OPINIE – Ik had niet verwacht dat het zou gebeuren, dat de Kamer zou meegaan met de motie van de VVD om de KNAW onderzoek te laten doen naar zelfcensuur in de wetenschap. De achterliggende aanname is dat in de wetenschap niet alle politieke geluiden zouden zijn vertegenwoordigd. Wie zo over wetenschap denkt – en een meerderheid in de Kamer lijkt die mening toegedaan – heeft niet begrepen wat wetenschap is.
Het is een door een methode gecontroleerde zoektocht naar inzicht. Daarbij dient de methode ertoe om die queeste te structureren, persoonlijke voorkeuren te neutraliseren en allerlei misstanden (zoals zelfcensuur) te vermijden. Dat weet de VVD ook.
Dat ze deze malle motie indiende, lijkt bedoeld om publiciteit te genereren, wat in de aanloop naar de verkiezingen geen kwaad kan. Het leuke (voor de VVD althans) is dat de aantijging niet te weerleggen valt. Als de KNAW namelijk zegt “er is bij het gros van de wetenschappen niks aan de hand”, kan dat vrij snel worden afgedaan als een poging te verbergen dat er wel iets aan de hand is.
Met wat geluk (voor de VVD dan) constateert de KNAW bovendien dat er toch zaken niet in de haak zijn. Ik ben niet gerust op de geesteswetenschappen, die het postmoderne mijns inziens wat al te makkelijk hebben omarmd, en ik voorspel gedonder tussen de twee bloedgroepen van de KNAW, de exacte en de geesteswetenschappen. Koren op de molen van de VVD, die toch al niet goed weet wat ze met de humaniora aan moet.
Maar eerlijk is eerlijk: als er iets niet in de haak is, moet dat subiet uit de doofpot en dienen zaken te worden recht gezet. Hoewel ik dus niet gerust ben op de geesteswetenschappen, verwacht ik niet dat er veel zal worden gevonden. Niet omdat de KNAW iets verbergen wil, maar omdat de aantijging voor de meeste disciplines simpelweg niet klopt.
Hoe moet de KNAW reageren? Ik denk dat ze open kaart moet spelen.
Zoals we nu en duidelijk zien zijn er Kamerleden die niet begrijpen wat wetenschap is: een door een methode gecontroleerde zoektocht naar inzicht. Als Kamerleden dat niet begrijpen, hebben wij als wetenschap onszelf niet goed gepresenteerd. We gaven te veel aandacht aan de resultaten, te weinig aan het wetenschappelijk proces. Dat is stom van ons, want er is ons vaak genoeg verteld hoe het wel moet, bijvoorbeeld door onze vrienden bij de Jonge Academie.
Die motie zullen we nu netjes uitvoeren. We verwachten dat we niet zo heel veel problemen zullen vinden. Wat we vinden, zullen we natuurlijk aanpakken. Maar we gaan vooral werk maken van onze slechte zelfpresentatie.
De voorlichting is vanaf nu niet langer iets wat we, als het onderzoek is gedaan, er nog even op een achternamiddag bij doen. Integendeel, we vatten het onderzoek voortaan op als de eerste fase van een proces om de samenleving zo snel mogelijk te voorzien van zo juist mogelijke informatie. De overheid betaalt ons immers om de rijkdommen van de wetenschap ter beschikking te stellen aan de hele gemeenschap.
Wetenschap is er voor iedereen. Wetenschap is dan en slechts dan af als iedereen toegang heeft tot de inzichten en begrijpt wat wetenschap is: een project om de meningen die iedereen van nature heeft vanuit zijn godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras of geslacht (of welke andere grond dan ook) te vervangen door betere inzichten. Daartoe hebben we een methode.
Als wetenschappers erkennen we dat we te vaak gemakkelijke publiciteit hebben gezocht met resultaten en te weinig met de wijze waarop we die hebben bereikt. Daardoor zijn we medeverantwoordelijk voor het onbegrip dat bij een Kamermeerderheid blijkt te bestaan. We zullen vanaf nu alles op alles zetten om mensen voortaan niet af te schepen met wat leuke feitjes, we zullen mensen proberen duidelijk te maken wat wetenschap werkelijk is: een proces, een puzzel en een spannend avontuur.
Reacties (22)
Wat voor conclusies zou dit geven op het academische terrein van de economische studies? Als blijkt dat economen die tegen de het beleid van austerity zijn, worden benadeeld? Mogen we dan van de VVD verwachten dat ze daar tegen optreden?
En wat dachten we van de rechtse bolwerken als Nijenrode en het Instituut voor MetaJuridica in Leiden (Paul Cliteur, Afshin Ellian, promotoren van Matcheld Zee, Thierry Baudet)?
Wat een dwaasheid. Dit lijkt ingegeven door de ideeen van VVD-kamerlid Rene Leegte. Die vindt dat het KNMI opgeheven dient te worden omdat het de politieke stroming van klimaatontkenners niet serieus neemt.
Ik ben helemaal niet gerust op de uitkomst van het (politieke) debat. Straks komt daar inderdaad uit dat de wetenschap de politieke stroming van klimaatontkenners niet genoeg erkent, en meer ruimte moet bieden.
Dan moet je de door de gemeenschap (mede) gefinancierde resultaten dus niet achter een dure betaalmuur wegstoppen.
Een van de grote knelpunten in de wetenschap is dat peer review niet dubbel-blind is. Alleen de reviewers zijn anoniem in het proces, niet de aanbieders van wetenschappelijke artikelen.
Het belangrijkste is dat de ‘gewone sterveling’ moet begrijpen dat wetenschappelijke taal zich nooit van absolute zekerheden bedient—iets wat meestal reacties uitlokt als: “Zie je wel, ze weten het zelf niet eens.”, qua slechte zelfpresentatie. Verder is er natuurlijk de taalbarrière, zoals die er ook is tussen de voetbalsupporter en de blokfluitenthousiast.
Dat riekt heel sterk naar de wens om klimaat-‘scepsis’, intelligent design, anti-vaxxer-dingetjes, en andere verpolitikiseerde charlatannerie onder de noemer wetenschap te schuiven.
Wetenschap is pas af als de mensheid is uitgestorven. Alsof wiskunde ooit af zal zijn, of beeldende kunst.. “Geneeskunde is pas af als iedereen een openhartoperatie kan uitvoeren.” Het enige wat hier met dit oeverloze gezwets af is, is het internet
Verder wel wat beugwant zegt. Gerespecteerde Open Access zoals PLoS ONE ftw.
@3: Net als op de scholen.
Eentje die ook niet op de laboratoria mag ontbreken, om vooral niet van zelfcensuur beticht te worden:
@3: Je krijgt het idee dat sommige VVD’ers zo idolaat zijn van de VS dat ze graag alles van daar willen overnemen, inclusief de war on science en de war on education.
Natuurlijk wordt niet ieder geluid in de wetenschap gehoord. Onderzoekers moeten net zo goed met alle modes meedoen en mogen niet al te zeer tegen heilige huisjes schoppen. Schrijf maar eens een voorstel om te laten zien dat de verdeling tussen de geslachten in topposities eerlijk verdeeld is. Je maakt geen schijn van kans. En mocht je het uit eigen zak betalen, dan krijg je het niet gepubliceerd in een enigszins vooraanstaand tijdschrift. En de reacties hieronder zullen duidelijk maken waarom.
@7
Precies. En het lijkt me niet zo vreemd dat een partij die meegaat in de anti-wetenschapspropaganda niet zo veel steun krijgt uit de wereld van de wetenschap. Als partijen als de VVD de suggestie van “”linkse wetenschap” (of zoiets) maar vaak genoeg herhalen, wordt het een self-fulfilling prophecy.
Overigens bestaat er wel politisering van de wetenschap, maar die komt vanuit de politiek, niet vanuit de wetenschap. Zie dit plaatje van Gavin Schmidt.
@8
Onzin. Een “heilig huisje omver trappen”, ofwel een bestaand paradigma onderuit halen, is het hoogst haalbare in de wetenschap. Maar het is ook ontzettend moeilijk, want die paradigma’s zijn gebaseerd op een hele hoop eerder onderzoek. Claims dat bestaande inzichten volledig onderuit worden gehaald zijn in de meeste gevallen gebaseerd op een combinatie van slecht onderzoek en zelfoverschatting.
@8 natuurlijk wordt zo’n voorstel niet geaccepteerd. Je doet een voorstel om iets te onderzoeken, niet om een vooraf bepaalde uitkomst aan te tonen.
@11: Er zijn zat onderzoeken die erg twijfelachtige uitkomsten genereren die toevallig erg voordelig uitpakken voor degene die het ‘onderzoek’ heeft aangevraagd en betaald. Wanneer een onafhankelijk onderzoek naar ‘illegaal downloaden’ gedaan wordt in Australie waar uit komt dat het de industrie vrijwel geen verlies oplevert en er ondertussen een ‘onderzoek’ door Brein wordt betaald waar uit komt dat de Nederlandse muziekindustrie voor elke download 100 triljard Euro verlies maakt dan is voor iedereen met meer dan één hersencel duidelijk dat het tweede ‘onderzoek’ een kwestie is van het goedpraten van de oplichtingspraktijken van Brein. Helaas hebben veel politici niet meer dan 1 hersencel, als ze die al hebben.
@11: Je doet een voorstel om iets te onderzoeken, niet om een vooraf bepaalde uitkomst aan te tonen.
Heb jij wel eens een wetenschappelijk artikel gelezen?
Introductie. Op grond van onze eigen theorie vermoeden wij X.
Methode. Experiment om X te toetsen, liefst zodat X de alternatieve hypothese is.
Resultaten. Hoop getallen.
Conclusie. Omdat H0 verworpen kan worden (p < 0.05), is X waar en klopt onze theorie.
Edit: en een kleine zoektocht op de website van NWO op het gebied dat ik noemde (gender) laat zien dat dergelijke onderzoeksaanvragen wel degelijk gehonoreerd worden.
Bv. This project contests the assumption of criminologists that gender differences in recorded crime are static over time and that women are in general less likely to commit a crime than men.
Of: I argue that gender inequality is perpetuated by interdependency between women and men and propose a two-sided approach, examining how the progress of women motivates men to protect their advantaged position, while gender bias by men motivates women to adapt to rather than fight male hegemony.
Er is natuurlijk een duidelijk verschil tussen de alfa wetenschappen en de beta wetenschappen. Op de faculteit Wiskunde valt weinig politiek te bedrijven, bij de Diederik Stapel wetenschappen des te meer, helemaal schimmig wordt het als politici zelf “wetenschap” gaan bedrijven zoals Thomas Piketty. Intussen vindt de wetenschap zelf het onderzoek in ieder geval helemaal niet zo’n mal idee:
https://www.nrc.nl/nieuws/2017/02/08/onderzoek-naar-linkse-wetenschap-zinnig-6605485-a1545138
@8: Als je vooraf al weet dat je iets gaat bewijzen, hoef je het niet meer te onderzoeken.
Maar ik wil best geloven dat de reputatie van onderzoekers meespeelde bij de toewijzing van sommige subsidies.
Tegenwoordig zul je dat vooral zien bij onderzoeken over voedsel of over de opwarming van de aarde.
‘Het is een door een methode gecontroleerde zoektocht naar inzicht. Daarbij dient de methode ertoe om die queeste te structureren, persoonlijke voorkeuren te neutraliseren en allerlei misstanden (zoals zelfcensuur) te vermijden.’
Hoe stuurt de methode die zoektocht eigenlijk, hoe bepaalt de ‘wetenschappelijke methode’ waarheen zij zichzelf voert?
Wetenschap wordt gestuurd, gefaciliteerd en bedreven door mensen (wetenschappers, maar ook anderen uit de samenleving), die richten haar.
@14: Politici die wetenschap gaan bedrijven zoals Piketty? Ik denk dat jij de volgorde een beetje verkeerd hebt.
@17: @Le Redoutable is een fervent voorstander van alternative facts, hij gebruikt ze stelselmatig in zijn stukjes. Ingaan op zijn verdraaiingen, halve waarheden en hele leugens heeft geen zin, want hij is Oost-Indisch doof.
@5:
Ehm… nee.
@19 Emh, ja.
P.S. Ik kan jouw niveau van argumenteren uren volhouden.
@20: Dat zal gerust, maar je hebt ongelijk, dus je zou het ook gewoon even kunnen googlen.
Geld is meestal de belangrijkste basis voor wetenschappelijk onderzoek.
Als we zien dat hoe de NASA overheidsmiljarden laat binnenstromen door bedrog, dan is enig onderzoek inzake door de politiek begrijpelijk.