Meer mogelijk met big data – de keerzijde

Big data wordt big business. Met big data, analytics en het internet of things wint ook het privacydebat weer aan belang. Het uitgangspunt ‘ik heb niets te verbergen’ is daarbij geen houdbaar argument meer. 'All the privacy solutions you hear about are on the wrong track.' In MIT Technology Review zet Evgeny Morozov, auteur van The Net Delusion, perfect uiteen waar het mis gaat in het huidige privacy-debat. Hij begint bij 1967, als Paul Baran, een technicus, de blik vooruit werpt en mijmert over een netwerk van computers dat allerlei alledaagse problemen van mensen zou kunnen oplossen. Je zou met zo’n netwerk bijvoorbeeld precies weten wat er wanneer op televisie is en zelfs berichten krijgen wanneer jouw favoriete televisieserie begint. Baran had een vooruitziende blik.

Privacy als politiek instrument, of: het echte privacyprobleem

Dat Evgeny Morozov niet de grootste internet-halleluja-persoon is die ons graag mag wijzen op de risico’s van een samenleving waarin het internet centraal staat, is bekend. Maar zijn analyse over wat de verregaande digitalisering betekent voor privacy en waarom nou echt belangrijk is, is zeer lezenswaardig.

In het kerstnummer van De Groene Amsterdammer staat een vertaling: ‘Het echte privacyprobleem. Onzichtbaar prikkeldaad.’ (online alleen achter betaalmuur).

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Stanford Center for Internet and Society (cc)

Een zeikerd met een punt

ANALYSE - In zijn tweede boek gaat Evgeny Morozov een stapje verder in het beteugelen van de hysterie rondom de mogelijkheden van het internet. Het maakt hem een zeikerd, maar hij heeft wel een punt.

Evgeny Morozov is een zeurpiet. Iemand waar je op leegloopt. Er kan nauwelijks een compliment af, behalve voor degenen met wie hij het eens is. En dat zijn, zonder uitzondering ook zeurpieten en mensen waar je op leegloopt. Het is allemaal geen reden om Morozovs werk niet te lezen. En na zijn ‘debuut’ The Net Delusion. How Not To Liberate the World verscheen onlangs zijn tweede boek, To Save Everything, Click Here. Daarin staan twee noties centraal: solutionism en internet-centrism. Gecombineerd: de wens om voor al onze problemen een technologische (lees: online) oplossing te vinden.

U begrijpt – Morozov heeft noch aandelen in is noch fan van Silicon Valley.

Politieke revoluties

In The Net Delusion waarschuwde hij voor het enthousiast (en ondoordacht)  inzetten van internet, online apps en tools om burgers, gebukt onder dictatoriale regimes, te bevrijden (een politicologische analyse). Het is volgens Morozov, in zijn soms vermoeiend polemische stijl, een fictie dat toegang tot John Stuart Mill via een bit torrentleidt tot een volksopstand in Noord-Korea. Sociale media maken de coördinatie van demonstraties inderdaad eenvoudiger en sneller dan in het Twitterloze tijdperk. Maar vraag eens in Iran hoe eenvoudig en snel het regime met diezelfde middelen dissidenten heeft opgespoord. En vervolgd. En gemarteld. Of vermoord.

Foto: copyright ok. Gecheckt 01-03-2022

De snelle route naar digitale lijfeigenschap

As I have argued before, web 2.0 technologies have extended the reach and depth of the surveillance society, as public-private partnership. In that sense, I’m a cyber-crank of the Morozov kind. But my analysis of this is only confirmed by what transpires in the a variety of source.

First, someone actually used the term feudalism, which kinda gave me the idea for the title, even though I have wanted to use it for a while as a way of thumbing my nose at the libertarian crowd.

Anyhoo:

“To use Google+ and Facebook, people yoke themselves to the providers by handing over their data in exchange for use of the services. It’s like a feudal system: the social-networking companies are sustained by the data flooding into them, and gain in power from the exchange. People upload their photos, their messages and other data from their personal life, but the service providers control how that information is presented to the world.

“The users contribute their own content to you for free. You sell it back to them with banner ads put on there. And on top of that, you spy on them to gather profiling data,” says Michiel de Jong, of the Unhosted project to decentralise user data.

Compare this with feudal lords in the Middle Ages — ‘the castles’ — who took in taxes in the form of wheat, cattle and other resources, consumed them and then demanded more. The castles held all the political power and could talk to other castles, while the peasants who lived on their land had little influence, even though the resources they produced kept the castles going.

The online form of feudalism is more insidious. With Google and Facebook, the resources these castles take in — images and search terms, for example — are not used up, as they were in the original system. Instead, the data is analysed again and again, and the castle grows in power with each bite of information.

(…)

What makes this modern feudalism powerful is that the key parties are keeping their methods of control from the users.”

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tijd voor cyberrealisme

Een aantal Vietnamese bloggers, dat in de lente van 2010 tegen een bauxietmijn protesteerde, kwam ineens onder vuur te liggen van een DDoS-aanval. Eerder hadden de bloggers een programmaatje gedownload dat het publiceren in Vietnamees vergemakkelijkt. De aanbieder van het programma, een website van de Vietnamese Diaspora Society, is doorgaans een betrouwbare steunpilaar voor dissidenten. Later bleek dat iemand, waarschijnlijk de Vietnamese overheid, een stukje malware aan het programma had toegevoegd. Naast de gerichte DDoS-aanval bleken de bloggers al een tijd onder surveillance te staan.

De Wit-Russische schrijver Evgeny Morozov ziet in dit voorval een bevestiging dat het Westen de online capaciteiten van autoritaire regimes steevast onderschat. Rusland, Iran, Egypte, China en vele anderen worden in de media vaak afgeschilderd als landen die doodsbang zijn voor democratiserende effecten van internet in het algemeen en sociale media in het bijzonder. De eerste reflex bij dissidente geluiden is dan ook afknijpen, censureren, verbieden, platleggen.

De Amerikaanse minster van Buitenlandsse Zaken Hillary Clinton hield in januari 2010 een belangrijke policyspeech waarin ze dit beeld bevestigde en een Amerikaans antwoord formuleerde. Het vrije Westen moest bloggers en internetters wereldwijd bijstaan in het beslechten van online muren door te zorgen dat netwerken open blijven en het vrije woord zich met lichtsnelheid over de globe kan verplaatsen. Het moest Clintons ‘tear down this wall’-moment zijn, alleen gaat het hier om fire walls. Onze eigen minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen praatte een paar maanden later deze nieuwe beleidslijn flauwtjes na.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.