Individu vs. de Staat (0-1)

Een man wordt gemarteld en verkracht in opdracht van de Amerikaanse autoriteiten. Hij kan Amerika echter niet aanklagen. Filosoof en jurist Mihai Martoiu Ticu legt in deze lange, maar heldere gastbijdrage uit hoe dat kan. Stel je voor dat je als Nederlands burger in Koeweit ontvoerd wordt – pistool in je rug – en beschuldigd van het verspreiden van videobanden met orgieën van de oh zo vrome sjeik Jaber Al-Sabah Al-Saud Al-Sabah. Geheimagenten timmeren je drie dagen in elkaar, dwingen je tot valse verklaringen en uiteindelijk smijten ze je op straat. Eenmaal buiten grijpt de sjeik je opnieuw en geeft je een limousinetocht naar het paleis van zijn broer. De sjeik is wat excentriek in zijn hospitaliteit, zo dompelt hij je onder meer herhaaldelijk in een zwembad met lijken, bergt je in een kamertje op waar hij in olie gedrenkte matrassen in de fik steekt. Terug in Nederland lig je zes weken in het ziekenhuis, je lichaam is voor 25% verbrand en dokters noemen je een posttraumatisch stress-syndroom-geval. Dit is niet de nieuwste James Bond film, dit zijn de heuse avonturen van de Britse piloot Sulaiman Al-Adsani. De Britse regering weigerde hem bij te staan. Zijn pogingen om de sjeik of de Koeweitse regering aan te klagen mislukten. Hij ontdekte al snel dat de sjeik diplomatieke immuniteit geniet zolang hij staatshoofd blijft en dat wil in zulke landen weleens een levenslange corvee zijn. Het principe van soevereine gelijkheid van staten verstrekt staatsimmuniteit, belet dat men een staat in een andere staat kan aanklagen; ook om te voorkomen dat staten elkaar pesten. Al-Adsani stapte naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en dit hof stelde, met een minimale meerderheid, de Britse staat in het gelijk. Afwijkende rechter Loucaides ontplofte: “travesty of law”.

Door:
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Irak en het taboe op Realpolitik

, door
Balkenende & Bush (Foto: Wikimedia Commons/whitehouse.gov, Joyce N. Boghosian)

Goed, Nederland is dus de Irak-oorlog ingerommeld door Jaap de Hoop Scheffer en zijn ambtenaren, omdat zij graag een wit voetje wilden halen bij de Amerikanen. Eigenlijk wisten we dat natuurlijk al lang, maar nu de commissie Davids al de smoezen heeft ontmanteld die iets anders voorgaven, weten we het zeker. Premier Balkenende, zichtbaar boos, reageerde onhandig. Dus hebben we de poppen aan het dansen, terwijl een taboe blijft rusten op waar het eigenlijk om gaat.

Dat taboe zit vervat in een aantekening die commissielid Peter van Walsum liet maken bij het verhaal over het volkenrecht, namelijk dat “een verantwoordelijke regering zich niet alleen door de regels van het volkenrecht maar ook door de eisen van de internationale politiek laat leiden.” Dat is een waarheid als een koe, maar het is er niet een die in het parlementaire debat geaccepteerd wordt.

Zelfs de partij die het meest principieel in het Irak-dossier stond, GroenLinks, heeft wel eens enige rek in het volkenrecht gevonden om een militaire actie te rechtvaardigen, namelijk inzake Kosovo in 1999. Iedereen kan op een gegeven moment door Realpolitik bevangen worden. Alleen werd Kosovo indertijd ook realpolitisch bediscussieerd: er werden twee kwaden tegen elkaar afgewogen en het minste werd gekozen. Het kwalijke in het Irak dossier is dat er geen open kaart gespeeld werd, maar dat het kabinet Balkenende I een mistgordijn optrok en blijkens de reactie van de premier en andere betrokkenen (zoals toenmalig defensieminister Henk Kamp gisteravond in Nova) van plan is zich daarachter te blijven verschuilen.

Het gevolg is dat de discussie de komende dagen een welles-nietes spel gaat worden over de formele juridische missers die Davids gesignaleerd heeft. Terwijl we het daar eigenlijk snel over eens zouden moet zijn, en in plaats daarvan ingaan op de realpolitische factoren die ertoe leiden dat Nederland makkelijk bezwijkt onder Amerikaanse druk. De oppositie zal hier overigens net zo schuldig aan zijn als de regering. Beide zullen vermoedelijk kiezen voor millimeterwerk rondom het rapport van de commissie.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.