Steeds meer aardwetenschappers en klimatologen waarschuwen dat de klimaatverandering niet geleidelijk zal verlopen. Ook in het boek De Laatste Generatie van klimaatexpert Fred Pearce wordt in het hoofdstuk: 'Onvermijdelijke Verrassingen' gewaarschuwd voor plotselinge veranderingen in de stabliteit van ijskapen en regenwouden. Sommige processen bereiken immers een cruciaal 'tipping point' en veranderen dan plotseling van richting en/of snelheid. Deze week verscheen in het wetenschappelijke tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences journal een artikel waarin een schatting wordt gemaakt van de 'omslagtijd' van verschillende fysische processen op aarde. Enkele daarvan zijn: het smelten van het arctische zeeijs (10 jaar), het stoppen van de Atlantische Golfstroom (100 jaar), het verdwijnen van de Indiase moesson (1 jaar), afsterven van het Amazone regenwoud en de boreale bossen (50 jaar). Sommige van deze processen zijn al waarneembaar zoals het afzwakken van de Golfstroom en het teruglopen van de zeeijsbedekking. De onderzoekers bepleiten dat: "that society should not be lulled into a false sense of security by the idea that climate change will be a gradual process" (BBC). Uit een andere wetenschappelijk hoek komt nu de waarschuwing dat de zeespiegelstijging wel eens veel sneller zou kunnen verlopen dan het IPCC momenteel inschat.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Hoe kan je nou een VOC-mentaliteit hebben zonder zeeën? Dat moet ook de onbekende Nederlandse kartograaf hebben gedacht toen hij/zij bovenstaande kaart van Mars tekende (jaartal onbekend). Terwijl de vraag of er water op Mars zou zijn de wetenschappers decennia heeft beziggehouden schiep deze Nederlander de rode planeet alvast naar een voor Hollanders vertrouwd beeld: zeeën, eilanden en kustlijnen. Op het kaartenblog StrangeMaps spreekt men dan ook over: The Dutch Moisturize Mars [extralink: hi-res versie]
Hier volgt een waarschuwing voor de nieuwsgaring: de komende dagen zullen er nieuwsberichten verschijnen over onduidelijkheid omtrent ontbossingcijfers. Ondeskundige en op sensatie beluste (burger)journalisten zullen een recent onderzoek van University of Leeds aangrijpen om hun diverse media te vullen met schreeuwerige koppen als “Verdwijnen tropisch regenwoud is een HOAX”. Want wat is er aan de hand? Professor Dr Alan Grainger heeft de verschillende FAO-rapporten over de toestand van de (tropische) bossen aarde met elkaar vergeleken. Ondanks dat ieder rapport an sich coherent lijkt, blijkt bij vergelijking van de serie rapporten (uit 1980, 1990, 2000, en 2005) deze coherentie niet aanwezig te zijn.
Zo schatte de Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) in 1980 het totale oppervlak natuurlijk tropisch bos op 1.910 miljoen hectare, maar in het rapport van 1990 wordt een totaal oppervlak van 1.970 miljoen hectare vermeld. Dit zou dus een uitbreiding van het areaal tropisch bos betekenen, terwijl er juist gesproken wordt over toenemende ontbossing?! De FAO verdedigt haar rapporten door te stellen dat in die tien jaar de meetmethoden inmiddels waren verbeterd (BBC).
Grainger wil niet beweren dat ontbossing in de tropen niet plaatsvindt maar suggereert dat een beeld van de ‘Big Picture’ bij de FAO ontbreekt (Sciencedaily). Wellicht speelt herbebossing (natuurlijk danwel door aanplant) een belangrijkere rol dan tot nu toe werd aangenomen? Maar wat is er in de afgelopen 40 jaar nu werkelijk met de tropische bossen gebeurd? Iedereen weet dat het bos op Sumatra en Kalimantan nu bijna is verdwenen en een kind van acht kan op Google Earth de visgraat-motieven van ontbossing in Mato Grosso waarnemen.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Europa 1870, de landen zijn ‘geantromorphiseerd’ tot sprookjesfiguren soort van. Deze cartoon werd vlak voor het uitbreken van de Frans-Duitse oorlog getekend door de franse illustrator Paul Hadol. De tekening werd zo grappig gevonden dat er ook reproducties kwamen in Duitsland, Groot-Brittannië en Nederland. Meer uitleg over deze kaart vindt u bij het fenomenale Strange Maps.
Kerstspel: hoe zou volgens u de Sargasale tekenaar Crachàt het Europa van vlak voor het begin van 2008 moeten tekenen? Welke rollen, typetjes en handelingen dicht u bepaalde landen toe? Gezien de geglobaliseerde wereld moet er wellicht wel een beetje uitgezoomd worden zodat het Midden-Oosten, Noord-Afrika en de Verenigde Staten om de hoek komen? Disclaimer: Crachàt is nog niet gevraagd of hij deze kaart voor het huidige Europa wil tekenen en hij is uiteraard vrij om ‘de opdracht’ te weigeren om welke legitieme reden dan ook, wordt de kaart nooit getekend dan hebben we sowieso een aardig kerstspel gehad.
“..and then the Pinusses came flying over the Alps”: sprak de jonge onderzoekster zonder te verblikken of verblozen om haar publiek te illustreren hoe na een ijstijd dennenbomen (dmv pollenverspreiding) vanuit Zuid-Europa zich weer in ten noorden van de Alpen vestigden.
Dat de mondiale vegetatiezones weer eens flink aan het schuiven zijn (of gaan) laten twee aparte studies zien. Een modelstudie in Canada naar 130 verschillende boomsoorten en hun specifieke “climate envelope” (klimaatcondities waarbinnen een soort zich kan handhaven) geeft aan dat sommigen soorten deze eeuw wel eens 700 kilometer noordwaarts zouden kunnen migreren. If the species were assumed unable to disperse, the average expected range shift was 320 kilometers, and “drastic” range reductions of 58 percent were projected (Scienceblog). Een internationale studie naar satellietdata laat zien dat de tropen sinds 1979 tussen de 2 en 4,8 breedtegraden zijn gegroeid, dat is ongeveer een afstand van Amsterdam naar Parijs. The edges of the tropical belt are the outer boundaries of the subtropical dry zones, and their poleward shift could lead to fundamental shifts in ecosystems and in human settlements (BBC). Grotere tropen betekent o.a. hevigere convectie in de atmosfeer en wellicht ook grotere orkanen/superstormen.
Trouwe lezers herinneren zich waarschijnlijk nog het simulatiekaartje van het MNP (uitleg) dat bij deze weer eens wordt geherpotst, zie hier de jaartallen: 2000, 2050 en 2100. En zo in een geinig loopje.
Can you see those Pinusses flying?
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Het land dat tijdens de klimaattop op Bali de sterkste tekst had tegen de VS (“If you don’t lead get out of the way”) blijkt ook een Linguïstische Grootmacht: Papua New Guinea heeft de hoogste talendiversiteit ter wereld
