Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Een land op zichzelf
RECENSIE - ‘Du bist ein Jude…’ De kleine Salomon Bouman wist niet hoe snel hij zich uit de voeten moest maken. Zijn ouders hadden hem op het hart gedrukt om nóóit te vertellen dat hij Joods was. En ineens, daar op de boerderij waar de oorlog zo ver leek, zag die Duitse soldaat dat hij een ‘Jude’ moest zijn. Gelukkig had de soldaat geen zin hem (en het boerengezin die hem had laten onderduiken) aan te geven. Om zijn goede wil te tonen, liet hij wat foto’s zien van zijn eigen kinderen.
Salomon Bouman was van 1965 tot 2003 correspondent in Israël, voor onder andere NRC Handelsblad. Daarmee was een droom in vervulling gegaan. Het Joodse jochie uit Amersfoort, die in de Tweede Wereldoorlog het grootste deel van zijn familie verloor, ontwikkelde na de bevrijding een innige band met de jonge Joodse staat.
Hij voelde zich vooral verwant met de socialistische, in wezen niet-religieuze variant op het zionisme van de ‘vader des vaderlands’: David Ben Goerion. De man die er (zo ontdekte de correspondent Bouman tot zijn ontsteltenis) geen enkel bezwaar tegen had om op de sabbat journalisten te ontvangen.
Socialisme en nationalisme
Het verpletterende succes van Ben Goerion zorgde ervoor dat die andere stroming binnen het zionisme, die van de veel mystiekere en fanatiekere van Ze’ev Jabotinsky, jarenlang in de schaduw van de Arbeiderspartij bleef staan.
Israël leverde wapens aan Serviërs, maar houdt dat liever stil
ACHTERGROND - Israël leverde in de jaren negentig wapens aan de Serviërs tijdens de Joegoslavië-oorlog, maar het Israëlisch hooggerechtshof wil dat liever stilhouden.
Het Israëlische hooggerechtshof heeft volgens de site +972 vorige maand een verzoek afgewezen om details te onthullen van Israelische militaire bijstand en wapenleveranties aan de Serviërs tijdens de genocide in Bosnië in de jaren ’90.
Volgens de rechters van het hooggerechtshof zouden de onthullingen de Israëlische buitenlandse betrekkingen zodanig schaden, dat dit de geheimhouding rechtvaardigde, alsmede het buiten schot houden van diegenen die er voor verantwoordelijk waren geweest.
Boter op het hoofd
Onder meer ging het om militaire training en de levering van munitie en geweren. Eén van de bronnen van hun bewijzen was het dagboek van de Servische generaal Ratko Mladic tegen wie door de openbare aanklager van het Joegoslavië Tribunaal in Den Haag woensdag levenslang werd geëist. Mladić’s dagboek vermeldt de banden met Israël expliciet.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Israël sluit de grens voor tegenstanders van bezettingspolitiek
De kern van de nieuwe wet luidt:
“Een visum of een verblijfsvergunning van welke soort ook zal niet worden verstrekt aan een persoon die niet een Israëlisch staatsburger is of een verblijfsvergunning heeft, als die persoon of de organisatie of instelling waarin hij actief is welbewust een publieke oproep tot een boycot van de staat Israël heeft gedaan, of als die persoon heeft toegezegd aan zo’n boycot deel te nemen.”
Een land zonder grenzen – boekbespreking
RECENSIE - De Israëlische schrijver Nir Baram reisde door Israël en de bezette gebieden.
Voor het verslag van een reis door Israël en de bezette gebieden is Land zonder grenzen een intrigerende titel. Nergens vinden we zulke zwaar bewaakte grenzen en absurde grenscontroles. Toch probeert Nir Baram één land te zien met twee bevolkingsgroepen die elkaar in zijn ogen uiteindelijk toch een keer zullen moeten zien te vinden. Hij bezocht als journalist van de Israëlische krant Haäretz in 2014 Joodse nederzettingen in bezet gebied, orthodox-religieuze scholen, Palestijnse vluchtelingenkampen, dorpen en stadswijken die ingesloten zijn door de muur, de Tempelberg en het verdeelde Jeruzalem. Baram kwam tot schokkende ontdekkingen die wij niet langer kunnen negeren.
In Israël heerst inzake het Israëlisch-Palestijnse conflict grote onverschilligheid. Veel mensen geloven niet meer in een oplossing. ‘Het lijkt alsof alles al gezegd is.’ De muur tussen Israël en de bezette gebieden symboliseert de situatie die in de afgelopen twintig jaar is gegroeid: de Palestijnen zitten gevangen in een versnipperd gebied zonder enige bewegingsvrijheid, er is geen enkel contact meer en het geweld lijkt nooit op te houden. Nir Baram legt zich daar niet bij neer en gaat bij Joden en Palestijnen op bezoek om van beide kanten te horen hoe zij de huidige situatie beoordelen en wat ze van de toekomst verwachten.
Verloren Oudheid | Het Mesopotamische koningsideaal
COLUMN - Wanneer de gerechtigheid opzij geschoven is, wat zijn koninkrijken anders dan grote roversbenden? En wat is een roversbende anders dan zo’n koninkrijk in het klein?
Augustinus, De Civitate Dei IV, 4
Dit citaat van Augustinus illustreert mooi de paradox van een geweldsmonopolie: om te voorkomen dat mensen elkaar geweld aandoen is een staatsapparaat nodig dat het recht heeft om – indien nodig – met geweld op te treden tegen geweldplegers. Dit roept echter de vraag op waar een staat dit recht op baseert. Een staat die naar willekeur handelt verschilt inderdaad weinig van een grote roversbende.

Priesterkoning (ensi) van Uruk.
Pergamonmuseum, Berlijn.
Soemerische oorsprong van het koningschap
De oude Soemeriërs waren zich al bewust van dit probleem. In het vierde millennium voor Christus kwamen daar de eerste steden op. Nu tienduizenden mensen bij elkaar leefden – de stad Uruk had ruim 40.000 inwoners – was er behoefte aan één man die als een goede herder de boel bij elkaar kon houden. Deze herder vond men in de ensi (hogepriester), die bemiddelde tussen het volk en de beschermgod van de stad. Omdat hij een speciaal lijntje had met de goden, had hij het mandaat om belastingen te eisen en recht te spreken. Alleen het aanvoeren van de legers liet hij over aan een lugal (grote man).
Met de voortdurende dreiging van oorlog nam in het derde millennium voor Christus de macht van de lugals toe. Na verloop van tijd gingen zij ook de ceremoniële en gerechtelijke taken van de ensi overnemen. In het derde millennium was de stad Nippoer – een religieus centrum dat door alle Soemeriërs werd gerespecteerd – erg belangrijk. De lugal die over Nippoer heerste en de tempel van de god Enlil beschermde werd beschouwd als de enige ware afgezant van de goden, die ‘het koningschap’ bezat. ‘Het koningschap’ wordt in de Soemerische koningslijst omschreven als een geschenk van de goden dat uit de hemel was neergedaald en dat maar door één persoon tegelijk kon worden bezeten.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Closing Time | Asaf Avidan
Asaf Avidan is een singer/songwriter uit Israel (en geen Israelische singer/songwriter, benadrukt hij zelf). Lange, experimentelere versie van bovenstaand nummer hier.
Quote du Jour | Diskrediet
“This is a clearly deliberate attempt by a foreign government to interfere in the workings of British democracy and to secure the destruction of career of a minister in the British government.”
Journalist Peter Oborne over de onthullingen van Al Jazeera dat Israel gericht probeerde Britse politici in diskrediet te brengen. De betrokken ambassademedewerkers zitten inmiddels niet meer op hun post.
VS onthoudt zich van stemming over resolutie tegen nederzettingenpolitiek Israël
Ondanks grote druk uit Israël en van Donald Trump