Erger dan vergeten is er wel aan denken en er niet door bewogen worden.
Piotr Cywiński, directeur Auschwitz Memorial, op de Internationale Holocaust Herdenking, 27 januari 2020.
Gisteren was het Holocaust Memorial Day. Van alle bijeenkomsten wereldwijd trok die in Auschwitz-Birkenau zelf de meeste aandacht. De NOS en RTL 4 zonden de bijna 3 uur durende bijeenkomst live uit.
Een aantal sprekers, waaronder enkele overlevenden van de Holocaust, onderstreepten ook hier dat deze herdenking nodig is omdat antisemitisme, nazisme en haat nog lang de wereld niet uit is.
Piotr Cywiński, directeur van het Auschwitz Memorial, vatte dat goed samen:
Maar nu zien we juist gevoelens van haat weer oprijzen. Ook antisemitisme, nazisme, xenofobie. In de donkere dagen van populisme komen al die gevoelens tot leven.
Over de waarde van herdenken zei hij:
Maar vaak zoeken we alleen naar kortstondige ontroering. Dan verliest de herinnering zijn betekenis.
Want Auschwitz is nog lang niet overwonnen als hetzelfde vandaag de dag nog steeds gebeurt. Hij wees daarbij op het lot van de Rohingya’s en de Oeigoeren.
Piotr Cywiński meent dat we er te onverschillig, haast apatisch op reageren: “We zien en we willen niet zien. We praten en we willen niet praten”.
Een boodschap om dit jaar mee te nemen in de viering van 75 jaar vrijheid. Als die vrijheid niet wordt benut om ons uit te spreken tegen antisemitisme, racisme, discriminatie en haat, krijgt Cywiński gelijk toen hij in zijn toespraak zei:
Na de Holocaust is onze stilte onze nederlaag.
Het Auschwitz-Birkenau Museum heeft de hele bijeenkomst online staan met een gebrekkig Engelse vertaling (de eerste 17 minuten zijn beelden van de binnenkomst van de genodigden). De NOS-uitzending, net Nederlandse ondertiteling, is hier nog te zien.