Op de valreep is er toch nog een concurrent van de JSF voor de vervanging van onze F-16s. Een consortium onder leiding van het Zweedse Saab biedt de Nederlandse regering de JAS-39 Gripen aan. Het voornaamste voordeel dat het bedrijf noemt is dat het goedkoper is ? behalve dat de aanschafkosten lager zijn, valt over de gehele levensduur van de vloot het onderhoud ook nog eens zes miljard euro goedkoper uit. De luchtmacht lijkt er weinig in te zien, want ze willen geen goedkoper alternatief, maar alleen het beste. Waarom een Jaguar kopen als je je een Aston Martin kunt permitteren?
De vraag of Nederland überhaupt een nieuw gevechtsvliegtuig nodig heeft wil ik voor nu laten rusten. Ik ben van mening dat Nederland er goed aan zou doen om het Zweedse toestel te kopen, en wel om twee redenen.
Punt 1: De kwaliteit van gevechtsvliegtuigen wordt minder belangrijk. Op het moderne slagveld worden veel taken die vroeger werden uitgevoerd door vliegtuigen nu, zonder mensenlevens (van ons) te riskeren overgenomen door raketten en onbestuurde vliegtuigen. Luchtgevechten worden steeds meer beslist door bv. vroegtijdige waarneming van vijandelijke vliegtuigen door lange afstandsradar of door satellieten. Om een premium van miljarden te betalen voor de vliegeigenschappen van de JSF is onzinnig, omdat dergelijke vliegeigenschappen minder belangrijk zijn geworden.
Punt 2: Het kopen van militair materieel is ook een kwestie van het afgeven van een politieke boodschap. Zweden is een land dat, op ideologisch niveau, veel met ons gemeen heeft. Het is toegewijd aan mensenrechten en sociale rechtvaardigheid, en loopt voorop op het gebied van het milieu en van internationale ontwikkelingshulp. Op al deze punten scoort de Verenigde Staten minder goed dan Zweden. Is het niet aan te bevelen met name militaire banden te hebben met landen met wiens beleid we ons volledig kunnen identificeren?
Reacties (20)
Nederland wil nou eenmaal bij alle oorlogjes, maakt niet uit hoe illegaal, kunnen meeknokken.
De grootste kans dat je mee mag doen is als je goeie vriendjes bent met de USA.
Ik was net wat filmpjes uit de jaren 80 aan het kijken, en jouw uitspraken lijken wel een copy-paste! :-)
Leuk dit pleidooi voor een Zweeds vliegtuig, maar mijn jaren 80 uitspraakje zet je weer snel met beide benen op de grond.
Speelt bij de keus voor de JSF niet iets anders mee, nl. het Microsoft effect? MS levert niet de beste software, noch ook de goedkoopste, maar aangezien zijn marktaandeel nu eenmaal enorm is, is het praktisch om je daarbij aan te sluiten. Zo is het met de JSF ook: veel gebruikers, eenheid in opleiding, het merendeel van de onderdelen is “standaard”. Anderzijds rijden we hier ook met Duitse tanks rond i.p.v. Amerikaanse dus zo principieel hoeven we inderdaad niet te zijn.
Oh, ja dat is wel zo slim. Terugtrekken uit een project als je al veel kosten hebt gemaakt.
Doe ik ook vaak. Spullen bestellen, aanbetalen en dan niet afhalen. Reuze efficient.
We hebben op het moment 100 gevechtsvliegtuigen en 30 helikopters. Denk dat daar niet verder op bezuinigd hoeft te worden..
@Porello: Volgens mij lees ik dat de Gripen op alle fronten goedkoper is. De logica van jouw uitspraak dat je je niet moet terugtrekken uit een project, louter en alleen omdat je er al veel geld in geinvesteerd hebt, ontgaat me dan. Maar je bent in goed gezelschap hoor. In de psychologie noemen ze dit de ‘sunk cost trap’. Mensen blijven tegen weten in geld stoppen in een project waarmee ze op termijn een groot bedrag zullen verliezen, enkel omdat ze anders zichzelf moeten toegeven dat een eerder uitgegeven kleiner bedrag, afgeschreven moet worden.
Dus zeg maar dat er een nieuwe brandstof verschijnt waarmee je 3000 euro per jaar kan besparen ten opzichte van autogas, maar dat je toch nog 5 jaar op gas blijft rijden omdat je net vorige week een gastank van 2000 euro hebt laten inbouwen.
Daar tegenover staat natuurlijk je argument dat we 100 gevechtsvliegtuigen hebben. En daar is geen speld tussen te krijgen. Want als je 100 gevechtsvliegtuigen hebt, dan hoef je niet te bezuinigen. Dat weet toch iedereen.
De Gripen is al behoorlijk wat ouder dan de JSF (Lockheed Lightning II), terwijl de F-16 juist vervangen wordt omdat die te oud zou zijn.
De vliegeigenschappen zijn wellicht minder belangrijk, maar daarmee niet geheel ONbelangrijk, zoals het artikel suggereert. De vlieguigen moeten nl ook over de grens kunnen opereren, daar waar nog geen SAM installaties staan. Het bereik van de Patriot is overigens slechts 60 km. Dat van de Hawk 35 km. En ook binnen de landsgrensen zijn luchtdoelraketten niet zaligmakend. Denk maar aan het onderscheppen en escorteren van ongeïdentificeerde toestellen. Dat doe je niet met een raket nee. En tsja, als vliegeigenschappen niet belangrijk waren, hadden ze de F-104 wel gehouden. Overigens ben ik benieuwd waarom de Eurofighter eigenlijk echt niet door gegaan is.
@Oxymoron: Dit lijkt er wel op ja. Nederland was (en is nog steeds) altijd al een gretig afnemer van Lockheed. We vliegen er nog steeds mee (bedankt zkh).
@Porello: De luchtmacht heeft er 137, aldus de KlU. Hoewel de laatste in 1992 is aangeschaft. Kennelijk worden die dingen nog al eens stiekem aangevuld?
@Lenin Strawskim: Het gaat niet alleen om de kosten, maar ook om de commerciele belangen. Het marktaandeel dat het Nederlands bedrijfsleven er in heeft. Stork in dit geval. Elk geproduceerd/verkocht JSF-vliegtuig waardan ook ter wereld, daarvan gaat een stukje opbrengst naar Stork. En opbrengst en banen zijn belastinginkomsten. Saab kan van Nederland dus de pip krijgen. Dat heeft Uncle Sam goed bedacht ja.
@Lenin
Met de 100 vliegtuigen probeerde ik een beeld te schetsen dat dit erg weinig is op 16mil mensen. Bovendien geven we al veel minder uit dan de door de EU gestelde norm van 2% van het BNP.
Voor verdere argumenten zoals internationale betrekkingen en onze positie binnen internationale organisaties waar wij ons brood mee verdienen kunt u vanmiddag luisteren naar de speech van onze minister Verhage.
Maargoed waar we achterlopen op defensiebudget lopen we ver voor op ontwikkelingssamenwerking. Kunnen dus wel wat geld overhevelen lijkt me. Het doel blijft hetzelfde.(Dit laatste voorzie ik op verzoek graag van argumenten aangezien het vorige wat ik stelde ook al verkeerd geinterpreteerd werd)
Grappig dat er nog steeds mensen zijn, van linkse signatuur neem ik aan, die staan te juichen als Nederland zich minder kan verdedigen dan gewenst is. Het gebroken geweertje wordt nog steeds gekoesterd.
Ah, ons linksen zijn landverraaiers! :-) Dank voor deze drogreden, Domino!
Geen dank, wie de schoen past trekt hem aan!
Als je het zo scherp stelt, zit daar zeker wat in.
@9: Grappig dat er nog steeds mensen zijn, van rechtse signatuur neem ik aan, die staan te juichen als Nederland meer geld aan wapens uitgeeft dan gewenst is. Het jagersinstinct wordt nog steeds gekoesterd.
Maar alle gekheid op een stokje (ook aan #7). Voor het verdedigen van het Nederlandse luchtruim zijn niet de meest geavanceerde toestellen nodig. Daar zijn die F16’s (of zelfs F104’s) nog prima toe in staat. Het is alleen dat de huidige toestellen langzaamaan een prooi worden van ouderdom, dus we zitten straks simpelweg zonder gevechtsvliegtuigen als we er geen aankopen.
Defensie probeert dan voor te rekenen dat we het beste van het beste moeten hebben om internationaal mee te kunnen. Ik heb dat argument nooit gesnapt. Nederland heeft al decennia lang geen vliegtuigen gestuurd naar plaatsen waar geen absolute hegemonie in de lucht heerste van bondgenoten (denk dan vooral: van de VS). Daarom is het hebben van vliegtuigen met goede “dogfight” capaciteiten ondergeschikt aan aandere zaken (van mobiele installaties afgeschoten grondluchtraketten kunnen ontwijken, verkenningsmogelijkheden, wapenplatformcapaciteit), puur militair bekeken.
Daarnaast dient Nederland zich te realiseren dat het als klein kutlandje zonder dienstplicht (en met een dusdanig minimumloon en werkloosheidscijfer dat het leger met een gegarandeerd chronisch personeelstekort zit) toch nooit in staat is om meer te leveren dan een symbolische militaire bijdrage en daar dus haar arsenaal op aan te passen. Daarbij zou inzetten op onbemande vliegtuigen veel nuttiger zijn dan een nieuwe generatie (bemande) gevechtsvliegtuigen, ook al vanwege de maatschappelijke intolerantie jegens grotere aantallen gesneuvelde landgenoten.
@12 Eigenlijk som je alleen argumenten op om juist het beste van het beste aan onze weinige militairen ter beschikking te stellen: niet het aantal is doorslaggevend, maar de superioriteit van de middelen. Tijdens de koude oorlog waren we trouwens ook al onderbewapend en onderbemand. Momenteel moet je overal ter wereld inzetbaar kunnen zijn en niet alleen op de Lüneburgerheide….
Onbemande vliegtuigen kunnen nooit op tegen bemande vliegtuigen, je moet onder alle omstandigheden iets kunnen doen en niet alleen als de vijand rekening houdt met je beperkte middelen… dan kan je beter gelijk met je armen omhoog gaan staan.
Over punt 1 heb ik geen mening, ben niet militair deskundig maar punt 2 ( Zweden is een land dat, op ideologisch niveau, veel met ons gemeen heeft. Het is toegewijd aan mensenrechten en sociale rechtvaardigheid) is een pro JSF argument. Zweden is een land dat ideologisch het dichtst tegen Oceanië aanleunt. Al in de jaren 60/70 had het ‘linkse’ misdaadschrijversduo Sjowall & Wahloo al aardig wat kritiek op de zweedse sociaal-democratische samenleving en dat enge land is er sindsdien niet beter op geworden. De staat bepaalt daar wie je op je verjaardagsfeestje mag uitnodigen. Begrijpelijk dat daar zoveel alcoholisten rondlopen.
Dat eeuwige gezeik over dat gebroken geweertje; hoe lang had de Slag om Nederland dan moeten duren? 10 jaar heen en weer schieten en alle Nederlandse en Duitse steden platbombarden? Wees gatverdrie blij dat het na 4 dagen afgelopen was en geniet van al het moois wat bewaard is gebleven.
@13: Misschien moet je het stukje nog eens lezen: We kunnen in principe gewoon Fokker Friendships aanschaffen, want hoe goed een vliegtuig bochtjes kan draaien en hard ie kan is totaal onbelangrijk. We hebben geen vliegtuigen nodig die het gevecht met andere vliegtuigen aan kunen gaan (dus onbemand is prima). Wat de koude oorlog ermee van doen heeft snap ik niet (en al helemaal niet waarom we onderbemand waren, want we waren volledig overbemand, gezien de benodigde gevechtscapaciteit).
Waarom een defensie wereldwijd inzetbaar moet zijn is me al helemaal een raadsel. Je enige zinnige zin is de laatste: Als de Duitsers, Engelsen of Fransen ons komen aanvallen, kunnen we beter direct met de handjes omhoog gaan staan. Als je denkt dat je een leger kan opbouwen dat zulke landen aan kan leef je in een droomwereld.
@12: “Daar zijn die F16’s (of zelfs F104’s) nog prima toe in staat.” Even voor alle duidelijkheid; de Starfighter (want zo heet de F104) had de wendbaarheid van een olietanker en de vliegkwaliteiten van een honkytonk-piano. Daarnaast stond het ding er internationaal om bekend vaker te crashen dan menig toestel in welke luchtmacht dan ook. Met alleen chaff afwerpen, flares schieten en moderne satellieten los je dat niet op. Dit geld ook voor de F16, die hoewel wendbaar, straks niet meer mee gaat komen.
Ja, het is een strikt militair bekeken kwestie. Maar we kunnen niet verwachten dat de VS telkens staan te popelen ons bij te schieten. Zou Amerika bijspringen als Hugo Chavez alsnog besluit een ‘onbetekenend’ eilandje als Curacao te annexeren? (nb. Shell is er weg, geen olie.) Hugo heeft overigens de Su-30MK2 van russische makelij aangeschaft. De VS zitten zelf al tot hun nek in de oorlogsgebieden en zijn nagenoeg bankroet. Als we ons leger blijven uitkleden omdat we leunen op de schouders van de VS, dan kunnen we net zo goed ALLE wapens weg doen en vervangen door logistieke ondersteuningsmiddelen. Of in het ergste geval zelfs dat niet eens, maar betalen we een lidmaatschap bij de VS waarin wij hun leger huren.
En we blijven met de Gripen ons marktaandeel mislopen.
Nederlands aandeel.
http://www.niid.nl/file.aspx?i=962
Meer dan 700 miljoen.
http://www.niid.nl/article.aspx?i=150
@16: Fokker friendship? Ik begrijp dat jij defensie serieus als logistiekfirma zou inzetten. Waar niets mis mee is, want laten we wel wezen; wat heeft Nederland nu nog te betekenen op militair front. Desalniettemin moeten we er voor waken niet nogmaals in te dutten met een te zwakke luchtmacht.
Grappig dat iemand die een van de meest bekende rechtse figuren een beetje zit te zeiken op rechtse figuren…
Verder hanteert ‘Bismarck’ de argumentatie waar een zak aardappelen zich nog voor zou schamen! De grote truc van de JSF is namelijk dat ‘ie hoegenaamd niet op de radar is te zien. Oftewel: de piloot die erin zit heeft een enorm vergrootte kans om thuis te komen van een missie maar dat schijnt jou niet zoveel te schelen heb ik het idee. Het is een symptoom van de kortzichtigheid waar een aantal partijen last van hebben.
Verder is de JAS 39 Gripen een tijdgenoot van de F-16. Misschien een ander kleurtje en een ander nummertje maar voor de rest geldt hier: stilstaan is achteruitgang.
Een vliegtuig is verder afhankelijk van zijn wendbaarheid en snelheid om een confrontatie met bijvoorbeeld grond-luchtraketten te kunnen overleven.
Vandaag net in het nieuws: de F-16 kan nog gemakkelijk tot 2022 mee.
@18: De F-16s is meer dan goed genoeg voor de vredesmissies van het Nederlandse leger. We moeten natuurlijk wel in de gaten houden wat China en Rusland maken, maar dat duurt nog wel een paar decennia.
Weeral is de reactie van deze schrijver gebaseerd op puur anti-amerikanisme. De USA maakt op vlak van de militaire luchtvaartindustrie al jaren hoogstaande producten; F-14 Tomcat, f-15 Eagle, F-16 Falcon, F-18 Hornet, de F-5 voor de low-budget landen. De zogezegde hoogstaande Viggen J37 van Saab werd in de jaren 80 door geen enkel ander land als Zweden aangeschaft, Zuid-Afrika wil haar contracten met de Gripen NG annuleren wegens fraude en steekpenningen door de Zweden en het laatste toestel van EU-makelij was de NH-90 heli die nu al serieus onderdoet voor de Amerikaanse UH-70 Blackhawk hoewel hij jonger is dan deze heli. Laat Europa maar doen waar ze goed in zijn: de mensen beduvelen.