WW: Nobelprijs voor (1/3e) Nederlander

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland. Vlaggen, feest en taart! Het kan u bijna niet ontgaan zijn, Nederland is een Nobelprijswinnaar rijker. Andre Geim mag zich als negentiende Nederlander voegen in het rijtje goden dat de Nobelprijs  in de wacht mocht slepen. Een kleine kanttekening is dat niet alleen Nederland aanspraak kan maken op het succes. Geim is geboren in Rusland en woont en werkt al jaren in Engeland, waar hij ook het meeste onderzoek deed waarvoor hem de Nobelprijs voor de Natuurkunde werd verleend. Geim krijgt de Nobelprijs, die hij moet delen met mede-professor Konstantin Novoselov, voor het onderzoek naar het tweedimensionale materiaal grafeen. Waar grafiet (de stift van potloden is hiervan gemaakt) bestaat uit meerdere laagjes koolstof is grafeen één enkel laagje koolstofatomen. Het materiaal is dus één atoom dik, dunner kan niet. Waar aanvankelijk werd gedacht dat zo'n laagje theoretisch wel mogelijk maar zeer instabiel zou zijn, bedachten Geim en co een methode om grafiet laagje voor laagje tot grafeen te reduceren. Hiervoor gebruikten ze plakband om steeds een laagje van het grafiet af te trekken, net zolang tot er een monomoleculaire laag overbleef. (Dit werd gisteren mooi verteld en geillustreerd door promovendus Diederik Jekel in De Wereld Draait Door (video, vanaf 6.20.)

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Supercondensator van grafeen klaar voor de elektrische auto

NIEUWS - Condensatoren kunnen heel snel opladen en ook de opgeslagen energie weer afgeven. Het grote nadeel was tot op heden de snelle slijtage. Koreaanse onderzoekers denken dat probleem te hebben opgelost door een supercondensator te maken van grafeen. Deze toepassing van grafeen maakt het opslaan van remenergie bij elektrische auto’s een stuk makkelijker volgens hen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Een draaiend elektron in een doosje

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Kwantum dot van galliumarsenide (Beeld: LBL, Lin-Wang Wang)

‘Voor een kwantumcomputer zijn vier bouwstenen nodig’, doceert prof.dr.ir. Lieven Vandersypen, werkzaam bij het Kavli Instituut voor NanoScience aan de TU Delft en dit jaar winnaar van twee prijzen voor zijn werk aan spinnende elektronen in een kwantumdot. ‘Je moet een kwantumbit kunnen initialiseren, uitlezen en gecontroleerd omschakelen. Dat beheersen we in Delft. Ten vierde moet je in staat zijn die qubits te koppelen. Dat kunnen ze in Harvard, en ons zal het binnenkort ongetwijfeld ook lukken. Dan gaan we proberen alle vier de bouwstenen in één experiment samen te brengen.’

Vandersypen studeerde werktuigbouw in Leuven, met een fascinatie voor microscopisch kleine machientjes. Tijdens een periode aan Stanford raakte hij echter geïnteresseerd in kwantummechanica. Toen zijn begeleider daar vertrok naar IBM, ging hij mee om een kwantumlaboratorium te helpen opzetten. Daar werkte hij mee aan de eerste echte kwantumberekening, de factorisatie van het getal vijftien. De door IBM gebruikte methode met kernspins zat echter op een dood spoor. Vandersypen keerde terug naar Europa.

‘Wat mij aantrekt in de kwantuminformatica is dat het drie uiterst fundamentele vakgebieden in zich verenigt’, zegt hij. ‘Dat is natuurlijk de kwantummechanica, maar daarnaast de complexiteitstheorie, die zich bezig houdt met de inherente complexiteit van wiskundige problemen, en de informatietheorie. Die laatste gaat bijvoorbeeld over hoe je een signaal overbrengt ondanks ruis in de omgeving.’

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.