Er is maar één alternatief voor Russisch gas

ACHTERGROND - Wind- en zonne-energie zijn dat (voorlopig) zeker niet, stelt Jan Willem van de Groep, programmaregisseur bij het energietransitieprogramma Energiesprong, in reactie op deze eerdere bijdrage van Krispijn Beek.

De Europese energieafhankelijkheid van Rusland en andere onberekenbare regimes heeft de afgelopen weken de roep om duurzame energieopwekking aangewakkerd. Duurzame energie wekken we op dit moment vooral op met waterkracht, zonnepanelen en windmolens. Deze vormen van opwekking gaan echter over energie in de vorm van elektriciteit. Voor warmte-energie zijn we echter nog steeds aangewezen op gas.

Het door elkaar halen van warmte- en elektrische energie is verwarrend en draagt weinig bij aan de echte oplossing voor onze energieafhankelijkheid. De warmtevraag vervang je namelijk niet zomaar even met duurzaam opgewekte elektriciteit. Daarvoor is op dit moment maar één alternatief: besparing, en fors ook.

De verklaring is vrij simpel uit te leggen als je naar het energieverbruik van een gemiddelde Nederlandse woning kijkt. Die woning verbruikt 1700 m3 gas, welke worden omgezet in warmte, en 3500 kWh aan stroom voor apparatuur. Die 1700 m3 gas kan ook worden uitgedrukt in dezelfde energie-eenheid als elektriciteit. Dan hebben we het over 17.000 kWh energie.

U ziet het waarschijnlijk al; voor warmte is vijf keer zoveel energie nodig als voor elektriciteit. Voor oudere woningen kan dat zo maar oplopen naar zeven tot tien keer het elektriciteitsverbruik. Zonder forse besparing is de energievraag in de vorm van warmte niet te elektrificeren. Alleen al voor de energievraag van onze huizen en gebouwen zouden dan 110 windmolens van 2 MW per Nederlandse gemeente nodig zijn.

De discussie over verduurzaming van onze energievoorzieningen gaat zelden over de warmtevraag. Er zijn maar weinig mensen die beseffen dat elektriciteit überhaupt maar een klein bestanddeel is van de totale energievraag. Zo’n 80% van alle fossiele brandstoffen verdwijnen in de vorm van warmte voor industrie, gebouwen en verlies bij de omzetting naar elektriciteit. Gek dus dat het energiedebat bijna volledig gaat over zonnepanelen en windmolens.

Gelukkig staan innovaties rondom warmte-efficiency nog in de kinderschoenen. De bouw- en installatiesector is pas kortgeleden tot de ontdekking gekomen dat zij weleens de grootste concurrent van de traditionele energiebedrijven kan worden.

Innovaties in de bouw zorgen voor forse kostenreducties van renovaties. Dat zal op korte termijn leiden tot renovatieproducten die betaald kunnen worden met het bedrag dat consumenten nu maandelijks kwijt zijn aan de energierekening.

Een utopie? Zeker niet. Bij huurwoningen lukt het al. Binnen het programma de Stroomversnelling bieden woningcorporaties en bouwers gerenoveerde woningen aan, waarbij de totale woonkosten vóór en na de renovatie niet verschillen, terwijl de woning geheel zelf voorziet in haar energiebehoefte. De renovatie wordt in feite betaald door het verschil tussen de hoge, oude en de lage, nieuwe energierekening.

Binnenkort zal ook een zelfde initiatief worden gelanceerd voor koopwoningen. Je gaat vijf dagen op vakantie en als je terugkomt is je woning volledig vernieuwd en betaal je je energierekening niet meer aan het energiebedrijf maar aan een derde partij in de vorm van bijvoorbeeld een hypotheek.

De overheid stimuleert nu vooral de kleine energiebesparingsstappen in de veronderstelling dat woningeigenaren alleen via dat pad kunnen worden verleid tot besparing. Dat is echter een misvatting. Het product woningrenovatie is nog bijna nergens te koop als een one stop shop-oplossing.

Het deel van de bouwsector dat in staat is om radicaal te innoveren en te industrialiseren heeft nog vrijwel geen ervaring met de consumentenmarkt. En natuurlijk zijn er nog altijd institutionele beperkingen rondom salderen, hypotheken en bestuurlijke opportunisme die een overheid vrij simpel kan elimineren.

Pas nadat de warmtevraag van een gebouw zo’n 80% is teruggeschroefd komt de all electric-oplossing in beeld. Alleen dan kunnen we de warmtevraag invullen met windmolens en zonnepanelen.

Weliswaar liggen in de verdere toekomst ook alternatieven zoals kernfusie of supergeleiding bij kamertemperatuur in het verschiet, maar we kunnen het ons niet permitteren daar op te wachten.

Reacties (69)

#1 pedro

Volgens mij haalt onze programmaregisseur de opwekking en het verbruik van energie door elkaar. Windmolens en zonne-energie gaan over het opwekken van energie. Het verwarmen van woningen gaat over het verbruik.

Dat ons energieverbruik in woningen sterk op gas georiënteerd is een gevolg van onze gasvondsten in de vorige eeuw. Daar zullen we voor een groot deel vanaf moeten, en als dat door grote besparingen op woningen gerealiseerd kan worden, ben ik daar helemaal vóór. Maar ik vraag me na het lezen van het artikel toch af, waar de bedrijven zijn gebleven in de analyse van de programmaregisseur. Het is natuurlijk prima om de gewone mensen met schulden op te zadelen om de woningen goed te isoleren, maar een heel groot deel van ons energieverbruik zit in de bedrijven, en ik vermoed dat de meeste mensen graag zien, dat daar ook nog meer dan nu bespaard gaat worden.

  • Volgende discussie
#2 gronk

Het is natuurlijk prima om de gewone mensen met schulden op te zadelen om de woningen goed te isoleren

Oh ja?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Louis

Schaliegas of gas uit andere landen is het enige alternatief voor Russisch gas (nadruk op Russisch). Voor Gas is het beste alternatief Kernenergie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 roland

“De discussie over verduurzaming gaat zelden over de warmtevraag .. elektriciteit maar een klein bestanddeel is van de totale energievraag”
– Bij gebouwenverwarming zijn al forse besparingen bereikt, die deels ongedaan zijn gemaakt door de fors toenemende koelvraag, daar hoor je weinig over. Het stroomverbruik is juist fors gestegen, dus dat “kleine bestanddeel” neemt snel toe, zeker met het gebruik van warmtepompen en e-vervoer. Juist bij stroomverbruik is meer nadruk op besparing nodig. Niet zo gemakkelijk als geroepen wordt dat zonnestroom bijna “gratis” wordt.
Een minder laag grootverbruikerstarief helpt bij minder verbruik, een lager tarief voor teruggeleverde zonnestroom zoals het Duitse ook. Waarom dat uitstellen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 AndreSomers

Allereerst waar de auteur gewoon gelijk heeft: radikaal isoleren en bij nieuwbouw inzetten op optimale isolatie is in de meeste gevallen nog altijd veruit de meest rendabele energie-investering die je kan doen. En het is inderdaad verheugend om te zien dat er langzaam-aan initiatieven komen waarmee je dat soort woningverbetering kan gaan financieren als huishouden.

Het klopt zelfs dat die 1700 m^3 gas qua energieinhoud equivalent is aan 17Mwh energie, neem ik aan. Maar het klopt niet dat je om dat gas te vervangen, ook daadwerkelijk dat equivalent aan elektrische energie nodig hebt. Gas gebruik je door het simpelweg te verbranden. In een moderne HR ketel haal je daarmee in absoluut optimale omstandigheden een rendement van zo’n 107%. Maar die omstandigheden haal je maar heel zelden. Meestal is de ingeregeling van de installatie zodanig slecht dat je niet in de buurt komt van dat rendement, en het rendement geldt al helemaal niet bij gebruik van warm tapwater.

Die warmte heb je dan in je ketel, en gaat dan met lange buizen, voortgestuwd door een vaak inefficiënte pomp naar radiatoren, die zelden zo zijn opgesteld en ingesteld dat ze optimaal de ruimtes kunnen verwarmen. En met een beetje pech zorgt je, al dan niet mechanische, ventilatie er voor dat je een behoorlijk deel van je warmte weer naar buiten aan het lozen bent.

Het kan echt veel efficiënter. Een warmtepomp haalt een veel hoger rendement. Met 1Kwh elektrische energie kan zo’n 3,5Kwh aan warmte beschikbaar gemaakt worden (en kan in de zomer ook nog eens gekoeld worden). Elektrische IR verwarming kan ruimtes of zelfs heel specifieke zones daarin aangenaam maken zonder heel veel energie te gebruiken. Een zonneboiler kan gebruikt worden voor tapwater, en in combinatie met een kleine elektrische close-in boiler op de plek waar je vaak snel even warm tapwater nodig hebt (de keuken) vermijdt je veel verlies van warmte in je leidingen.

Warmteterugwinning, zowel voor water als voor ventilatielucht, kan zorgen voor een veel lagere warmtevraag in huis door de warmte in je douchewater opnieuw te gebruiken en je verse buitenlucht voor te verwarmen met de warmte uit de weggeventileerde lucht.

Gecombineerd komt het vervangen van je gasverbruik met zon en elektra weldegelijk in zicht.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 pedro

@2: sorry [/sarcasme] vergeten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Hans Verbeek

@1:

Volgens mij haalt onze programmaregisseur de opwekking en het verbruik van energie door elkaar.

Volgens mij heb je het zelf niet helemaal begrepen, Pedro.
Alle elektriciteit, die wordt opgewekt, wordt ook verbruikt. Er wordt hoegenaamd geen elektriciteit opgeslagen.

Ik sluit me aan bij de rest van je reactie. Bezuinigen is de enige oplossing.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Hans Verbeek

@Jan Willem van de Groep:
kleinere huizen bouwen is ook een prima manier op te besparen op verwarming. In de VS bestaat de zogenaamde Tiny House beweging: mensen bouwen zelf hele kleine huisjes met slechts één kamer waarin men alle tijd doorbrengt,
Zie verder: http://tinyhouseblog.com/

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Jan Willem van de Groep

Altijd handig als je weet waar het echt over gaat.

Energieopwekking en Energieverbruik Nederland in cijfers (2012):

https://greenspirator.files.wordpress.com/2014/08/schermafbeelding-2014-08-31-om-23-29-20.png

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Herman Vruggink

Mooi pleidooi voor warmtebesparing alleen de stelling klopt niet.

* Wij gebruiken nog steeds Nederlands gas, zolang de voorraad strekt is Russisch gas nog even geen ‘huge’ probleem
* Invoer van gas via andere wegen
* Kolen in overvloed, indien CO2 arm een must is dan kan dit met CCS worden opgelost
* Vergassen van kolen
* Schaliegas, we kiezen er zelf voor om de voorraad niet te willen weten
* Kernenergie. CO2 arm

Waar het natuurlijk om gaat is dat we met wind en zon alleen nooit onze energievraag alleen kunnen invullen. Kiest u maar. Zeg niet dat er geen andere opties zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Jan Willem van de Groep

@pedro

Kun je de maandelijkse energierekening ook niet beschouwen als aflossing van een schuld. Het is alleen een aflossing die jaarlijks stijgt met inflatie + x. Dat is bij rente+aflossing niet het geval, het voordeel groeit dus met de dag.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 pedro

@11: daar ben ik het wel mee eens hoor. Het ging mij om het eenzijdige benoemen van besparingen op woningen. En daarbij kan ik me ook goed voorstellen, dat niet iedere woningbezitter zo maar nog meer schuld aan kan gaan, in deze tijd. Niet iedere woningbezitter heeft overwaarde op de woning, bijvoorbeeld, of al heel veel afgelost. Maar dat zijn slechts kanttekeningen. Het pleidooi voor grote besparingen op woningen, zo veel mogelijk, ondersteun ik volledig. Je kan het de woningbezitters echter beter verkopen door gelijk ook te vertellen wat de plannen voor de bedrijven zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 gronk

@12: dat stoort mij ook, die fixatie op consumenten. Alle nederlandse bedrijven verbruiken netzoveel energie als alle nederlandse consumenten; juist omdat het bij bedrijven om een groter verbruik gaat is het bij bedrijven makkelijker ‘scoren’. D’r zijn plenty bedrijven waar restwarmte gewoon in de atmosfeer wordt gedumpt, of waar warmwaterleidingen totaal ongeisoleerd zijn.

Maar met lage energietarieven voor grootverbruikers hebben maatregelen daarvoor natuurlijk weinig zin. Dus dat zou een hele makkelijke eerste stap zijn, en ’t levert de staat nog extra belastinginkomsten op ook. Beter dan treiterscenario’s waarin je consumenten ophokt in kleine kamertjes waar ze verplicht dikke truien moeten dragen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 gronk

En @hans, waarom stel je niet voor dat iedereen naar afrika moet verhuizen? Daar heb je helemaal geen verwarming nodig.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 L.Brusselman

@3: Die discussie heeft al een baard(schaliegaswinning is funest voor het millieu in de omgeving waar het wordt gewonnen).En zolang er geen oplossing voor het afvalprobleem is is kernenergie geen optie.
derhalve -1

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Bismarck

@10: Dat valt hard tegen:
-Nederlands gas is zonder besparing binnen 20 jaar op.
-Invoer van gas via andere wegen is vrijwel onmogelijk, alle pijpjes lopen door Rusland.
-Voor verwarming zijn kolen niet erg handig (en al zeker niet realiseerbaar samen met CCS). Bovendien speelt behalve CO2 ook nog de andere vervuiling die kolen veroorzaken (zeker als je decentraal gaat werken, wat met kolen nu eenmaal moet, want geen gas).
-Met kolenvergassing is men in Nederland juist gestopt, blijkbaar is het niet zo’n goede oplossing. Bovendien geldt dat er dan waterstof door de gasleidingen zal moeten voor de warmtevoorziening.
-Schaliegas is speculatief. Het is maar de vraag of er voldoende voorraden aanwezig zijn om ons op lange termijn warm te houden.
-Kernenergie is alleen geschikt om elektriciteit te produceren, dus ook geen alternatief voor warmte. Daarnaast ben je daarmee alsnog afhankelijk van landen buiten Europa (want binnen Europa zijn geen afdoende reserves). Bovendien zou het opbouwen van voldoende productiecapaciteit, zelfs puur voor de elektriciteitsvoorziening, zeker een halve eeuw in beslag nemen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 roland

@0: “Duurzame energie wekken we op dit moment vooral op met waterkracht, zonnepanelen en windmolens”
– Onjuist de belangrijkste vorm van duurzaam genoemde energie is biomassa en volgens de meeste toekomst plannen blijft dat zo.
Biomassa is goed bruikbaar als warmtebron en ook voor transport (= 1/3 van ons energieverbruik). Transport+stroom vergt nu meer energie dan warmte.
Ook zonne-energie wordt benut voor warmteproduktie zoals bij zonneboilers en zonnecentrale en geothermie wordt al helemaal niet genoemd, terwijl dit ook tot duurzaam wordt gerekend!

Dit stuk beperkt zich tot de lage temperatuur warmtevraag. Hoge temperatuur warmtevraag is een groter en moeilijker probleem.

@10 Biomassa is de aanvulling.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 zutman

Prachtige vergezichten voor eigen zaak, de schoorsteen van onze Programmaregisseur (titelinflatie?) moet ook roken immers.

Echter mocht het aardgas (NL’s, Russisch of schalie-) ooit op zijn, dan hoef je maar op 1 strenge winter te wachten, totdat de regering besluit om de kolenmijnen in Zuid Limburg te heropenen. Programmaregisseur of niet…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Richard

> Daarvoor is op dit moment maar één alternatief: besparing, en fors ook.

… Euh?

Wat dacht je van het volgende:
– Bouw een paar kerncentrales en speel zo het gas dat we nu voor elektriciteitsopwekking gebruiken vrij voor warmte. Doet het trouwens ook goed qua CO2
– Boor naar schaliegas om de Europese gasproductie flink op te voeren.

Beetje voortvarend aan de slag en binnen een jaar of 10 zijn we van de Russische maffia en de Islamitische fascisten af.

Lijkt mij een iets strakker plan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Herman Vruggink

@16: * Nederlands gas over tien jaar op? De vermeende Russische afhankelijkheid speelt dan pas over 10 jaar, en wie weet zijn wij in die tijd de beste vriendjes….
* Lopen alle pijpjes via Rusland? Wel eens van gastankers gehoord?
http://nl.wikipedia.org/wiki/Gastanker
* Kolen decentraal? Nee dat niet. Maar als elektriciteitscentrale erg handig. Met elektriciteit kan je uitstekend verwarmen. Je hebt alleen meer energie nodig 15.000 kwh ipv 3500 kwh? So what. Kolen zat. CCS er bij, klaar.
* Kernenergie zou ook direct kunnen omgezet worden in stadswarmte schat ik zo in. Maar elektriciteit is ook prima, uitstekend geschikt om te verwarmen, kost alleen maar meer energie, maar dat is er in overvloed als we dat willen.

Kortom, opties te over voor wie durft te kiezen voor energie. Niet kiezen is ook een keuze, dan vallen we vanzelf in handen van de besparingsoptie van Jan Willem van de Groep. Of we gaan hout sprokkelen in het bos. Mij ook best.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Krispijn Beek

@19 Noem me een kerncentrale die op tijd en binnen budget is opgeleverd.

@18 kolen hebben zo hun problemen, bv. op gebied van luchtkwaliteit en bij de winning ervan. En dan hebben we het nog niet over het moeten vervangen van alle gas cv’ s door een ouderwetse kolencentrale. Denk niet dat je veel steun gaat vinden voor zo’n transitie.

@20 Hout sprokkelen in het bos? Zei je gisteren niet wat van de wijze waarop ik de toon zette in een discussie ? #potverwijtketel

Gasprijs buiten Europa is trouwens hoger, dus bereidt je dan maar voor op een hoge energierekening. Export naar Azie levert namelijk meer op: http://www.bloomberg.com/news/2014-05-19/u-s-lng-won-t-replace-russian-gas-as-europe-seeks-supply.html

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Herman Vruggink

@21: Hout sprokkelen, het lijkt een grap, dat is het ook :) Maar toch…, ik ken mensen die dat uit hobbyisme doen. En als je de energie rekening niet meer kan betalen en je hebt het koud, wat doe je dan? Zelf heb ik een flinke houtkachel en ben vorige jaar aan het rekenen geslagen met haardblokken. Het was een schokkende ontdekking dat ik evenduur uit was dan het peper dure gas. Het is evenwachten op de juiste aanbieding bij de Praxis of bonus bij de AH. Ik hou daarnaast over van mijn panelen. Dus terrasverwarmer in de winter binnen en elektrische oven aan. € 550,– terug op de gasrekening. Het is puur experimenteel natuurlijk om te zien hoe het ook kan….Maar toch…. zou ik de enige gek zijn? :)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Jan Willem van de Groep

@Roland

De energieopbrengst van biomassaproductie is 0,5 W/m2. Dat betekent dat door plantaardige groei jaargemiddeld iedere seconde 5.000 J aan energie per hectare (10.000 m2) wordt geproduceerd. Dit is dus 3600 * 24 * 365 * 10.000 = 158 GJ = 0,000158 PJ per hectare per jaar. Om volledig in de energievraag van 2012 (3272 PJ, excl. scheeps- en vliegtuig brandstoffen) met biomassa te voorzien is 207.100 km2 nodig, als we geen rekening houden met de energievraag van de plantaardige productie en de verwerking van de biomassa tot bruikbare grond- en brandstoffen. Dat is ongeveer tienmaal het beschikbare landbouwareaal in Nederland.

En tja…de alternatieven met kerncentrales, schaliegas etc. vragen ook allemaal om forse investeringen met een altijd stijgende energieprijs voor consumenten. Een NulOpDeMeter gebouw is een eenmalige investering en geen energierekening meer. Rente en aflossing voor dezelfde prijs als je huidige energierekening. Daar kun je echt weinig tegen hebben.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 thalmann

Pas nadat de warmtevraag van een gebouw zo’n 80% is teruggeschroefd komt de all electric-oplossing in beeld. Alleen dan kunnen we de warmtevraag invullen met windmolens en zonnepanelen.

Windmolens zijn afhankelijk van gascentrales.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Jan Willem van de Groep

O ja…het afschuiven op de burger vergeten.

Dat de industrie als grootste energieslurper wordt neergezet is maar deels waar. De industrie verbruikt inderdaad een groot deel van de 3271 PJ die ik noem, zo’n 1245 PJ. Echter zo’n 635 PJ daar van zit in grondstoffen en producten, onze spullen dus. De gebouwde omgeving gaat daar toch echt dik overheen (920 PJ).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Gladiool

@5: ‘In een moderne HR ketel haal je daarmee in absoluut optimale omstandigheden een rendement van zo’n 107%.’

Interressant die 107% rendement. Komt dus meer energie uit dan er in gaat. Menig wetenschapper doet daar een moord voor. ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Sjap

Besparing is flauwekul. Ook als je electriciteit en warmte splitst. Voor electriciteit is het evident dat iedereen alleen maar meer apparaten heeft en krijgt die stroom verbruiken. En qua warmte neemt het aantal te verwarmen huishoudens ook alleen maar toe. Daar valt niet tegenop te besparen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 roland

@23: @Jan Willem van der Groep,
Dat een dicht bevolkt land met een hoog energieverbruik niet kan volstaan met eigen biomassa is niet vreemd. Maar we hebben ook nog geothermie, zonne-energie maar vooral een naar verhouding heel groot deel van de Noordzee. De Belgen en Duitsers kunnen dat laatste niet zeggen.

Jammer dat je reactie zich beperkt tot een berekening met een te verwachten uitkomst.

@26: Een goed warmtepomp kent een rendement van 400 of 500% met stroom als invoer, warmte als uitvoer.

@27: het gemiddeld gasverbruik per woning is anders flink gedaald, het stroomverbruik van veel apparaten ook. Het kan dus best zelfs met een beperkte groei van het aantal apparaten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 Anton

Woningen kun je prima elektrisch verwarmen mbv een warmtepomp. Als je eerst netjes isoleert en een lage temperatuur afgifte system (vloerverwarming en/of fan-coils) aanlegt kun je 5 eenheden verwarming halen uit 1 eenheid elektriciteit + 4 eenheden warmte uit de omgeving (lucht of bodem). Dit concept is in de U-bouw al sinds de jaren ’90 de standaard.

Als je vervolgens de elektriciteit uit een kerncentrale haalt (op koude windstille nachten moet je wel kunnen verwarmen) kun je zonder gas of kolen woningen en gebouwen verwarmen.

Belangrijkste problem te duur: bestaande woningbestand onvoldoende geisoleerd en geen lage tempertuur afgifte system. Dat moet je dus eerst gaan regelen en daarna nog eens het 5 tot 10 voudige van een gasketel aftikken voor warmtepomp met bron.

Maar goed van de warmtevraag (1200 PJ in Nederland, ter vergelijk elektriciteit is slechts 350 PJ) heb je dan ongeveer de helft ingevuld, de ander helft zit in de industrie op te hoge temperaturen en vermogens voor de warmtepomp. Die industrie gebruikt dan nog een een kleine 600 PJ aan grondstoffen en om het plaatje complete te maken gebruiken we ook nog 450 PJ voor automobiliteit.

Totaal, inclusief conversieverliezen verbruiken we in NL 3200 PJ per jaar. Als je alle geschikte daken vol legt met PV heb je 110 PJ per jaar, als heel Nl volpoot met windturbines pak je 60 PJ a 70 PJ. Gaat allebei niet gebeuren, maar goed als je dan ook nog net doet alsof ongelijktijdigeheid geen probleem is heb je zo’n beetje de helft van je elektriciteit ‘duurzaam’ gemaakt.

Leidt tot de onvermijdelijke conclusie: Stop met dromen, begin met fracken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 pedro

@25: doe toch niet zo raar. Van dat soort type reacties hebben we er hier al meer dan genoeg. Er wordt niet over het afschuiven op de burger gepraat, er wordt alleen gevraagd naar wat je plannen met de bedrijven zijn. Ik heb er zelfs nog aan toegevoegd, dat je met een plan voor bedrijven de plannen voor de burgers beter aan de burgers zou kunnen slijten. Op dit moment krijg ik de indruk dat je dat niet mag, omdat het niet in je opdracht staat, of dat je dat niet wil, omdat je de belangen van de bedrijven dient, en inderdaad van plan bent de kosten op de burgers af te schuiven. Je eigen cijfers zijn duidelijk genoeg. Je geeft al aan dat meer dan een derde van het energieverbruik door de bedrijven gebeurt. Dat lijkt mij een behoorlijk aandeel, zelfs als je het kunstmatig halveert, door te stellen dat wij die producten weer kopen. Als ik die voorzet van jou net zo ongenuanceerd in kop, zeg je, dat ze de helft van de energie die ze gebruiken verspillen. Ik zou verwachten dat het volledig energieverbruik in ‘onze’ spullen zit, niet dat ze de helft aan andere zaken verspillen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 Sjap

@28: Desinformatie. Flink gedaald? Een ietsiepietsie gedaald.
http://www.energiewereld.nl/nieuws/nederlander-bespaart-jaarlijks-ongeveer-11-m3-aardgas

Zet daar de bevolkingsgroei en individualisering (lees: meer huishoudens) tegenover en het verbruik neemt alleen maar toe.

Ook het zuiniger worden van apparatuur valt in het niet tegenover de enorme toename aan apparatuur (mobiel, ipad, airco, electrificering van alles).

Laten we ook iedereen vragen korter te douchen…

Nee, besparing is een illusie. Het moet simpelweg duurzaam opgewekt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 Richard

@21: krispijn,

Dat het bouwen van kerncentrales over budget gaan en ook nog te laat opgeleverd worden wil niet zeggen dat het een slecht idee is. Alleen maar dat we de regeltjes steeds verder hebben aangedraaid en opgeschroeft. (*)

Wat rechtop blijft staan is dat kernenergie naast schaliegas het enige realistische alternatief is dat we hebben. De rest is roze-brillen-hemelfietserij.

—–

(*) Het is meer een waarschuwing dat extra regeltjes etc uiteindelijk kubieke meters geld en vertraging opleveren. Het zou de linkse mens te denken moeten geven dat alleen de zon voor niets op gaat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 Anton

@31: Duurzaam opwekken is bij het huidige gebruik fysiek onmogelijk. Over illusies gesproken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 AltJohan

In Frankrijk wordt al decennia CO2-arm verwarmt m.b.v. heel veel kernenergie.

Dat zorgt overigens wel voor problemen als het echt koud is. Dan is de stroomvraag zo enorm dat Frankrijk niet meer aan de vraag kan voldoen. Ze importeren op dat moment stroom vanuit het buitenland.

Het Nederlandse aardgasnet heeft één groot voordeel, het kan een enorme piekvraag verwerken. Slochteren is eigenlijk ook een fantastische soort accu.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#35 Bismarck

@20: -Als Rusland en Nederland over 10 jaar goede vriendjes zijn, moet er in minstens één van beide landen een revolutie hebben plaatsgevonden. Ik acht de kans klein.
-Heb je zelf al eens naar de capaciteit van de hele gastankervloot gekeken? Ga eens rekenen en kom tot de conclusie dat het niet erg realistisch is om al het gas daarmee aan te voeren. Daarnaast waar wil je het vandaan halen? Nog steeds van buiten Europa, dus ben je weer afhankelijk van leveranciers (Saudi Arabië, Iran, of toch nog steeds Rusland?)
-Genoeg kolen als de elektriciteitsproductie moet vervijfvoudigen? Ik wil het nog wel eens zien. Ook het elektriciteitsnet zelf gaat het met zo’n capaciteitsuitbreiding erg moeilijk krijgen.
-Nogmaals, de benodigde capaciteit aan kerncentrales krijg je bij lange na niet geplaatst voor het gas op is. Daarnaast geldt dat je voorstel van directe verwarming decentrale opwekking inhoudt: Kerncentrales verspreid over het hele land. Een veiligheidsnachtmerrie. Daarnaast blijft het probleem bestaan van brandstof die van buiten Europa moet komen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#36 Jan Willem van de Groep

@29: als je de sommetjes zo goed kent dan weet je vast ook wel hoeveel schaliegas er in NL en Europa in de grond zit. Hooguit voor een paar jaar energie.

Ik begrijp uit deze reacties niet echt wat er nou tegen forse energiebesparing is. Als er een sluitende businesscase is voor bewoner van een woning of gebruiker/eigenaar van een gebouw dan is er toch een win-win-win situatie voor iedereen.

De gemiddelde woning heeft na een NulOpDeMeter renovatie genoeg aan zo’n 5.500 kWh (met die mooie warmtepompen inderdaad). De noodzakelijke energie kan dan voor 60/70% op, in of aan het gebouw opgewekt worden.

Dat de industrie ook nog een flinke opgave heeft valt niet te ontkennen. Lijkt me niet echt een reden om dan in de gebouwde omgeving maar niks te doen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#37 Jan Willem van de Groep

@34: Frankrijk wil heel graag dat we met een gelijksoortige Energiesprongprogramma aan de slag gaan als in Nederland. Het stroomverbruik voor verwarmen is daar extreem. Wat voor ons gas was is voor hen elektriciteit. De energierekening is ondanks de lage stroomprijs hoog. Dus de businesscase die we hier hebben ontwikkeld werkt daar ook.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#38 Jan Willem van de Groep

@31: Ach apparatuur is maar een fractie van het energiegebruik.

Om het even bij woningen te houden:

90 PetaJoule aan elektrische energie.
316 PetaJoule aan warmte.

Bij elkaar heb je zo’n 65 windmolens van 2 MW per gemeente nodig om dat duurzaam op te wekken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#39 gbh

@35: Er worden op dit moment als het goed is 5 gasleidingen door de Middellandse zee gelegd, Israël en Cyprus mogen ook bij het rijtje leveranciers

http://www.ibtimes.com/huge-natural-gas-fields-eastern-mediterranean-are-set-transform-cyprus-european-energy-hub-1404582

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#40 Anton

@36:
Gas in place tegen huidig gebruik: 1400 jaar.

Ik ben helemaal voor besparen, alles wat je niet gebruikt hoef je ook niet (‘duurzaam’) op te wekken. Het verhoogd ook nog eens het comfort, doen dus.

Lokaal opwekken gemiddeld wel, echer vraag/aanbod is niet gelijktijdig dus heb je wening aan.

Zeker, wat ik zeg besparen doen. De realiteit is echter dat onze energieintensiteit minstens een grote orde te hoog is voor duurzame opwekking en dat ga je voorlopig (komende decennia) niet oplossen met besparen. Het enige alternatief voor Russich gas is daarmee Eigen gas.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#41 Jan Willem van de Groep

@40: benieuwd naar die bron van 1400 jaar. Ik denk dat je het dan overigens van onbetaalbare plekken moet halen. Te duur gas zal alleen maar zorgen voor rendabeler businesscase in besparing + opwekking. Wij experimenteren volop met batterijen in de in de woning en gebouwen, Dan zijn er weinig problemen met gelijktijdigheid. Alleen nog een truc bedenken voor de winter, Daarvoor mogen die gascentrales nog wel even staan dus :-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#42 Jan Willem van de Groep

@30: Ik dien geen belangen laat dat duidelijk zijn. Ik onderschat ook niet de industrie. Het behoort inderdaad niet tot mijn opdracht. Die beperkt zich tot de gebouwde omgeving (waarin overigens wel het energiegebruik van “gewone” bedrijfgebouwen in zit).

Een kostprijsverhoging van spullen maken zal altijd gevolgen hebben voor de prijs van die spullen en uiteindelijk zullen het dus altijd de consumenten zijn die betalen. Het zou echter best zo kunnen zijn dat er bij forse besparingen in de industrie helemaal geen sprake is van kostprijs verhoging. Ik stel me zo voor dat er best slimme businescases zijn te bouwen rondom die problematiek.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#43 Herman Vruggink

@35: * Best mogelijk dat wij over een 10 jaar nog geen goede vriendjes met Rusland zijn. Maar er is wederzijdse afhankelijkheid en ik vind het tamelijk zot om problemen te scheppen die er helemaal niet zijn.
* Doe je sommetjes met gastankers maar opnieuw. Zo importeert Belgie al jaar en dag 18% van zijn gasbehoefte met tankers en importeert de UK dat rond 2000 te maken kreeg met afnemende eigen gasvoorraden nu meer dan de helft waarvan 30% met tankers. En gastankers bijbouwen is ook zo gepiept. Geen gas meer te krijgen? Kom nou toch. Zo erg is het niet. Prijs van gas zal omhoog gaan. Is dat erg? Vroeg of laat moeten wij hoe dan ook van het gas af!
* Ja, we zijn afhankelijk van leveranciers uit het buitenland. Hoe erg is dat? Volgens mij komt 90% van onze spullen uit het buitenland. Die afhankelijkheid is er ook met windmolens en zonnepanelen. De zeldzame metalen hebben wij zelf niet. De wereld hangt van afhankelijkheid aan elkaar. Wie een conflict laat escaleren snijdt vooral zichzelf in de vingers.
* Ja, er zijn nog meer dan genoeg kolen om onze elektriciteitsproductie te vervijfvoudigen, dan wel met CCS natuurlijk. Maar vijfvoudig hoeft helemaal niet, kolen hoeven niet alles over te nemen. Een mix blijft de voorkeur. Van elektriciteitsnetten heb ik totaal geen verstand. Geen idee.
* Zelf ben ik geen voorstander van kernenergie, begrijp me niet verkeerd, maar we kunnen de optie niet zomaar negeren alsof deze niet bestaat. Eigenlijk hebben we die keus al gemaakt, niemand die met een projectteam aan de slag gaat. Iedereen mag een kerncentrale beginnen. O ja, alleen nog even een vergunning aanvragen. Met een miljoen of 50 kom je een heel eind.

We moeten vooral niet doen alsof het einde van de wereld is aangebroken als ons gas op is. Het blijvend ontwikkelen van de energie mix geeft de beste mogelijkheden. Zo niet, dan wordt de energie mogelijk schaarser. Ook daar komen wij wel weer doorheen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#45 Hans Verbeek

@14: gronk, er wonen al mensen in Aftika: zij en hun nakomelingen hebben de eerste rechten op dat continent.
Ik zal hier blijven en hier sterven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#46 Anton

@41: Door TNO in opdracht van EBN als ik mij goed herinner uit 2007, referentie heb ik hier niet.

Schalie was in de US ook onbetaalbaar totdat ze de technologie hadden. Zo gaat het al sinds de eerste olievonsten, door technologische ontwikkeling nemen de reserves harder toe dan het verbruik. Er is niets wat er op wijst dat dit proces ten einde is de realist gaat er daarom van uit dat fossiel nog minstens een paar generaties de ruggegraat van onze energievoorziening zal zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#47 P-P van den Berg

Wat is er tegen dat mensen zonder extra maandlasten een renovatie laten uitvoeren waardoor ze praktisch energie-onafhankelijk worden? Is toch perfect, mede met de stijgende prijzen in het vooruitzicht.

Industrie is al lang zwaar aan het investeren in energiebesparing vanwege het steeds groter deel van de kosten die ze eraan kwijt zijn, zelfs met alle (onterechte) belastingvoordelen waar ze van genieten om ze maar hier te houden.
Ook voor hen geldt: hoe onafhankelijker je van externe bronnen wordt, hoe beter.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#48 Hans Verbeek

Arseni Yatsjenjoek, Yats voor vrienden, denkt dat we al heel snel een alternatief voor Russisch gas nodig hebben.
http://www.euractiv.com/sections/energy/yatsenyuk-russia-plans-cut-gas-europe-winter-308023

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#49 Anton

@45: betekend mutatis mutandis dat wij de eerste rechten op ons continent hebben. Is de Geert toch zo gek nog niet…..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#50 AndreSomers

@26: Het is een kwestie van definities. Een moderne HR ketel haalt niet alleen warmte uit de verbranding van het gas, maar ook uit het weer laten condenseren van het water wat daarbij onstaat. Het is een kwestie van definitie hoeveel energie er in een m^3 aardgas zit. In de EU wordt gewerkt met de onderste verbrandingswaarde: de energie die nog in de rookgassen zit wordt niet meegerekend. Dat is in Nederland nog ongeveer 11% van de verbrandingsenergie (de 100%). Het maximumrendement van een CV ketel is daarmee dus 111%, de momenteel beste norm voor HR ketels is minimaal 107%. Overigens haal je dat rendement alleen bij een goed ingeregelde CV installatie met een zo laag mogelijke retourtemperatuur: dat condenseren werkt namelijk alleen goed als het oppervlak waarop gecondenseert wordt zo koud mogelijk is. In het gros van de Nederlandse huishoudens kan je dat wel vergeten, en installateurs leveren de installatie in het algemeen ook niet goed ingeregeld op. Alles staat standaard ingesteld op maximaal, en daarmee werkt het: het wordt warm in huis, en je hebt warm water. Dat je het beloofde HR rendement niet haalt is daarbij niet relevant.

Een goede warmtepomp kan, afhankelijk van de omstandigheden, een nog veel beter rendement halen. Dat komt omdat je daarbij alleen kijkt naar de elektrische energie die je erin stopt, en niet naar de warmte die er van buitenaf in komt. 350% of meer is daarbij zeker realistisch.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#51 roland

@38: “apparatuur is een fractie van het energiegebruik, bij woningen: 90 PetaJoule elektrische energie. 316 PetaJoule warmte.”
Dat noem ik geen “fractie”, vergeleken met zo’n 40 jaar terug is het aandeel van apparatuur behoorlijk toegenomen, waarbij een toenemend deel van de warmte naar warm water gaat.
De aandacht voor ruimteverwarming is dus nogal eenzijdig, zeker bij nieuwbouw.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#52 Herman Vruggink

@P-P van den Berg @47: Volgens mij is er niets op tegen en overigens een achterhaalde discussie. Er is tenslotte middels het energieakkoord breed besloten wat wij gaan doen. De vraag is nu waarom wij de bezuinigingsdoelstellingen niet gaan halen zoals nu al geroepen wordt. Lukt het soms niet met gesloten beurzen? Waren de doelstellingen te optimistisch?
http://www.nieuws.nl/economie/20140904/Hoofddoel-Energieakkoord-wordt-niet-gehaald

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#53 Herman Vruggink

En er is subsidie genoeg, in overvloed, er liggen nog miljarden klaar voor wie wil. Maar niemand wil meer blijkbaar. Wat is er aan de hand? http://www.energieoverheid.nl/2014/09/05/energieakkoord-binnen-een-jaar-onderuit/
Een diarree aan maatregelen, een woud aan expertise centra en een leger technocraten…. En het lijkt zo simpel, de vervuiler betaald, hang een prijskaartje aan de CO2 uitstoot en laat de rest aan de markt over. Te simpel voor Europa, want dan hebben die duizenden groene zakkenvullers straks niets meer te doen…..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#54 Jan Willem van de Groep

@53: Dat is niet waar. Er is nog nooit geprobeerd om met radicale innovaties in de bouw tot forse energie reducties te komen. Alle programma’s falen omdat de bouw onderdeel blijft van het probleem en niet wordt gezien als onderdeel van de oplossing. Het energieakkoord gaat gewoon door met lullige besparingsacties en de het aanbod van de aannemers om de hoek (voorzover die aanbod hebben).

Ik zeg niet dat we er nu al zijn maar als er condities worden gecreëerd om die innovaties te laten landen dan kunnen we binnen 20 jr een gebouwde omgeving hebben die in haar eigen energiebehoefte voorziet. Slimme combinaties van opwekken en besparen liggen in het vooruitschiet. En als dat betaald kan worden met de huidige energierekening dan kan zelfs de grootste schalie of kernenergie adept daar niet tegen zijn.

Let wel per jaar verdwijnt er 20 miljard euro van het woon/werk domein naar het energie domein. Geld wat de consument bereid is te betalen voor energie en waarschijnlijk een groot deel ook voor het niet meer uit hoeven geven aan energie. Kunnen we morgen gebruiken om te investeren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#55 Jan Willem van de Groep

@51: Voor wat betreft nieuwbouw heb je helemaal gelijk..vooral met de normen die we nu hanteren. De kans dat die 90 PJ ooit duurzaam opgewekt gaat worden is in ieder geval veel groter dan het warmtedeel. Die 90 PJ is ook nog groter als je uit gaat van het primaire verbruik aan de bron. Dus je hebt wel een punt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#56 Anton

@52: Hoofddoelen van het energieakkoord (de schijn ophouden dat NL zijn afspraken in Brussel nakomt en het koesthouden van de grachtegordelachterban van Didi) is gelukt. Wat rest is dit onbetaalbare en onhaalbare luchtkasteel te laten verzuipen in het uitvoeringsmoeras. Van dit laatste zijn we momenteel getuige. Dat de SDE niet wordt uitgeput is goed nieuws voor de door de roverheid al zo geplaagde burger. De burger die de rekening krijgt en niet aan tafel zat om meepraten bedoel ik. Wel eens afgevraagd waarom Wiebe zo schielijk is vertrokken bij de SER?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#57 P-P van den Berg

Ik ben werkelijk totaal verbaasd door de vijandigheid en de respectloosheid binnen deze blog. Is dit de manier waarop Nederlanders met elkaar communiceren tegenwoordig?
Iedereen moet blijkbaar een mening hebben, hoe ongefundeerd ook en een ander onderuit halen?

Maar goed: @ jan willem: Er is nooit maar één oplossing. Het is juist het totaal aan oplossingen die de verandering gaan brengen. Niets is ooit dé oplossing. De energiesprong is werkelijk een goed initiatief, wat nu geprobeerd wordt in België te kopiëren via de proeftuinen. Maar het is slechts één van de vele stappen die ons in de richting van een duurzame samenleving zullen brengen. En er zijn al legio goede voorbeelden op de vele terreinen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#58 roland

@52: Welke bezuinigen? Dat is nooit de inzet geweest, dus nu ook niet de uitkomst. Grootverbruikers worden ontzien en met de afschaffing van de kolenheffing, een kernpunt, vermindert natuurlijk niet het kolenverbruik. Het sluiten van verouderde kolencentrales, wat zo wie zo zinnig is, maakt dat niet anders.

Graaien in de subsidiepot is de basis van het akkoord met de nadruk op de dure zeewindmolens, waar weinig ervaring mee is.
Met de zinnige eis dat zeewindmolens aanzienlijk goedkoper moeten worden, ligt de vertraging voor de hand.
Ook met het theater rond de postcode roos en de ingewikkelde regelgeving. Goed voor werkgelegenheid van ambtenaren en subsidieadviseurs. De ervaring leert dat subsidie remmend werkt, vooral veel subsidie lokt verslaving uit.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#59 Vipsania Agrippina maior

@57:

“Ik ben werkelijk totaal verbaasd door de vijandigheid en de respectloosheid binnen deze blog. Is dit de manier waarop Nederlanders met elkaar communiceren tegenwoordig?”

Jazeker, en dan is Sargasso vrij geciviliseerd. Het kan nog erger. Veel erger. Zie reacties onder elk krantenartikel dat over klimaatverandering/Zwarte Piet/moslims/cultuur gaat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#60 Herman Vruggink

@54: Even op een rijtje: Ik doe een aantal waarnemingen die ik onder woorden breng in #53. Vervolgens zeg je: dat is niet waar. Maar uit je vervolg wordt mij niet duidelijk wat nu mijn onwaarheden zijn. Maar als ik goed lees dan begrijp ik dat je niet tevreden bent over de uitvoering van het energieakkoord? Ik dacht nu juist dat we dat aan het uitvoeren zijn onder het gewaardeerde toezicht van onze Ed Nijpels. Wat kan er dan nog mis gaan zou je denken…. Ik zou in eerste instantie eerst 10 jaar willen vooruit kijken in lijn met het energieakkoord. Dan pas 20 jaar.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#61 Herman Vruggink

@57: Wel P-P van den Berg, er wordt natuurlijk verschillend gedacht over hoe Nederlanders met elkaar communiceren. Je stelt wat vragen in de wilde weg. Naar mijn idee niet zo effectief, nogal suggestief en bovendien weinig relevant. Iedereen hoeft geen mening te hebben, maar dat mag natuurlijk wel. En ook ongefundeerde meningen mogen uitgesproken worden. Indien je het vervolgens belangrijk genoeg vindt is er niets op tegen om die ongefundeerde meningen vakkundig met feiten onderuit te halen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#62 henk daalder Pak de Wind

Veel irrelevante reacties hier.
Het artikel gaat niet over waar gas vandaan komt.
Maar over hoe zinloos het is om woningen met gas te verwarmen.
Het gaat om energie neutrale of energie arme producten.

We bouwen huizen ook niet meer met een schoorsteen in elke kamer, waardoor de warmte weglekt.
De techniek is nu ( bijna) zo ver dat het product woning zonder gas warm kan blijven, en nog betaalbaar ook.
De fossiele belangen vinden het niet leuk dat hun aardgas straks steeds minder nodig is. Nrt nu ze met Gazprom achter de hand, de chantage van gas afhankelijkheid, lucratief hadden kunnen benutten in het rijke westen.

De echte vraag is, hoe en wie hebben er voor gezorgd dat kennis waarmee 30 jaar geleden al aardgasloze woningen werd, zo lang niet benut werd?
Die kennis over de remmende gaslobby zullen we nodig hebben om onze bestaande woningen snel genoeg energie neutraal kunnen maken. Want dat is gewoon goedkoper.

En het is nodig ook om het klimaatprobleem te bestrijden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#63 AltJohan

@henk daalder: Wat een ondankbare reactie!

De aardgassector houdt Nederland warm. De afgelopen hebben 30 jaar hebben we 3 elfstedentochten gehad. Toen heeft de sector geleverd, ook al was het donker en windstil. Enorme piekvragen hebben ze verwerkt.

Veel huizen zijn inderdaad slecht geïsoleerd, maar dat was geen reden om die mensen in de kou te laten zitten. Aardgas is veel schoner dan de kolen die de mensen daarvoor veel gebruikten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#64 Herman Vruggink

@62: henk daalder Pak de Wind

Natuurlijk, de gaslobby. Inderdaad de gaslobby. En weet je wie dat zijn beste henk-daalder-Pak-de-Wind die gaslobby? Dat zijn 15 miljoen Nederlanders die dol op gas zijn! Wij willen gas beste henk daalder-Pak-de-Wind of jij dat nu leuk vind of niet. En die 15 miljard inkomsten elk jaar in de staatskas? Wij, de gaslobby, zijn daar blij mee, zo lang het nog duurt. En de fossiele lobby? Zelfde verhaal. Een kleine tamelijk militante groep doet er alles aan om te zagen aan de poten van de vermeende fossiele lobby. Maar er zit een meerderheid op die stoel die er anders over denkt.

Het staat en valt met alternatieven. Je zegt dat de techniek nu bijna zo ver is dat het product woning zonder gas warm kan blijven, en nog betaalbaar ook. Nou prachtig, maar het is blijkbaar nog geheim. Gaan de mensen blind je geheim kopen beste henk-daalder-Pak-de- Wind? Zodra er aantrekkelijke alternatieven op de markt zijn dan valt de fossiele lobby als sneeuw voor de zon uit elkaar, daar kan je op rekenen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#65 gronk

Maar er zit een meerderheid op die stoel die er anders over denkt.

Bullshit. De meerderheid is conservatief en lui. Pas als het ze geld kost komen ze in actie, en zelfs dan nog. Kijk maar hoe d’r omgegaan wordt met mensen die last hebben van de groningse gaswinning.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#66 Herman Vruggink

@65: Prima, beste Gronk. De zin wordt dan:

“Maar er zit een meerderheid op die stoel die er anders over denkt. Deze meerderheid is conservatief en lui. Pas als het ze geld kost komen ze in actie”

Dus kom met goede alternatieven die de grote conservatieve luie meerderheid welgevallig is. De grote luie conservatieve meerderheid heeft het anders op een gegeven moment he-le-maal gehad met het groene gezeik.

En moeten we nu echt het huilie huilie gejammer uit Groningen hierbij betrekken? Groningers hadden 30 jaar geleden al hun poot stijf moeten houden en flinke compensaties moeten eisen. Schade ruim compenseren, probleem opgelost.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#67 Hans Verbeek

To whom it may concern:
http://www.euractiv.com/sections/energy/iea-slashes-renewable-energy-forecast-308044
Het IEA heeft de verwachte groei van duurzame energie-opwekking naar beneden bijgesteld.
In het nieuwe rapport verwacht het agentschap dat er jaarlijks 230 miljard dollar zal worden geïnvesteerd in duurzame energiebronnen. (Vorig jaar schatte men dat bedrag op 250 miljard).
Het IEA verwacht dat er in 2018 voor 5505 TWh aan duurzame elektriciteit zal worden opgewekt. Vorig jaar hoopte het IEA nog uit te komen op 6,850 TWh.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#68 Tinbergen

Pure propaganda. Lobbyisten stortten zich meer en meer op ‘social media’.
Deze gastredacteur in z’n 1e zin: ” Rusland en andere onberekenbare regimes”.

Zo zetten lobbyisten de toon.

Feit is dat de neo-cons (nieuwspraak voor fascisten) 5 miljard staken in subversieve activitieiten in het land dat als doelwit wordt gekozen. Neo-cons “Fuck the EU”.
(En Timmermans en plofkop Van Balen stonden er opgewonden bij te juichen!; ’t is officieel beleid van ons land en Brussel).

Dit is officieel NATO beleid; Soros’ R2P-Institute ontvangt zelfs van u subsidie! Nodig heeft zo’n man dat niet, die is miljardair. En vrijgesteld van belastingen. Gekend antisemiet bovendien. Dat maakt voor onze Regering en Politiek niks uit.

Mensen, wordt wakker. Er is geen probleem. Alles is opgelost gewoon als we kappen met de fascisten in Kiev, D.C, The City, Brussel, Den Haag en Wall Street.
Rusland is onze vijand niet, net zomin als Libië, Irak dat waren.

Weet wel dat Wall Street Hitler financierde – opdracht: Moskou (heel Rusland), tevens ook de Japans-Russische oorlog. Rusland weerstond Hilter, en bevrijde Europa. Rusland kostte dit 25 miljoen burgers en soldaten …….
De eerlijkheid gebiedt te erkennen: de fascisten komen uit het Westen.

De gouverneur van Dnjepropetrovsk, Kolomoisky, is eigenaar van het vliegveld, en de verkeerstoren. Luchtvaartfirma’s, heeft zijn eigen doodseskader (leger), en is synoniem met BURISMA (maffia), hij is de rijkste man van de Ukraine, ook bekend onder de naam ‘Cameleon’, en bekend om zijn wreedheden:
https://libya360.wordpress.com/2014/07/20/mh-17-and-nato-excercise-breeze-2014/

Traditioneel is Nederlands (Koninkrijk) beleid, Shell beleid.
Dat gaat tradioneel over lijken.
We zien nog geen (schim van) verbetering.
De tragische dood van 199 Nederlanders heeft al vele links met deze ‘good guy’ –
vriend Timmermans, Rutte, Shell en Monsanto.

Monsanto and Ukraine » CounterPunch Tells the Facts, Names the Names: http://www.counterpunch.org/2014/08/22/70838/
http://www.constantinereport.com/monsanto-hill-knowlton-ukraine/
Volgens NSA-klokkenluider Wayne Madsen waren de NAVO en het Oekraïense leger ten tijde van de vliegcrash in de regio bezig met een tiendaagse militaire oefening; een Boeing EA-18G Growler een Boeing E-3B Sentry AWACS. De Growler is in staat om radarsystemen te verstoren. Tijdens de operatie werd volgens Madsen ook de USS Vella Gulf (CG-27) ingezet
Dat verzwijgen de ‘Bruikbare Idioten’ Rutte, Timmermans, Christ Klep, van Kappen, Hennes, Buma en v/d Staaij u allemaal.
Die zijn een volksvertegenwoordiger, die vertegenwoordigen de globalisten (nieuwspraak voor fascisten).

Rusland is in deze zeker niét de vijand. Dat beeld erin hameren is de perfecte afleiding van waar de globalisten aan werken. Van VS naar VN. Einde aan vrijheid, democratie, onze beschaving.
We zouden er beter aan doen ons zelf te bevrijden. Kappen met de fascisten en normaal zaken doen met Russen – kunnen de boeren en tuinders ook hun bedrijf in de benen houden. Iedereen blij. Kosten minimaal.

En als het werkelijk om energie gaat, moeten we zo snel mogelijk van de 4 Ruiters van de Energie cq. Oorlogs-industrie, afkomen. ‘Of the Grid’.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#69 Henk Daalder Pak de Wind

Beste Tinbergen,
Als je off grid gaat, hoe hou je dan je huis warm?
Met een houtkachel waarmee je de buren vergiftigt?

En het grid is nu net het enige stukje energie systeem, dat officieel niet van bedrijven is, maar van ons allemaal.

En als je Putin niet onberekenbaar vindt, schets dan even de ontwikkelingen voor de komende maanden en jaren.l
Lijkt me een leuke test.

  • Vorige discussie