De koning en de politieagent

Het ziet er naar uit dat een Kamermeerderheid het voorstel van D66 gaat volgen om het strafrechtsartikel over de majesteitsschennis af te schaffen. De christelijke partijen hebben bezwaren. Nog niet zo lang geleden moesten ze een ander anker in hun moralistisch gedachtegoed loslaten toen het verbod op godslastering werd geschrapt. De seculieren hebben echter de meerderheid en zij snoeien genadeloos in de tradities van degenen die onvoorwaardelijk trouw willen blijven aan God, Koning en Vaderland. CDA-leider Buma probeert te redden wat er te redden valt. Maar Trouw- columnist Hans Goslinga weet waar D66 op uit is: 'Het gehele bestel moet worden losgemaakt van de ankers die voor anachronistisch (het koningschap) of irrationeel (God) worden gehouden. Op naar een ongelaagde, rationele samenleving waarin de koning, zo plat als een dubbeltje gemaakt, louter nog linten mag doorknippen.'

Door: Foto: Gerard Stolk (cc)
Foto: Roel Wijnants (cc)

Angstcultuur

, door

OPINIE - Sommige besturen willen alles in de hand houden. Dat leidt tot nare gevolgen voor de werknemers.

De Groningse universitair docent Eelco Runia heeft zijn baan opgezegd vanwege het ‘marktdenken’ in zijn instituut, de bureaucratie en het gebrek aan eigen ruimte voor professionals. Een van de aanleidingen was dat hij als historicus voor een zaal met louter Nederlandse studenten in het Engels les moest geven. Zijn besluit om ontslag te nemen is ‘langzaam gegroeid’, schrijft het Dagblad van het Noorden. Op de letterenfaculteit spelen volgens hem allerlei zaken. Het ergst vindt hij de ‘chronische deprofessionalisering’. ‘Er is steeds minder ruimte voor specialisering. De onderwijslast is heel hoog. Doorlopend word je onderworpen aan toetsingsmechanismen. De angst voor de visitatiecommissie op de universiteit zit heel diep.’

Het is een door velen herkende en onderschreven kritiek op de actuele situatie in onderwijsinstellingen. De controle op het werk van professionals is volledig uit de hand gelopen. En dat geldt niet alleen voor het onderwijs. Ook in de gezondheidszorg zijn vergelijkbare klachten te horen van met name hoog opgeleide professionals die alle ruimte voor een eigen, kreatieve invulling van hun taken ontnomen wordt en voortdurend worden lastiggevallen door functionarissen uit het management die hen met gedetailleerde regelgeving het leven zuur maken.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Quote du Jour

Quote du Jour | Hoe critici van regeringen onschadelijk worden gemaakt

, door

The Economist schrijft hoe machtige mensen smaadwetgeving gebruiken om hun critici de mond te snoeren:

Defamation is recognised almost everywhere as grounds for a civil claim, in which subjects of wanton and damaging falsehoods can demand financial compensation. But when defamation is a criminal offence, governments can go beyond fining critics who have caused demonstrable harm, and imprison them simply for speaking. Though several countries have recently decriminalised defamation, many more still prosecute it zealously. And even where it can no longer lead to jail, charges can stifle criticism if courts award vast damages.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De staat van Nederland #3

, door

ANALYSE - Het SCP publiceerde recent De sociale staat van Nederland, met bijzondere aandacht voor wat er is veranderd – en wat niet – in de afgelopen 25 jaar. Wat valt op? Deel 3: steun voor de vrijheid van meningsuiting.

Uit het rapport: “De steun voor de vrijheid van meningsuiting is lager dan 10 en 25 jaar geleden.” In 1992 steunde respectievelijk 73% en 81% de vrijheid om in het openbaar te schrijven en zeggen wat men wil, in 2016/’17 was dat nog respectievelijk 65% en 66% (zie tabel onder). Het huidige percentage is weer op het niveau van dat in de jaren ’70. Verder valt op dat tot 1990 steun voor de VVM vooral kwam van mensen die zich links noemen, en sinds 2008 ook van mensen die zich rechts noemen.

De SCP-onderzoekers vermoeden dat ook de toon van het publieke debat de afgelopen 25 jaar is veranderd – “de hardere toon wordt ook beter gehoord” – wat invloed zou kunnen hebben op de mate van steun voor de vrijheid alles te zeggen en schrijven. Internet speelt natuurlijk een rol, maar ook dat media vaker de straat op gaan om “de stem van het volk” te laten horen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe de vrijheid van meningsuiting van de een die van een ander kan verhinderen

, door

OPINIE - Wanneer wegen de pros van vrijheid van meningsuiting op tegen de cons, en aan welke cons moeten we denken? In een eerdere blogpost boog ik me over de vraag of verweer en weerlegging altijd een goede manier is om om te gaan met onware en kwetsende uitspraken. Ik beloofde toen een vervolgblog waarin ik in zou gaan op de relatie tussen vrijheid van meningsuiting en het toebrengen van schade aan anderen. In deze blog wil ik specifiek verkennen of de uitoefening van iemands recht op vrijheid van meningsuiting soms datzelfde recht van een ander om zeep kan helpen. Als dat zo is, kan het opvolgen van Mill’s principe in bepaalde gevallen zelfondermijnend zijn.

Vrijheid van meningsuiting en Mill’s schadebeginsel

In de eerdere blogpost vatte ik schematisch ‘Mill’s principe’ over vrijheid van meningsuiting als volgt samen:

  • Foute meningen mogen niet worden gecensureerd.
  • Foute meningen vragen om verweer en weerlegging.
  • Verweer en weerlegging brengen epistemische voordelen.

    • Mill was een optimist – ik denk niet dat hij de Baudets, Trumps en internettrolls van deze wereld had kunnen voorzien. Je kunt je dan ook afvragen hoe Mill over het gewicht van zijn eigen principe zou hebben gedacht als hij nu had geleefd. Absoluut is het principe in elk geval niet. Mill is hier expliciet over: het toebrengen van schade aan anderen is de grens. Het Milliaanse principe van het recht op vrijheid van meningsuiting dient dus te worden afgewogen tegen een ander Milliaans principe, namelijk, het schadebeginsel (zie ook deze blog). Kortweg, als iemands uitspraken anderen schade toebrengen, dan vervalt daarmee zijn recht op vrije meningsuiting.

    Steun ons!

    Mededeling

    De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

    Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

    Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

    Is verweer en weerlegging de juiste reactie op onware en kwetsende uitspraken?

    , door

    ANALYSE - Door Fleur Jongepier (postdoc, University of Cambridge)

    Wat is de juiste reactie op onwaarheden, kwetsende uitspraken en bullshit? Er is een manier om deze vraag te beantwoorden die ik steeds vaker tegenkom: ‘verweer en weerlegging’. In zijn TEDx Talk zegt Quassim Cassam bijvoorbeeld dat het antwoord op complottheorieën moet zijn “rebut, rebut, rebut”. En afgelopen maandag schreef Patrick Loobuyck dat moreel of wetenschappelijk foutieve meningen “niet verboden, maar bestreden [moeten] worden”.

    De wortels van de deze benadering zijn te vinden in wat J.S. Mill’s schrijft over de vrijheid van meningsuiting in On Liberty. Daarin voert Mill het zogenaamde kennisargument voor vrijheid van meningsuiting op. Mill’s idee is dat er een vrij toegankelijke ‘marktplaats van ideeën’ bestaat waar kennis kan ontstaan en gedijen. Opvallend aan zijn betoog is dat onware overtuigingen ook toegelaten moeten worden tot de marktplaats. Een reden daarvoor is bescheidenheid: in de geschiedenis is het vaak gebeurd dat men dacht dat x waar was (‘er is niks mis met slavernij’) en y onwaar (‘de aarde draait om de zon’) terwijl dit niet zo bleek te zijn (Mill: “To deny this is to assume our own infallibility”). Door onware meningen niet te censureren, erkennen we dat we er faliekant naast kunnen zitten, hoe zeker we ook van onze zaak zijn.

    Foto: IsaacMao (cc)

    Het verschil tussen Duitsland en Nederland

    , door

    ANALYSE - Waarom Nederland geen aparte wet krijgt tegen hate speech op internet.

    De Duitse Bondsdag heeft op 30 juni j.l. de Netzwerkdurchsetzungsgesetz-NetzDG aangenomen. Dat is een wet die haatdragende, discriminerende en andere ongewenste uitingen op internet moet tegengaan. Beheerders van internetplatforms zoals Facebook lopen het risico op hoge boetes als ze niet goed hun best doen om de vuilspuiterij direct van het net te verwijderen.

    Nederlandse parlementariërs vroegen onze regering in april of we hier ook niet zo’n wet zouden kunnen gebruiken. Nee, antwoorden de ministers Blok en Plasterk op 5 juli in een uitgebreide brief die laat zien dat vrijheid van meningsuiting hier anders wordt benaderd dan bij onze oosterburen.

    Allereerst benadrukt de regering in principe voorstander te zijn van van zelfregulering als het om zaken gaat die het particuliere bedrijfsleven betreffen. Sinds de overheid eind vorige eeuw besloten heeft zich op tal van terreinen als regelaar terug te trekken gaat zij niet vooraan staan om te voldoen aan een vraag om in te grijpen. Blok en Plasterk wijzen in dat verband op de gedragscode die in Europees verband met internetbedrijven is afgesproken tijdens het Nederlandse voorzitterschap in 2016.

    ‘De belangrijkste inspanningsverplichting die uit de Gedragscode voortvloeit betreft de afdoening en eventuele verwijdering van haatzaaiende uitingen na meldingen van gebruikers binnen 24 uur.’ En die code blijkt te werken volgens de ministers. ‘De resultaten laten zien dat significante vooruitgang is geboekt ten aanzien van de efficiëntie en snelheid van afdoening van meldingen, verbetering van de rapportagesystematiek, een betere opleiding van medewerkers, verbeterde samenwerking met betrokken partijen en verbetering van de eenduidigheid in behandeling, ongeacht wie de melder is.’

    Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

    Mededeling

    In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

    Doe het veilig met NordVPN

    Mededeling

    Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

    Foto: Jennifer Moo (cc)

    Vrijheid van meningsuiting in de verkiezingsprogramma’s

    , door

    ANALYSE - Dankzij “Wat zegt mijn partij?” kunnen we alle partijprogramma’s op trefwoord doorzoeken. Ik heb de proef op de som genomen met een onderwerp dat niet meer weg te denken is uit het politieke debat.

    Nog niet zo lang geleden was de vrijheid van meningsuiting in Nederland zo vanzelfsprekend dat er nauwelijks woorden aan vuil gemaakt werden. Elders waren er nog genoeg beperkingen op de uitingsvrijheid maar hier mocht je alles zeggen. Dat beeld is sinds de eeuwwisseling behoorlijk gekanteld. Verruwing in de onderlinge communicatie is een hot topic, evenals discriminatie en haatzaaien. In de debatten over de al dan niet bedreigde Nederlandse normen en waarden wordt steevast verwezen naar de vrijheid van meningsuiting. Als dit onderwerp zo belangrijk is zou je ook verwachten er iets over terug te vinden in de verkiezingsprogramma’s.

    In de afgelopen jaren is de vrijheid van meningsuiting weliswaar veelvuldig aan de orde geweest in de Tweede Kamer, maar dat heeft niet geleid tot grote veranderingen in de wetgeving. Na veel gedoe is een in onbruik geraakt strafrechtartikel dat ‘smalende godslastering‘ verbood in 2013 afgeschaft. Maar niet zonder (mislukte) pleidooien om alsnog via een omweg nieuwe beperkingen op dit gebied in te voeren. Een recente poging van ex-PVV’er Bontes om groepsbeleding uit het strafrecht te halen is gestrand. Er is mogelijk wel een meerderheid te vinden voor het schrappen van het verbod op majesteitsschennis. Maar daarvoor moeten we de komende verkiezingen eerst even afwachten.

    Foto: EU2016 NL (cc)

    “Wat een voorzichtig gedoe!”

    , door

    OPINIE - Scholen worstelen met integratieproblemen bij leerlingen. Volgens een recent onderzoek herkent meer dan de helft van de docenten en schoolleiders in de grote steden het beeld van mislukte integratie en scheiding van culturen. In de vier grote steden zegt gemiddeld 14% van de basisschoolleraren en 13% van de leraren in het voortgezet onderwijs dat bepaalde onderwerpen (homoseksualiteit, de coup in Turkije en de populariteit van de PVV) niet in de klas besproken kunnen worden. Voor de overgrote meerderheid van de scholen geldt dit overigens niet. Wat Kamerleden er niet van heeft weerhouden om woorden als ‘dramatisch’, ‘heftig’ en ‘ronduit zorgelijk’ in de mond te nemen.

    Ex-docente Wendy Vianen verwijt de schoolleiding een gebrek aan steun. In een uitzending van ‘Dit is de Dag’ op Radio 1 van 14 februari zei ze dat schoolleiders bepaalde thema’s tot taboe verklaren. ‘Ik kreeg van de schoolleiding te horen dat ik beter niet kon vertellen dat ik ervaring heb als agent.’ Praten over de recente coup in Turkije werd expliciet verboden. Petra van Haren, voorzitter van de Algemene Vereniging van Schoolleiders vond dat leraren het probleem vooral onder elkaar en met de schoolleiding moeten uitpraten. Je moet je schoolpopulatie en de verschillen tussen leerlingen goed kennen.Scholen willen ruimte bieden voor verschillende identiteiten, volgens Van Haren.

    Doneer!

    Mededeling

    Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

    In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

    Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

    Mededeling

    In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

    Vorige Volgende