PVV maakt kans op vijfde zetel in Europa
Het werd bij deze Europese verkiezingen weer eens pijnlijk duidelijk hoeveel journalisten elkaar gewoon nakwaken. Een aantal kranten meldden dat de strijd voor de laatste restzetel ging tussen GroenLinks en de Partij voor de Dieren. De Volkskrant citeerde zelfs PvdD-lijstrekker Natasja Oerlemans. Als het Verdrag van Lissabon wordt aangenomen, krijgt Nederland er een zetel bij. Het kabinet had al voorgesteld alleen de reeds verkozen partijen daarvoor in aanmerking te laten komen, in plaats van alle partijen. “Oneerlijk,” zo vond Oerlemans. Zelfs een dag later deden dit soort kletsverhalen nog steeds de ronde.
Dit hele verhaal is namelijk flauwekul, zo had elke journalist met wat kennis van de Kieswet kunnen weten. De PvdD kan helemaal niet in aanmerking komen voor een restzetel, omdat je eerst al een zetel moet halen voordat je uberhaupt in aanmerking komt voor restzetels. Om het technischer te zeggen, we hebben in Nederland een kiesdrempel ter hoogte van de kiesdeler, (aantal stemmen gedeeld door het aantal zetels) ofwel één zetel. Er was dus helemaal geen strijd tussen de PvdD en GroenLinks; er was een strijd tussen de PvdD en de kiesdeler. Lissabon zal daar geen sikkepit aan veranderen: ook dan blijft de PvdD onder de kiesdeler. Wie er wel profiteert? Dat is, oh ironie, de PVV.
Hoe werkt het?
Het verdelen van de zetels volgens de Kieswet lijkt ingewikkeld, maar als je het systeem begrijpt, is het eigenlijk rechttoe-rechtaan. Je moet wel wat rekenen, maar als je rekenkunsten matig zijn, stop je het gewoon in een spreadsheetje en ben je in een minuutje klaar. Ook de precieze stemaantallen heb je niet nodig: alleen de percentages zijn voldoende. Eerst bepaal je de kiesdeler en je deelt het aantal stemmen van elke partij door die kiesdeler. Dat levert het aantal hele zetels, met een zooi getallen achter de komma. Als je alleen percentages weet, is de kiesdeler gewoon 100% gedeeld door het aantal zetels en deel je het gehaalde percentage door dat getal. Bij de verkiezingen voor Europa komt dit alles neer op 100/25 = 4%.