Betrouwbare ego-documenten: Varoufakis

De voormalige Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis geeft zijn visie op de Griekse crisis van twee jaar geleden. Wat is de waarde van memoires en ego-documenten? Kijk er mee uit, leerde ik op college. De schrijvers hebben behoefte hun positie in de geschiedenis te beïnvloeden, hun versie van wat er gebeurde te vertellen, hun aandeel daarin mooier af te beelden of juist kleiner te maken. Die waarschuwing kreeg de student, toen het aantal historische bronnen veel kleiner was dan tegenwoordig. De leugen groeide toen gemakkelijker: Churchill kon in de oorlog “bodygards of lies” scheppen, om de waarheid te verbergen en te beveiligen. Dat lukt niet meer tegenwoordig: iedereen filmt en fotografeert en deelt die representatie van de werkelijkheid onmiddellijk via internet. Er is een representatie van de realiteit ontstaan, die mondiaal is. Zelfs als je van nature liegt, wordt het moeilijker, die vastgelegde realiteit te negeren. Varoufakis Een fascinerend ego-document is dat van de Griekse minister van Financiën, Yanis Varoufakis. Hoe zat het ook al weer?  Varoufakis had problemen met Jeroen Dijsselbloem: die wilde als voorzitter van de Eurogroep niet steeds hoorcolleges economie van Varoufakis, maar een Griekse regering die braaf deed wat de Troika verlangde. Maar het ging toch over economie?

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.