Bernie Madoff, de Don Juan van de hebzucht

In het voorwoord bij Les Cenci geeft Stendhal een analyse van de figuur van Don Juan. De dwangmatige vrouwenversierder wordt gedreven door meer dan alleen lust. Minstens zoveel genoegen ontleent hij aan de wetenschap dat hij al de conventies met voeten treedt, en dat hij ongestraft een spoor van schade achterlaat. Gewoon omdat het kan. Vergelijkbare drijfveren lijken in het spel bij Bernie Madoff, de Ponzi-fraudeur die tot honderdvijftig jaar gevangenis veroordeeld is. Zoals Casanova verontwaardigd geweest zou zijn wanneer men het aantal van zijn veroveringen onderschatte, protesteerde Madoff dat hij dertien miljard dollar verduisterd zou hebben. Wel vijftig miljard had hij erdoorheen gejaagd! Bij alle verontwaardiging over alle ontmaagde beleggers (die zich op het moment zelf maar al te graag lieten verleiden) is echter ook het begin van heldenverering waarneembaar. Madoff heeft de zwakheid en de hypocrisie van het burgerlijke systeem blootgelegd. Die schaamteloosheid levert ook bewondering op, zij het van het besmuikte soort. Met Francesco Cenci, die zich zelfs aan zijn eigen dochter vergreep, liep het erg slecht af in de geschiedenis van Stendhal: hij werd door zijn vrouw en kinderen vermoord. Madoff werd door zijn eigen zoons aangegeven. Buiten persoonlijke ethiek is het vooruitzicht van minachting en straf waarschijnlijk de belangrijkste morele hindernis die potentiële Don Juans moeten nemen. Als ze ermee weg konden komen, zouden miljoenen mensen graag Bernie Madoff zijn.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.