Biokerosine lijkt een milieuvriendelijke oplossing voor vliegen, maar is dat niet, betoogt Freek Kallenberg in deze gastbijdrage. Kallenberg is redacteur van het tweemaandelijks opinietijdschrift over milieu Down to Earth.
De Duitse luchtvaartmaatschappij Lufthansa beëindigde vorige maand voorlopig haar testprogramma van vluchten op biokerosine. Dit is een goed moment om definitief af te zien van vliegen op biokerosine, die wordt gewonnen uit landbouwgewassen. De verbouw van – hoofdzakelijk tropische – gewassen voor de luchtvaart gaat ten koste van de verbouw van voedsel. Bovendien is biokerosine niet beter voor het klimaat.
Lufthansa beschouwt haar testprogramma als een succes en kondigt aan in de toekomst meer vluchten met biokerosine uit te willen voeren. Ook andere luchtvaartmaatschappijen, waaronder KLM, British Airways en Air France, voeren testprogramma’s uit met biobrandstoffen. Luchtvaartmaatschappijen zoeken naar een alternatief voor kerosine. Kerosine is slecht voor het klimaat en de olie raakt op. Vliegen op biokerosine is echter geen oplossing, vooral niet als deze wordt gemaakt van plantaardige olie uit landbouwgewassen, zoals de jatropha die Lufthansa in haar testvluchten gebruikt.
Uit een recent verschenen onderzoek van Milieudefensie blijkt dat de verbouw van jatropha in Indonesië de verbouw van voedselgewassen verdringt en bovendien leidt tot armoede onder de boeren.
Boeren op Java, schakelden enkele jaren geleden over op de verbouw van jatropha voor het Nederlandse bedrijf Waterland International. Waterland en de Indonesische autoriteiten beloofden onopgeleide, arme boeren met een klein stukje land gouden bergen als ze zouden overstappen van voedselgewassen op het oneetbare jatropha. Boeren die niet overtuigd waren, riskeerden dat ze hun land kwijt raakten. Dat hebben ze namelijk meestal in bruikleen van de overheid. Uiteindelijk kregen ze een schijntje voor hun oogst, die bovendien in veel gevallen maar gedeeltelijk werd opgekocht. Hun inkomen is hierdoor meer dan gehalveerd. Bovendien zijn ze nu vaker gedwongen duur voedsel op de markt te kopen. Voedsel, dat ze voorheen zelf verbouwden, aldus de milieu-organisatie.
De Europese luchtvaartsector wil naar eigen zeggen in 2020 jaarlijks 2 miljoen ton biokerosine verstoken, zo’n 3 procent van de jaarlijks benodigde hoeveelheid kerosine voor de Europese luchtvaart. Volgens een recente studie van Friends of the Earth Europe is voor de productie van deze biokerosine uit landbouwgewassen zo’n 3,5 miljoen hectare aan landbouwgrond nodig. Dat is ongeveer de oppervlakte van België. Als men in 2050 volledig op biokerosine wil vliegen is een oppervlakte nodig zo groot als Europa. Landbouwgrond die niet kan worden gebruikt voor de verbouw van voedsel.
Hier bovenop komen alle andere sectoren die ook steeds meer biomassa willen gebruiken. De aarde is niet groot genoeg om aan deze behoefte te voldoen. Omdat er steeds minder land beschikbaar is om voedsel op te verbouwen stijgen de voedselprijzen. Dat zorgt voor spanningen en kan zelfs tot honger leiden.
Bovendien is de klimaatwinst van biokerosine veel kleiner dan de luchtvaartsector beweert. Volgens recent onderzoeken kan de CO2-uitstoot van biokerosine minder zijn dan die van normale kerosine, maar het kan ook veel meer zijn. Daarnaast zijn er andere broeikasgassen die vrijkomen bij het verbranden van biokerosine en die zijn gelijk aan die van de normale kerosine.
Desondanks stimuleert de Europese Unie het gebruik van biokerosine door het gebruik niet te belasten. Sinds begin 2012 moeten luchtvaartmaatschappijen in Europa betalen voor de CO2 die ze uitstoten. Dit geldt, ondanks de CO2-uitstoot en uitstoot van andere broeikasgassen, niet voor biobrandstoffen. Een politieke blunder die zo snel mogelijk moet worden teruggedraaid.
Om klimaatverandering tegen te gaan en te voorkomen dat nog meer boeren een zelfde lot ondergaan als de boeren op Java, zijn andere oplossingen nodig. Vliegtuigen zullen steeds efficiënter worden maar uiteindelijk zullen we minder moeten gaan vliegen.
Lufthansa gebruikte de biokerosine de afgelopen maanden voor binnenlandse vluchten van Frankfurt naar Hamburg, een afstand van nog geen 500 kilometer. Op deze afstanden zijn de trein of bus veel efficiëntere vervoermiddelen. Ook in ons land is hiermee nog veel winst te behalen.
Veertig procent van vliegreizen vanaf Schiphol gaat over een afstand korter dan 1000 kilometer. Als we nu eens beginnen deze onnodige vliegreizen te vervangen door slimmere vormen van transport, dan besparen we de wereld een hoop ellende.
Reacties (15)
Kortom, vliegen op kernenergie. Mini centrale aanboord van ieder vliegtuig. Scheelt ook lekker in gewicht. En je hebt geen fossiele meer nodig. ;)
Een stuk lichter idd, die dikke lagen metaal ter bescherming rond een kernreactor :P
Daarnaast maakt ’t vliegtuigongelukken meteen wat spannender met een kernreactor aan boord..
Maar je hoeft een crash site ’s nachts nooit bij te lichten.
De gevolgen van de CO2 hoax worden steeds zichtbaarder. En zoals meestal worden ook hier juiste de armste en de minst weerbare mensen het hardste getroffen. En ondertussen vliegen de aanstichters van deze ramp bij voorkeur op biokerosine over wereld heen en weer van het ene congres naar het andere congres. Diep treurig.
Sinds wanneer maak jij je druk om de allerarmsten?
Dus omdat biokerosine meer CO2 uit stoot dan verwacht, is de zorg, dat CO2 bijdraagt aan global warming een hoax?
Snap je wel waar het over gaat, eigenlijk?
Dit spul groeit op plaatsen waar landbouwgewassen amper willen gedijen: http://en.wikipedia.org/wiki/Castor_oil_plant
Inderdaad, daar waar niets wil groeien, bloeien deze planten welig.
Of zou dat ook onderdeel van het te-mooi-om-waar-te-zijn-sprookje zijn?
Sinds we op grote schaal biobrandstof zijn gaan gebruiken (bijmengverplichting) gaat de opwarming wel langzamer.
Maar een correlatie betekent nog niet dat er een oorzakelijk verband is.
Ik stel voor om voor reizen korter dan 1000 km. voortaan de fiets of de benenwagen te nemen. Dat dwingt mensen om na te denken of hun reis wel echt noodzakelijk is.
Het food vs fuel argument is al eeuwenoud, weinig nieuws onder de zon.
De recente hype rond jatropha was er echter juist op gebasseerd dat Jatropha groeit op plaatsen die ongeschikt zijn voor reguliere landbouw. Als het waar is dat Jatropha op Java de voedselproductie verdringt, dan lijkt het me dat het doel ruimschoots voorbij wordt gestreefd.
Een interessante constatering is wel dat de heer Richard Branson, u weet wel, die mijnheer van die vliegmaatschappij, Virgin genaamd, en tevens instigator van die ruimtevluchten voor de “well to do”, deelneemt aan een klimaatreddende Zuidpoolexpeditie, welke is geëntameerd door de heer Al Gore. De heer Branson heeft als begeleiding enkele familieleden, dochter en zoon, die hem bijstaan op deze expeditie in het koude en onherbergzame Antarctica, welke laatste onderhavig is aan opwarming door koolwaterstofdioxiden, welke wij gewoonlijk slechts aan wensen te treffen in champagnoises, bieren, spuitwater en limonadeachtige spuitwaterdranken.
Onder de bezielende leiding van de heer Al Gore, Vice-President der Verenigde Staten van Amerika, bezoeken vele wetenschappers alsmede bevlogen rijken Antarctica. Zij zullen temperaturen, welke zelfs in de zomermaanden kunnen reiken tot minus 65º F ( – 50º C), trotseren.
Een en ander doet ons herinneren aan de Poolexpeditie van onze Kroonprins, Willem-Alexander en zijn gemalin Prinses Maxima op 66º,30′ zuiderbreedte. Dit laatste is desgewenst te vergelijken met de autoexpedities welke jaarlijks vele Nederlanders ondernemen naar het Zweedse Jokkmokk op de Noordpoolcirkel.
De nakende klimaatverandering, welke zeespiegelstijgingen tot wel 6 meter zou kunnen veroorzaken, doet ons als bewoners van de Lage Landen het meest ernstige bevroeden.
Gelukkig weten we de meest serieuze wetenschappers en heersers der aarde aan onze zijde om een en ander tot een goed einde te brengen.
Leuk verhaaltje. Totaal off-topic, dat wel, maar wel een leuk verhaaltje.
Daar heb je wel gelijk in. Dat OT was niet de bedoeling, maar is door domheid van mijn kant zo gekomen.
Richard Branson en zijn Virgin gaan er toch wel heel ver in de bio brandstof materie en ik ben uit domme achteloosheid vergeten het e.e.a. te koppelen.
http://www.biofuelwatch.org.uk/files/virgin_factsheet.pdf
Zeker de klimaatwinst van biomassa/biobrandstof is minder dan gehoopt,
dat geldt nu ook (nog?) voor zonnepanelen. Met ons geloof in de wonderen van de techniek ontloop je de harde waarheid, zoals te zien in sommige (grappig bedoelde?) reakties.
Biomassa groeit immers ook – vooral? – op schrale gronden. “Als we nu eens beginnen deze onnodige vliegreizen te vervangen door slimmere vormen van transport” Wat heet niet “slim” en wat zijn eigenlijk “nodige vliegreizen”?
“Vliegtuigen zullen steeds efficiënter worden” klopt met zo’n 1% per jaar, terwijl vliegreizen met zo’n 4% per jaar groeien. Dus ook met die “efficiëntie” verslechteren we jaarlijks 3%. Maar zolang de olie nog niet echt schaars is en belasting vrij …
Bovendien is het vliegen – vooral het regelmatig vliegen – beperkt tot een kleine groep; maar wel een machtige, die het vaak voor het zeggen heeft.
“de klimaatwinst van biomassa/biobrandstof is minder dan gehoopt”
Dat klimaatverhaal is alleen maar opgehangen om het te kunnen doordrijven.
Nu we aan biobrandstof geaccepteerd is, kunnen we niet meer zonder.
Nou ja, we kunnen wel zonder, maar we blijven liever gewoon biobrandstof gebruiken.