‘Het Westen mag meer uitstoten’

Kopenhagen 2009. De klimaatconferentie lijkt  op een mislukking uit te lopen, wanneer het gastland van de conferentie met een ‘Friends of the chair’ akkoord op de proppen komt. Zo’n type akkoord is een middel binnen de VN om impasses te kunnen doorbreken: een klein groepje experts probeert de problemen te tackelen die in de vergadering maar niet opgelost kunnen worden. Het akkoord had geen bindende geldigheid en behelsde dat landen voor zichzelf emissiereductie doelen moesten stellen en dat de aarde niet meer dan twee graden zou mogen opwarmen de komende eeuw. Zowel de manier waarop dit akkoord tot stand kwam als de inhoud ervan stuitte op weerstand van verscheidene ontwikkelingslanden. Prof. dr. Luc Bovens, hoofd van het departement Filosofie, Logica en Methode van de London School of Economics, stelt de vraag welke verantwoordelijkheden het Westen heeft tegenover ontwikkelingslanden in dit soort aangelegenheden.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

John Stuart Mill de grootste liberaal aller tijden

, door

John Stuart Mill (Afbeelding: WikiMedia Commons) Recentelijk is in Groot-Brittannië John Stuart Mill (1806-1873) verkozen tot de ‘Grootste liberaal aller tijden’. Misschien niet zo opmerkelijk gezien het feit dat alle kleuren van het politieke spectrum in Groot-Brittannië hem aanhalen. Zowel de conservatieven als Labour putten uit het gedachtegoed van Mill. Toch is het een opmerkelijke keuze, zeker als je het vergelijkt met ‘het Nederlands Liberalisme’ zoals de VVD dat uitdraagt. Een vorm van Liberalisme die soms haaks staat op dat van Mill. Ook passeert hij hiermee een grote naam zoals John Locke.

Waar het traditionele liberalisme stelt dat de overheid zich zo min mogelijk moet bemoeien met haar burgers heeft Mill een andere visie; De burger moet vooral vrij zijn van afhankelijkheid van de overheid, en daarin kan de overheid gerust een rol spelen. Zelfs een dwingende rol indien noodzakelijk.

Mill stelt dat de overheid soms dwang kan gebruiken om vrijheid van deze zelfde overheid te bewaren. De mogelijkheden van het individu om zichzelf te ontplooien moeten gegarandeerd worden. Een grote kloof tussen arm en rijk belemmert deze vrijheid. Sociale zekerheid en goed onderwijs (de dwang van leerplicht) zijn belangrijk voor het individu zichzelf in vrijheid te kunnen ontplooien.

Mill zag geen probleem met het heffen van extra belasting op grootte erfenissen en vond zelfs dat ondernemingen in handen van de werknemers moesten zijn. De overheid heeft een rol te vervullen om zelfontplooiing, ontwikkeling en emancipatie van ons burgers mogelijk te maken. In Nederland botst dit met de ideeën binnen het liberalisme van onze grootste liberale partij, de VVD. Misschien moeten hiervoor eerder kijken naar partijen als D66 en Groen Links? Het sociaal liberalisme dat in Groot-Brittannië het gehele politieke spectrum inmiddels inspireert staat in Nederland zo uiteindelijk nog in haar kinderschoenen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.