Woestijngeloof

Wie de islam meent te kunnen karakteriseren als ´woestijngeloof´ heeft niet goed opgelet. Ongeacht of je het traditionele islamitische verhaal gelooft of één van de vele revisionistische ideeën die de laatste tijd rondwaren over het ontstaan van de islam: zij is ontstaan in steden. Zowel de oorsprong als de ontwikkelingen tijdens de formatieve periode van deze godsdienst hebben zich afgespeeld in nederzettingen van waaruit gehandeld werd, in oases waar sedentaire landbouw werd gepleegd of in steden die rond legerkampen zijn ontstaan. De islam heeft nog minder met de woestijn dan het jodendom en de christenheid. De enkele keren dat woestijnbewoners in de koran worden genoemd, is dat uitsluitend in negatieve zin. Dat gezegd zijnde was er natuurlijk wel een verschil tussen het Arabische taal- en cultuurgebied en de cultuur van de grote wereldrijken eromheen: het Byzantijnse en het Sassanidische rijk. De inwoners van deze gebieden hadden alle reden om neer te kijken op de in hun ogen grote culturele armoede van de Arabieren die hen in de loop van de achtste eeuw overrompelden. Een passage uit een Joodse bron die dateert van voor de opkomst van de islam illustreert die kijk.

Door: Foto: tmlvngs (cc)

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.