Christa Wolf en het onverenigde Duitsland

Vorige week overleed de schrijfster Christa Wolf op 82 jarige leeftijd in Berlijn. Jarenlang was zij de belangrijkste representant van de Oost-Duitse literatuur. Precies een maand voor haar overlijden verscheen in ons land haar laatste roman in Nederlandse vertaling: Stad der engelen of The Overcoat of Dr. Freud. Ik was er nog maar net in begonnen, met lichte tegenzin, want een comfortabel boek is het niet. Een hoofdstukindeling ontbreekt, de lezer wordt aan de hand van korte aantekeningen door het verhaal van de hoofdpersoon geloodst. Die aantekeningen waren twintig jaar eerder door de schrijfster in Los Angeles gemaakt. Ze wilde daar gaan werken aan een nieuw boek. De muur in Berlijn was nog maar net gevallen. In dezelfde tijd kwam Christa Wolf onder vuur te liggen. Ze bleek korte tijd informeel medewerkster te zijn geweest voor de Staatssicherheitsdienst. Dat zijzelf jarenlang intensief door de Stasi werd gevolgd kreeg minder aandacht in de media. Ook al wordt dit boek als roman gepresenteerd, het gaat hier om Christa Wolf zelf.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.