De wet is er niet voor iedereen
Vier miljard mensen op deze wereld hebben geen toegang tot de wet. Het ontbreken van wettelijke bescherming is een belangrijke hindernis bij het aan de praat krijgen van de economie. Dat is, in het kort, de boodschap van een rapport dat vorige week werd gepubliceerd door een juridische werkgroep van de Verenigde Naties.
Zo kan een boer die niet kan bewijzen dat hij land in eigendom heeft, moeilijk een lening krijgen om te investeren in verhoogde productie. Bij gebrek aan regels zijn veel arbeiders in arme landen vogelvrij. Dat lijkt handig voor fabrikanten, maar de praktijk wijst uit dat de formele economie vele malen efficiënter is dan de informele. En zelfs als arme mensen erin slagen een rechtszaak aan te spannen, is de kans op een faire beoordeling vaak gering.
Wie het werk van de Peruviaanse econoom Hernando de Soto kent, zal deze redenering bekend voorkomen. Terecht, want de werkgroep die dit rapport opstelde, werd naar aanleiding van De Soto’s ideeën opgericht. Het rapport kijkt echter niet vooral naar eigendomsrechten, zoals De Soto, maar ook naar de rechtspraak, rechten van arbeiders en de juridische hindernissen die (kleine) bedrijven ondervinden.
Het levert een waslijst aan aanbevelingen op – om moedeloos van te worden. Veel komt neer op sterkere (bureaucratische) systemen om willekeur en corruptie tegen te gaan. Maar daarvoor zijn dan weer veel goed opgeleide ambtenaren voor nodig waar het vaak aan ontbreekt.