Burgemeester Orlando van Palermo wilde de Aquarius met 629 bootvluchtelingen wel ontvangen. Ayaan Abukar en Marc Broere van Vice Versa gingen op bezoek in de stad die het nieuwe Italiaanse migratiebeleid niet volgt.
Burgemeester Leoluca Orlando van Palermo verwelkomt migranten meestal persoonlijk en gelooft heilig in het recht op mobiliteit. Zijn beleid loont; Orlando is vorig jaar met grote meerderheid herkozen. Rechtspopulisme heeft geen schijn van kans in zijn stad. Wat is het geheim van Palermo?
Een prachtig historisch centrum met smalle straatjes, het op drie na grootste theater van Europa, mooie kerken en kastelen, veel toeristen die zich wandelend en in open bussen en treintjes – en met paard en wagen – door de stad laten vervoeren, een geur van verbrand hout. Palermo is alles wat je je voorstelt bij een doorleefde Zuid-Italiaanse stad. Met al je zintuigen voel je dat het een stad is met een ziel en een geschiedenis. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikten generaal George Patton en de geallieerde troepen Sicilië en Palermo als uitvalsbasis voor de verovering van Italië op de fascisten. Het eiland ten zuiden van de Italiaanse laars was een ideaal bruggenhoofd om het vasteland van Zuid-Europa binnen te trekken.
De afgelopen jaren was Sicilië een bruggenhoofd voor veel migranten die de Middellandse Zee overstaken om eveneens hier hun eerste voet op Europese bodem te zetten. Vanwege het gepolariseerde politieke debat over migratie en vluchtelingen zou je denken dat de voedingsbodem voor negatief sentiment hier groot is. Maar het omgekeerde is het geval.
Burgemeester Leoluca Orlando van Palermo heeft zich opgeworpen als beschermheer van migranten. Hij had al naam verworven door bestrijding van de maffia in de jaren tachtig en negentig, maar manifesteert zich nu ook als een van de meest uitgesproken verdedigers van migrantenrechten in Europa. Palermo geldt als voorbeeld voor andere steden om de integratie van migranten te bevorderen.
Er is de afgelopen jaren al veel over hem geschreven. De charismatische burgemeester komt iedere migrant indien mogelijk persoonlijk begroeten op de kade van Palermo, beschuldigt de Europese Commissie van genocide op migranten die verdrinken in de Middellandse Zee omdat veilige routes onmogelijk worden gemaakt.
Juist het ontmoedigen van migratie en het onmogelijk maken van veilige routes leidt tot criminaliteit, vindt Orlando. Hij ziet de weg naar het recht op mobiliteit als dezelfde historische weg die leidde naar afschaffing van slavernij en doodstraf. Orlando schreef in 2015 het International Human Mobility Charter, ook bekend als het Palermo Charter. Als een ware evangelist probeert hij sindsdien steun te verwerven voor het recht op mobiliteit.
De positie van Orlando is extra bijzonder omdat hij burgemeester is van een van de armste gebieden van Italië, een kwart is werkloos. Toch werd hij in juni 2017 opnieuw verkozen, met 74 procent van de stemmen – op een moment dat de Italiaanse regering juist een nog hardere lijn inzette, met de uitbreiding van detentiecentra voor migranten en het inperken van het recht van asielzoekers om in beroep te gaan. Wat is hier aan de hand en hoe valt dit te verklaren?
