“Deze verwevenheid van publieke en private belangen heeft een keerzijde: dat voor burgers niet meer duidelijk is in hoeverre het publieke belang meetelt. De burger ervaart wetenschap en technologie als een blok van ondoorzichtige partijen waar men geen greep op heeft, en dat voor hem of haar bepaalt wat goed en niet goed is.”
Sjaak Swart legt in de Volkskrant uit waarom burgers hun vertrouwen in de wetenschap verliezen. Zijn oplossing ligt in transparantie en het betrekken van burgers bij de wetenschap. Zelf leek het me wel een aardig idee om het begrip wetenschap exclusief te maken. Alleen die activiteiten die vanuit een algemeen budget worden betaald, dus zonder de jaarlijkse projectaanvraagcyclus en zonder commercieel geld, noemen we wetenschap. De rest is commercieel onderzoek, ook al gebruiken ze dezelfde werkwijze. Weet de burger waar hij aan toe is. Bij wetenschap zit er geen belang achter, wij de rest wel.
Weekendquote | Wetenschap?
Foto:
Reacties (15)
Grappig onderscheid. Tevens een manier tot afslanking van de wetenschap, want veel “echte wetenschap” blijft er dan toch niet meer over?
Het probleem is dat vroeger, wetenschap alleen gebruikt werd als een soort gereedschap, en dat tegenwoordig wetenschap ook bedreven wordt om diezelfde mens te controleren (sociologie, antropologie, reclame, crowd-control). Daarmee is de wetenschap ‘besmet’. Naast natuurlijk het feit dat een aantal takken van sport (met name theoretische natuurkunde) al een eeuw de weg kwijt lijkt te zijn qua esoterisch gehalte.
Het is een beetje ’ten onder gaan aan je eigen succes’. Plus dat ‘de wetenschap’ zelf ook weinig moeite doet om copycats uit het nest te flikkeren. Binnen de richtingen die KJ opnoemt worden de meest vage statistische methodes gebruikt om de resultaten goed te lullen (met als argument ongeveer ‘er komt een p en een R2 uit, *dus* er is een correlatie, en *dus* is er een verband’). Vanuit de ‘harde’ wetenschappelijke vakken wordt er dan wel gegniffeld, maar wetenschappers in de gamma-hoek die met pseudowetenschappelijke kwakzalverij hun brood verdienen worden niet aangepakt.
@3: wanneer werd wetenschap gebruikt als een soort gereedschap? door de chinezen? de perzen? de romeinen? de middeleeuwers? heb je enige onderbouwing voor die stelling of is het gewoon kul? wetenschap heeft altijd gedraaid op nieuwsgierigheid, ijdelheid, belangen van individuen, groepen, organisaties en overheden en een drang tot controle over de omgeving, inclusied de mensen daarin.
Transparantie kan nooit kwaad, maar is niet per definitie de oplossing om inzicht te krijgen in dat ‘blok’ van ondoorzichtige partijen. Als het bijdraagt om te achterhalen wanneer wetenschappelijke resultaten medebepaald worden door dat ‘blok’ is het een goede zaak. De transparantie zal echter niet bijdragen aan het begrijpen van de resultaten van wetenschappelijk onderzoek en het inzicht in de al dan niet noodzakelijke toepassingen daarvan op maatschappelijk gebied.
De term ‘wetenschap’ bepalen aan de hand van de bron van het budget lijkt mij helemaal een doodlopende weg. Geen enkele wetenschapsfilosofisch criterium dus, maar alleen kijken wie de geldschieter is. Alsof overheidsfondsen per definitie een garantie zijn voor onafhankelijk onderzoek. Deze stelling is nergens op gebaseerd, al zeker niet op een langlopend onderzoek naar de relatie tussen de betrouwbaarheid van wetenschappelijk onderzoek en de financiering daarvan.
In dat geval kan men met het zelfde recht stellen dat juist commerciële (beter is: particuliere) fondsen een betere garantie zijn omdat daar de politieke drijfveren uit verdwenen zijn.
De grote ontwikkelingen in de wetenschap vanaf 1700 tot diep in de 2oe eeuw zijn bijna volledig tot stand gekoen a.g.v. particuliere fondsen. Dat geeft in ieder geval aan dat particuliere financiering niet per definitie wetenschap onbetrouwbaar maakt.
Steeph,
De wetenschap heeft hier natuurlijk ook zelf al over nagedacht. Die standaard indeling kan je nazoeken onder de term: Pasteur’s Quadrant.
Op de website http://www.Knowledgedemocracy.nl kan je een indicatie krijgen over de breedte van de discussie die nu over de realtie politiek-media en wetenschap gevoerd wordt.
Groeten,
Tijn
@3: heb je enige onderbouwing voor die stelling of is het gewoon kul?
Je begrijpt m’n stukje net niet goed genoeg: ik zeg niet dat het gereedschap is, ik zeg dat wetenschap in sommige richtingen (psychologie, econometrie, marketing) door sommige mensen wordt gebruikt als een witwaspoeder. Kun je je die reclames nog herinneren uit de jaren 80, waarin iemand met een witte jas een waspoeder aanprees? ‘We hebben SPSS gebruikt, *dus* zijn onze uitkomsten statistisch relevant.’
Dat wetenschap meer is dan hypothese opstellen, experimentje doen, kijken of het klopt, klaar, dat ontbreekt vaak. Wetenschap is ook ‘kun je je resultaten uitleggen op een andere manier’ (en zo ja, kun je dan beargumenteren dat die andere manier niet waarschijnlijk is).
Overigens zie je hierbij als vanzelf een scheidslijn optreden tussen ‘hard beta’ (informatica, natuurkunde, scheikunde) en ‘gamma’ (psychologie, economie, sociologie, marketing), om de doodsimpele reden dat het onderzoek in de ‘harde’ wetenschap veel ‘simpeler’ is dan in de gamma-wereld. In de beta-hoek kunnen wetenschappers met deeltjes, objecten, velden en krachten werken waarvan ze de eigenschappen allemaal prima kunnen meten, waarvan het gedrag ook allemaal vaststaat, en waarbij experimenten eindeloos herhaald kunnen worden.
In de gamma-wereld zijn de onderzoeksproblemen vaak stukken moeilijker en ongrijpbaarder, en loop je veel eerder aan tegen de grenzen van wat je hard kunt maken. Je kunt wel zeggen dat je voor het gemak uitgaat van rationele consumenten, maar die zijn er niet. Vragenlijsten zijn een vak apart. Goede testopstellingen bouwen is een stuk lastiger. Etc. Dat zorgt ervoor dat je wetenschappelijk gezien meer ‘water bij de wijn’ moet doen. Als je dingen wilt gaan ontkrachten dan hoef je daar helemaal niet zo gek veel werk voor te doen. Het motiveert alleen niet zo als je ieder artikel moet besluiten met ‘ja, eigenlijk zou het ook nog heel anders kunnen zijn, dus eigenlijk zijn we niks opgeschoten’.
Oh, en die quote in #3 heb ik bijna letterlijk zo op kunnen tekenen uit de mond van een nyenrode-student. Names witheld to protect the innocent, enzo.
@Gronk: Adam Curtis heeft twee documentaireseries gemaakt die hierover gaan. The Trap en The Century of the Self. De eerste gaat over de dramatische gevolgen van het omhelzen van de game-theory waarin mensen als volledig rationele wezens worden beschouwd (de berekende consument), de tweede over de visie op de mens die voortkomt uit Freuds theorieën over het onbewuste. Vast wel op You Tube of via Torrent te vinden. Zowiezo aanraders.
Vraag blijft dan natuurlijk of een antwoord minder ‘waar’ is omdat er een belang achter de vraag zit.
@8 Fred. Voor zover ik weet tonen speltheorieën juist aan dat mensen vaak juist _geen_ rationele keuzen maakt.
@Perik: Je hebt gelijk, ik vergiste mij. In de speltheorie wordt de mens beschouwd als een wezen dat beslissingen neemt volledig op basis van eigenbelang.
@9: Kijk eens naar geneesmiddelenresearch om te zien wat voor gedoe ‘belangen’ achter de vraag opleveren.
@10 Ook eigenbelang is niet altijd de drijfveer voor keuzes, alleen bij mensen die voor Maximaal Verschil of Maximale Opbrengst gaan. Niet iedereen kiest uit eigenbelang. Het aardig van speltheorie is juist dat het veel andere motieven dan economische blootlegt bij de keuzen die mensen maken.
Overigens, aanvankelijk gingen speltheorieën wel erg uit van egoïsme en eigenbelang, in die zin heb je een punt. Maar dat bleek niet houdbaar.
Over speltheorie: het is gewoon een tak van de wiskunde dus in die zin gaat het van geen enkel specifiek mensbeeld uit. Het is garbage in, garbage out.
Over het stukje zelf: ik vind het een beetje kinderlijk naief. De burger (of de meest mondigen onder hen) zijn wantrouwen niet de wetenschap vanwege de commercialisering van de laatste decennia (alleen iemand die zich daar bewust van is, de paar procent intellectuelen in onze samenleving, zou zoiets bedenken), ze wantrouwen wetenschap vanwege dezelfde reden waarom ze alle andere autoriteiten (de politiek, de politie, de geneeskunde met hun baarmoederhalskanker vaccinaties..) wantrouwen: de burger wordt de les gelezen. En de moderne burger houdt daar niet van.
Ik denk dat we moeten accepteren dat een goede 30 a 40 procent van de bevolking zonder de dwingende uitleg van kerk en zuil hun eigen common sense verklaring geven voor complexe fenomenen. Een ene 7 op dit blog is daar een goed voorbeeld van.
30-40% ? Dat kunnen we toch beter even aan seven vragen.
Het is de transparantie die een stap heeft gemaakt die de niet wetenschapper moet wegen..kost tijd.
Een goede stap mijnsinziens.
Het is buiten gewoon lastig te wegen wat je ziet.
Men weet wat men ziet, alweer.
Als je geen zonnecyclus ziet, geen aankomende brokjes ziet, geen aangepaste micro-organsmen ziet ..ben je onschuldig en is er niks aan de hand.