Een uurtje geleden nam ik toch maar eens de proef op de som en deed ik wat al meer dan 1 miljoen mensen voor mij gedaan hebben: ik liet mij door de stemwijzer vertellen wat ik zou moeten stemmen. Ondanks de onvolkomendheden was ik toch erg benieuwd naar de uislag, (niet Wilders, niet Wilders,…). Na 30 vragen kon ik opgelucht ademhalen. Mijn topdrie: 1.SP, 2.PvdDieren en 3.GroenLinks. Nu ben ik een redelijk trouwe GroenLinks stemmer dus voelde ik mij gesterkt in de overtuiging dat deze keer weer te doen. Wat ik me daaarna afvroeg was waarom ik niet op de SP stemde. Volgens de stemwijzer zou ik het immers het meest met deze partij eens zijn. Als het niet puur op standpunten zou zijn, is die beslissing dan voortgekomen uit een vreemd soort partijloyaliteit of ’tactisch stemmen’?
Om te kijken of meer mensen hier last van hebben heb ik eens de cijfers die stemwijzer.nl geeft over hun adviezen vergeleken met de resultaten van peilingen (in dit geval die van Nova’s politiekebarometer.nl) en uitslag van de vorige verkiezing. Het resultaat staat in bijgevoegde grafiek. Als we even aannemen dat beide peilingen representatief zijn is er een aantal interessante dingen te zien aan de grafiek:
De partijen zijn geordend op aantallen stemwijzeradviezen, daar valt al het eerste op: de SP is de meest aangeraden partij terwijl de VVD alleen de ChristenUnie voor kan blijven. Ook ‘Fortuyn’ en Groep Wilders worden bijzonder vaak aangeraden. Het anti-establishments- (SP) en onderbuik (Wilders/Fortuyn) -gevoel van de afgelopen jaren is duidelijk nog niet verdwenen.
Opvallend is dat volgens stemwijzer veel mensen het eens zijn met de standpunten van Fortuyn en Wilders, maar dat niemand zegt op ze te gaan stemmen. Schamen mensen zich nog voor klein-rechts of hebben de partij-imago’s toch veel schade opgelopen in de afgelopen jaren.
Het omgekeerde geldt voor de VVD, hier zijn blijkbaar weinig mensen het eens met de standpunten maar doen ze het in de peilingen relatief goed. Kunnen we hier spreken van ‘fatsoensstemmen’ van de potentiele Fortuyn/Wilders-stemmers of heeft de VVD gewoon een hele loyale kiezersschare?
Over het geheel gezien is een ding overduidelijk, de percentages stemadviezen ontlopen elkaar niet eens zo gek veel (allemaal onder de 15%), maar uiteindelijk gaat een klein aantal partijen er met de stemmen vandoor. Je kan dus stellen dat een heel groot gedeelte van de kiezers van plan is niet alleen op inhoud, maar vooral op tactische of loyaliteitsgronden te stemmen.
De vraag is of dit wenselijk is (ik denk het niet) en of hervormingen in het kiesstelsel hier positieve verandering in zou moeten/ kunnen brengen.
Reacties (17)
Coole info.
Een andere veroorzaker van de discrepantie zou kunnen zijn dat Stemwijzer.nl niet optimaal is afgesteld, door welke reden dan ook.
ja inderdaad, Stemwijzer heeft nogal wat onvolkomendheden. Zoals dat het gemaakt is voor mensen die maar een of twee zinnen tegelijk aankunnen. Ikzelf had het probleem dat ik bij de helft van de vragen een ‘mits’ of ‘hoewel’ aan te merken had.
@Sesetoko: Dus jij denkt dat mensen geïnformeerd stemmen? Dit zegt gewoon niets anders dan dat mensen gewoontedieren zijn.
Denk dat van schamen geen sprake is. In het stemhokje ben je tenslotte anoniem. T is kennelijk wel een issue voor de kiezer maar niet doorslaggevend in het uiteindelijke stemgedrag.
Wel aardig is dat je dus moet concluderen dat de andere partijen tov kleinrechts niet een overtuigende andere aanpak hebben kunnen formuleren. Misschien toch wat aandacht geven en meer creatief denken.
Ontopic: ben van mening dat de wijzer teveel focust op de actualiteit/waan vd dag terwijl stemmers toch vaak over een langere periode kijken. Tenminste dat doe ik een blijkens de motivaties hier velen anderen ook (noem het strategisch stemmen of loyaliteit)
Een waarschijnlijker verklaring voor de discrepantie wordt verklaard met de term “selection bias”. De groep mensen waarin (telefonisch) gepeild wordt door Interview/NSS, zal een andere populatie vertegenwoordigen dan mensen die (zelf) de stemwijzer invullen.
Ik denk dat minder mensen die al een sterke ‘partijovertuiging’ hebben de stemwijzer invullen, maar dat juist meer zwevende kiezers dat wel doen. Vergeet daarbij niet dat bijvoorbeeld het CDA veel stemmen trekt bij oudere kiezers (die niet zo snel internet zullen raadplegen) en dat EénNL/Wilders/Fortuyn/Nawijn meer kiezers zullen halen bij het zwevende (misschien meer teleurgestelde?) electoraat.
Er staat al: “Als we even aannemen dat beide peilingen representatief zijn”. Dat zijn ze dus niet, en daardoor zijn verbanden tussen stemwijzeradvies en peilingen compleet uit de lucht gegrepen.
Bovendien ga je ervan uit dat de Stemwijzer KLOPT, dwz dat de mening van een persoon werkelijk aansluit bij de partij die het dichts bij zijn/haar mening ligt. Dat is denk ik niet het geval.
@Roy:
Nou ja, ze meten natuurlijk twee verschillende dingen, dat is ook juist het punt in deze post. De ene balk meet wat mensen zeggen dat ze gaan stemmen en de andere wat mensen zeggen te vinden van partijstandpunten.
Ik was me bewust van het bestaan van de selection bias, maar ik weet dat in ieder geval het NIPO grote zorg neemt om de resultaten ook juist met betrekking tot deze bias significant te krijgen.
De Stemwijzer is ondertussen al 1 miljoen keer ingevuld. Dat vermindert het effect van de bias aanzienlijk. Met het ook hierop zijn de grote ‘discrepanties’ volgens mij dan ook wel degelijk interessant.
Overigens is er ook nog een niet-door-mij-genoemd groot ‘poppetjes’-effect. Al dan niet populaire kopstukken van een partij beinvloeden het stemgedrag en dat verklaart ook een deel van de verschillen.
Kiezers gaan veel meer voor gevoel dan ze zelf willen toegeven. De Stemwijzer rationaliseert en sluit deze factor buiten.
In tegenstelling tot eerdere keren zit dit maal de stemwijzer er (bij mij) goed naast. Als ik naar mijn antwoorden kijk en dan naar de vertaling in een sugestie is dat echt triest.
Komt voornamelijk door de afvraging. Die is veel te simpel. Men heeft simpelweg geschilpunten gepakt en deze ruwe waarden als criteria opgenomen zonder naar de achtergrond, het gewicht of de mogelijkheid van intepretatie te kijken. Dan krijg je vanzelf vreemde zaken.
Slechts grove nalatigheid?
Ik heb m’n eigen stemwijzer en die zecht “kies met je hart, niet met je hoofd”. Idioot hè?
Zecht? Heb ik dat gesgreven? Dat heb je er van als je over het hart zit te schrijven. Slegt? Nee, verdagt … ;o)
Net als bij @10 micha meet de stemwijzer mij dit keer slecht. Bij vorige edities kreeg ik als resultaat de partij waar ik op wilde stemmen en nu, zowel in deze als in dat ding uit Trouw, zit die partij op de derde plaats.
@10/13:
Het zou natuurlijk ook zo kunnen zijn dat de stemwijzer het wel bij het rechte eind heeft en dat jullie verkeerd stemmen :)
Ik begin inderdaad te twijfelen, misschien zijn stemcomputers zodanig te programmeren dat ze op grond van een onderzoek bij de kiezer een stem uitbrengen. Een land dat zo’n systeem goed genoeg vindt voor de stormvloedkering kan zoiets vast ook maken voor de verkiezingen.
De stemwijzer masseert alvast voor de door geinfecteerde stemcomputers gestolen stemmen die nu dus naar SP wilders en fortuyn gaan ;)
Vandaag even naar dat stemcomputer gebeuren gekeken. Geef mij maar een potlood. Op die stemcomputers heb je geen greep. Komt een beetje neer op een wildvreemde vragen je stem uit te brengen. Boycotten die handel.
Kijk, hier hebben we al een deel van het antwoord.