In de achtertuin van de EU

In Tirana vond deze week een topconferentie plaats van de EU met alle landen van de West-Balkan. Dat de EU-top voor het eerst in deze regio vergaderde heeft alles te maken met de dreigende Russische invloed op de Balkan en met de toenemende zorgen over nieuwe migratiestromen via de Balkanroute. De voortgang van de toetredingsonderhandelingen van de betrokken landen met de EU kwam uiteraard ook aan bod. Maar buiten mooie woorden heeft dat nog niet veel resultaat opgeleverd. De landen van de westelijke Balkan, Albanië, Bosnië, Kosovo, Montenegro, Noord Macedonië en Servië kunnen wel rekenen op praktische steun van de EU bij de grensbewaking, zei Commissievoorzitter Ursula von der Leyen dinsdag na afloop van de EU-Balkan-top in Tirana. De omstreden EU-grenswachten van Frontex zullen ook in de aspirant-lidstaten worden ingezet. Frontex wordt er al langer van beschuldigd migranten illegaal terug te sturen als ze proberen de buitengrenzen van de Europese Unie over te steken. Gisteren publiceerde het onderzoekscollectief Lighthouse Report een nieuw rapport over de onmenselijke en illegale behandeling van vluchtelingen op de Balkan. In Bulgarije, Hongarije en Kroatië bestaan geheime faciliteiten waar vluchtelingen worden vastgehouden en gemarteld voordat ze tegen alle regels in de grens weer worden overgezet. De onderzoeksjournalisten ontdekten ook dat politiebussen, die in Hongarije worden ingezet om pushbacks uit te voeren, door de EU zijn betaald. 'De EU mag alleen activiteiten financieren die fundamentele rechten respecteren. Al deze landen ontvangen miljoenen aan EU-financiering voor grensbewaking en migratiebeheer. Het feit dat Europees belastinggeld misbruikt wordt om pushbacks uit te voeren geeft wel aan dat de Europese Commissie hier veel te weinig toezicht op houdt.' Aldus GroenLinks Europarlementslid Tineke Strik in een reactie op dit rapport. De Albanese premier Edi Rama, gastheer van de EU-top, benadrukt vooral de Russische dreiging. Poetin heeft het voortdurend over Kosovo, zegt hij. Volgens Rama pikt de Russische president bewust 'het pijnlijkste van alle onopgeloste problemen' op de Balkan er uit en doet hij er alles aan om een nieuw lont aan te steken. Dat gebeurt dan vooral via Servië, waar een groot deel van de bevolking nog steeds Rusland verkiest boven het westen. Het is ook nog niet zo lang geleden dat Belgrado door de NAVO werd gebombardeerd. Rama zweert bij het westen, meer nog bij de Verenigde Staten dan bij de EU. De banden met de VS zijn sterker dan ooit, ook vanwege het grote aantal succesvolle emigranten dat graag in het land van oorsprong investeert. Hij zei ooit dat Albanezen Amerikaanser zijn dan inwoners van Texas. De EU heeft er op de topconferentie opnieuw bij Albanië op aangedrongen  de plannen voor een lucratief 'gouden paspoort'- programma in te trekken. Voor de eigen bevolking biedt Rama nog onvoldoende perspectief blijkens de voortdurende pogingen van Albanezen om langs de ene of de andere weg een plek in West-Europa te vinden. Het Verenigd Koninkrijk is populair. Meer dan een derde van de vluchtelingen die het Kanaal oversteken komt uit Albanië. Een Lagerhuiscommissie onderzocht waarom. Mensenhandel schijnt een belangrijke rol te spelen. Veel Albanezen doen een beroep op de Britse wet die slachtoffers van mensenhandel moet beschermen. Volgens een jurist die door de commissie werd gehoord begint het bij economische redenen om het land te ontvluchten en eindigt het in 'schuldslavernij wanneer gezinnen in moeilijkheden gedwongen worden om leningen te vragen aan georganiseerde misdaadgroepen.' De Albanese ambassadeur Qirko ontkende de problemen. Gaat het wel om Albanezen, vroeg hij zich af. Een Conservatief parlementslid vroeg Qirko of de Albanese premier Edi Rama zich echt bekommerde om de massale emigratie van de mensen die anders zouden bijdragen aan de Albanese economie. Qirko gaf de schuld aan de dictatuur uit het communistische tijdperk die drie decennia geleden instortte als de reden waarom zoveel Albanezen blijven emigreren. Rama ging direct na de top op bezoek bij de president van Azerbeidjan Ilham Aliyev, nou niet bepaald bekend als een democraat. Beide landen hebben ambassades uitgewisseld om efficiënter te kunnen werken aan hun bilaterale agenda, zoals Aliyev het noemde. Wat er op die agenda staat is niet bekend. Enkele jaren gelden verscheen een rapport waarin werd beschreven hoe Aliyev zijn oliegeld jarenlang gebruikte om de besluitvorming in de Raad van Europa naar zijn hand te zetten. Het schandaal heeft de EU er overigens niet van weerhouden om dit jaar de banden met de oliestaat aan te halen. Rama zal er graag naar verwijzen als hem een bondgenootschap met de corrupte collega wordt aangewreven. Overigens wil hij nu van zijn land met hulp van Shell ook een oliestaat maken. De Albanese premier wordt zelf geregeld ook onder vuur genomen vanwege onregelmatigheden. Op de dag van de Europese topconferentie verzamelden duizenden demonstranten zich om te protesteren tegen het 'autoritaire en corrupte' bewind van Rama. Oppositieleider Berisha van de Democratische Partij werd aangevallen en verwond door een tegendemonstrant. Een gewonde Berisha (78) maakte er in zijn toespraak meteen gebruik van. Hij zei 'dat dit incident was georganiseerd door Rama en het toont zijn "criminele karakter".'

Door: Foto: Patrick Müller (cc)
Foto: campact (cc)

Scholz en Rutte over migratie en Europa

, door

De onderhandelaars van VVD, D66, CDA en CU hebben deze week hun coalitieakkoord gepresenteerd. Het is een akkoord op hoofdlijnen en het telt 42 pagina’s. Negen maanden na de verkiezingen is er nu dan eindelijk zicht op een nieuwe regering. Onze oosterburen hadden niet veel meer dan twee maanden nodig voor een uitgebreid en gedetailleerd Koalitionsvertrag van 178 pagina’s. De nieuwe regering van SPD, FDP en Groenen is vorige week van start gegaan.

Het is verleidelijk om de twee onderhandelingsresultaten met elkaar te vergelijken. Helemaal eerlijk is dat niet. Het Ampel-team steunt op partijen die over het geheel wat linkser staan dan het Nederlandse kwartet van Rutte. De Duitse onderhandelaars schreven een volledig regeeerakkoord. Hier in Nederland was op voorhand gezegd dat men niet te diep op de zaken in zou gaan en dat de hoofdlijnen onder de verantwoordelijkheid van de nog te benoemen ministers verder zouden worden uitgewerkt. We zijn benieuwd hoe dat verder gaat. Wordt die uitwerking ook aan het parlement voorgelegd? Zal er dan ook zoveel media-aandacht zijn als  bij de presentatie van de hoofdlijnen? Of is er in Nederland überhaupt geen belangstelling voor lange, degelijke inhoudelijke politieke teksten?

Migratie

Ook al zijn de stukken qua doel en omvang niet goed met elkaar te vergelijken, ik kon het toch niet nalaten ze op een paar punten naast elkaar te leggen. Migratie bijvoorbeeld, het door corona verdrongen maar nog altijd sluimerende maatschappelijke strijdpunt. De nieuwe Duitse regering wil een ‘nieuw begin’ maken met de migratie- en integratiepolitiek, een ‘paradigmawisseling’ zelfs. Het besef dat er op dit gebied naar nieuwe oplossingen gezocht zal moeten worden missen we voorlopig bij de constituerende partijen van Rutte IV: ‘Wij willen migratie zoveel mogelijk in goede banen leiden en meer grip krijgen op migratie. Ons doel is om migratie zoveel mogelijk gestructureerd te laten verlopen, ongewenste migratiestromen zoveel mogelijk te beperken en het draagvlak voor migratie in onze samenleving te behouden en te versterken.’ Worden we hier warm van? Rutte IV oppert een beleidsmatig richtgetal van migratie naar Duits voorbeeld. De Duitsers noemen geen getallen meer. Wat ze wel schrijven is dat het ‘een kwestie van beschaving is en een wettelijke verplichting om te verhinderen dat mensen op zee verdrinken. De civiele reddingsinitiatieven op zee mogen niet worden belemmerd.’ Sterker: de overheid en de EU moeten hier het voortouw nemen. In de Nederlandse voornemens lijkt migratie vooral moeilijkheden en bedreigingen op te leveren: een grote instroom vereist samenwerking met onze buren op het gebied van ‘bewaken van de grenzen, relocatie en verdere operationele samenwerking.’ En dan hebben we het nog niet gehad over het ‘continueren en intensiveren van de huidige aanpak van overlastgevers in AZC’s .’ Met als sluitstuk de ‘ongewenstverklaring’. Een knieval naar de PVV.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.