Omdat we in Nederland net als in de meeste andere westerse landen geloven in de onschuld van een persoon totdat het tegendeel is bewezen, korten we in de media de achternaam in van verdachten. Dit is redelijk uniek voor Nederland. In het buitenland vermelden ze de namen wel.
En in dit Internettijdperk kan dat tot gekke situaties leiden. Zo wordt in Nederland gesproken over Mohammed B. en Volkert van der G., terwijl CNN het gewoon heeft over Mohammed Bouyeri en Volkert van der Graaf.
Doordat er steeds meer nieuws online zal worden geplaatst zal deze situatie in de toekomst steeds vaker plaats gaan vinden. Weblogs als GeenStijl hebben er al voor gekozen de verkorte achternaam te laten voor wat hij is en ook GC heeft in het verleden de volledige naam van verdachten getoond.
Moeten wij, net als GeenStijl en andere weblogs deze trend gaan volgen, of moeten wij stug doen of onze neus bloedt en netjes de conventie aanhouden?
Reacties (23)
Conventie volgen.
Tenzij je in staat bent iedere keer als een naam voluit gebruikt is en later blijkt dat de persoon onschuldig is, je net zoveel aandacht besteedt aan de onschuld van de persoon (een stukje van gelijke omvang).
Aangezien niemand eigenlijk bijhoudt wat er met 90% van de beschuldigde mensen gebeurt, verwacht ik dus ook niet dat ze ooit zullen publiceren dat de persoon onschuldig is.
Aangezien internet geduldig is, blijft bij het zoeken op naam wel de verdachtmaking staan, maar vind je waarschijnlijk zelden de verschoning.
@ 1: eens, niets aan toe te voegen.
Conventie volgen, behalve als het gaat om bekende Nederlanders. Voetballer Robin van P. mag dan van verkrachting verdacht zijn, we weten waar die P. voor staat. Als de naam van de verdachte is verbonden aan een instelling die zijn naam draagt, heeft hij ook pech. Meneer P., mede-oprichter van Pieterse & De Vries, heeft gewoon pech.
Zo gaat het ook met de grote bekenden. Lucie de Berk is mogelijk onschuldig, maar haar achternaam is gemeengoed. Volkert van der G. en Mohammed B. zijn bekender dan Robin van P. Misschien hadden hun achternamen niet uitgelekt moeten zijn, maar gedane zaken nemen geen keer.
Ik ben het met bovenstaande eens. In de Britse media (lees: tabloids) wordt een verdachte al snel met naam en toenaam vermeld, afgebeeld en publiekelijk gekielhaald alvorens de rechter zijn oordeel over de zaak heeft geveld. Ik vind dat walgelijk.
Ik probeer als correspondent altijd de Nederlandse mediaethiek in acht te nemen, die door sommigen wordt getypeerd als dubbele moraal maar die ik persoonlijk heel werkbaar vind: gebruik alleen volledige namen als het ‘publieke personen’ betreft. Zo schreef ik veelvuldig over de radicale geestelijke Abu Hamza in Londen alvorens hij werd veroordeeld. Of over Dan Brown toen hij moest voorkomen op verdenking van plagiaat.
Dat is de conventie in Nederland; geen enkel medium zou namen als Lee Harvey Oswald, Saddam Hoessein, Marc Dutroux en Osama bin Laden hebben afgekort toen zij nog slechts verdachten heetten.
Overigens zijn er ook verdachten die erop staan dat je hun volledige naam gebruikt, omdat ze initialen criminaliserend vinden werken. Dat vind ik hun goed recht; in dat geval zou het dom zijn hun wensen te negeren.
Je kan natuurlijk ook zeggen dat we moeten werken aan de vooroordelen vd Nederlandse samenwerking. Door naam en toenaam te gebruiken verschuift de nadruk van tolerantie naar de samenleving en weg van de instanties. Uiteindelijk leert men ermee leven.. zeg ala kinderen van moeder aarde. (shit, daar gaat realiteits gehalte maar enig /marginaal effect mag t misschien wel hebben)
Overigens vraag ik me af is dit een conventie of is dit wet? I.g.v. wet zou ik stellen dat je moet kijken waar GC geregistreerd is en dan maar doen. Als t conventie kan je met bovenstaande gedachte spelen i.r.t. je vertrouwen t.a.v. de blog-gasten.
@1: is dit de lijn die Sargasso volgt en zijn er uitzonderingen zoals in 3?
@3: waarom zou Robin P. minder bescherming verdienen dan Mohammed B.?
@4: staat die media-ethiek ergens opgeschreven? Zijn er nog meer (al dan niet ongeschreven) regels? Moeten we daar dan niet eens wat over gaan opstellen?
@4: en Marc D. dan, die was toch ook onschuldig totdat het tegendeel werd bewezen? Stel nou dat ie vrij was gesproken, had je mooi zijn privacy geschonden.
Dus als ik het goed begrijp houden we dan de achternaam onder de pet, tenzij de achternaam al ergens bekend is gemaakt?
Wel een beetje een dubbele standaard.
Ik ben het met london Calling eens: Afkorten, tenzij…
– het een publiek figuur is (dan weet iedereen het toch over wie je het hebt),
– de verdachte zelf de publiciteit zoekt,
– de veiligheid in het geding is, zoals bij ontsnapte TBS-ers of op de vlucht zijnde criminelen.
Die zaak van de Ipswich-ripper geeft mooi aan waarom het belangrijk is: eerst wordt meneer A. aangehouden. Zijn naam, foto, beroep en “bezigheden” worden breeduit in de media verspreid, ook door de politie. Vervolgens blijkt het toch meneer B. te zijn. A. komt nooit meer van dat stigma af.
GS doet gewoon ophitsering en “populair”. GC houd het hoofd koel!
@8: dat is precies het hellend vlak waar ik op doel. In dit geval zeer relevant omdat je altijd kunt beargumenteren dat een naam al ergens (bv. in buitenland) gepubliceerd is en “men het kan weten”.
Graag wel een consequente regel. Enige consequente is altijd afkorten. Dan moet je wel accepteren dat we dan bv. niet meer berichten over die ene verkrachting door Robin van P., want dat zouden we alleen mogen doen op een manier die zijn identiteit geheim houdt. Haast onmogelijk.
Daarmee suggereer je dan dat je die hele beschuldiging van verkrachting maar niet moet noemen omdat ander de identiteit algemeen bekend kan worden?
Dat lijkt ook nergens op.
En wat doen we als de persoon schuldig is bevonden?
@6: omdat Robin van P. een bekend figuur is. ‘Schrijver Dan B. aangeklaagd voor plagiaat’ is onzin. ‘Feyenoord-voetballer Robin van P. beschuldigd van verkrachting’ is dat net zo goed.
Hij verdient overigens helemaal niet minder bescherming dan Mohammed B, omdat hun achternamen even bekend zijn.
Het zou al heel wat schelen als politie en justitie helemaal geen namen en initialen van verdachten prijsgeven. ant het zal toch niet alleen journalistieke oplettendheid en speurwerk zijn dat ze al die letters weten te vinden?
Overigens mogen foto’s met minimale balkjes over de ogen ook wel weg van mij.
Wordt er dan toch nog iets over de persoonlijkheid van de verdachte prijs gegegeven dan ben ik ook eens met Steeph.
De kwestie van grote publieksbekenden is wat lastiger. Ze staan zo in de schijnwerpers dat een eventuele gang naar de verhoorkamer moeilijk te verbergen valt als je 7 dagen per week een horde paparazzi in je kielzog hebt. Maar raar eigenlijk dat diezelfde paparazzi zelden of nooit de vermoedlijke misdaad hebben kunnen vastleggen. Waar waren die dan mee bezig op het vermeende moment supreme?
@11: ook als ie schuldig is bevonden dus niks melden.
Het is contra-intuitief en zorgt voor gekke resultaten (je mag niet melden dat de minister van financien voor verduistering is veroordeeld), maar wel consequent. Iedereen heeft dezelfde rechten op bescherming van de privacy, ook iemand die om andere redenen bekend is.
Dit lijkt de enige manier om het hellend vlak te voorkomen, en is tegelijk onwerkbaar.
Dus beide extremen zijn eigenlijk niet houdbaar.
@14: Onzinnig en onwerkbaar dus. Juist als minister van Financiën is het van belang dat men weet wie je bent als je wordt beschuldigd van fraude. Door je baan wordt dat juist nog belangrijker.
Hetzelfde geldt in mindere mate voor een op vrije voeten zijnde verdachte van moord.
Net zoals je ervoor moet zorgen dat een veroordeelde pedofiel nooit in een kinderdagverblijf mag gaan werken.
@15: conclusie? wat is nu de regel?
Voor mij? Niet de complete achternaam van een verdachte gebruiken,
tenzij:
– het om een bekende Nederlander gaat
– de naam al eerder algemeen bekend was (denk bijv. aan die TBS-er die eerst volledig werd benoemd en later opeens weer politiek correct met ingekorte achternaam.
– de persoon door zijn daad zelf direct een bekende Nederlander is geworden.
Iemand die van Gogh vermoordt zoekt zelf expliciet de publiciteit en verdient geen bescherming.
Ik zal Mohammed B. dus gewoon Bouyeri noemen, ondanks dat B. beter klinkt.
@17 je mag, lijkt mij, Mohammed Bouyeri en Volkert v/d Graaf sowieso bij hun volledige namen noemen: zij zijn niet meer verdachte, hun schuld is vastgesteld. Dus privacy-bescherming omwille van mogelijke onschuld is niet meer relevant, IMHO. Maar dit terzijde.
Als je deze regel hanteert kun je bijna iedereen noemen, want er hoeft maar 1 bron te zijn die zich niet aan de regel houdt (in NL dan wel buitenland). Mohammed B. zoekt behalve door zijn misdaad volgens mij geen publiciteit door een interview te geven aan de media ofzo.
Algemeen bekend is niet hetzelfde als openbaarmaking door een obscure website zoals geenStijl.
En daar heeft Jay nu een punt waar ik het totaal mee oneens ben.
Als iemand nog niet schuldig is bevonden verdient hij/zij bescherming. Check.
Als iemand schuldig is bevonden wordt hij opgesloten, en is dus niet gevaarlijk voor de maatschappij. Dus waarom de naam vrijgeven?
Als iemand zijn straf heeft uitgezeten begint hij voor de maatschappij weer met een schone lij. Dus waarom de naam vrijgeven?
@29 omdat ik niet inzie waarom een veroordeelde crimineel een dergelijke bescherming zou moeten krijgen. Het gaat mij er niet zozeer om dat de naam van de daken geschreeuwd moet worden of dat veroordeelden aan de schandpaal genageld moeten worden, daar ben ik zeker niet voor, maar ik vind anderszins ook niet dat media, die de plicht hebben het publiek te informeren, zich voor veroordeelde criminelen in duizend bochten moeten wringen.
@20. Hoe rijm je dat schone lei verhaal met de pedofiel in de kindercreche?
Het niet noemen van de betrokkenen is nogal dubbel. Wat mij betreft vrijgeven tenzij maar dan wel everedig alle informatie geven. Dus zeker ook de informtie waaruit blijkt dat iemand onschuldig is. Zet het onderzoek maar on-line.
Redelijke kans dat je hierdoor meer zaken oplost.
De meeste achternamen zijn altijd allang bekend. In de buurt als het om een lokaal iets gaat. Wereldwijd als het om iets groots gaat.
@Think Tank #6: Nee, persoonlijke mening. Maar ga het wel inbrengen in nog verder uit te breiden redactie statuut.
Uitzonderingen zie ik niet. Makkelijker om consequent te zijn.