Kunst op Zondag | Artiest-provocateur

“Van Lieshout zaagt men planken” gaat een kunsthistorisch spreekwoord worden. Het gebrek aan nuance in de negatieve kritieken die het soms weinig subtiele werk van Atelier Van Lieshout aanvallen, lijken een voorspelbaar ritueel te worden. Is Joep van Lieshout de 'artiest-provocateur’ of is de toeschouwer happig op zich beledigd voelen? Meest besproken kunstwerk is de Domestikator, in 2015 nog probleemloos onderdeel van een mini-kunstdorp ‘The Good, the Bad and the Ugly’, op de triënnale in Bochum (Duitsland). Het gebouwtje, in de vorm van een baasje met zijn/haar hond, werd in 2017 pas wereldbekend toen het Parijse Louvre het kunstwerk weigerde wegens de vermeende pornografische uitstraling en het Centre Pompidou het toen maar overnam.

Kunst op Zondag | Schedel

Het klinkt wat bot, maar in de kern is de mens niet meer dan een gebruiksvoorwerp? Pel alle uiterlijkheden er af, en er rest niets dan een schedel en wat botten. Die wel bruikbaar zijn als sieraad, wandversiering, bushokje of kunstobject.

De schedel spreekt meer tot de verbeelding dan een enkel botje. Ongetwijfeld omdat we in een schedel meer van onszelf herkennen dan in een stukje ellepijp. Als symbool van de sterfelijkheid is de schedel onderdeel van zogenaamde vanitasschilderijen. Zoals op de afbeelding boven dit artikel. Een schilderij uit 1660 van Aelbert Jansz van der Schoor.

Aan een schedel is weinig ‘vanitas’ (ijdelheid) meer af te zien. Tot op vandaag brengen kunstenaars de schedel in verband met ijdelheid en vergankelijkheid. Er zijn echter ook kunstenaars die de schedel puur als materiaal zien om mee te werken. Een vorm van leven na de dood?

Een ethische kwestie kan zijn: gebruik je echte schedels of respecteer je de eeuwige rust en maak je schedels na? En wat te denken van de ophef die de platina schedel van Damien Hirst veroorzaakte? IJdele kunstenaar of geslaagd symbool voor de hoeveelheid geld die de mens besteedt om het leven te rekken?

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.