen ontbreekt volledig, zodat het net lijkt alsof we slechts de keus hebben van het minst kwade
en het goede niet bestaat.
Aardig dat je dit hier zo zegt, want ik ben zelf een groot voorstander van een basisinkomen. Maar mijns inziens is dat niet in tegenspraak met een Scandinavisch model. Het basisinkomen (tenminste zoals ik dat zie) voorziet enkel in het bestaansminimum, terwijl dit verhaal eigenlijk eerder over het inkomen daar boven gaat.
Maar wellicht komt dat basisinkomen snel nog een keer aan de beurt om te bespreken, Harm ;).
Veel mensen zijn voorstander van het basisinkomen. Ook veel mensen die dat nu nog niet eens weten. En dat gaat van groenlinkse hippies tot breed gestropdaste VVD-ondernemers, want basisinkomen heeft voor iedereen voordelen. Misschien dat de Piratenpartij het op de politieke agenda wil zetten, want geen van de andere partijen doet het.
Loonbelasting afschaffen—mensen niet meer straffen dat ze werken—dát lijkt me al een goede stap in de richting op weg naar het basisinkomen. Want dan wordt ook meteen het percentage duidelijk van mensen dat in een basisinkomensysteem nog vrijwillig wat wil betekenen voor de gemeenschap.
Tevens wordt dan niet meer een groot deel van de meerwaarde van de arbeid afgeroomd—door en voor de paperpushende petit-bourgeois, die permanent haar voet bij de overheid tussen de deur heeft.
Wat is dat toch voor een raar idee dat belasting een “straf” zou zijn?
Ik vraag ook altijd als eerste of ik niet meer mag betalen.
Maar ik zei niet eens dat ik belasting een straf is (hoewel ik dat wel vind). Maar je kan van alles belasten, maar arbeid is het lulligst om te belasten; loonbelasting is dus een straf, want het remt arbeid af. Alles wat je belast wordt duurder, terwijl arbeid toch de kurk is waarop alles drijft—waarop toch zo’n 90% van de bevolking op drijft.
Als het geen belasting is, noemen we het echter een heffing. En dan weet je precies waar het—zo goed als 100%—aan wordt uitgegeven (omslagsysteem), want dat kun je dan in de boeken zien. Bij belasting gaan echter de politieke staatsamateurs naar willekeur toekomstige vrienden van fondsen voorzien (banken b.v.), bij wie ze na hun politieke carrière kunnen gaan cashen. Dat is echt slecht.
Harm, dat natuurlijk ook weer niet, waarom zou je meer betalen dan nodig is. Maar in principe is het toch volstrekt normaal om belasting te betalen?
Dat het geld niet altijd goed besteed wordt weet ik ook wel, maar dat is een ander onderwerp.
Zelf ben ik voor een onvoorwaardelijk individueel basisinkomen van ca. 600-700 euro pppm, zodanig dat een huishouden van twee op ongeveer het huidige bijstandsniveau uitkomt. Op het inkomen wat ze daarboven verdienen kan je vlaktaks heffen. Ze hoeven dan in elk geval niets van hun inkomen in te leveren, zoals wel het geval is in de huidige bijstand. Daar wordt je pas echt bestraft voor werken.
Het echte probleem van een basisinkomen is dan weer, dat de overheid de waarde van de munt dan moet kunnen garanderen; maar dat kan natuurlijk helemaal niet. De waarde van valuta wordt uitsluitend door marktfaktoren bepaald. Plus dat via de staat de machtigste partijen in de maatschappij zich nog meer macht toeëigenen (reeds toegeëigend hebben), ondanks alle illusies die links zich daaromtrent koestert.
Karl, 023, ik zie het eenvoudig zo: met je arbeid betaal je a. voor je inkomen en b. voor de voorzieningen waar je gebruik van maakt. Belastingen zijn niets meer of minder dan het mechanisme waarmee b. wordt gerealiseerd.
Dat het niet altijd goed werkt ben ik wel met je eens. Als de “politieke staatsamateurs” zoals jij ze noemt Betuwelijnen of JSF’s gaan kopen bijvoorbeeld. De oplossing is m.i. niet om dan maar geen belasting meer te heffen. Maar wel om klungelende politici krachtiger ter verantwoording te roepen.
Karl, 026: Plus dat via de staat de machtigste partijen in de maatschappij zich nog meer macht toeëigenen (reeds toegeëigend hebben),
Kan je dat concreet maken a.u.b., welke partijen in de maatschappij bedoel je precies? Ik heb daar ook wel ideeën over, maar ben niet zeker of we dezelfde golflengte zitten.
Met de invoering van het basisloon mag je gelijk al die modellen aan de kant zetten en bekeer ik me tot communistisch libertarier.
Marx was right about capitalism
by Stephan Kinsella (Austro-Anarchist Libertarian Legal Theory)
Hoppe has explained how Marx was “essentially correct” in his theory of history and class analysis. His main mistake was his understanding of exploitation, which was based on a flawed understanding of the labor theory of value. As Hoppe argues, drawing on Rothbardian libertarian and Austrian insights, the only meaningful exploitation is aggression against private property. Once you understand exploitation in this light, a Marxian style class analysis and understanding of history makes sense.
And Marx was also right about some of his views about capitalism. In the comments section on a recent Mises post, Chartier: Markets Not Capitalism, left-libertarian Charles Johnson perceptively writes:
The term “capitalism” was introduced by anti-capitalists but not by Marx.
Zie verder:
http://www.stephankinsella.com/2011/10/marx-was-right-about-capitalism/
Had gehoopt op een post van De Soto met scandinavische modellen, desalniettemin een goed stukje.
Ach, je moet af en toe wat uithalen om lezers te krijgen natuurlijk. Maar dank.
Arbeid moet beloond worden,
buiten persoonlijke schuld zonder werk zitten beschermd,
klaplopen gestraft.
Wat is daar zo moeilijk aan?
Het enige wat ik kan bedenken is dat men klaplopers nog steeds de hand boven het hoofd houdt uit misplaatste solidariteit.
Het kenmerk van een klaploper is juist het gebrek aan het gevoel voor solidariteit, je hebt minstens twee mensen nodig om solidariteit tot uiting te brengen, waarbij beide zich daaraan overgeven.
Als één van de twee zich niet daar aan conformeert, is er geen solidariteit, geen grond zich aan afspraken te houden.
Daar zit de echte pijn, en nergens anders.
Je moet wel een enorme lul zijn om iemand die arbeidsongeschikt raakt daarvoor te straffen (lees enorm korten), luie honden gewoon links laten, buiten de solidariteit plaatsen, komen ze vanzelf weer in beweging.
Niemand zal het hiermee oneens zijn, het probleem hiervan is echter dat het vrijwel onmogelijk is om een lepe luie hond te onderscheiden van een sufferd waar geen werkgever op zit te wachten omdat hij echt niet kan. Dat is het probleem. Ons huidige sociale stelsel is juist daarom zo ingewikkeld en zit zo vol met controles. En uiteindelijk zal je zien dat van die controles de arme sufferd het meest last heeft en de lepe luie hond het minst. Terwijl al die trajecten nog eens bakken met geld kosten. Dat is de grootste reden waarom ik voel voor een basisinkomen. Maar dat terzijde. Een “Scandinavische” oplossing voor WW en ontslagrecht is geen heel heftige omslag in het denken over solidariteit zoals het basisinkomen dat wel zou zijn, en zou door het volgende kabinet gerealiseerd kunnen worden. Controles kunnen dan nog steeds worden uitgevoerd, hoewel ik zoals gezegd wel twijfel aan het nut ervan, en of ze niet het omgekeerde bereiken van solidariteit.
Het probleem ligt niet bij de klaplopers aan de onderkant van de maatschappij, maar die aan de bovenkant.
@24 Olav – Klokwerk heeft ons een aflevering over dit onderwerp in het vooruitzicht gesteld, dus ik wil hem niet het gras voor de voeten wegmaaien,
maar ik geef vast het volgende ter overdenking:
a) Ook werken is ook geen straf, integendeel: er is niets heerlijker dan je handen vrij te hebben om de dingen te doen die je leuk vindt, dat kan ik je uit eigen ervaring bevestigen. Ook dat ik daarmee veel geld heb verdiend en veel geld heb verloren en dat me dat betrekkelijk weinig uitmaakt, want wat telde was het privilege om het te kunnen doen.
b) Dat je dus af moet van de gedachte dat er een financiele dwang zou moeten bestaan om mensen aan het werk krijgen. Daarmee wil ik geenszins beweren dat er geen rotwerk bestaat waar je moeilijk mensen voor kunt vinden, maar die zul je dus passend moeten belonen, ongeschoold of niet. Op die manier scheppen we tenminste eindelijk eens een echte arbeidsmarkt.
c) Dat de vraag hoe hoog het basisinkomen zou moeten/kunnen zijn dus een mathematische vraag is, waarvan de parameters niet worden bepaald door het bestaansminimum, maar door het volume van de arbeidsproductiviteit.
d) Dat het evenwicht dus moet worden gevonden uitgaande van de belasting op de consumptie in plaats van op het werk.
Als je de zoekterm “Grundeinkommen” gebruikt, dan zul daarover zeer veel interessante verhalen vinden. In het Duits, dat wel.
Harm, mij hoef je niet meer te overtuigen. Ik heb die discussie al jaren geleden gevoerd.
Dank, maar Klokwerk weet nog niet wanneer hij daarmee komt hoor. Daarbij kan men over het onderwerp hele boeken schrijven zonder een blog overbodig te maken (dat is ook het probleem met een blog waarin het basisinkomen wordt toegelicht: het wordt al snel te lang, en is dus al snel onvolledig). Dus schrijf je gerust leeg, ik neem het allemaal mee voor later. Ben in ieder geval blij verrast dat er zomaar spontaan mensen hier over het basisinkomen beginnen, want het idee is momenteel niet heel populair, helaas.
Het klinkt allemaal mooi, maar wie gaat dat betalen? Tenzij die hoge premies van het bruto salaris ingehouden worden, zijn ze namelijk gewoon kostprijs verhogend. Je industrie gaat het dan verliezen van concurentten uit landen die niet zo’n duur Scandinavisch model hebben en uiteindelijk moet je een steeds duurder stelsel financieren met steeds minder inkomsten. In Scandinavie hebben ze weinig inwoners en relatief veel grondstoffen, waar ze dit van kunnen betalen, wij moeten het toch echt hebben van productie.
We leven in een wereld met steeds meer internationale concurrentie. Denken dat je daar kan aan ontkomen vindt ik een beetje beperkt SP/PVV denken. We hebben al veel industrie naar het buitenland zien verdwijnen omdat we een peperduur sociaal stelsel hebben, en dit plan maakt dat alleen maar erger.
In principe is dit stelsel niet duurder dan het huidige inclusief ontslagrecht. De gelden die gereserveerd worden voor de ontslagvergoedingen wegen op tegen de hogere premies. Het kan dus kostenneutraal worden ingevoerd.
Verder lijkt een race to the bottom qua sociale stelsels mij een sociale fuik. De EU is voor de hele wereld een zeer belangrijke afzetmarkt. We hebben immers geld. Wanneer we allemaal op prijs gaan concurreren met “het buitenland” komen we in een wereld met lage lonen zonder sociale stelsels. Dat is erg instabiel en er is een zwakke afzetmarkt. Mondiaal verre van ideaal.
Buiten Europa kunnen we daarom beter door middel van een invoertaks compenseren dat wij beter voor milieu en werknemers zorgen dan bijvoorbeeld China. Binnen Europa lijkt het mij eens een goed idee te kijken naar gemeenschappelijke eisen aan de markt en/of eens gaan denken over hoe je intern kan compenseren voor de sociale verschillen.
Invoertaksen zijn terecht ook punt van kritiek. Ze moeten wel rechtvaardig zijn. Je moet daarom ook wel zo eerlijk zijn dat wanneer in China net zo een mooi sociaal stelsel is en net zulke mooie milieunormen zoals bij ons, de invoertaks niet meer gerechtvaardigd is. Maar dat is nog lang niet het geval. Wat we kunnen doen is de invoertaksen omlaag brengen of afschaffen voor fair trade en biologische producten.
Enfin, het gaat een beetje langs het onderwerp neer maar dit is ongeveer zoals ik het zie als antwoord op je bezwaar ;).
Ik dacht dat een van de problemen juist was,
dat we geen geld meer hebben
Alles is relatief. Er zijn maar weinig volkeren op deze aardkloot die niet jaloers zijn op wat wij tot op de dag van vandaag gemiddeld genomen uit (kunnen) geven – crisis of niet. Laten we dat zo houden ;).
Dat is OK. Leen me nog effe een tientje…..
Is er ergens op de wereld een plek waar het basisinkomen, of iets dat erop lijkt, geimplementeerd is en werkt? Wat zijn de eravaringen? Ik kon het niet vinden, ook niet op de duitse sites die harm tipte.
Naar mijn weten is het er dan ook niet. Ik heb een tijdje terug veel info gevonden op basisinkomen.nl. Maar ze hebben hun site nogal herzien zie ik. Er zal hoe dan ook veel over te vinden zijn.
Er is een begin gemaakt in Brazilie en Namibie:
“Brazilië is het eerste land in de wereld dat besloten heeft tot invoering van een basisinkomen. In december 2003 is hiervoor een wet aangenomen door het Braziliaanse parlement en in januari 2004 is deze wet door de president van Brazilië Lula da Silva ondertekend. Het basisinkomen wordt geleidelijk ingevoerd.”
http://ipsnouvelles.be/news.php?idnews=3364
maar Keulen en Aken worden natuurlijk niet op 1 dag gebouwd.
Bad choice. The scandinavian soviet model is completely totalitarian. There is extreme surveillance of the subordinates’ private data (subordinates NOT citizens…) in any field, medical, family, school, various transactions (including bank or any other transactions with the public sector) and surveillance in routes -travelling and driving.
Anonymous informers are found in every neighbourhood, making various accusations against innocent people, who never get notified who accuses them or what about, nor any chance to rebuff these claims and press charges.
There is complete control on subordinates’ lives, including what to eat or drink, and of course total smoking bans.
As for the “ideas” in fashion, they are totally barbaric, and full of asiatic slave doctrines and bizarre beliefs/attitudes.
The scandinavian soviet model is a shame. A terrible disgrace, which can no longer be tolerated in civilized Europe!
Dit soort reacties maakt het nou juist zo leuk om blogs als Sargasso te lezen.