Honkvaste Europeaan moet wel solidair zijn
Een van de grote onderliggende oorzaken van de eurocrisis is dat Europa geen ‘optimaal muntgebied’ is: Europese landen maken niet dezelfde conjunctuur door en missen de flexibiliteit om zich aan ‘asymmetrische schokken’ aan te passen, flexibiliteit die ze nodig hebben omdat ze in een muntunie de wisselkoers en de rente als aanpassingsmechanismes uit handen geven. Stel dat land X qua competitiviteit uit de pas loopt en niemand haar producten meer wil kopen (waardoor handelstekort, werkloosheid en overheidstekort gierend uit de hand lopen), dan kan het land drie dingen doen:
(1) de lonen verlagen
(2) werkloze X-landers in een ander land aan het werk zetten, of
(3) de hand op houden bij andere landen.
Helaas zijn in Europa de lonen niet flexibel genoeg, en is de onderlinge “fiscale” solidariteit (nog) ver te zoeken. En vandaag blijkt uit cijfers van Eurostat eens te meer dat Europeanen niet bereid zijn om elders in de EU aan de slag te gaan.
Slechts 2,5 procent van de Europeanen woonde in 2011 in een ander EU land, een percentage dat de laatste crisisjaren ook vrij stabiel blijft (zelfs inclusief de migratiestroom vanuit nieuwe lidstaten). Elk jaar verhuist slechts 1 op de 500 Europeanen binnen de EU. Arbeidsmobiliteit is slechts weggelegd voor een kleine elite en een klein groepje arbeidsmigranten. Dit steekt schril af bij de VS: 30 procent van de Amerikanen woont in een ander staat dan de geboortestaat, en elk jaar verhuist ongeveer 1 op de 30 Amerikanen.